Franz Boas (1858 – 1942)
- studiował fizkę, matematykę, doktoryzował się z geografii – ma on świadomość metodologiczną różnicy pomiędzy naukami nomotetycznymi i idiograficznymi
– ze względu na swoje Żydowskie pochodzenie nie mógł rozpocząć kariery w Niemczech, wyjechał do Ameryki. O właściwej antropologii kulturowej można mówić od Boasa.
- 1883 – Wyjazd na ziemię Baffina – relacja ma podstawy starego opisu geograficznego „The Central Eskimo” (1888)
I Kierował Jesup North Pacific Expedition, wyprawą, która miała ustalić wzajemne relacje pomiędzy ludami zamieszkującymi ziemie po dwóch stronach Cieśniny Beringa. Brali w niej udział: Waldemar Bogoras, Waldemar Johelson
- Badania terenowe dyfuzjonistów związanych z Francem Boasem skoncentrowane są głównie na badaniu Indian (Kwakuidów). Boas budując struktury anrtropoliogii amerykańskiej miał świadomość umierania kultur.
- Boas związany był z wieloma ważnymi instytucjami życia naukowego w USA, współpracował z czasopismami „Science”, „American Antropologist”
- Związany był przez całą karierę z Columbia University
- Stworzył najważniejsze instytucjonalne antropologii amerykańskiej i jej etos. Był organizatorem American Anthropological Association
- Autor kilkuset artykułów i wielu książek m. In. „ The Mind of Primitive Man”, „Promitive Art”, “Antropology and Modern Life”, “Race, Language and Culture”
- Boas w niemczech miał kontakt z ewolucjonistami, uznał tę koncepcję za zbyt ogólną, upraszczającą.
- Brak materiał dotyczącego większości kultur świata uniemożliwia tworzenie teorii (ma silną świadomość nomotetyczności). Istotne jest opisywanie rodzimych kultur amerykańskich, gdyż one giną. Dlatego Boas zaczyna prowadzić badania terenowe
- Boaz wyraźnie zwracał uwagę na różnicę pomiędzy teorią kultury i historią kultury. W jego ujęciu niemożliwe było sformuowanie teorii kultury z dwóch powodów: 1) za mała ilość danych pochodzących z konkretnych kultur do opisu 2) nie może być teorii kultury, są historie poszczególnych kultur – każda kultura istnieje w sposób dla niej swoisty, zatem nie można stworzyć jednego modelu (nacisk na idiograficzność) Boas miał w zapleczu diachroniczne myślenie o kulturze (badanie rozwoju w czasie) PARTYKULARYZM HISTORYCZNY (to, co dotyczy części, wybiórczego opisu) polega na założeniu, że każda z kultur rozwija się w sposób dla niej specyficzny
- RELATYWIZM KULTUROWY związany jest m. In. z kwestia prowadzenia badań, nie można używać modeli utworzonych przez jedną kulturę, by zbadać inną. Relatywizm budowany jest na partykularyzmie.
- Ucznowie BOasa: Alfred Lousi Kroeber, Robert Lowie, Edward Sapir, Alexander Goldenwieiser, Ruth Benedict, Margaret Mead.
Zbiorcze podejście do antropologii - W obręb antropologii wpisane są cztery dziedziny:
- antropologia kulturowa
- antropologia fizyczna
- archeologia
- językoznawstwo
Koncepcja areałów kulturowych – DYFUZJONIZM AMERYKAŃSKI
Otis Tufton Mason (1838 – 1908)
- jak pierwszy w 1896 używa pojęcia AREAŁ KULTUROWT
- kurator w Smithson Institution (muzeum))
- założenie areału kulutrowego nie musi oznaczać dyfuzji, może mieć jedynie charakter klasyfikacyjny
- badanie dyfuzjonistyczne (ade area metod) porwadzono w USA głównie w latach 1916 – 1928
Clark Wissler (1870 – 1947)
- z wykształcenia psycholog, rozwinął koncepcję areałów kulturowych
- autor: „American Indian”, „Man and Culture”
AREAŁ KULTUROWY “Jeśli […] weźmiemy jednocześnie pod uwagę wszystkie cechy I przesuniemy nasz punk widzenia na grupy społeczne jako jednostki plemienne, to zdołamy wyodrębnić dość wyraźne ugrupowania. Otrzymamy w ten sposób areały kulturowe, czyli klasyfikację grup społecznych ze względu na ich cechy kulturowe.”
-Każdy areał obejmuje kultury plemienne, które ze sobą sąsiadują. Mają one zestaw cech i odmian cech oraz nieprzerwaną dystrybucję. Kultury, które mają największą liczbę cech charakterystycznych dla danego zestawu stanowią centrum areału, te które mają ich najmniej to peryferia.
- Można znaleźć swie tezy:
1) dyfuzja zjawisk powstających w centrum przebiega koncentrycznie
2) ma jednolite tempo
Obie są jednak uproszczeniem stąd krytyka tej koncepcji
-Kultury nowego świata (ameryk) to piętnaście grup
- Whisler w badaniach uwzględnił przede wszystkim kulturę materialną, formy pokrewieństwa i sposoby zdobywania pożywienia.
- Wg Whisslera składa się z wzorców, WZORZEC to zespół kompleksów cech – stanowią one rysy charakterystyczne dla danej kultury np. wzorem kultury Eskimosów tworzą urządzenia (materialny substrat działania) pozwalające na życie w warunkach arktycznych. Środowisko geograficzne ma na to jedynie niewielki wpływ. (myślenie boasiańskie)
- Koncepcja kultury opiera się na boasowskim podejściu do kultury jako systemu cech – to charakterystyczne dla wszystkich ze szkoły Boasa
Cechy dla Whislera maja wyznacznik materialny, zaś dla Benedith psychiczny.
Konfiguracjoniści – zajmują się zachowaniem jako tym, co wynika z psychiki (R. Benedict)
- Boas nie zgadzał się z tym, że pokrywają się zasięgi upowszechniania różnych cech są zbieżne – areały oparte na kulturze materialnej nie pokrywają się z wyznaczonymi w odniesieniu do religii lub organizacji społecznej.
Edward Sapir (1884 – 1939)
- językoznawca i antropolog
- stwierdził, że „im większy obszar pokrywa dana cecha kulturowa, tym jest starsza”
- autor: „time perspective In aboriginal Arerican culture”
- Whissler zaproponowal w ziązku z tym nazwę AREAŁU WIEKU, który jest areałem kulturowym widzianym przez pryzmat procesu zmian.
- ZASADA DYSTRYBUCJI I WIEKU – Zjawisko o szerszym zasięgu jest starsze, zjawisko o mniejszym zasięgu jest innowacją. Ustalając zasięg zjawiska jednocześnie ustala się względny zasięg czasowy
Alfred Louis Kroeber
Próbę tworzenia tego typu opisów kulturowych tworzyli:
- Henry Devenish Skinner dla Nowej Zelandii
- Malville John Herskovitz dla Afryki
- Ralph Linton dla Madagaskaru