Ekonomia IX
T: Inflacja.
Inflacja (łac. inflare - wzdymać nadmuchiwać)
- jest to wzrost ogólnego poziomu cen dóbr w pewnym okresie czasu.
Deflacja
- jest to utrzymujący się ogólny spadek poziomu cen.
Stabilność cen
- jest to sytuacja w gospodarce, w której stopa inflacji jest bliska zeru.
Slumpflacja
- są to zjawiska inflacyjne zachodzące w warunkach recesji gospodarczej.
Stagflacja
- jest to inflacja w warunkach stagnacji gospodarczej.
Deprecjacja
- zjawisko spadku siły nabywczej pieniądza w wyniku inflacji.
Aprecjacja
- zjawisko wzrostu siły nabywczej pieniądza (rzadko występujące).
Rodzaje inflacji w zależności od stopnia nasilenia procesów inflacyjnych.
Inflacja pełzająca - wskaźnik cen nie przekracza 5% rocznie
Inflacja krocząca (umiarkowana0 - wzrost poziomu cen mieści się w granicach 5-10% rocznie.
Inflacja galopująca - wzrost poziomu cen waha się w granicach 10- 150% rocznie.
Hiperinflacja - wzrost poziomu cen powyżej 150% rocznie.
Przyczyny inflacji
Rosnące koszty produkcji - koszty spowodowane rosnącymi cenami materiałów, podatków, odsetek - inflacja kosztowna ( podażowa, dostawców , pchana przez koszty) - przyczyny po stronie producenta.
Przyczyny inflacji podażowej.
Autonomiczne podwyżki płac (inflacja presji plac).
Wzrost zagranicznych cen towarów importowanych (głównie surowców).
Dewaluacja waluty krajowej -, która podraża koszty importu.
Podwyżki podatków
Wzrost oprocentowania kredytów bankowych.
Konflikty celów w polityce gospodarczej.
W wyniku wzrostu kosztów, rosną ceny przy tej samej ilości produkcji lub spada produkcja, co przy danym popycie także powoduje wzrost cen.
Inflacja podażowa.
Po stronie popytu (ciągniona przez popyt nabywców) - nadmierny popyt spowodowany tym, że ilość pieniądza w obiegu rośnie szybciej niż produkcja.
Przyczyny inflacji popytowej.
Nadmierne w stosunku do wpływów budżetowych wydatki państwa.
Nadmierny wzrost podaży pieniądza.
Tempo wzrostu płac nominalnych stopa bezrobocia.
Przy stopie bezrobocia niższej od pewnego poziomu płace wzrastają, natomiast przy bezrobociu przewyższającym ten poziom następuje spadek cen plac nominalnych, istnieje taki poziom stopy bezrobocia, który stabilizuje płace nominalne.
W polityce gospodarczej można dokonać wyboru miedzy większą inflacja, czyli zmodyfikowana krzywa inflacji a mniejszym bezrobociem, a mniejsza inflacja i większym bezrobociem.
Koncepcja zmodyfikowanej krzywej Filipsa znalazła odbicie w latach 60-70 ubiegłego
Teoria naturalnej stopy bezrobocia mówi ze w gospodarce panuje pewien stopień bezrobocia odpowiadający stanowi równowagi i to bezrobocie wynika z niedoskonałości funkcjonowania rynków, z nie pełnej informacji o rynku pracy i pewnych nie dopasowań struktury podaży i popytu.
T: Handel zagraniczny.
Handel zagraniczny to eksport i import towarów.
Eksport sprzedaż towarów za granice
Import to kupno towarów z zagranicy.
Handel światowy suma eksportów wszystkich krajów.
Największa cześć towarów przypada na towary przemysłowe, maleje znaczenie obrotu towarów żywnością, zmniejszył się wydział surowców mineralnych, rozwija się szybko handel- usługi.
Koszty komparatywne:
Handel międzynarodowy oparty na specjalizacji produkcji jest ekonomicznie korzystny dla uczestników transakcji.
Korzyści z handlu zagranicznego odwołujemy do różnic absolutnych kosztach produkcji towarów.
Przykład: hipotetyczny przykład importu owoców cytrusowych z Algierii do Polski i eksportu polskich konopi do Algierii. Produkcja owoców cytrusowych w Polsce jest o wiele wyższa niż u nich. Z kolei klimat tamtejszy nie odpowiada uprawie konopi ziemniaków u nich, dlatego produkcja u nich jest wyżej kosztowna. Zatem dla każdego z tych krajów korzystny jest import towarów, którego absolutnego koszty wytwarzania są niższe u zagranicznego partnera.
Uniwersalna zasada, którą można odnieść do całości handlu zagranicznego; zasada kosztów komparatywnych.
Podstawą istnienia tej zasady jest model, handlu obejmujący dwa handle i dwa kraje, zgodnie z zasada kosztów komparatywnych, jeśli nawet jeden kraj ma absolutne koszty produkcji obu towarów niższe niż kraj drugi. Racjonalne uzasadnienie specjalizacji danego kraju w produkcji tylko jednego towaru i wymiany nadwyżek z obustronną korzyścią, kraj pierwszy oznaczony jako A powinien specjalizować się w produkcji danego towaru, którego koszty produkcji są względnie niższe niż w kraju B, cena jest równa kosztom. Kraj A ma absolutne koszty produkcji każdego z tych towarów niższe niż kraj B. Kraj A ma większą przewagę komparatywną w produkcji towaru X a niżeli w produkcji towaru Y. Dla towaru X jego produkcja wynosi jedną trzecią kosztu produkcji w kraju B. Dla towaru Y koszt produkcji w kraju A wynosi aż jedną drugą w kraju B. Wynika, że dany kraj powinien specjalizować się w produkcji i eksporcie tych towarów, których koszty produkcji są względnie niski w porównaniu z innymi krajami. Dzięki temu wszyscy uczestnicy mogą odnieść korzyści ostatecznie w postaci wzrostu przychodu ............
Korzyści komparatywne powstają przy swobodnej wymianie handlowej. Rząd nie będzie ingerował w tą wymianę handlową.
Są nakładane pewne bariery na handel zagraniczny:
- cło opłata, jaką musi ponieść importer czy eksporter musi ponieść na rzecz budżetu państwa podczas tych transakcji.
Motywy nakładania ceł
Zwiększenie dochodów budżetowych.
Popieranie działalności produkcyjnej w wybranych dziedzinach przez taką sztuczną ochronę przed konkurencją zagraniczną.
Osłona zatrudnienia nie konkurencyjnych wobec zagranicy gałęzi, które bez tej ochrony mogły by upaść co spowodowałoby bezrobocie.
- kwoty (ograniczenie ilościowe w imporcie)
- subsydia eksportowe (służą promowaniu eksportu)
- różne formy barier poza taryfowych