PLANOWANIE JAKO JEDNA Z FUNKCJI ZARZĄDZANIA

Wykład 3

Cel wykładu

Zrozumienie istoty planowania w organizacji.

Struktura wykładu

• Planowanie jako sposób osiągania celów organizacji

• Etapy planowania i rodzaje planów w organizacji

• Strategia organizacji

• Wybrane metody planowania

• Biznes plan

Planowanie jako sposób osiągania celów organizacji

Planowanie

Proces wyznaczania celów organizacji oraz najlepszych sposobów ich osiągnięcia.

Plany

• określają co, kiedy i jak należy zrobić,

• są instrumentem kontroli stopnia realizacji celów.

Cel organizacji

To określony przyszły pożądany stan lub rezultat jej działania.

Funkcje celów:

• koordynująca,

• ukierunkowanie działań,

• ustalenie hierarchii,

• motywująca,

• podstawa oceny i kontroli.

Alternatywne cele organizacji

• maksymalizacja:

• zysku,

• cash flow,

• wartości,

• sprzedaży,

• minimalizacja kosztów,

• przetrwanie, itp.

Hierarchia celów

Wizja

Obraz przyszłej pozycji przedsiębiorstwa.

Misja

Zbiór wspólnych wartości i celów organizacji.

Najbardziej ogólny zapis celu.

Przyczyna istnienia organizacji.

Wersja:

• skrócona,

• rozbudowana.

Determinanty misji

• Filozofia funkcjonowania,

• Kultura organizacyjna,

• Style zarządzania,

• Strategia,

• Potencjał: produkcyjny, finansowy, intelektualny.

Misja odpowiada na pytania:

• Czym się zajmujemy?

• Czyje potrzeby zaspokajamy?

• W jaki sposób działamy?

Funkcje misji

• Reguluje i ujednolica zachowanie,

• Motywuje,

• Wyzwala kreatywność i inicjatywę,

• Integruje,

• Poprawia komunikację,

• Łagodzi konflikty.

Tworzenie misji organizacji

DZIŚ:

• Czym się zajmujemy?

• Czym różnimy się od konkurencji?

• Czego oczekują od nas klienci?

• Jak nas widzą klienci?

• Jakie wyznajemy wartości?

JUTRO:

• Co chcemy robić?

• Jak chcemy się wyróżniać?

• Jakie będą potrzeby klientów?

• Jak chcemy być postrzegani przez klientów?

Cele organizacji

• Cele strategiczne - Koncentrują się na szerokich, ogólnych problemach.

• Cele taktyczne - Koncentrują się na operacjonalizacji celów strategicznych.

• Cele operacyjne - Dotyczą problemów dot. realizacji celów taktycznych.

Etapy planowania i rodzaje planów

Etapy planowania:

1. określenie celów,

2. analiza obecnej sytuacji,

3. opracowanie wariantów,

4. ocena wariantów,

5. wybór najlepszego wariantu.

Hierarchia planów

Plan strategiczny

• Jak zrealizować cele strategiczne i strategię?

• Ustalany przez najwyższe kierownictwo.

• Ogólny i długoterminowy.

• Tworzy ramy dla planowania taktycznego i operacyjnego.

Plan taktyczny

• Jak osiągnąć cele taktyczne i zadania wynikające ze strategii?

• Średnioterminowe.

Plan operacyjny

• Uszczegółowiają plany taktyczne.

• Jak osiągnąć cele operacyjne?

• Krótkookresowe, wąski zasięg.

Plany operacyjne - jednorazowe

Opracowuje się dla realizacji konkretnych celów.

• Program - Jednorazowy plan dla szerszego zestawu działań. Określa: co?, kto?, kiedy?, gdzie?, jak?.

• Projekty - Wydzielone części programów.

• Preliminarze finansowe - Budżety określonych w programach i projektach przedsięwzięć.

Plany operacyjne - trwale obowiązujące

Opracowuje się dla działań powtarzalnych.

• Wytyczne polityki - Określają normy zachowań określonych sytuacjach, np. rodzaj stroju służbowego.

• Procedury - Zbiór uszczegółowionych instrukcji dotyczących sposobu wykonania powtarzalnych czynności.

• Instrukcje - Wyznaczają konkretny i jedynie dozwolony sposób zachowania w danej sytuacji.

Planowanie strategiczne, taktyczne i operacyjne - wzajemne relacje

Strategia organizacji

Strategia

• Plan rozwoju organizacji.

• To sposób zachowania organizacji w kontaktach z otoczeniem.

Określa:

• zasięg rynków

• alokację zasobów

• wyróżniającą kompetencję

• synergię

Poziomy strategii

• przedsiębiorstwa

• strategicznej jednostki biznesowej

• funkcjonalna

Strategia na poziomie przedsiębiorstwa

• Kształtowana przez naczelne kierownictwo.

• Wyznacza obszar działania dla całej organizacji.

• Zajmuje się:

• zasięgiem,

• alokacją zasobów,

• synergią.

Rodzaje „wielkiej strategii”

• strategia wzrostu

• koncentracja,

• dywersyfikacja:

• integracja pionowa

• integracja pozioma

• strategia cięć

• strategia stabilizacji

Podejścia do formułowania strategii

• Oparte na wartościach - wartości członków organizacji określają strategię jej funkcjonowania.

