Układ krwionośny

Serce (łac. Cor, gr. Kardia)

- mięsień poprzecznie prążkowany ale różni się od mięśni szkieletowych, ma liczne zespolenia między włóknami mięśniowymi

- ma dwa przedsionki i dwie komory

- kształt stożka

Podstawa znajduje się przy przedsionkach

Koniuszek (apel cordis)

- przedsionki i komory komunikują się za pośrednictwem zastawek

PP z PK zastawka trójdzielna

LP z LK zastawka dwudzielna

PK z tętnicą płucną zastawka półksiężycowata

LK z aortą zastawka półksiężycowata

- zastawki przedsionkowo-komorowe przyczepiają się strunami ścięgnistymi do mm. brodawkowych

- serce otoczone jest osierdziem, które ma dwie zasadnicze części

Surowiczą

Włóknistą

1

Układ bodźcowo-nerwowy (bodzco-przewodzący)

Są to wyspecjalizowane kom. Mięśniowe zwane kom. Przewodzącymi serca. Przechodzą one we właściwe włókienka mięśniowe

Tworzą skupiska:

- węzeł zatokowo-przedsionkowy

-węzeł przedsionkowo-komorowy

- pęczek przedsionkowo-komorowy

Badanie układu krwionośnego

- oglądanie okolicy serca (uderzenie, położenie, siła, rytm)

- omacywanie (uderzenia, ciepłota)

- opukiwanie (zmiana odgłosu lub powierzchni wypuku)

-osłuchiwanie

Położenie serca u jaszczurek

Uderzenie serca jest wyczuwalne w okolicy barkowej bezpośrednio za kończynami piersiowymi

Węże

Uderzenie serca widoczne jest w okolicach łusek brzusznych ok. przejścia 1/3 długości ciała w drugą po stronie brzusznej

Uderzenia serca poznaje się po ruchu łusek brzusznych (do kolejnych badań dobrze jest zaznaczyć to miejsce markerem)

Funkcje krwi

- termoregulacyjna

- obronna (fagocytoza, zdolność do krzepnięcia)

- metabolizm kom. i p.p.m

- transportuje tlen i substancje (też leki)

- odżywianie tkanek

Lokalizacja uderzeń serca

KOŃ

3-6 pmż w dolnej 1/3 kl. Piersiowej po stronie lewej (najlepiej 5 pmż). Po prawej stronie 3-4 pmż

BYDŁO:

3-5 pmż poniżej linii stawu barkowego (najlepiej 4 pmż)

PSY:

4-6 pmż (najlepiej 5) po stronie lewej, po stronie prawej 4-5 pmż

Uderzenie serca u koni, bydła, małych przeżuwaczy – boczne, trwa krótko

Uderzenie serca u psów, kotów, lisów, ludzi- koniuszkowe, trwa przez cały okres skurczu

Opukiwanie

Ustalenie wielkości pola stłumienia sercowego

Osłuchiwanie

- bezpośrednie

- pośrednie przy użyciu fonendoskopu

Nad zdrowym sercem słychać charakterystyczne dźwięki zwane uderzeniami serca

Każde uderzenie składa się z dwóch tonów

- skurczowy (systoliczny) zamykają się zastawki przedsionkowo-komorowe „BUM”

- rozkurczowy (diastoliczny) zamykają się zastawki aorty i tętnicy płucnej „TUP”

Osłuchując zwracamy uwagę na:

Siłę tonów

Rytm czyli ilość uderzeń i miarowość

Barwę (czystość i obecność ew. szmerów)

Serce osłuchujemy w tzw. punktach głównych (pkt maximum) czyli miejscach najlepszej słyszalności

Punkty maksimum

KOŃ:

Strona lewa: 3pmż- linia nad mostkiem- tętnica płucna

4 pmż- 2 palce poniżej lini stawu barkowego – aorta

5 pmż- dłoń poniżej lini stawu barkowego – zastawka dwudzielna

Strona prawa: 3 pmż linia nad mostkiem – zastawka trójdzielna

BYDŁO:

Strona lewa: 3 pmż linia mostka – tętnica płucma

4 pmż- 2 palce poniżej lini stawu barkowego- aorta

4-5 pmż- dłoń poniżej lini stawu barkowego – zastawka dwudzielna

Strona prawa: 3 pmż linia nad mostkiem- zastawka trójdzielna

PIES: Strona lewa: 3 pmż linia nad mostkiem- tętnica płucna

4 pmż- 2 palce poniżej lini stawu barkowego- aorta

5 pmż połowa 1/3 dolnej klatki piersiowej- zastawka dwudzielna

Strona prawa: 4 pmż linia nad mostkiem- zastawka trójdzielna

Szmery sercowe (Rumor cardiale)

Wszystkie odgłosy różniące się od tonów serca nazywamy szmerami sercowymi. Przypominają one różne dźwięki: syczenie, świszczenie, chuchanie, drapanie

1. Szmery wewnątrzsercowe

Przedłużone odgłosy związane zawsze z określonymi fazami pracy serca

1. Organiczne- przy schorzeniach prowadzących do zwężeń ujść lub niedomykalności. Są wynikiem rozwojowych lub nabytych wad. Nasilają się po wysiłku.

Skurczowe:

Niedomykalność zastawki 2 i 3-dzielnej

Zwężenie ujścia aorty

Zwężenie ujścia zastawki 3-dzielnej

Rozkurczowe:

Niedomykalność zastawek półksiężycowatych

Zwężenie ujść przedsionkowo-komorowych

1. Czynnościowe- zanikają po wysiłku. Powodowane są zmianami właściwości fizyko-chemicznych krwi np. rozrzedzenie

1. Szmery zewnątrz sercowe

Ocieranie się o siebie szorstkich w skutek choroby powierzchni np. pokrytych włóknikiem. Głównie tarcia i pluskania gdy jest obecność płynu

Osierdziowo-osierdziowe

Osierdziowo-opłucnowe

Opłucnowo-opłucnowe

Brak szmerów nie wyklucza obecności wad czy niedomykalności. Możemy ich nie usłyszeć gdy wada jest mała lub prąd krwi jest za słaby

Arytmia

1. Zaburzenia w układzie bodźcotwórczym

- przyspieszony rytm zatokowy

- zwolniony rytm zatokowy

- niemiarowość oddechowa

- przedwczesne pobudzenie

- napadowe pobudzenie

- trzepotanie przedsionków

- migotanie

1. Zaburzenia w przewodzeniu bodźców

Blok I – przerwa między skurczami przedsionków i komór ulega wydłużeniu (wzrost zmęczenia włókien przewodzących)

Blok II – nie wszystkie bodźce dochodzą, wypada pojedynczy skurcz

Blok III – całkowite zniesienie przewodnictwa. Rozkojarzona praca serca. Przedsionki kurczą się normalnie a komory wolniej.

Niemiarowość ekstrasystoliczna – rozwija się pod wpływem dodatkowych bodźców lub nadmiernej pobudliwości.

Tętno – Falowy ruch tętnic, który powstaje w momencie wyrzutu krwi i przenosi się na obwód. Tętno jest wyrazem pracy mięśnia sercowego oraz stanu naczyń krwionośnych.

Podczas badania oceniamy:

- częstość

- rytm

- jakość

Wypełnienie

Napięcie

Siła

Wielkość

Chybkość

- równość

- jednakowość