Jak zuchy nauczyć Prawo Zucha
pwd. Piotr Dylewski
Pierwsze zbiórki miesiąca to zbiórki podczas, których zuchy powinny zrozumieć i poznać Prawo Zucha. Wszystko jest oczywiste, a jednak bardzo trudne do zrealizowania. Jest kilka powodów, dla których realizacja tego tematu może sprawiać trudności:
- gromada jest kilku letnia i część zuchów zna już Prawo Zucha a część zuchów go jeszcze nie zna
- gromada jest nowo powstała i dzieci wolą swawolić niż "ograniczać" się Prawem Zucha
- gromada jest bardzo zróżnicowana wiekowo co powoduje, że to co dla jednych zuchów jest trudne dla drugich jest łatwe
- itd.
To oczywiście trzy podstawowe problemy, które chyba zawsze wpływają znacząco na realizację zbiórek dotyczących Prawa Zucha.
Co zatem zrobić by takie zbiórki dały zuchom i nam satysfakcję?
Otóż zbiórki te powinny być realizowane według kilku istotnych zasad:
- zuchy powinny poznać Prawo Zucha dopiero wtedy, kiedy zaaklimatyzują się w gromadzie ( dotyczy to nowych zuchów w gromadzie i nowopowstałej gromady )
- sposób realizacji powinien być dostosowany do wieku i stażu zuchów
- najpierw doświadczenie, zrozumienie a potem nauka ( najpierw zuch powinien doświadczyć Prawa Zucha potem go zrozumieć ( dlaczego? ) a dopiero potem nauczyć się formułki )
- komasacja lub standard, lub dociekliwość ( wszystko na raz, coś pomiędzy lub każdy punkt z osobna ) - dobra zabawa
- logiczność w realizacji ( jedno wynika z drugiego, nic sobie nie zaprzecza )
- powaga
Przejdźmy teraz do łopatologicznych konkretów. Chodzi w tym wszystkim o to aby zuchy doświadczyły i zrozumiały Prawo Zucha. Najprostszą formą doświadczenia jest realizacja zadania w oparciu o takie formy pracy jak:
- pożyteczne prace i umiejętności
- gry i ćwiczenia
Podczas wszystkich tych form zuch najpierw wykonuje np. dobry uczynek, poznaje daną instytucję, rozwiązuje krzyżówkę, przełamuje strach do otoczenia a potem analizuje i dowiaduje się, że to jest konkretny punkt Prawa Zucha.
1. Zuch kocha Boga i Polskę - posprzątanie papierków na danym terenie, oznakowanie zieleńców, rozdanie ulotek o święcie narodowym, przeprowadzenie ankiety o zabytkach Polski, udział we mszy świętej, przyozdobienie kapliczki, poznanie żywota świętego, postanowienie o dobrym postępowaniu
2. Zuch jest dzielny - zwiad z możliwością zadania pytania tylko raz przez każdego zucha, zgaszenie świeczki palcami a nie podmuchem powietrza, wizyta w straży pożarnej lub na policji, pomoc słabszym, wycieczka do grot
3. Zuch mówi prawdę - wizyta w sądzie, rozprawa sądowa, odnalezienie bajek o dobrych i złych ludziach ( czy kłamstwo można zwyciężyć prawdą )
4. Zuch pamięta o swoich obowiązkach - zrobienie zakupów, wiążemy samodzielnie buty, uczymy słać się łóżko, pomagamy słabszym odrobić lekcje, konkurencje sportowe w których jeden musi pomóc drugiemu, zwiad o potrzebach jakie wiążą się z opieka nad zwierzętami
5. Wszystkim z zuchem jest dobrze - przeprowadzamy starszą osobę na drugą stronę ulicy, pomagamy nieść zakupy, rozwieszamy ulotki o poprawnym zachowaniu, ustalamy kodeks postępowania pomiędzy ludźmi ( Prawo Zucha dla wszystkich ludzi )
6. Zuch stara się być coraz lepszy - księga dobrych uczynków, przełamujemy swoje wady, księga postanowień, szukamy tych którzy byli źli ale się zmienili, opieka nad młodszymi zuchami w szóstce
Jeśli zuch zrobił już dane zadanie niech zrozumie dlaczego to zrobił. Tu posłużyć się możemy formami pracy takimi jak:
- teatrzyk
- gawęda
- obrzęd
- Krąg Rady
To właśnie podczas tego typu form pracy zuchy oceniają siebie i otoczenie. W teatrzyku odgrywają role, ale ustalają także czy zwycięży dobro czy zło. Z gawędy wyciągają morał. Obrzęd to docenienie ich starań, a Krąg Rady to samokrytyka i samoocena.
Co do zróżnicowania stopnia trudności realizacji zadań. To najłatwiejszą formą jest taki dobór, w którym starszy zuch lub ten, który zna już Prawo Zucha zobligowany był do zrobienia czegoś jeszcze lub obowiązku wspólnej realizacji zadania z nowym zuchem ( współpraca a nie realizacja za młodszego ).
Kolejność następowania po sobie punktów Prawa Zucha powinna odbywać się od najłatwiejszych ( najbliższych dziecku ) do tych trudnych:
- Zuch mówi prawdę
- Zuch pamięta o swoich obowiązkach
- Wszystkim z zuchem jest dobrze
- Zuch jest dzielny
- Zucha kocha Boga i Polskę
- Zuch stara się być coraz lepszy
Sama kolejna zbiórka powinna zawierać w sobie wszystkie elementy dobrej zbiórki - tak aby poza realizacją tematu znalazło się też coś z dziecinnego rozbrykania ( to też można tak zorganizować aby było jak najbardziej związane z poznawanym punktem Prawa Zucha ).
Zapamiętywanie Prawa Zucha musi odbywać się nie na zasadzie wyklepywania z pamięci kolejnych punktów, ale świadomego dopasowywania sytuacji do poznanych punktów ( kolega bije słabszego - zuch mówi wszystkim powinno być ze sobą dobrze ) to jest zrozumienie Prawa Zucha przez zucha.
Na koniec pragnę zadedykować Wam piosenkę autorstwa dh. pwd. Piotra Dylewskiego o Prawie Zucha ( znajdziecie ją w książce "Moje trzy grosze o gawędach, bajkach, wierszach i piosenkach", która ukazała się nakładem błękitnej serii Zuchmistrzyni ) - jeśli do niej dotrzecie zrozumiecie dlaczego każdy zuch powinien ją znać.