STOSUNKI PRACY I POLITYKA PŁACOWA
Wykład 1
Pracownik-osoba zatrudniona na podstawie: umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę
Pracodawca-osoba zatrudniająca pracowników
Umowa zlecenie
pracownik-zleceniobiorca
pracodawca-zleceniodawca
- tylko sytuacja pracownika jest uregulowana w kodeksie pracy(urlop macierzyński,urlop,nadgodziny)
-osoba wykonująca pracę na umowę zlecenie lub o dzieło nie ma upoważnień pracownika (tzw.umowy śmieciowe) uregulowane są w kodeksie cywilnym
Umowa o dzieło
pracownik-wykonawca dzieła
pracodawca-zamawiający dzieło
Rodzaje umów:
-na czas określony
-na czas nieokreślony
-na okres próbny
-na zastępstwo
-na czas wykonywania określonej pracy
Umowa na okres próbny:
- max 3 miesiące, może być na czas krótszy, każda ze stron ma możliwość wypowiedzenia, wypowiedzenie nie wymaga uzasadnienia
- KP ustala okres wypowiedzenia i mają charakter bezwzględnie obowiązujący:
2 tyg.- 3 dni robocze wypowiedzenia
2 miesiące – 1 tydzień wypowiedzenia
3 miesiące – 2 tygodnie wypowiedzenia
- jeżeli z niewiedzy pracodawcy czy pracownika umowa na czas próbny trwa dłużej niż 3 miesiące to sama przekształca się w umowę na czas określony, ale jest problem z wypowiedzeniem umowy, ponieważ na umowie nie jest sporządzone na ile trwa umowa i nie ma okresu wypowiedzenia, przy wypowiedzeniu pracownik ma obowiązek i prawo pracować 12 miesięcy
- nie ma obowiązku pracy na tym samym stanowisku
- umowa na okres próbny nie może być powtórzona
- każda ze stron nie ma obowiązku zatrudnienia po okresie próbnym
Umowa na czas określony:
- zawarta na określony czas, wiemy kiedy się skończy
- nie trzeba wpisywać daty ale moży być np. dla nauczyciela-na semestr letni czy na rok akademicki 2013/2014 – musi być przyszłe i pewne co do czasu
- okres wypowiedzenia:
krótszy niż 6 miesięcy – nie można wypowiedzieć
dłuższy niż 6 miesięcy – może być wypowiedziana ( ALE TYLKO POD WARUNKIEM,ŻE JEST TO ZAPISANE W UMOWIE)
- nie ma w kodeksie pracy określenia na jak długo można być na umowie na czas określony
- przypisuje się, że czas określony to maksymalnie 3-4 lata ale również przyjmuje się że może być dłuższa, sąd nie wyraża zgody na okres 10,20 czy 30 lat bo to za długo
- umowę można wypowiedzieć z 2 tygodniowym okresem wypowiedzenia
- jeśli pracodawca wie i zna przyczynę zatrudnienia pracownika na okres 3-4 lata to może zatrudnić
- nie trzeba podawac powodu wypowiedzenia
- nie można zawierac ile się chce, jest możliwość tylko dwóch, jedna po drugiej, a trzecia umowa robi się automatycznie umową na czas nieokreślony, umowa na okres próbny nie liczy się do umów na okres określony, między umową na okres określony a na okres nieokreślony nie może być większa niż 1 miesiąc
- są przypadki gdy trzecia umowa nie staje się umowa na czas nieokreślony, staje się to wtedy gdy:
jest to na zastępstwo oraz jeżeli praca ma charakter dorywczy, sezonowy, realizowana cyklicznie (art.. 25.1 $ 3)
- umowa o pracę rozwiązuje się (kończy) z dniem zapisanym w umowie (art.30$1)
- rozwiązanie a nie wygaśnięcie, umowa wygasa gdy ktoś umiera, jest to bez woli stron, umowa jest rozwiązana gdy jest z woli strony
Umowa na czas wykonywanej pracy
- wykonywanie określonej pracy
- ma wbudowany system antypatologiczny
- można zawrzeć ich ile się chce
- nie ma możliwości przedłużenia bo jest na nieokreślony czas
- nie ma możliwości wypowiedzenia chodzi tu o ochronę pracodawcy pracownika
- nie ma maksymalnego czasu na który jest zawarta
Umowa na czas zastępstwa
- tylko na czas zastąpienia jakiegoś pracownika
- piszemy w umowie kogo zastępuje i z jakiego powodu
- wypowiedzenie 3 dni robocze
- zastępstwo może być z powodu wyjazdu służbowego, urlopów itp.