• Oparte na portfelu przedsiębiorstwa

Strategiczna jednostka biznesu (SJB)

Samodzielna jednostka organizacji:

• wyposażona we własną misję,

• działająca na określonym rynku,

• posiadająca własną strategię.

Etapy formułowania strategii na poziomie SJB

1. formułowanie celów

2. analiza otoczenia

3. analiza luki strategicznej

4. podejmowanie decyzji strategicznych

5. wdrożenie strategii

6. pomiar i kontrola postępów

Strategie SJB według M.E. Porter'a

• odróżnianie się

• przywództwo kosztowe

• koncentracja na niszy rynkowej

Strategie R.Milsa'a i Ch. Snow'a

• Poszukiwacza

• Obrońcy

• Analityka

• Biernej reakcji

Wykorzystanie analizy SWOT do budowy strategii

Wytyczne:

• Wykorzystywać okazje,

• Unikać, przeciwdziałać zagrożeniom,

• Wzmacniać słabe strony,

• Wykorzystywać silne strony.

Sytuacja	Strategia
SO	maxi-maxi
WO	mini-maxi
ST	maxi-mini
WT	mini-mini

Wdrożenie strategii SJB

Rozpisanie strategii na plany taktyczne i operacyjne.

Wdrożenie poprzez:

• strukturę

• przywództwo

• systemy informacyjne i kontrolę

• ludzi

• technikę

Strategie funkcjonalne

Koncentrują się na sposobie podejścia do podstawowych działań funkcjonalnych.

Wybrane metody planowania

Metody planowania

• Scenariuszowe

• Symulacyjne

• Wykresy Gantt'a

• Sieciowe

• Portfelowe

• Zarządzanie przez cele

Metody scenariuszowe

Oznaczają budowę wariantów rozwoju sytuacji w otoczeniu i samej organizacji.

• Scenariusze:

• optymistyczne,

• prawdopodobne,

• pesymistyczne,

• Umożliwiają określenie celów i strategii.

Metody scenariuszowe

(+)

• Ułatwiają wytyczanie celów i strategii,

• Zwiększają skuteczność,

• Aktywizują,

• Wyzwalają kreatywność,

• Ułatwiają rozpoznanie otoczenia.

(-)

• Kosztowne,

• Wymagają dużego doświadczenia, wyobraźni, kreatywności,

• Mogą odbiegać od rzeczywistości,

• Nie gwarantują powodzenia strategii.

Metody symulacyjne

Wykorzystują modele matematyczne do podejmowania decyzji i oceny ich skutków.

• Umożliwiają odpowiedź na pytanie: „co będzie - jeśli?”

Metody symulacyjne

(+)

• Minimalizacja niepewności decyzyjnej

• Badanie wpływu zmiennych na system

• Lepsze zrozumienie systemu i jego doskonalenie

(-)

• Kosztowne,

• Uproszczenia i założenia w modelach,

• Trudność modelowania systemów społecznych,

• Wymagają doświadczenia i kwalifikacji.

Wykresy Gantt'a

• Wydajności pracowników,

• Wykorzystania maszyn i urządzeń,

• Harmonogramy prac

Umożliwiają efektywne wykorzystanie zasobów oraz zmniejszenie czasu bezczynności i przestoju technologicznego.

Metody sieciowe

• Stosuje się w planowaniu i kontroli realizacji złożonych projektów w celu optymalnego wykorzystania zasobów.

• Metoda ścieżki krytycznej (CPM)

• Technika oceny i kontroli działań (PERT)

Metody portfelowe

• Umożliwiają zarządzanie portfelem działalności przedsiębiorstwa w celu poprawy jego pozycji konkurencyjnej.

• Portfel przedsiębiorstwa to jego wszystkie strategiczne jednostki biznesu.

Macierz BCG - istota analizy portfela SJB

Określa warunki równowagi portfela SJB.

• SJB dzieli się na cztery kategorie na podstawie:

• tempa wzrostu rynku,

• udziału w rynku.

Macierz BCG




Macierz BCG

Strategie działania:

• gwiazdy - inwestować,

• znaki zapytania - selektywnie inwestować,

• psy - uwalniać środki,

• dojne krowy - finansować z nadwyżek rokujące nadzieję SJB

Zarządzenie przez cele (ZPC)

• Formułowanie celów indywidualnych i ogólnych na wszystkich szczeblach organizacji,

• Znaczna swoboda w doborze i sposobie realizacji celów,

• Systematyczna ocena i samoocenę stopnia realizacji celów.

Biznes plan

Biznes plan

Zbiór analiz, prognoz i planów dot. przedsiębiorstwa lub przedsięwzięcia.

Struktura biznes planu

• Streszczenie

• Charakterystyka przedsiębiorstwa

• Analiza otoczenia

• Strategia rozwoju przedsiębiorstwa

• Plan marketingowy

• Plany rzeczowe

• Zarządzanie

• Plany i analizy finansowe

• Załączniki

MATERIAŁY DO WYKŁADÓW Z PODSTAW ZARZĄDZANIA dr M. Rozkwitalska

PLANOWANIE JAKO JEDNA Z FUNKCJI ZARZĄDZANIA

4

---