WSTĘP DO PSYCHOLOGII RODZINY

24.03.2010 r. (ostatni)

Miłość i jej rola w życiu małżeńskim i rodzinnym

W badaniach: miłość najwyższa wartość

Trudno sobie wyobrazić życie małż i rodz bez miłości

Miłość fundamentem życia małż i rodz

Różne typy relacji oparte na miłości- miłość między partnerami, rodzicielska, między rodzeństwem, itp.

Inna struktura psych kobiet i mężczyzn, dlatego inaczej kochają dzieci. Obie miłości niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju dziecka.

Wyróżniamy 2 rodzaje podstawowe miłości między partnerami; dotyczy przede wszystkim relacji:

Miłość romantyczna- wg. Davisa, scharakteryzować można na dwóch poziomach: namiętność (fascynacja, motywacja seksualna, wyłączność- poza tym partnerem nie widzą nikogo); …………….-poświęcenie?(wstawianie się za partnerem i poświęcanie się dla niego)

Cechy m. romant.: człowiek zakochany m romant:

• w największym stopniu jest zafascynowany obiektem swojej miłości,

• miłością romant rządzi wyłączność, więc tylko ten i nikt inny,

• kontakty społ poza tą relacją są coraz bardziej zaniedbywane;

• zakochani pragną być ze sobą jak najbliżej i jak najczęściej; wstawianie się za partnerem

• Wygląd innych osób płci przeciwnej, potencjalnych kandydatów dla partnera, staje się mniej atrakcyjny;

• zakochani uważają, że znaleźli tę jedyną niepowtarzalną miłość na zawsze

Miłosć partnerska

Dopiero miłośc oparta na partnerstwie daje podstawy do poczucia stabilności i bezpieczeństwa w związku

Miłosć do partnera oraz jego zaangażowanie w tą relację daje poczucie stabilności

Ważne spojrzenie perspektywiczne, mające na celu planowanie wspólnej przyszłości

Warto rozróżnić miłosć i lubienie (Susanne Rubin)

Lubienie dotyczy zazwyczaj cech zewn- sposobów komunikowania, zachowania, etc

Miłość bardziej dot doświadczeń wewn, uczuć wewn, stanów emocjonalnych,

Bardis: miłość rozpatruje w kategoriach potrzeb

Potrzeby fizyczne, psychiczne, społeczne

W zalezności, na jakim poziomie są realizowane te potrzeby, i czy w ogóle są realizowane, to można mówić o: Pełna intensywna miłosć albo słaba (kiedy potrzeby zaspakajane SA na nisim poziomie, albo tylko niektóre z nich,a inen w ogóle)

Koncepcja stenberga: wyodrębnił 3 składniki miłości: intymnosć, namiętność, zaangażowanie

Intymność: te pozytywne uczucia i towarzyszące im działania, które wywołują przywiązanie, bliskość, wzajemną zależność partnerów od siebie, do składników tejże intymności stenberg zalicza: pragnienie dbania o dobro partnera, przeżywanie szczęścia w obecności partnera i z jego powodu, szacunek dla partnera, przekonanie, że zawsze można na niego liczyć w każdej potrzebie, wzajemne zrozumienie, wzajemne dzielenie się dobrami materialnymi i duchowymi, dawanie i otrzymywanie duchowego wsparcia, wymiana intymnych informacji, (która lezy przeciez u podstaw otwartości, partnerzy, którzy mają ten wymiar wysoko rozwinięty, nie mają tajemnic przed sobą), uważanie partnera za ważny element swojego życia

Jest to wymiar, który stopniowo wzrasta oraz stopniowo opada w miarę trwania związku.

Wojcieszke: pozytywne emocje składające się na wymiar intymności wynikają między innymi z umiejętności komunikowania się, wzajemnego zrozumienia, oraz udzielania sobie wsparcia

Namiętność: jest konsekwencja silnych emocji pozytywnych, jak np. zachwyt, tkliwość, pożądanie, radość, ale mogą jej towarzyszyć także emocje negatywne, takie jak ból, niepokój, zazdrość, czy tęsknota.

Towarzyszy jej często silne pobudzenie fizjologiczne.

Dynamika namiętności jest gwałtowna: szybko wzrasta i szybko zanika. Szybko rośnie, ale nie może w nieskończonośc, potem gwałtownie spada.

Po spadku czujemy się osłabieni, zmęczeni.

Istotą namiętności jest zaborczość i zachłanność.

Ludzie opanowani namiętnością na plan dalszy odsuwają inne formy aktywności, działania.

Porównywana do uzależnienia: w miarę częstości przyjmowania wzrasta zapotrzebowanie. Coraz silniejsze bodźce potrzebne do aktywizacji (np. w potrzebach seksualnych)

Zaangażowanie: ma na celu przekształcenie relacji miłosnej w trwały związek, jest ono wysoce podatne na świadoma kontrolę. Bez zaangażowania duże prawdopodobieństwo rozpadu związku, należy o niego dbać. Inwestycja w związek.