Umowa na czas nieokreślony
- najbardziej korzystna dla pracownika
- nie wiadomo kiedy się skończy, nie jest określony czas trwania umowy
- nie wiedzą strony jak długo będą ze sobą współpracować
- musi być przyczyna, powód wypowiedzenia jeśli jest bezprawny czy bezpodstawny powód to pracownik może isc do sądu po odwołanie i sąd zmusza pracodawcę do ponownego przyjęcia pracownika na swoje stanowisko bądź równoległe z odpowiednimi kwalifikacjami i płacą równą lub większą poprzedniej
- pracownik nie musi dac powodu wypowiedzenia
- do 6 mies – 2 tyg wypowiedzenia
- od 0,5 roku do 3 lat – 1 miesiąc wypowiedzenia
- powyżej 3 lat – 3 miesiące wypowiedzenia
Pracownik został zatrudniony w firmie od dnia 09.04.2001r a wypowiedzenia otrzymał 03.03.2014
1. ile trwa jego okres wypowiedzenia?
2. kiedy ustanie stosunek pracy?
1. okres wypowiedzenia trwa 3 miesiace
2. stosunek pracy ustanie 30.06.2014 (musi być pełne 3 miesiące)
Pracownik został zatrudniony w firmie 12.09.2010r i dostał wypowiedzenie 31.08.2013
1. ile trwa okres wypowiedzenia?
2. kiedy ustanie stosunek pracy?
1. okres wypowiedzenia trwa 1 miesiąc
2. stosunek pracy ustanie 30.11.2014 ( jeśli ktoś nie przekroczył 3 lat ale z wypowiedzeniem przekroczy to się liczy 3 miesiace wypowiedzenia)
Data wypowiedzenia to jest cos innego niż rozwiązanie stosunku pracy !!
Wykład 2
- minimalne wynagrodzenie brutto – 1680 zł, jest określone
- wynagrodzenie godziwe ?
Art. 78 KP
- rodzaj pracy
- kwalifikacje wymagane
- ilość świadczonej pracy
- jakość świadczonej pracy
Art. 11 (2) KP – czy na takich samych stanowiskach ludzie powinni zarobić tyle samo
- zasada równego traktowania
- wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonywaną
- wynagrodzenie za pracę jest z dołu (art.86)
- art. 128 – czas pracy – jak jest w dyspozycji dla pracodawcy
- art. 151 praca nadliczbowa – rzeczywiście wykonywana
- czekanie na pracę – dyżur pracowniczy
Przestój w pracy (art. 81)
1. przyczyny niedotyczące pracownika – sila wyższa, np. powódź, brak prądu, wina pracodawcy
- pracownikowi za przestój w pracy nie z jego winy przysługuje wynagrodzenie zasadnicze bez dodatków albo wynagrodzenie pełne, ale 60%
- na czas przestoju można pracownikowi powierzyć inna prace i będzie on dostawał wynagrodzenie nie niższe niż swoje, może wyższe
2. przyczyny dotyczące pracownika np. wylanie na laptopa herbaty
- niewykonywanie pracy z winy pracownika, przestój w pracy, pracownikowi nie należy się wypłata
- pracownik dostanie inna pracę, ale płatną niżej jeśli przestój w pracy jest z jego winy
Inna praca w czasie przestoju może być powierzona na okres 3 miesięcy ( art. 42$4)
Egzamin – kodeks pracy 1-128 art.
