Justyna Chomik
III rok PPiW stac. UP
Temat: Charakterystyka rodziny współczesnej.
Problematyka rodziny jest współcześnie często poruszana w rozważaniach naukowców, duchownych, polityków czy dziennikarzy. Związane jest to przede wszystkim ze zmianami zachodzącymi w tej pierwotnej grupie społecznej. Rodzina ulega przekształceniu. Zmienia się pod wieloma względami. Poza tym, niespełnianie podstawowych funkcji przez rodzinę, np. wychowawczej, jest niejednokrotnie przyczyną wszelkich dewiacji społecznych, patologii, odchyleń od normy, kwestii przestępczości w państwie. Dlatego też zagadnienie współczesnej rodziny jest bardzo ważnym tematem, na który warto i trzeba dyskutować.
Niegdyś rodzina była wielopokoleniowa. W jej skład wchodzili zarówno rodzice
i dzieci jaki i dziadkowie, czasami pradziadkowie. Na wychowanie latorośli wpływ mieli nie tylko ich ojciec i matka, ale również seniorzy rodu. To często oni sprawowali opiekę nad maluchami, podczas gdy rodzice pracowali w pocie czoła, by tę rodzinę utrzymać. Dziadkowie przekazywali wnukom cenne życiowe rady, wpajali im podstawowe wartości, zwracali uwagę na tradycję, obyczaje, patriotyzm. Obecnie rodzina jest z reguły dwupokoleniowa. Powszechny jest model małodzietny, składający się z rodziców i dwójki dzieci. Umniejszenie wartości prokreacji jest często wynikiem niedostatecznych warunków gospodarczo-ekonomicznych, braku prowadzenia polityki prorodzinnej w państwie, popularyzacja środków antykoncepcyjnych, aborcji, zwiększenie się tempa życia, czy też coraz częstszych rozwodów. Zaburza to wypełnianie przez rodzinę zadań względem społeczeństwa. Brak obecności starszego pokolenia w podstawowej grupie społecznej pozbawia poznawania przez dzieci m.in. historii, na podstawie doświadczeń swoich dziadków, naturalnej nauki szacunku do osób w podeszłym wieku, czy w miarę możliwości opieki nad nimi.
Współcześni rodzice są często zabiegani, przebywają całymi dniami w pracy, skupiają się na zapewnieniu bytu materialnego swojej rodzinie, zmagają się z trudnościami życia codziennego. Niestety, nie poświęcają wystarczającej ilości czasu swoim dzieciom. Posyłają je do żłobków, przedszkoli, szkół, traktując te placówki jak „przechowalnie” dla swoich pociech. Ciężar wychowania i opieki nad maluchami zrzucają na instytucje oświatowo-wychowawcze i organizacje młodzieżowe. Przez to maleje autorytet rodzica, rozluźniają się więzi pomiędzy członkami rodziny, a rozwój moralno-społeczny dziecka jest w dużym stopniu zakłócony.
Dodatkowo, na zaburzenie funkcji wychowawczej rodziny mają wpływ środki masowego przekazu, media. Nieprawidłowe z nich korzystanie skutkuje wieloma niepokojącymi zjawiskami, które da się zauważyć w obecnych czasach wśród dzieci
i młodzieży, a także dorosłych. Telewizja, Internet, gry komputerowe zastępują wspólne przebywanie członków familii ze sobą, osłabiają więzi emocjonalne, zachwiana zostaje atmosfera rodzinna. Brak rozmów, dyskusji, spędzania ze sobą wolnego czasu to częste przyczyny tak popularnych w tych czasach rozwodów i rozpadów rodziny. Niegdyś podtrzymywanie i zacieśnianie węzłów rodzinnych było największą wartością, wręcz swoistą świętością. Teraz człowiek znalazł dla siebie inne, zgubne priorytety, jak pogoń za pieniądzem, dobra materialne, karierę. Rodzina jest dla współczesnych ludzi jedynie dodatkiem do ich nowoczesnego życia. Dodatkiem często niepotrzebnym, sprawiającym problemy, spędzającym sen z powiek, będącym „piątym kołem u wozu”. Rozluźnienie kontaktów rodzinnych na skutek podejmowania pracy zarobkowej poza granicami ojczyzny przez któregoś z rodziców, to również domena wielu polskich familii. Rozłąka doprowadza do zrzucenia wszystkich obowiązków na jednego z małżonków, członkowie tej rodziny czują się osamotnieni, tracą poczucie bezpieczeństwa.
Jednym z pozytywnych aspektów dotyczących współczesnej rodziny jest wg mnie równorzędność kobiety i mężczyzny w małżeństwie. Partnerstwo, które ujawnia się pomiędzy mężem a żoną to jedna z najpiękniejszych relacji, jakie mogą być zawarte pomiędzy nimi. Małżonkowie na równi utrzymują rodzinę. Role rodzicielskie ulegają modyfikacji, następuje ich podział. Matka nie tylko dba o podtrzymanie ogniska domowego, wikt, opiekę nad potomstwem, ale także spełnia się zawodowo. Ojciec natomiast, coraz częściej angażuje się
w prowadzenie domu, niejednokrotnie przejmuje na siebie część obowiązków żony. Oboje mają takie same prawa, zanikają poglądy dotyczące tego, że to mężczyzna jest bardziej uprzywilejowanym członkiem rodziny.
W Polsce istnieją obecnie trzy modele rodziny. Pierwszy z nich to model rodziny pełnej opartej na związku małżeńskim kobiety i mężczyzny z dziećmi. Jest to tradycyjny wzór rodziny, od którego coraz częściej się odchodzi na rzecz związku kohabitacyjnego. Kobieta
i mężczyzna żyją wspólnie bez zawarcia formalnego związku małżeńskiego. Zazwyczaj mają oni potomstwo, często z poprzednich związków. Ten model rodziny jest niestety
w większości przypadków tolerowany, czy też nawet akceptowany przez społeczeństwo, które stało się mniej konserwatywne w podejściu do instytucji małżeństwa. Ostatni model występujący w polskich realiach to rodzina rozbita. Jeden z rodziców opiekuje się na co dzień dziećmi po rozwodzie. Osobiście uważam, że jest to najgorszy wzór rodziny. Każde dziecko rozwija się najlepiej mając u swego boku zarówno ojca jak i matkę.
Zmiany zachodzące w podstawowej grupie społecznej jaką jest rodzina, niewątpliwie nie są pozytywne. Mają ogromne znaczenie na funkcjonowanie ogółu społeczeństwa. Mam wrażenie, że nie liczy się dziś dobro całej rodziny, wszystkich jej członków. Stawia się
w głównej mierze na zaspakajanie potrzeb własnych. Zmieniają się modele rodziny, jej funkcje, wzorce, wartości. Wszystko to doprowadza do rozluźnienia więzi międzyludzkich, niżu demograficznego, wszelkich patologii i dewiacji społecznych. Współczesna rodzina jest coraz bardziej nietrwała. Propagowanie antykatolickich norm moralnych, przyzwolenie na łamanie prawa do życia nie prowadzi do niczego dobrego. Mam nadzieję, że świat w końcu otrząśnie się i zawróci na odpowiednie tory.