Grupa A:

Ad. 1 Porównać deflator PKB i CPI.

Deflator PKB jest miernikiem inflacji i odzwierciedla zmiany cen wszystkich wytworzonych w danym okresie dóbr i usług oraz inwestycje, surowce, produkty rolne, a także transakcje z zagranicą.

Jego uzyteczność wynika z faktu, iż obejmuje on ceny wszystkich dóbr wchodzących w skład produktu krajowego brutto, a nie tylko dóbr konsumpcyjnych jak np. wskaźnik cen konsumpcyjnych.

Indeks cen konsumpcyjnych (CPI) stanowi relację cen reprezentatywnego zestawu dóbr konsumpcyjnych w kolejnych latach badania do ceny tego koszyka dóbr w roku bazowym, czyli przyjętym za podstawę wyliczeń.

Ad.2 6 Wad PKB jako miernika dobrobytu.

- nie bierze pod uwagę liczby ludności

- nie wyodrębnia poszczególnych grup społecznych

- nie informuje o jakości życia

- nie uwzględnia zanieczyszczenia środowiska

- nie uwzględnia pracy w gospodarstwie domowym

- nie ujmuje szarej strefy

- nie ujmuje czasu wolnego

Ad.3 Co to automatyczne stabilizatory i ekspansywna fiskalna i podać przykłady.

Ekspansywna polityka fiskalna polega na oddziaływaniu państwa na gospodarkę przez zwiększenie zakupów rządowych lub zmniejszenie podatków. Działania te powodują zwiększenie popytu globalnego co pociąga za sobą zwiększenie dochodu zapewniającego równowagę.

Automatyczne stabilizatory koniunktury są to narzędzia reagujące na zmiany koniunkturalne, nie wymagające podejmowania jakichkolwiek decyzji, dotyczących ich wykorzystania.

- Samoczynnie pobudzają lub hamują wysoką aktywność gospodarczą bez ingerencji państwa.

- Służą realizacji pasywnej polityki budżetowej, stabilizacji dochodów i wydatków publicznych.

- „ASK” poprzez oddziaływanie na globalny popyt, mogą zmniejszać wahania gospodarki w krótkim czasie.

- nie stwarzają warunków do zasadniczej zmiany istniejącej sytuacji gospodarczej.

- Ich zadaniem jest dążenie do utrzymania pewnego poziomu aktywności gospodarczej.

- (progresywny podatek PIT CIT, zasiłki dla bezrobotnych, podatki pośrednie, VAT, akcyza)

Ad.4 4. Co to wypieranie w IS-LM i od czego zależy.

Efekt przy braku oddziaływania rynku pieniądza (pełny efekt mnożnikowy):

• Dochód rośnie z Y₀ do Y₂

• Stopa procentowa nie zmienia się

Efekt przy oddziaływaniu rynku pieniądza:

• Dochód rośnie z Y₀ do Y₁

• Stopa procentowa rośnie z R₀ do R₁

Efekt wypierania spowodował zmniejszenie inwestycji i konsumpcji sektora prywatnego o Y₂-Y₁

Ad.6 AS-AD: Konsumpcja spada.

a) jaki to jest typ szoku?

b) jakie może być dostosowanie kosztowe?

c) jaka może być reakcja rządu?

d) co w danym wypadku jest lepsze: dostosowanie kosztowe czy reakcja rządu?

Grupa B

Ad.1 Wymień wady CPI jako miernika inflacji.

1. Problem substytucji – konsumenci przestawiają się na dobra, które podrożały stosunkowo mniej;

2. Problem związany z pojawianiem się nowych dóbr – możliwości nabywców zwiększają się, nabywcy potrzebują mniej pieniędzy by utrzymać dany poziom życia, a koszyk o stałym składzie nie odzwierciedla zmiany siły nabywczej pieniądza.

3. Problem pomijania zmian jakości

Ad.2. Wymień 3 sposoby, na które bank centralny może zwiększyć podaż pieniądza.

Jak zmniejszyć podaż:

• Sprzedaż rządowych papierów wartościowych

• Podwyższenie poziomu rezerw obowiązkowych

• Podwyższenie stopy redyskontowej celem zmniejszenia pożyczek dla banków komercyjnych

Jak zwiększyć podaż:

• Zakup rządowych papierów wartościowych na otwartym rynku

• Obniżenie poziomu rezerw obowiązkowych

• Obniżenie stopy redyskontowej celem zwiększenia pożyczek dla banków komercyjnych

Ad.3 Czym różni się system rezerwy częściowej od systemu rezerwy całkowitej? Który jest bardziej ryzykowny?