- szczególnie 77(1)-93
Art. 84 – nie można się zrzec wynagrodzenia
Art. 152 – nie można się zrzec prawa do urlopu
- Prawo pod tym względem jest bezwzględne
Art. 18 – jest bezwzględny
Wypłata co najmniej raz w miesiącu i do 10 dnia miesiąca (ustalony odgórnie termin)
Wypłata powinna być w gotówce-pieniądz do ręki pracownika, chyba,ze pracownik złozy wniosek, że chce na konto pieniądze
Art. 29 Kodeks rodzinny
Jeśli małżonek jest w szpitalu, delegacji itp., żona może odebrać za niego wypłatę, pracodawca ma obowiązek dac jej wypłatę
W przypadku kiedy małżonek złozyl pismo do pracodawcy, że nie chce aby żona odbierała wypłatę to pracodawca nie może jej dac.
Art. pracodawca ma obowiązek pokazania pracownikom jak oblicza jego wynagrodzenie
pracodawca bez zgody pracownika nie może podac publicznie kwoty wynagrodzenia
Komornik nie może zajac całej wypłaty przy egzekucji.
W KP podane jest, że np. na alimenty może wziąć 3/5 wypłaty a na życie ma mu zostać 2/5.
Zaliczki pienieżne nie mogą być większe niż połowa wynagrodzenia ( zaliczki udzielone pracownikowi przez pracodawcę).
Art. 87$1 pkt.3 – zaliczki według KP
Zbieg egzekucji – kredyty, alimenty itp. nie może przekroczyć 3/5 wynagrodzenia
- jak są kredyty to nie może przekroczyć 2/5 wynagrodzenia
Alimenty można ściagac z minimalnego wynagrodzenia.
Wykład 3
Świadczenie chorobowe
- gdy pracownik choruje do 33 dni w roku to przysługuje mu 80% wynagrodzenia, po ukończeniu 50 roku życia – 14 dni obowiązek dalszego płacenia chorobowego przechodzi na ZUS
- za niezdolność do pracy spowodowaną wypadkiem do lub z pracy lub choroby przypadającej w czasie ciąży otrzymuje 100% wynagrodzenia
Pracownik może chorować 182 dni, po upływie tego czasu przechodzi na świadczenie rehabilitacyjne.
Pracodawca może rozwiązać po 182 dniach choroby pracownika umowę o prace bez wypowiedzenia
W trakcie tych 182 dni pracownika nie może zwolnic
Art. 52$2 – rozwiązuje umowy z winy pracownika – w ciągu 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Art. – nie można wypowiedzieć umowy pracownikowi na zwolnieniu chorobowym ale jak w pracy pracownik dowiaduje się (poufnie), że zostanie zwolniony, wyjdzie do lekarza to nie można go zwolnic. Jeśli zwolnienie przedstawiono i on odmówił przyjęcia i wyszedł do lekarza który wypisał mu zwolnienie to można go zwolnic.
Umowa o zakazie konkurencji – rozdział IIa
Pracodawca może zawrzeć z pracownikiem umowę zakazującą pracownikowi dodatkowej konkurencyjnej pracy, zakaz ten musi być ujęty w odrębnej umowie sporządzonej pisemnie
(art.101) pisemnie – pod rygorem nieważności
Zakaz konkurencji dotyczy 2 sytuacji (101(2))
- w czasie tworzenia stosunku pracy
- po ustaniu stosunku pracy
Umowa o zakazie konkurencji nie ma ograniczeń czekających można ja sporzadzic np. na 10,20,30 lat.
Nie można zmusic pracownika do podpisania umowy o zakazie konkurencji, ale może to być podstawa do zwolnienia.
Jeżeli pracownik nie dotrzyma tej umowy to pracodawca może się ubiegać o odszkodowanie.