Czynniki, które podtrzymują zaangażowanie:

• Wysiłek partnerów, który zapoczątkowuje proces samo podtrzymywania się związku

• Dodatni bilans zysków i strat w danym związku

• Bariery, które przeszkadzają w zerwaniu związku (mogą mieć charakter nieformalny- system wartości, naciski ze strony rodziców, przyjaciół, mówią, że kryzys trzeba przetrwać, etc. oraz formalny- fakt zalegalizowania związku)

Zaangażowanie musi stopniowo wzrastać i utrzymywać się na odpowiednim poziomie, aby związek był trwały.

Związek jest taką instytucją, w której trzeba czasem iść na kompromisy. Wymaga też wyrzeczeń.

Rodzaje miłości:

Kryterium prawdziwej miłości: intensywność, bądź gwałtowność; mówimy, że prawdziwa miłość głęboko porusza, albo „spada jak piorun”; stałość uczucia; zachowania partnerów, prawdziwa miłość to jest miłość wyłączna

Rodzaje miłości	Intymność	Namiętność	Zaangażowanie
Brak miłości	-	-	-
Lubienie	+	-	-
Ślepa	-	+	-
Pusta	-	-	+
Romantyczna	+	+	-
Przyjacielska	+	-	+
Fatalna	-	+	+
Pełna	+	+	+

Miłość małżeńska powinna charakteryzować się:

• Wzajemne zrozumienie

• Obustronny szacunek

• Oddanie połączone z rezygnacją z siebie

• Niesienie w każdej chwili pomocy

• Wspólne dzielenie trosk

• Dochowywanie wierności

• Darzenie się wzajemnym i niepodzielnym byciem

• Obdarzanie się wzajemnym zaufaniem i szczerość

• Wybaczanie i cierpliwe znoszenie wad i niedoskonałości drugiej osoby

Warunki, jakie powinna spełniać miłość, aby można było osiągnąć szczęście małżeńskie:

• Ma być na wskroś ludzka (zarówno aspekt zmysłowy, jak i aspekt duchowy)

• Ma być miłością pełną, w której małżonkowie w sposób niepodzielny dzielą się dobrami materialnymi i duchowymi; nie może być tak, ze tylko jedna osoba daje, a druga tylko bierze

• Miłość powinna być wierna i wyłączna

• Miłość powinna być miłością płodną (celem małżeństwa jest przedłużenie życia)

Wyznaczniki odpowiedzialnego rodzicielstwa:

• Odpowiedzialne rodzicielstwo polega na opanowaniu namiętności i popędów przez rozum i wolę.

Kiedy ponosimy odpowiedzialność za drugą osobę, należy czasem poskramiać emocje.

• Roztropne planowanie liczby poczęć. Jeśli nasz system wartości, religia, itp. Nie pozwalają nam na stosowanie antykoncepcji, czy uciekanie się do aborcji, istnieje alternatywa- metoda naturalnego planowania rodziny.

Klinika w Białymstoku i Lublinie. Sukcesy w obszarze nat planowania rodziny i bezpłodności.

Dojrzała miłość i jej cechy:

• Zaangażowanie skierowane ku przyszłości: planowanie, …

• Twórcza miłość wyrażająca się między innymi w pragnieniu potomstwa

• Akceptacja transcendencji, czyli umiejętność tworzenia jedności na coraz wyższych poziomach

• Współodpowiedzialność za wszystkie dziedziny życia małżeńskiego

• Umiejętność dostrzegania potrzeb partnerów

• Dojrzała miłość jest bezpieczniejsza i spokojniejsza, kiedy oparta jest na poczuciu zaufania

Kryzys w związku małżeńskim może wynikać z rozczarowania samym związkiem, jak i rozczarowania partnerem.

Przeszkodą w rozwoju miłości małżeńskiej jest zazdrość.

Zazdrość może być wynikiem określonych cech osobowości (że ktoś jest z natury podejrzliwy, paranoiczny), może być wynikiem rozumienia miłości, może być wynikiem hamulców pewnych, może zależeć od kultury zachowania, a także może zależeć od stopnia zaangażowania w związek.

Przyczyny zazdrości:

• Poczucie mniejszej wartości

• Egoizm partnera, który jest koncentrowany na sobie, braniu, na zaspakajaniu jego potrzeb

• Projekcja uczuć własnych na innych, rzucając cień na innych oczyszczamy siebie

• Zaburzenia psychoseksualne

• Nieufność do innych ludzi

• Nieufność do poczucia bezpieczeństwa

Miłość neurotyczna wg. Karen Horney:

• Przymusowość (przeżywając miłosć neurotyk uważa, ze musi być kochany i przeżywając ją dopiero znajduje ukojenie)

• Nienasycenie (będzie domagał się dowodów miłości na każdym kroku; najbardziej czuje się zagrożony, kiedy widzi, że jest niedostrzegany,a zaangażowanie kierowane jest na inne osoby)

• Dążenie do zdobycia miłości bezwarunkowej (neurotyk pragnie być kochany za wszelką cenę i przez wszystkich)

• Przesadna wrażliwość na odrzucenie i to w najmniejszych drobiazgach dostrzega odrzucenie

• Nieumiejętność obdarzania miłością innych, nie potrafi kochać, tylko żąda

Uczucie miłości ma swój początek w relacji z matką. Już w ciązy wytwarzają się w organizmie matki substancje wspomagające rozwój intelektualny.