Zakładając, że stopa rezerw obowiązkowych wynosi 5%, bank komercyjny jest zobowiązany z każdych 100 zł zdeponowanych w banku przekazać na depozyt w banku centralnym 5 zł, reszta może posłużyć na cele kredytowe. W ten sposób do obiegu trafia 95 zł (100 - 5), które mogą zostać ponownie zdeponowane. Gdyby bank centralny zwiększył stopę rezerw do 6%, to bank komercyjny wpłaciłby na depozyt do banku centralnego 6 zł, a na cele kredytowe pozostałoby 94 zł.
Bank centralny może w ten sposób sterować podażą pieniądza poprzez zwiększanie stopy rezerw, co spowoduje zmniejszenie podaży pieniądza lub poprzez zmniejszanie stopy rezerw, co w efekcie zwiększy podaż pieniądza. Zmniejszenie stopy rezerw obniża bezpieczeństwo systemu bankowego.

Ad.4 Omów pokrótce skuteczność polityki fiskalnej w modelu keynesowskim i klasycznym.

Skuteczna polityka fiskalna zależy od wzrostu stopy procentowej wywołane ekspansją fiskalną oraz wrażliwości inwestorów na wzrost stopy procentowej. Im większa wrażliwość tym mniejsza skuteczność

Ad.5 (IS-LM) Znudzony rządzeniem szef banku centralnego z kraju C postanawia zmniejszyć PKB by uniemożliwić reelekcje. Jakiego rodzaju polityki musi zastosować? Jakie skutki osiągnie w krótkim okresie?

a)W jaki sposób premier może sprzeciwić się temu politykowi? Jakie będą skutki tej zdarzenia?

b)Przedstaw na wykresie i opisz dostosowanie kosztowe. Na czym ono polega ? jakie będą skutki?

c)Przedstaw na wykresie i opisz możliwa reakcje polityki. Jakich narzędzi można użyć? Jakie będą skutki?

d)Które rozwiązanie uważasz za lepsze? Dlaczego?

Szef banku centralnego jest przewodniczącym rady polityki pieniężnej. Rada polityki pieniężnej , tj. RPP ma wpływ na ustalanie stop procentowych i stopy rezerwy obowiązkowej banków.

Podwyższenie stóp proc. podwyższy ceny kredytów na rynku, mniej kredytów bedzie zaciąganych, mniej będzie inwestycji, wolniejszy rozwój i wzrost PKB.

Podwyższenie stopy rezerwy obowiązkowej banków ograniczy ich akcje kredytową. Będą musiały zająć się swoimi bilansami, zbierać depozyty z rynku i ograniczyć akcje kredytową. Skutki podobne jak przy podwyżce stóp.

1. Premier może we własnym zakresie zwiększyć wydatki publiczne. Ale wpływ na działania szefa NBP ma chyba niewielki. Narodowy Bank Polski, jako bank centralny powinien być niezależny od wpływów politycznych. Są wybory co 6 lat i to sejm wybiera kto będzie. Premier jeśli uważa może go podać do trybunału stanu.

Ad. 6. Kraje OPEC obniżyły cenę ropy naftowej. Rozważmy reakcję gospodarki polskiej.

1. Jak nazwiemy ten szok? Jaki jest krótkookresowy skutek tego zdarzenia?

2. Przedstaw na wykresie i opisz dostosowanie kosztowe. Na czym ono polega? Jakie będą skutki?

3. Przedstaw na wykresie i opisz możliwą reakcję polityki. Jakich narzędzi można użyć? Jakie będą skutki?

4. Które rozwiązanie uważasz za lepsze? Dlaczego?

Grupa C

Ad.1 Czym jest mnożnik keynesowski?

Jest to stosunek zmiany dochodu do zmiany planowanych wydatków autonomicznych.

Ad.2 Różnice między CPI a deflatorem PKB

• Deflator PKB informuje o cenach wszystkich dóbr i usług wytwarzanych w kraju, a wskaźnik CPI – informuje o cenach dóbr i usług kupowanych przez konsumentów

• Deflator PKB powstaje w wyniku porównania ceny obecnie wytwarzania dóbr i usług z cena tych samych dóbr i usług w roku bazowym, a CPI powstaje w wyniku porównania bieżących cen danego koszyka dóbr i usług i jego ceną w roku bazowym

Ad.3. Jak bank centralny może zmniejszyć/zwiększyć podaż pieniądza?

Jak zmniejszyć podaż:

• Sprzedaż rządowych papierów wartościowych

• Podwyższenie poziomu rezerw obowiązkowych

• Podwyższenie stopy redyskontowej celem zmniejszenia pożyczek dla banków komercyjnych

Jak zwiększyć podaż:

• Zakup rządowych papierów wartościowych na otwartym rynku

• Obniżenie poziomu rezerw obowiązkowych

• Obniżenie stopy redyskontowej celem zwiększenia pożyczek dla banków komercyjnych

Ad.4. Funkcje aktywnej polityki fiskalnej i automatyczne stabilizatory.

