Georges Louis Leclerc, Comte de Buffon (1797 – 1788)

- Intendent ogrodów francuskich, wydał 46 tomów historii naturalnej – tom II poświęcony jest człowiekowi

- Jest uważany za jednego z twórców współczesnej antropologii fizycznej

- stał na stanowisku niezmienności gatunków, uważał, że gatunek ludzki jest jednolity

Erasmus Darwin (1731 – 1802)

- dziadek Karola Darwina

-twórca teorii transmutacji

- wydał traktat: „Zoonomia” (traktat pisany wierszem) – wyraża przekonanie o pokrewieństwie wszystkich form życia, przekonani go ewolucji.

- „postęp” nie jest tożsamy z „ewolucją”, bliżej są: „rozwój” i „postęp”, „progres” = „ewolucja” zakłada zmiany, ale nie musi zakładać postępu. W ewolucji ważniejsza jest adaptacja, nie postęp (postęp jest pojęciem filozoficznym). Ewolucja – zmiana i przystosowanie się (XVIII wieczny postęp nie jest tożsamy z ewolucją biologiczną)

Jean-Baptiste de Lamarck (1744 – 1829)

- twórca teorii transformizmu, porzuca teorię stałości gatunków (jak Darwin senior) -> teoria stałości gatunków wynikała z przekonania, że świat ma ok. 6 tys. Lat

- do Lamarcka częściej odwołują się współcześni naukowcy niż do Darwina

Georges Cuvier (1769 – 1832)

- twórca teorii katastrof – etapowo występujące katastrofy (żyli jedni, po katastrofie następni itd.)

- istnieją trzy rasy: biała, żółta i czarna, rasa czerwona jest tak naprawdę żółta

Jahan Fridrich Blumenbach (1752 – 1840)

- autor pracy „O zróżnicowaniu ludzkości”, jako pierwszy użył słowa ”antropologia” w nowoczesnym znaczeniu

- jest twórcą kraniologi – badania czasek, większą wagę przywiązywał do kształtu czaszek niż do koloru skóry. Wyróżnił (w rzucie z góry): typ mongolski – kwadratowe, murzyńskie – długie i spłaszczone, kaukaskie – długie i pośrednie, w oparciu o te czaszki wyróżnił następujące rasy: ... do charakterystyki fizycznej dołączył charakterystykę psychiczno – intelektualną, uznał, że rasę kaukaską można uznać za najmądrzejszą, po czym poznał pewną murzynkę i zmienił zdanie

Wawrzyniec Surowiecki (1769 – 1827)

- pierwsza synteza antropologiczna ludów słowiańskich i europejskich

Julien Joseph Virey (1775 – 1846)

- autor pracy „Historyja naturalna rodu ludzkiego” (w Polsce ukazała się w 1843r) – przekonanie, że ludzie biali stworzeni zostali jako ostatni (gdyż to, co bardziej rozwinięte powstało jako „zwieńczenie”), koncepcja pochodzenia ras ludzkich od Sema, Chama i Jafeta

Chrles Lyell (1797 – 1875)

- geolog, odrzucał teorię katastrof

- badanie wieku ziemi

Anders Retzius (1796 – 1860)

- twórca wskaźnika głównego (systemu akefalicznego) – podziału na krótkogłowych i długogłowych (dwa typy czasek), zakładał osobne pochodzenie ras ludzkich

Paul Pierre Broca (1824 – 1880)

- uczynił antropologię fizyczną nauką instytucjonalnym, organizował czasopisma antropologiczna, szkołę antropologiczną założoną w 1876

- nazwał antropologię „naturalną historią człowieka” (wątek ten pojawi się jako dominujący w antropologii ewolucjonistycznej)

- przyjęcie anatomicznego punktu widzenia (jak u Bernie’go)

Karol Darwin (1809 – 1882)

- autor „O pochodzeniu gatunków” - 1859r, jako idea pojawia się wcześniej

- myślenie biologiczne nie bezpośrednio wpływa na myślenie antropologiczne

- Darwin pomysł na nazwanie pewnych zjawisk „ewolucję” bierze od Spencera

- odbył podróż na statku Beagle (1831) skąd przywiózł obszerny materiał biologiczny

Alfred Russel Wallace (1823 – 1913)

- twórca teorii doboru naturalnego, formułuje ostatecznie teorię zbliżoną do Darwinowskiej o rok wcześniej, wspólna praca Darwina I Wallace’a powstała rok przed wydaniem „O pochodzeniu gatunków”

MYŚL SPOŁECZNA W FILOZOFII NOWOŻYTNEJ -> na filozofii

Thomas Hobbes (1588 – 1679)

- angielski filozof, twórca traktatu „Lewiatan” (1651)

