1. Przetrwalniki bakteryjne (endospory) tworzą się, w sprzyjających warunkach, (gdy jest dużo „jedzenia”)

• Ciepłoodporne

• Silnie załamują światło

• Barwienie- na czerwono fuksyną karbolową na gorąco, odpłukane 1M kwasem octowym i/lub etanolem. (Jeśli utrwalony preparat bakterii zabarwimy na gorąco fuksyną karbolową, to endospory przyjmą ten barwnik i nie odbarwią się po przemyciu etanolem, ani 1M kwasem octowym, odbarwią się natomiast komórki wegetatywne.)

• Inne formy przetrwalne: cysty, egzospory, miksospory

1. Substancje zapasowe bakterii

• Polisacharydy – skrobia lub glikogen (reakcja z płynem Lugola, skrobia – na granatowo, glikogen – na brunatno)

• Substancje tłuszczowe – ziarna lub krople tłuszczowe, też PHB (barwienie sudanem III lub czerń sudanowa B)

• Polifosforany – ziarnistości metachromatyczne ( zmieniają barwę pod wpływem błękitu metylenowego lub toluidynowego, opisane pierwszy raz z Spirillum volutans – stąd nazwa wolutyna)

• Inkluzje w kształcie kryształów – białkowe inkluzje u Bacillus thuringiensis (owadobójcze)

• Wakuole gazowe – u gatunków wodnych, umożliwiają unoszenie się w wodzie

• Karboksymy – u bakterii autotroficznych, zawierające enzym – karboksylazę

• Cyjanoficyna – u sinic, polipepsyd

Bacillus thuringiensis z inkluzją białkową – gram dodatnia bakteria żyjąca w glebie i w przewodach pokarmowych gąsienic. Stosowana do zwalczania szkodników. W procesie tworzenia przetrwalnika wiele szczepów B. thuringiensis wytwarza kryształy z białek.

PHB w kom. bakteryjnej pod mikroskopem widoczne jest jako jasne ziarnistości. Produkowane w dużych ilościach przez Peudomonas putide i Ralstonia eutropha. Hodowlę prowadzi się w ściśle kontrolowanych warunkach w tzw. bioreaktorach.

Do produkcji bioplastików.

1. Systematyka (obowiązuje ta z wykładów i Schlegela)

Klasyfikacja:

• Naturalna (filogenetyczna) – oparta na pokrewieństwie i wspólnym pochodzeniu (biochemicznym czy molekularnym)

• Sztuczna – grupowanie w oparciu o podobieństwo organizmów w celu ich identyfikacji i oznaczaniu

Klasyfikacja numeryczna

• Zasada Adsona – wszystkie cechy są jednakowo ważne

• Cechy zapisywane w systemie 0-1

• Ważne jest jak największa liczba cech

• Podobieństwo między szczepami jest funkcją liczby podobnych cech w stosunku do całkowitej liczby badanych cech

• Wartości przedstawia się jako macierz prawdopodobieństwa lub dendrogram, jednak nie ma ona nic wspólnego z filogenezą

1. Drzewo filogeniczne bakterii

• Pierwotne

• Ukorzenione – zawiera trzy domeny , na podstawie 16srRNA

1. Opis bakterii

1. Podstawowy

• Kształt komórki

• Obecność otoczek

• Obecność i lokalizacja rzęsek

• Obecność endospor

• Czy łączą się w zespoły (łańcuszki, pakiety, tetrady)

• Barwienie metodą grama (istnieją komórki gramzmienne)

1. Uzupełniony

• Wzrost w warunkach tlenowych, beztlenowych lub jednych i drugich

• Sposób pozyskiwania energii (oddychanie, fermentacja, fatosynteza)

• Zależności wzrostu od temperatury i pH ( z podaniem optimum i zakresu tolerancji)

• Wykorzystywane składniki pokarmowe (test API)

• Siedlisko

• Stosunki pasożytnicze lub symbiotyczne z innymi organizmami

• Inkluzje komórkowe, zabarwienie i materiały otoczkowe

• Skład ściany komórkowej (peptydoglikanu, LPS, kwasów tejchojowych)

• Właściwości serologiczne (antygeny powierzchniowe, białka homologiczne)

• Skład zasad w DNA (zawartość par GC – im więcej GC tym większa temp. rozpadu)

• Hybrydyzacja DNA – DNA izdolność do transformacji międzygatunkowej

• Sekwencja 16srRNA lub 5srRNA

• Wrażliwość na antybiotyki

1. Nazewnictwo

Binominalne – gatunek + rodzaj

Podstawowymi jednostkami są szczepy, grupowane w:

• Podgatunek

• Gatunek

• Rodzaj (genus)

• Rodzinę (… - aceae)