Przypadek – kategoria gramatyczna, przez którą odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, imiesłowy (określane przez to zbiorczym mianem imion), a niekiedy też czasowniki (co w języku polskim nie występuje)

Przypadek	Skrót	Pytanie	Odmiana
Mianownik	M.	Kto? Co?	góra
Dopełniacz	D.	Kogo? Czego? (nie ma)	góry
Celownik	C.	Komu? Czemu? (się przyglądam)	górze
Biernik	B.	Kogo? Co? (widzę)	górę
Narzędnik	N.	(Z) kim? (Z) czym? (idę)	(z) górą
Miejscownik	Msc.	O kim? O czym? (mówię)	górze
Wołacz	W.	zwrot do kogoś lub czegoś	góro

Imiesłów przymiotnikowy  Imiesłowy przymiotnikowe z "nie" pisze się łącznie

• imiesłów przymiotnikowy czynny – odnosi się do wykonawcy czynności w teraźniejszości; tworzy się go tylko od czasowników niedokonanych za pomocą końcówek "-ący, -ąca, -ące", np. robiący

• imiesłów przymiotnikowy bierny – odnosi się do przedmiotu czynności; tworzy się go za pomocą końcówek: -ny, -na, -ne i -ty, -ta, -te, -ony, -ona, -one, tylko od czasowników przechodnich, np. zrobiony, umyty

• imiesłów przymiotnikowy przeszły czynny – nazywa cechy, które oznaczają wykonywanie czynności w przeszłości; dotyczy tylko tych czynności, które wiążą się ze zmianą stanu ich wykonawcy (np. wyglądu, rozmiaru, miejsca); tworzy się go za pomocą końcówki: "-ły", np. zgorzkniały, posiwiały, powstały, wyrosły, wzniosły, przybyły, zamieszkały

Imiesłów przysłówkowy Imiesłowy przysłówkowe z "nie" pisze się oddzielnie

• imiesłów przysłówkowy współczesny – informuje o czynności odbywającej się jednocześnie z czynnością wyrażoną czasownikiem; tworzony jest tylko od czasowników niedokonanych za pomocą zakończenia "-ąc", np. czytając, wołając, idąc

• imiesłów przysłówkowy uprzedni – nazywa czynność wcześniejszą od tej wyrażanej przez orzeczenie; tworzony jest tylko od czasowników dokonanych za pomocą końcówki: "-wszy", "-łszy", np. zrobiwszy, poszedłszy

Błąd leksykalny – nieświadome użycie określonego wyrazu w niewłaściwym znaczeniu (np. nostalgia jako tęsknota za kimś), jego zniekształcenie lub użycie wyrazu obcego zamiast jego polskiego odpowiednika (np. tabloid zamiast gazeta brukowa). Zazwyczaj kwalifikowany jest jako błąd stylistyczny.

Błąd językowy – pojęcie z zakresu językoznawstwa normatywnego oznaczające odstępstwo od skodyfikowanej normy językowej.Kodyfikacja normy obejmuje istnienie gramatyki normatywnej, ortografii (zasad pisowni) i ortofonii (zasad wymowy starannej). O błędności czy poprawności danej formy można mówić tylko z punktu widzenia jakiejś normy.Większość słowników ma charakter normatywny.

Przykładowe zdania:

1. Widziałem tę piękną kobietę. (Forma zgodna z normą polszczyzny wzorcowej, staranna)

2. Widziałem tą piękną kobietę. (Forma niezgodna z normą wzorcową, zgodna z normą użytkową, swobodna, potoczna, coraz częściej też pisana)

3. Widziałem go z tą kobietą. (Forma zgodna z normą wzorcową i użytkową)

4. Widziałem go z tę kobietą. (Forma hiperpoprawna na gruncie normy wzorcowej, utworzona przez analogię do tę w bierniku).

Klasyfikacja błędów językowych

Zgodnie ze starożytną jeszcze klasyfikacją opisaną przez Kwintyliana, błędy językowe dzielą się na barbaryzmy i solecyzmy. Barbaryzm to użycie niepoprawnej formy wyrazu (np. wzięłem), solecyzm natomiast polega na połączeniu poprawnych formalnie wyrazów w niepoprawną konstrukcję składniową (np. używam długopis).

• Błędy gramatyczne

  • Błędy fleksyjne:

    • wybór niewłaściwej postaci wyrazu,

    • wybór niewłaściwego wzorca odmiany,

    • wybór niewłaściwej postaci tematu fleksyjnego,

    • wybór niewłaściwej końcówki fleksyjnej,

    • nieodmienienie wyrazu, posiadającego swój wzorzec deklinacyjny,

    • odmienienie wyrazu, któremu nie można przypisać wzorca odmiany.

  • Błędy składniowe:

    • w zakresie związku zgody,

    • w zakresie związku rządu,

    • w używaniu przyimków,

    • w zakresie używania wyrażeń przyimkowych,

    • niepoprawne skróty składniowe,

    • niepoprawne konstrukcje z imiesłowowym równoważnikiem zdania,

    • konstrukcje niepoprawne pod względem szyku,

    • zbędne zapożyczenia składniowe.

• Błędy leksykalne

  • Błędy słownikowe (wyrazowe):

    • neosemantyzacja; używanie wyrazów w niewłaściwym znaczeniu,

    • mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo lub morfologicznie i ich niepoprawne wymienne stosowanie,

    • posługiwanie się pleonazmami,

    • nadużywanie wyrazów modnych.

  • Błędy frazeologiczne:

    • zmiana formy frazeologizmów wskutek wymiany, redukcji lub uzupełnienia składu związku,

    • zmiana formy frazeologizmu wskutek zmiany postaci gramatycznej jednego ze składników,

    • zmiana znaczenia frazeologizmu,

    • użycie frazeologizmu w niewłaściwym kontekście, powodującym odżycie znaczenia dosłownego.

  • Błędy słowotwórcze:

    • używanie formacji zbudowanej niezgodnie z polskimi modelami słowotwórczymi,

    • zastosowanie niewłaściwego formantu,

    • wybór niewłaściwej podstawy słowotwórczej.

• Błędy fonetyczne

  • niepoprawna wymowa:

    • pojedynczych głosek,

    • grup głoskowych.

  • literowe odczytywanie wyrazów:

  • redukcja głosek i grup głoskowych,

  • niepoprawne akcentowanie wyrazów i form wyrazowych.

• Stylistyczne (użycia)

  • niewłaściwy dobór środków językowych w określonej wypowiedzi, niedostosowanie ich do jej funkcji:

    • używanie elementów oficjalnych w wypowiedziach potocznych,

    • używanie elementów potocznych o charakterze publicznym,

    • stylizacja językowa niemająca uzasadnienia w treści i charakterze stylowym wypowiedzi.

  • naruszenie zasad jasności, prostoty i zwięzłości stylu:

• Błędy zewnętrznojęzykowe (zapisu)

  • Błędy ortograficzne:

    • używanie niewłaściwych liter i połączeń literowych w zapisie,

    • niewłaściwa pisownia łączna lub rozdzielna; także niewłaściwe użycie dywizu,

    • niewłaściwe używanie wielkich i małych liter na początku wyrazów.

  • Błędy interpunkcyjne:

    • brak właściwego znaku interpunkcyjnego (zwłaszcza przecinka),

    • zbędne użycie znaku interpunkcyjnego,

    • użycie niewłaściwego znaku interpunkcyjnego.