BADANIE KLATKI PIERSIOWEJ i BRZUCHA

• OGLĄDANIE • OBMACYWANIE • OPUKIWANIE • OSŁUCHIWANIE

OCENA KLATKI PIERSIOWEJ

• Płuca (opukiwanie, osłuchiwanie)

• gruczoły sutkowe (oglądanie i obmacywanie)

• okolice pachowe i zagięcia łokciowe (oglądanie i obmacywanie)

• serce

Gruczoły sutkowe asymetryczne, guzek gruczołu sutkowego

• kształt • blizny po operacjach (np. torakotomii, torakoplastyce) lub radioterapii (tj. poszerzenie naczyń włosowatych) • przepełnione żyły • guzki podskórne (np. przerzuty)

Klatka piersiowa beczkowata, lejkowata, kyfoza, skolioza.

• częstość oddechów (prawidłowa 14-18 oddechów/min)

• napięcie dodatkowych mięśni oddechowych

• symetria ruchów i rozszerzalność klatki piersiowej (normalna rozszerzalność wynosi co najmniej 3 cm).

Obmacywanie

Należy:

• określić położenie tchawicy (górne śródpiersie)

• określić uderzenie koniuszkowe (dolne śródpiersie)

• ocenić symetrię ruchu klatki piersiowej

• zbadać drżenie piersiowe ( głosowe)

• zbadać węzły chłonne szyjne i pachowe

Opukiwanie

• Należy porównać odgłos opukowy w symetrycznych miejscach po obu stronach klatki piersiowej (prawidłowy odgłos opukowy nad polami płucnymi to odgłos jawny)

• Uwzględniając anatomię płuc i opłucnej należy określić miejsca zmian odgłosu opukowego

Osłuchiwanie

Należy zwrócić uwagę na:

• charakter szmerów oddechowych (oskrzelowy lub pęcherzykowy)

• nasilenie szmerów oddechowych (prawidłowe, osłabione, wzmożone)

• szmery oddechowe dodatkowe (świsty lub trzeszczenia) i ich umiejscowienie (odgłos drapania podczas cyklu oddechowego wskazuje na tarcie opłucnej związane np. z suchym zapaleniem opłucnej)

• rodzaj i nasilenie przenoszenia dźwięków

Badanie jamy brzusznej

BADANIE BRZUCHA

• oglądanie okolic topograficznych

• osłuchiwanie kolejnych okolic

• obmacywanie (powierzchowne i szczegółowe)

Segmenty przedniej ściany brzucha

Oglądanie

Poszukuje się rozciągnięcia powłok brzusznych, patologicznych oporów, widocznej perystaltyki, rozstępów i blizn.

Rozstępy na skórze brzucha. Brzuch chorego z marskością wątroby i poszerzoną siatką żylną tworzącą caput medusae.

Nadciśnienie wrotne. Rozszerzone żyły u chorego z zamknięciem dolnej żyły czczej.

Wodobrzusze. Ciastowate obrzęki powłok brzusznych.

Rozciągnięcie powłok brzusznych wskazuje na obecność tkanki tłuszczowej, płynu (wodobrzusze, duża torbiel jajnika, pęcherz moczowy), płodu, gazów w przewodzie pokarmowym (zaparcie lub niedrożność) bądź mas kałowych. Uwypuklenie pępka obserwuje się w wodobrzuszu (pofałdowanie poprzeczne) i w ciąży (pofałdowanie podłużne). Pogłębienie lordozy lędźwiowej można błędnie rozpoznać jako rozciągnięcie powłok brzusznych dość powszechne w zespole jelita drażliwego.

Opory patologiczne. Czasami spostrzegane są duże guzy patologiczne w obrębie jamy brzusznej.

Rozstępy skórne przemawiają za świeżymi zmianami w objętości brzucha, wywołanymi ciążą, wodobrzuszem lub wyniszczeniem. Rozstępy purpurowe są typowe dla zespołu Cushinga.

Blizny świadczą z reguły o przebytej operacji.

Obmacywanie

Należy się upewnić, czy ręce badającego są ciepłe, celem uniknięcia napinania powłok brzusznych przez pacjenta, co powoduje zamazanie objawów. Podczas badania powinno się usiąść lub przyklęknąć z boku chorego, tak aby przedramię badającego było położone poziomo. Ułatwia to palpację, którą należy wykonywać dłonią położoną płasko na brzuchu i zginającą się w stawach śródręczno-paliczkowych. Nie należy mocno naciskać bez upewnienia się, obserwując twarz chorego, czy badanie palpacyjne nie jest bolesne.

---