Rynek kapitałowy, akcje, giełda, obligacje
Papiery wartościowe takie jak: akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe
Instrumenty niebędące papierami wartościowymi, takie jak: tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania, instrumenty rynku pieniężnego, finansowe kontrakty terminowe oraz inne (takie jak: umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy walutowe, swapy na stopy %), opcje (kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy %, opcje walutowe), prawa majątkowe oraz pochodne instrumenty towarowe,
Maklerskie instrumenty finansowe (np. akcje, prawa poboru, prawa do akcji, obligacje itp.)
Instrumenty w alternatywnym systemie obrotu organizowanego przez firmę inwestycyjną lub spółkę prowadzącą rynek regulowany wielostronny system obrotu dokonywanego poza rynkiem regulowanym
Tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania rozumiane jako papiery wartościowe lub niebędące papierami wartościowymi, reprezentujące prawa majątkowe przysługujące uczestnikom instytucji zbiorowego inwestowania
Kontrakty forward- najczęściej miały zastosowanie do kupna-sprzedaży płodów rolnych (aby zabezpieczyć się przed ryzykiem niekorzystnej zmiany ceny)
Kontrakty futures – są standaryzowane i są przedmiotem obrotu na giełdzie, mogą służyć kupnie/sprzedaży surowców, płodów rolnych, metali szlachetnych, paliw a także instrumentów finansowych (walut, stóp %, indeksów, akcji, obligacji rządowych i innych)
Opcje – dają prawo nabywcy opcji do jej zrealizowania (kupna/sprzedaży instrumentu bazowego), sprzedawca opcji ma obowiązek jej zrealizowania
Swapy – służą wymianie przepływów gotówki między umawiającymi się stronami, są instrumentami zabezpieczającymi partnerów przed ryzykiem
Kontrakt forward – ilość waluty lub towaru spodziewana z tytułu kontraktu pomiędzy sprzedającym, a kupującym. W ramach tego kontraktu sprzedający zobowiązuje się dostarczyć klientowi określoną sumę waluty lub ilości towaru w określonym terminie w przyszłości po określonym kursie wymiany lub cenie
Kontrakt futures – jest to umowa kupna lub sprzedaży określonych aktywów ( w szczególności instrumentów finansowych lub towarów ) w określonym czasie w przyszłości po określonej cenie; są standaryzowane, występują na giełdzie; instrumentami bazowymi mogą być : surowce, paliwa, metale szlachetne, waluty, stopy procentowe, indeksy
Opcje - umowa terminowa dotycząca kupna lub sprzedaży określone dobra (waloru ) po ustalonej cenie w określonym czasie. Nabywca opcji ma prawo zakupu lub sprzedaży waloru, z którego może skorzystać, lub nie. Sprzedawca ( wystawca opcji ) ma obowiązek sprzedaży lub zakupu waloru po ustalonej cenie w określonym terminie.
Warranty ( prawa poboru ) – są to świadectwa emitowane przez spółkę akcyjną, dające posiadaczowi prawo do nabycia akcji po określonym czasie, po wcześniej ustalonej cenie z nowej emisji. Jest to specyficzna forma opcji kupna
Swapy – umowa między dwiema lub więcej stronami, obejmująca wymianę przepływów gotówki; są to instrumenty zabezpieczające partnerów przed ryzykiem. Dwie podstawowe transakcje swapowe to swap procentowy ( interestrateswap ) i swap walutowy ( currencyswap )
rynek pieniężny
rynek walutowy
rynek kapitałowy
rynek papierów wartościowych
rynek kapitałowy
Może mieć zasięg krajowy, regionalny, międzynarodowy. Występuje na nim gra podaży i popytu, jest to rynek krótkoterminowych transakcji. Jest to rynek płynnych aktywów finansowych; transakcje mają przynieść odpowiednie dochód i utrzymywać płynność finansową uczestnikom transakcji(bankom, inwestorom indywidualnym, instytucjonalnym). Lokaty: depozyty pieniężne, obligacje skarbowe, krótkoterminowe certyfikaty depozytowe, obligacje skarbowe i komunalne, czeki, weksle, bony pieniężne NBP, akcje przeznaczone do obrotu i inne. Papiery te są środkami płatniczymi i zastępują pieniądz w rozliczeniach finansowych.
Segmenty rynku pieniężnego to rynki: hurtowy, detaliczny, lokat międzybankowych, weksli skarbowych, pieniądza krótkoterminowego, dyskontowy, lombardowy, kredytu na rachunku otwartym, weksli własnych przedsiębiorstw.
Największy rynek na świecie. Całokształt transakcji wymiany walut wraz z instytucjami pomagającymi je przeprowadzić(gł. banki komercyjne) oraz zespół reguł, wg których zawierane są transakcje walutowe, a także ogół urządzeń i czynności prowadzących do zawierania transakcji.
Funkcje:
umożliwia porównywanie krajowych cen towarów, usług i instrumentów finansowych z cenami w innych krajach,
przyczynia się do rozwoju handlu zagranicznego
kursy walut są najważniejszą ceną w każdej otwartej gospodarce krajowej,
umożliwia transfery siły nabywczej między danym krajem a światem zewnętrznym,
wiąże krajowy rynek finansowy z międzynarodowym
z jego pomocą rządy realizują cele polityki gospodarczej.
