Miedź
Miedź jest pierwiastkiem śladowym występującym w całym organizmie a jej ilość ocenia
się na około 100 miligramów. Ponad połowa miedzi znajduje się w mięśniach i kośćcu.
Miedź wchodzi w skład wielu enzymów i bierze udział w wielu procesach przemian
metabolicznych.
Miedź, aktywując enzym niezbędny do budowy erytrocytów, wpływa na prawidłowe
funkcjonowanie układu krwiotwórczego, uczestniczy w syntezie hemoglobiny i razem z
żelazem bierze udział w procesach utleniania i dostarczaniu tlenu do tkanek. Miedź
występująca w ceruloplazminie (białko surowicy) jest jedną z bardziej ruchliwych form
tego pierwiastka w organizmach i w tej postaci reguluje metabolizm oraz transport
żelaza. Wpływa na metabolizm lipidów (np. cholesterolu) i właściwości mielinowej osłonki
włókien nerwowych. Istotny jest także wpływ miedzi poprzez syntezę dopaminy na
rozwój układu nerwowego oraz poprzez syntezę kolagenu i elastyny na regenerację
tkanki łącznej. Uważa się że niedobory miedzi mogą mieć związek z wadami kręgosłupa a
zwłaszcza skoliozy w związku z faktem, że pierwiastek ten uczestniczy w syntezie
kolagenu.
Miedź jest składnikiem enzymów biorących udział w procesach tworzenia melaniny i
prostaglandyn, biorących udział w regulacji ciśnienia krwi, pracy serca czy likwidacji
stanów zapalnych. Ponadto miedź wraz z cynkiem przeciwdziałają uszkodzeniom
wywołanym przez wolne rodniki tlenowe.
Niedobór
Niedobór miedzi obserwuje się rzadko. Braki miedzi, która jest magazynowana w
wątrobie mogą wystąpić głównie przy genetyczne uwarunkowanych zaburzeniach jej
wchłaniania, niedokrwistościach, czy też razem z przewlekłymi biegunkami.
Niedobór miedzi powoduje uszkodzenia tętnic i serca, może powodować nadciśnienie i
powstawanie zakrzepów. Często dochodzi do zmniejszenia produkcji melaniny, barwika
włosów i skóry. Przy niedoborze miedzi zwiększa się podatność organizmu na infekcje i
choroby. Niedobór miedzi powoduje także ograniczenia wzrostu i płodności, zaburzenia
sytemu nerwowego (migreny), a także osteoporozę.
Nadmiar
Długotrwałe spożywanie żywności o podwyższonej zawartości miedzi wiąże się z ryzykiem
zatruć, na co są szczególnie narażone dzieci i niemowlęta. Nadmiar miedzi w diecie
człowieka wywołuje różne zmiany metaboliczne, a odległe skutki wiążą się przede
wszystkim ze zmianami w wątrobie, a w następnej kolejności z uszkodzeniem nerek,
tkanki mózgowej oraz naczyń wieńcowych i mięśnia sercowego.
Najczęstszymi skutkami nadmiaru miedzi mogą być zburzenia psychiki, uszkodzenia
nerek, a także nadciśnienie tętnicze. Nadmiar miedzi może powodować anemię,
zaburzenia funkcjonowania wątroby i układu oddechowego, nieżyty, zmniejszenie
odporności, nudności i wymioty.
Źródła
Miedź powszechnie występuje w większości produktów spożywczych. Najwięcej miedzi
zawierają warzywa i owoce, owoce morza, fasola, groch, ziarna pszenicy, śliwki, wątroba,
nerki, płuca, serce, krewetki, orzechy, podroby, grzyby, pełnoziarniste produkty
zbożowe.