DYSKRYMINACJA

Dyskryminacja (łac. discriminatio - 'rozróżnianie'; czyt.: diskriminacjo) - często występująca forma wykluczenia społecznego, objawiająca się poprzez traktowanie danej osoby mniej przychylnie, niż innej w porównywalnej sytuacji ze względu na jakąś cechę (np. płeć, tożsamość seksualna, wiek, niepełnosprawność, religia lub przekonania czy pochodzenie etniczne lub rasowe).

Dyskryminacja bezpośrednia, tzn. osoba traktowana jest mniej przychylnie niż traktuje się lub traktowano by inną osobę w porównywalnej sytuacji wyłącznie z powodu "odmienności" (np. różnica płacowa kobiet i mężczyzn na tym samym stanowisku pracy, jeżeli wydajność ich pracy jest porównywalna);

Dyskryminacja pośrednia, czyli występująca w przypadku, gdy pozornie neutralne warunki, kryteria lub praktyki stosowane są na równi wobec wszystkich, lecz w sposób szczególny dotykają konkretną grupę społeczną (np. brak rozwiązań prawnych dotyczących statusu par jednopłciowych). Pojęcie dyskryminacji pośredniej w wielu przypadkach stanowi uzasadnienie uprzywilejowania danej grupy.

NIEKTÓRE RODZAJE DYSKRYMINACJI:
-Dyskryminacja ze względu na rasę/kolor skóry (rasizm)
-Dyskryminacja ze względu na płeć (seksizm)
-Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną (heterofobia, homofobia)
-Dyskryminacja ze względu na transpłciowość (transfobia)
-Dyskryminacja ze względu na pochodzenie i narodowość (ksenofobia)
*Dyskryminację osób narodowości żydowskiej (antysemityzm)
*Dyskryminację osób narodowości polskiej (antypolonizm)
*Dyskryminację osób narodowości angielskiej (brytofobia)
*Dyskryminacje osób narodowości rosyjskiej (rusofobia)
*Dyskryminacja ze względu na "dyskryminację" (lewactwo)
-Dyskryminacja ze względu na wiek (ageizm, adultyzm)
-Dyskryminacja ze względu na wygląd zewnętrzny (atrakcjonizm)
-Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność (handicapizm - ableism)
*Dyskryminacja ze względu na wadę słuchu (audyzm)

DYSKRYMINACJA POZYTYWNA (łac. discrimino - rozróżniam) - jest to utrzymywanie czasowych lub stałych rozwiązań i środków prawnych mających na celu wyrównanie szans osób i grupdyskryminowanych ze względu na płeć, pochodzenie etniczne, religię, orientację seksualną, niepełnosprawność] i inne cechy.

Formą dyskryminacji pozytywnej jest osobna pula (parytet) dla czarnoskórych, kobiet lub osób ze wsi w postępowaniu rekrutacyjnym na uczelni. Przykładami dyskryminacji pozytywnej były punkty za pochodzenie w PRL czy amerykańska akcja afirmacyjna.

RÓWNOŚĆ JAKO CEL?
-z natury jesteśmy różni, co implikuje nierówność na wielu płaszczyznach
-różnorodność oraz nierówność jest funkcjonalnie uzasadniona
-prawa wolnego rynku – modelki zarabiają znacznie lepiej niż modele. Czarnoskórych koszykarzy jest więcej w NBA, nieprzeciętna ilość Żydów zajmuje się działalnością prawniczą. Nie wyciąga się na ogol z innego tytułu wniosku o celowej dyskryminacji koszykarzy czy osób bez korzeni żydowskich przez Żydów.

DYSKRYMINACJA- BARIERY W OSIĄGANIU FAKTYCZNEJ RÓWNOŚCI KOBIET I MĘŻCZYZN
a)stereotypowa zawartość podręczników – dziewczynki bierne, chłopcy aktywni, jeden model rodziny, brak informacji o przemocy
b)stereotypowe postawy nauczycieli – mała wiedza o gender
c)struktura szkolnictwa – feminizacja sektora
c)„Szklany sufit” – im wyższy szczebel edukacji tym mniej kobiet u władzy.

OBSZARY DYSKRYMINACJI – RYNEK PRACY
-segregacja pozioma – niski prestiż sektorów sfeminizowanych
-segregacja pionowa – „szklane zjawiska” – im wyższy szczebel, tym mniej kobiet
-stereotypy płci – postrzeganie kobiet jako mniej dyspozycyjnych i gorszych pracowników
-różnice w wynagrodzeniach – ok. 20% na tym samym stanowisku
-nieodpłatna praca kobiet – małe zaangażowanie mężczyzn w obowiązki domowe
-nieprzyjazny rynek pracy dla Kobiet
- trudności w godzeniu życia zawodowego z prywatnym

OBSZAR DYSKRYMINACJI- UBÓSTWO:
-feminizacja biedy
- różna zmiana statusu materialnego w wyniku rozwodu: obniżenie – K, podwyższenie – M
-samotne rodzicielstwo 18% rodzin, w tym samotne matki –95%
-postrzeganie biedy – bieda zawiniona i niezawiniona
- mała dostępność opieki przedszkolnej

OSZAR DYSKRYMINACJI- ZDROWIE
-zróżnicowana długość zycia kobiet i mężczyzn
-umieralność mężczyzn
-pięciokrotnie wyższy wskaźnik samobójstw wśród męzyzn w grupie wiekowej 15-20 i po 60 roku życia
-dyskryminacja w miejscu pracy- niska wiedza wśród kadry menedżerskiej służby brak profilaktyki uwzględniającej specyfikę płci zdrowia
-nie tylko płeć biologiczna (różne schorzenia) ale i kulturową (wynikającą z pełnionych ról).

DYSKRYMINACJA KOBIET