- przyjął, że założenie Arystotelesa (zoon politicon, społeczna koncepcja człowieka) nie jest prawdziwe, uznał, że jeżeli ludzie się gromadzą zrzeszają to dlatego, że jest to opłacalne

- pierwotnie była anarchia, następnie umowa społeczna

- Hobbes opowiada się za paradygmatem wg którego w stanie pierwotnej dzikości było człowiekowi lepiej

- człowiek ułożył się w społeczeństwa w obliczu niebezpieczeństw, władza ma charakter sztuczny

John Locke (1632 – 1704)

- pisze o społeczeństwach „pierwotnych” – w czasie przedpoli tycznym niepewność była na tyle wielka, że doprowadziła do istnienia społeczeństw. Od Hobbesa różni się Locke odróżnieniem władzy od społeczeństwa.

- społeczeństwo jest trwalsze niż władza (władzę można obalić)

- krytyka koncepcji Kartezjusza o ideach wrodzonych, człowiek rodzi się jako „TABULA RASA” (wywarło to wpływ na antropologię i psychologię, pojawiło się pyatnie o proces i zakres uczenia się)

- Locke’a uważa się za prekursora socjologii i ..

- Locke jest twórcą słowa „semiotyka”

Giambattista Vico (1668 – 1744)

- autor traktatu: „Nauka nowa”

- zwrócił uwagę na sposób mówienia

- tworzy pierwszy ściśle i metodycznie skonstruowane deterministyczne dzieje ludzkości (próba ułożenia dziejów w jeden proces)

- Kartezjańskie metody geometrii przeciwstawia metodzie historycznej

- Proces historyczny jest regularny (Ewolucjonizm zakłada pewną prawidłowość rozwoju ludzkości, zawarte w kilku podstawowych hasłach) -> szkoły antropologiczne XIX wieku (ewolucjonizm i dyfuzjonizm) zakładają wyjaśnienie takich prawidłowości

Monteskiusz (1689 – 1775)

- poszukiwanie tego, co konstruuje rasy i cechy kulturowe, wskazanie czynników, podstawą jest klimat

- tworzy typologię ludów: południa i północy

Voltaire (1694 – 1778)

- w sferze politycznej u Woltera pojawia się coś podobnego do mitu szlachetnego dzikusa Rousseau

- autor pracy: „Uwagi o zwyczajach i duchu narodów” (kilka różnych wariantów tytułu) – próba przedstawienia dziejów ducha i dziejów umysłu ludzkości, zainteresowanie powiązaniami pomiędzy formami politycznymi, a artystycznymi itd. (lepiej będzie później)

David Hume (1711 – 1776)

- odrzucał teorię umowy społecznej Hobbesa, jak i Monteskiusza, nie przyjmował poglądów o pierwotnym stanie natury, nie zgadzał się z koncepcją złotego wieku

- twierdził, że to ludzkie potrzeby tworzą z człowieka istotę społeczną

- społeczeństwo jest bezpośrednio związane z naturą człowieka

- możliwe jest sformułowanie praw ogólnych, stworzenie prawa rozwoju, ponieważ życie społeczne nie jest efektem przypadku -> cały XVIII wiek debatuje nad formułowaniem praw ogólnych

Jan Jakub Rousseau (1712 -1778)

- koncepcja szlachetnego dzikusa

- tworzy koncepcję współczesnego człowieka, wskazuje jak społeczeństwo działa na człowieka

- zwolennik anarchii, rozwój jest zmianą na gorsze

Calude Adrien Helvetius (1717

-sprzeciwiał się teorii Monteskiusza

Adam Ferguson (1723 – 1816) !

- stworzył „Esej dotyczący historii społecznej” – jego rozważania uznawane są za jedne z najważniejszych w tej dziedzinie

- próbował ustalić zasady nauki, które by badały rozwój społeczny, uważał, że rozwój społeczny opiera się na prawach naturalnych

- nie można przeciwstawić ludów dzikich, ludom cywilizowanych, gdyż każda grupa jest odbiciem warunków, w których żyje (poprzedził Tylora, przedstawił podobne teorie o sto lat wcześniej)

- Ferguson dzieli ludy przez wzgląd na sposób pozyskiwania żywności, widzi powiązania pomiędzy tym czynnikiem a ustrojem (ludy zbieracko-łowieckie, rolnice itd.)

- rozważa wyprostowaną postawę, budowę dłoni i przedramion, pokrewieństwo, podziały społeczne

Adam Smith (1723 – 1790)

- autor „Bogactwa narodów” traktującego ot ym w jaki sposób człowiek działa w społeczności i co nim kieduje – typ homo econonicus

Anne Robert Jacques Turgot (1727 – 1781)