PNB- produkt narodowy brutto
miara całkowitego dochodu gospodarki narodowej .Świadczy on o ilości dóbr i usług ,na zakup których może pozwolić sobie gospodarka jako całość.
*Przyrost realnego PKB to wzrost gospodarczy
*PNB to miernik zmian sytuacji gospodarczej kraju
Szersze ujecie PNB jako miernika dobrobytu:
Istnieja dwa problemy utrudniające włączenie całej produkcji do PNB.
1)Niektóre wytwory działalności gospodarczej człowieka (hałas, zanieczyszczenie, korki drogowe)wpływają na wzrost uciążliwości życia. Powinno się wprowadzić poprawkę na owe uciążliwości odejmując od PNB ich szacunkową wartość .Jest to jednak niemożliwe-brak adekwatnych mierników.
2)Istnieje wiele cennych dóbr i usług ,które nie są wliczane do PNB. Nie są one wliczane objęte transakcjami rynkowym ,brak adekwatnych mierników ich wartości(porządki domowe, majsterkowanie , nie zarejestrowane zatrudnienie)
zakres występowania gospodarki nieoficjalnej mieści się od 3-25%PNB
WSKAŻNIK DOBROBYTU EKONOMICZNEGO NETTO-DEN
(ANG.NET ECONOMIC WELFARE-NEW)- Nordhaus ,Toblin
Wskaźnik ten koryguje PNB przez odjęcie uciążliwości , dodanie wartości dóbr i usług oraz włączenie wartości czasu wolnego. Wartość DEN jest większa niż PNB ,ale tempo jego wzrostu jest niższe niż dynamika PNB . Wielkości Den są bardzo przybliżone i nieprecyzyjne ,ale uświadamiają nam jak bardzo niedoskonałą miarą jest PNB.
Ze względu na bardzo trudne i kosztowne przeprowadzanie i opracowywanie pomiarów nierynkowej i nie rejestrowanej produkcji ,dóbr i uciążliwości oraz systematyczna wycena czasu wolnego PNB pozostaje najbardziej powszechnie stosowanym miernikiem działalności gospodarczej.
PKB- produkt krajowy brutto
miara produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium kraju, niezależnie kto jest ich właścicielem.
PKB w cenach rynkowych
miara produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na dobra i usługi, produkcja wytworzona w kraju za pomocą cez uwzględniających podatki pośrednie
PKB w cenach czynników wytwórczych
miara produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich
PKB w c rynk.>PKB wyr.w c c produk.
(pominiejszonych o sumę ewentualnych subsydiów do dóbr i usług)
METODY POMIARU PKB:
Suma wartości dodanej w procesie produkcji
Suma dochodów czynników produkcji wytwórczych łącznie z zyskami otrzymywanymi przez przedsiębiorców
Suma wydatków na dobra finalne
*rachunek dochodu narodowego
produkcja netto wytworzona w gospodarce=
PKB w cenach rynkowych = konsumpcja+inwestycje+wydatki państwa
PKB w cenach czynn.prod=konsumpcja +inwestycje+wydatki państwa - podatki pośrednie pomniejszone o subsydia
ROZPORZĄDZALNE DOCHODY OSOBISTE
są to dochody gospod. dom. po uwzględnieniu podatków bezpośrednich i płatności transferowych.Wielkość ta informuje o tym ,ile gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na wydatki i oszczędniości.
Rozporządzalne dochody osobiste=
PKB w cencah czynn.produ.+wypłaty transferowe-podatki bezpośrednie
OSZCZĘDNOŚCI(S) to suma rozporządzalnych dochodów ,które nie zostały wydane na konsumpcję
S=(PKB w c czyn.produk+wypłaty transf.-podatki bezpoś)-konsumpcja
S+pod.bezpoś+pod.pośred=
inwestycje +wydatki państwa+płatności.transferowe
PKB w cenach czyn.prod. w gosp.otwartej(zagranica)=
konsumpcja+inwestycje+wydatki rządowe+eksport-import-podatki pośrednie=konsumpcja+inwestycje+wydatki rządowe+wartosć eksportu netto*-podatki pośrednie
*wartość eksportu netto-różnica między eksportem a importem
PKB a PNB
PNB=PKB+dochody netto z tytułu własności za granicą
DOCHÓD NARODOWY=produkt narodowy netto-PNN =net national product-NNP)- to produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce.
PNN to ilosć pieniądza jaką dysponuje gospodarka na wydatki na doba i usługi,po odłożeniu odpowiedniej ilości pieniędzy wystarczającej do sfinansowania amortyzacji i utrzymania istniejącego zasobu kapitału na dotychczasowym poziomie.
=PNB w cenach czyn.produk-amortyzacja
AMORTYZACJA
spożycie kapitału trwałego,miara szybkości zmnijeszenia się istniejącego zasobu kapitału w danycm okresie, bedącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia
*A.to koszt ekonomiczny
*A.to strumień
*określa w jakim stopniu zużywa się rzeczywisty zasób kapitału w danym okresie
Wielkości nominalne i realne
PNB nominalny -mirzy się go w cenach bieżących tj.takich ,które istniały w okresie , gdy produkowano wchodzące w skład PNB dobra i usługi.
Miara produkcji w cenach bieżących.
PNB realny=PNB o stałych cenach, koryguje PNB nominalny o skutki inflacji i wyraża go w cenach istniejących w pewnym okresie, najczęściej określanym jako rok bazowy lub podstawowy.
Realny PNB koryguje PNB nominalny o zmiany ogólnego poziomu cen w czasie ,pozwala uzyskać bardziej dokładny obraz zmian ilości dóbr i usług wytworzonych w całej gospodarce
DEFLATOR PNB
Jest stosunkiem nominalnego PNB(w cenach bieżących) do PNB w cenach stałych ,wyrażony w postaci wskaźnika.
REALNY PNB per capita- to realny PNB podzielony przez liczbę mieszkańców kraju .PNB per capita to wielkość przeciętna .Ilość dóbr i usług dostępna dla konkretnych ludzi zależy od sposobu podziału wytworzonego w gospodarce dochodu.
Im większa jest liczba ludności tym mniejsza będzie ilość dóbr i usług przypadająca na osobę