(stabilizatory ogólnie mają nie dopuszczać do przegrzania gospodarki w czasach wzrostu i dawać powera w czasach kryzysu)

Funkcje polityki fiskalnej :

a) alokacyjna - kształtowanie podziału czynników wytwórczych między sektor prywatny (pośrednio przez korygowanie cen, dotacji i podatków) i publiczny (bezpośrednio przez przekazanie funduszy na konkretne działania) i ich dalsza alokacja wewnątrz tych sektorów.

b) redystrybucyjna - oddziaływanie państwa na ostateczny podział dochodów indywidualnych poprzez :

- bezpośrednią redystrybucję dochodów pieniężnych (podatki i transfery socjalne)

- bezpłatne -(lub płatne częściowo) zaspakajanie określonych potrzeb w ramach usług społecznych (oświata, służba zdrowia)

- oddziaływanie na warunki, w jakich kształtuje się pierwotna dystrybucja dochodów (np szkolenia zawodowe)

c) stabilizacyjna - wykorzystanie budżetu do osiągnięcia makroekonomicznych celów gospodarczych (niskiej inflacji, zrównoważonego tempa rozwoju gospodarczego, stabilności bilansu płatniczego, wysokiego zatrudnienia) poprzez: - deficyt lub nadwyżkę budżetową

- podatki

- dług publiczny

Grupa D:
Ad.1 . Co to jest cenowa elastyczność popytu i do czego służy?

Jest to stosunek (procentowej) zmiany wielkości zapotrzebowania do zmiany ceny.

ZASTOSOWANIE: określa ceny, których firmy mogą żądać za swoje wyroby, organizatorzy wszelakich imprez szacują elastyczność popytu gdy ustalają ceny biletów wstępu( nie mogą być za drogie, gdyż wtedy zmniejszyła by się liczba chętnych), a rząd może wykorzystywać elastyczność przy ustalaniu wielkości podatków.

Ad.2. Czy zwiększenie wydatków państwa w okresie długim zwiększa PKB? Dlaczego tak się dzieje?

W krótkim okresie wzrost długu publicznego może przyczynić się do wzrostu PKB. Np. zamówienia publiczne na infrastrukturę ( drogową, elektrownie, koleje ) dotacje państwowe do kredytów, zasiłki, zwiększenie pensji i zatrudnienia w administracji. Są to jednak w większości przypadków działania nieefektywne. Jedne w ogóle jak np. rozdanie pieniędzy w postaci zasiłków czy zwiększenie zatrudnienia w administracji, inne bardziej jak np. rozsadka inwestycja w energetykę. Przyczyniają się one do zwiększenia ilości pieniądza w gospodarce i pobudzenia PKB w krótkim terminie. Jednak długi trzeba spłacać i rząd aby uniknąć poziomu nadmiernego zadłużenia musi w pewnym momencie ograniczyć wydatki. Co przyczynia się do gwałtownych spadków PKB, rozchwiania równowagi w gospodarce, podwyżek podatków i wielu innych problemów gospodarczych

Ad.3. Czy model Keynesowski jest krótkookresowy? Skąd to wiemy?

Ad.4 Efekt wypierania - od czego zależy jego stopień?

Efekt wypierania polega na ograniczeniu popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego sektora prywatnego pod wpływem wzrostu wydatków państwa, który powoduje zwiększenie popytu globalnego i w konsekwencji wzrost stopy procentowej.

Skala efektu wyparcia zależy od stopnia wyrównania przez bank centralny wzrostu wydatków rządowych przez dodatkową podaż pieniądza, co wpływa na wysokość stopy proc, która decyduje o sile efektu wypierania.

Ad.5. IS-LM: a) Jak szef BC może zwiększyć PKB? B)Co może zrobić premier?
a) - zmniejszenie wysokości rezerw obowiązkowych

- zmniejszenie stóp procentowych

b) może zadłużyć kraj i zlecić wydatki

np. wybudować elektrownie, to rozsądniejsze, zlecić budowę autostrady. Albo może zlecić budowę wielkiej dziury i zasypać ją pszenicą. Budowlańcy i rolnicy dostaną pensje, którą pójdą wydawać w galeriach handlowych i sklepach pobudzając gospodarkę. Choć de facto to głupi pomysł, ale PKB zwiększy.

Ad.6. AS-AD: Konsumpcja spada.

a) jaki to jest typ szoku?

b) jakie może być dostosowanie kosztowe?

c) jaka może być reakcja rządu?

d) co w danym wypadku jest lepsze: dostosowanie kosztowe czy reakcja rządu?