Dialekt mazowiecki, Język polski


Dialekt mazowiecki

Polska - środkowa i północno-wschodnia;

Oprócz gwar właściwego Mazowsza należą też gwary:

warmińskie

podlasko-suwalskie

kurpiowskie

mazurskie

ostródzkie

malborsko-lubawskie;

Najważniejsze cechy fonetyczne :

  1. mazurzenie oraz ubezdżwięczniająca fonetyka między wyrazowa (brat˘ Adama);

  2. skłonność do asynchronicznej wymowy miękich spłgł wargowych- pjiwo,mjasto,bjały,wjara (na Kurpiach i Mazowszu dalszym wymowa - psiwo,bziały, mniasto|niasto,wziara);

  3. za mazowiecką uznaje się końcówka N.l.mn.-amy (ogpol.-ami): nogamy, rękamy;

  4. na niektórych obszarach mówi się ke, ge zamiast kie, gie: kedy, długe, takego, drogego; wymowa jest przemieszana z zawsze miękką kie, gie, kię, gię np.rękie, nogie,uwagie (rękę, nogę, uwagę);

  5. charakterystyczna twarda wymowa l przed i np. lychy (lichy), lypa (lipa), polytyczny (polityczny), lylyput (liliput), pisalyśmy (pisaliśmy);

Zjawiska morfologiczne :

  1. gwarowe końcówki liczby podwójnej, używane w znaczeniu l.mn. np.chodziwa, chodziliźwa;

  2. charakterystyczny jest też brak e ruchomego w dopełniaczu l.mn. nazw miejscowych - do Suwałk(do Suwałek), do Mikołajk (do Mikołajek);

  3. cechą ekspansywną jest przyrostek -ak,wypierający -ę, w nazwach istot młodych : prosiak, zwierzak, niemowlak;

  4. rozprzestrzeniają się formy czasownikowe typu: leli, śmieli się, grzeli zamiast lali, śmiali się, grzali.

Słownictwo szeroko rozumianego Mazowsza:

Gbur „bogaty gospodarz”

Jadowić się „złościć się, gniewać się”

Jasny „niebieski”

Korki „buty damskie na obcasach”

Mrugawka „powieka”

Białka|bziałka „żona”

Wiele z tych cech przenika w język ogólny.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
motywy literackie matura 2016 język polski
Jezyk polski 5 Ortografia Zas strony 48 49 id 222219
Język polski SP kl4 SzU sprawdzian 01 arkusz
Hieroglifowa zagadka, Język polski i szkoła podstawowa
BOGURODZIC1, Język polski
Przesłanie PANA TADEUSZA, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Różne zapisy tych samych głosek, JęZYK POLSKI
Miłosza - Campo di Fiori (oprac), język polski
Bóg i człowiek w utworach Kochanowskiego, Język polski

więcej podobnych podstron