EKOLOGIA 08.06.2008
Sukcesja ekologiczna-to uporządkowany, stopniowy i kierunkowy proces zmian w ekosystemie, dążący do osiągnięcia stanu równowagi- klimaksu
Dzieli się na:
→ sukcesję pierwotną -dotyczy terenów dotąd nie zmienionych przez działalność organizmów żywych (jałowych)
-pustynia, zbocze klifowe, wydma, hałda.
Etapy sukcesji pierwotnej:
* I stadium pionierskie-wkroczenie roślin pionierskich (porosty, mchy)
* II stadium migracyjne-wypełnienie przestrzeni licznymi przybywającymi gatunkami.
* III stadium zasiedlające- pomyślne rozmieszczenie i rozprzestrzenienie organizmów.
* IV stadium konkurencyjne-zdobywanie nisz ekologicznych.
* V stadium stabilizacji- względna równowaga- klinaks
→ sukcesja wtórna-zachodzi na obszarach wcześniej zajętych
przez inna biocenozę-łąki, trawy, jezioro.
Znaczenie sukcesji:
* przekształcenie obszarów abiotycznych w środowisko życia dla organizmów pionierskich
* tworzenie gleby
* udostępnianie nowych obszarów i zapewnienie organizmom niszy ekologicznej
Przekształcanie krajobrazu:
Zmiany biocenoz np. wodnej na lądową
zmiany składu gatunkowego
zmiany produktywności (biomas)
zagospodarowanie nieużytków
rekultywacje terenów poprzemysłowych
BIOMY ŚWIATA:
TUNDRA-okołobiegunowy pas pomiędzy Oceanem Arktycznym na północy a tajga na południu-północne rejony Euroazji i Ameryki północnej.
Cechy:
*średnie temperatury stycznia od -16˚C do -26˚C (okresowo -60˚C ) w lipcu nie przekraczają +15˚C.
*roczna suma opadów jest mała (ok. 250mm) i głównie w postaci śniegu.
*pokrywa śnieżna utrzymuje się przez 9 miesięcy w roku.
*głębsze warstwy gleby są zamarznięte (wieczna zmarzlina)
*latem dzień trwa prawie całą dobę (białe noce) w środku zimy, nastaje nieprzerwana noc.
Roślinność tundry:
*niskie tworzące poduszki lub kobierce rośliny zwykle o ciemnozielonych liściach, wznoszące w górę jedynie kwiaty lub kwiatostany.
*sezon wegetacyjny trwa ok.. 6 tygodni.
*dominują porosty i mchy.
Zwierzęta tundry:
* sowa arktyczna (śnieżna)
* gęś
* łabędź krzykliwy
* pardwa
* niedźwiedź polarny
* wilki
* lis polary
* gronostaj
* lemingi
* zając bielak
* renifer
* woły piżmowe
TAJGA-szeroki pas lasów iglastych leżących na południe od tundry. W Europie obejmuje w przybliżeniu, Norwegię, Szwecję dalej Rosję na północ od 61 równoleżnika oraz Ameryką Północną.
Cechy:
*krótkie, ciepłe lato, zimna i długa zima (do -60˚C)
*niewiele opadów (400-600mn. Rocznie)
*dominują lasy szpilkowe tworzące największe na ziemi skupiska leśne dochodzące do 100k. szerokości.
Roślinność tajgi:
*lasy szpilkowe, iglaste
*świerk
*jodła
*olcha
*borówka
*sosna
*modrzew
*mchy torfowe
*czernica
*brzoza
*jarzębina
*jagoda
*żurawina
Zwierzęta tajgi:
*mrówki
*gąsienice
*ćma (motyle nocne)
*żmija zygzakowata
*krzyżodziób
*drozd
*cietrzew
*sowa włochatka
*sóweczka
*wiewiórki
*sobole
*lis pospolity
*niedźwiedź brunatny
*gryzli
*ropucha szara
*żaba moczarowa
*jaszczurka żyworodna
*dzięcioł (symbol tajgi)
*dzięcioł czarny
*jarząbek
*głuszec (symbol tajgi-zjada igły, traci je)
*puchacz
*łoś
*rosomak
*ryś
*tygrys syberyjski
LASY LIŚCIASTE, STREFY KLIMATU UMIARKOWANEGO
Południowa Norwegia, Szwecja, Europa zachodnia i środkowa Az po Ural. Japonia, Korea, kraj Ussuryjski, południowo-wschodnie Chiny, Krainy od Wielkich jezior do Florydy, od Oceany Atlantyckiego do Missisipi, Urugwaj, Chile, południowo-wschodnia Australia, Tasmania, Nowa Zelandia.
Do samodzielnego opracowania
*lasy liściaste
*stepy
*sawanna
*zarośla twardolistne (wiecznie zielone)
*pustynie
*puszcza tropikalna
Z uwzględnieniem: położenia, klimatu (temperatura, opady, światło) roślinności, zwierząt żyjących i zagrożenia.