Rodzaje kursów walut:
Wolnorynkowy Czarnorynkowy
Płynny Pełzający
Stały o szerokiej marży wahań
Sztywny
Komisja Papierów Wartościowych, Giełda Papierów Wartościowych, Krajowy DepozytPapierów Wartościowych, Domy Maklerskie. Fundusze powiernicze. TowarzystwaUbezpieczeń, Fundusze Emerytalne, Remitenci Papierów wartościowych. Banki Komercyjne,Narodowy Fundusz Inwestycyjny, Inwestorzy Indywidualni, instytucjonalni, banki, fundusze,
I przygotowywanie nowej emisji akcji.
II postępowanie w procesie wprowadzania akcji do obrotu publicznego, prospekt emisyjny;
III wniosek emitenta o zatwierdzenie prospektu emisyjnego, ustalenie ceny emisyjnej i terminu subskrypcji, gwarancje emisji i zapisy na jej pokrycie, rejestracje nowej emisji akcji;
IV dopuszczenie i wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego
Giełda to miejsce wyceny kapitału(1.) oraz oceny możliwości rozwojowych podmiotów gospodarczych(2.), stanowiące barometr gospodarki(3.).
Indeksy informują inwestorów o tendencjach na rynku, zmianie cen akcji określonej grupy spółek. WIG20, mWIG40, sWIG80, WIG, WIG-PL, NCIndex, subindeksy sektorowe.
Do głównych segmentów rynku kapitałowego zalicza się:
Rynek instytucjonalny, na którym występują: banki komercyjne, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, fundusze powiernicze,. Lokuje się tu długoterminowe depozyty i udziela długoterminowych kredytów oraz przyjmuje wkłady długoterminowe.
Rynek otwarty (r. papierów wartościowych). Występuje tu rynek akcji i rynek obligacji oraz rynek instrumentów pochodnych.
Rynek kredytu hipotecznego. Banki hipoteczne lub komercyjne udzielają kredytów na zakup gruntów (nie krócej niż na 25 lat) potrzebnych pod budownictwo mieszkaniowe, handlowe, przemysłowe, usługowe i inne.
Zjawisko rozwodnienia akcji może wystąpić w wyniku chęci zwiększenia kapitałów własnych spółki w drodze kolejnych emisji akcji.
Wystąpi wówczas, kiedy dynamika funduszu akcyjnego (zakładowego) będzie szybsza od dynamiki zysku netto. Oznacza to spadek efektywności lokat kapitałowych w akcje. Firma nieefektywnie zainwestowała pozyskany kapitał na rynku papierów wartościowych.
Zbiera się informacje dotyczące ilości udziałów i akcji własnych na początek okresu, a następnie informacje o:
zwiększeniu ilości udziałów (akcji), które informują o kolejnych emisjach tych walorów,
zmniejszeniu, które może wynikać z połączenia lub umorzenia akcji.
Na podstawie zgromadzonych danych oblicza się wskaźniki efektywnościowe (zysk na 1 akcję, dywidenda na 1 akcję), które służą do ustalenia stopnia zjawiska rozwodnienia akcji.
Organem, który nadzoruje rynek kapitałowy oraz rynek instrumentów finansowych jest Komisja Nadzoru Finansowego. Celem nadzoru jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego, w szczególności bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony inwestorów i innych jego uczestników a także przestrzegania reguł uczciwego obrotu.
Uczestnikami rynku kapitałowego są :
Emitenci różnego rodzaju papierów wartościowych
Inwestorzy indywidualni i zbiorowi
Podmioty obsługujące rynek kapitałowy
Do głównych segmentów rynku kapitałowego zalicza się :
Rynek instytucjonalny – na którym funkcjonują banki komercyjne, instytucje ubezpieczeniowe; na rynku tym lokuje się długoterminowe depozyty i udziela długoterminowych kredytów oraz przyjmuje się wkłady długoterminowe
Rynek otwarty – występuje tu rynek akcji, obligacji i instrumentów pochodnych
Rynek kredytu hipotecznego - Banki hipoteczne lub komercyjne udzielają kredytów na zakup gruntów (na terminy nie krótsze niż 25 lat) potrzebnych pod budownictwo mieszkaniowe, handlowe, przemysłowe, usługowe i inne
Stwarza szerokie możliwości gromadzenia kapitałów i ich lokowanie w różnego rodzaju przedsięwzięcia inwestycyjne dla osiągnięcia oczekiwanej stopy zwrotu. Występuje tu mechanizm przepływu kapitałów do gałęzi przynoszącej wyższą od przeciętnej stopę efektywności inwestowania.
. Jego funkcje to w szczególności:
-mobilizacja kapitału – stworzenie atrakcyjnego miejsca lokowania kapitału dla inwestorów, a więc transformacja oszczędności w inwestycje,
-alokacja kapitału – zidentyfikowanie potrzeb finansowych, ukierunkowanie przepływów środków kapitałowych do chłonnych inwestycyjnie sektorów gospodarki, które zapewniają najefektowniejsze wykorzystanie funduszy,
-wycena kapitału i ryzyka – rynkowa ocena wartości spółki oraz określenie ryzyka towarzyszącego jej działalności.
Innymi słowy dobrze funkcjonujący rynek kapitałowy zapewnia:
-optymalne lokowanie kapitału przez inwestorów, w tym oszczędności gospodarstw domowych,
-niższą cenę kapitału dla przedsiębiorców,
-wzrost przejrzystości obrotu gospodarczego.
Postacie rynku papierów wartościowych
- Pierwotny rynek papierów wartościowych. Na tym rynku mają miejsce operacje dotyczące sprzedaży walorów przez emitentów na rzecz inwestorów. Emitentami mogą być: spółki akcyjne, skarb państwa, organy samorządowe. Transakcje na tym rynku dotyczą nowo wyemitowanych papierów wartościowych. Pierwotny rynek papierów wartościowych stanowi podstawę powstania i funkcjonowania rynku wtórnego.
- Wtórny rynek papierów wartościowych – stanowi niezbędne uzupełnienie rynku pierwotnego
Rodzaje notowań na giełdzie i indeksy giełdowe
Na obu rynkach giełdowych (głównym i równoległym) instrumenty finansowe są notowane w jednym z dwóch systemów notowań:
w systemie notowań jednolitych,
w systemie notowań ciągłych.
Indeksy giełdowe informują inwestorów o tendencjach, jakie aktualnie panują na rynku, o zmianie cen akcji określonej grupy spółek. Giełda wylicza kilka indeksów:
WIG20, mWIG40, sWIG80,
WIG, WIG-PL, NCIndex,
Subindeksy sektorowe.
Kiedy rynkowa stopa procentowa jest równa oprocentowaniu obligacji. W momencie emisji obligacji stopa kuponu jest z reguły ustalana na takim poziomie, aby cena rynkowa obligacji była równa jej wartości nominalnej
-KNF – sprawuje nadzór nad rynkiem
- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) – instytucja, do kótrej należy prowadzenie depozytu papierów wartościowych
- Biura maklerskie i banki prowadzące rachunki papierów wartościowych – biura pośredniczą w nabywaniu i zbywaniu papierów wart na rynkach reguowanych
- MTS-Ceto – instytucja organizująca rynek w Polsce ,obok GPW( Centralna Tabela Ofert); spółka akcyjna prowadzaca rynek pozagiełowy.
- Dystrybutorzy informacji, ceduła giełdowa – dystrybutorzy zapewniają dostęp do informacji o aktualnym stanie rynku. Po zakończeniu sesji GPW drukuje biuletyn z wynikami –zwany cedułą.
-Emitenci –
-Inwestorzy – każda osoba i podmiot, który nabywa akcje lub inne papiery wartościowe.
- Fundusze powiernicze i inwestycyjne
- Fundusze emerytalne – inwestują część składek na ubezpieczenie społeczne przekazywanych przez ZUS
- Maklerzy papierów wartościowych- os fiz,, które zdały egzamin przed KNF i otrzymały liecencję maklerską; są pośrednikami w nabywaniu i sprzedaży pap. wart. na giełdzie
- Doradcy inwestycyjni – osoby, które zdały egzamin przed KNF i zostały wpisane na listę doradców inwestycyjnych (subemitenci usługowi i inwestycyjni )
Pierwotny rynek papierów wartościowych. Na tym rynku mają miejsce operacje dotyczące sprzedaży walorów przez emitentów na rzecz inwestorów. Emitentami mogą być: spółki akcyjne, skarb państwa, organy samorządowe. Transakcje na tym rynku dotyczą nowo wyemitowanych papierów wartościowych. Pierwotny rynek papierów wartościowych stanowi podstawę powstania i funkcjonowania rynku wtórnego.
- Wtórny rynek papierów wartościowych – stanowi niezbędne uzupełnienie rynku pierwotnego
- gromadzenie kapitałów w formie emisji akcji lub zaciągania pożyczki, np. w drodze emisji obligacji,
- lokowanie kapitałów w celu osiągnięcia korzyści w formie dywidend lub odsetek.
Dzięki niej rynek obiektywizuje ceny oraz nakłady pracy poniesione na wytworzenie określonych towarów i usług. W ten sposób rynek eliminuje producentów nieefektywnych, stwarza szansę rozwoju efektywnym producentom. Weryfikująca funkcja rynku przynosi pozytywne rezultaty, jeśli odbiorcy mają możliwości wyboru dostawcy i towaru.
Fundusze:
akcji,
obligacji,
indeksowe,
zrównoważone,
rynku pieniężnego,
fundusze dywidendowe,
stabilnego wzrostu
prywatyzacji.
Fundusze inwestycyjne dzielą się na:
- Otwarte
- Specjalistyczne otwarte
- Zamknięte
- Z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa
- Z wydzielonymi subfunduszami
- Podstawowe i powiązane i inne