Choroby narządu wzroku wykład część 1
Zaburzenia wrodzone (ewentualnie dziedziczne)
>wodogłowie, wodomózgowie
>zespół oczno-móżdżkowy(zak.BVD)
>symetryczna wieloogniskowa encefalomielopatia
>gangliozydoza
>ceroidolipofuscydoza
>citrulinemia
GANGLIOZYDOZA GM
Zahamowanie beta-galaktozydozy
Autosomalna cecha recesywna
Początek zaburzeń neuro 2tyg,rozwój do 3miesięcy
*powolne przeżuwanie.połykanie
*chwiejność kończyn podczas ruchu
*osłabienie opuszczanie głowy
*sztywność szyi i grzbietu
*ślepota,białe małe plamy na dnie oka
*napady padaczkowe
*po 3-6mies. Tetraplegia,śpiączka, śmierć
*rozpoznawanie-określenie aktywności enzymów w
Leukocytach
CYTRULINEMIA
-autosomalny gen recesywny
-niedostateczna synteza bursztynianu argininy,enzymu w cyklu mocznikowym,dochodzi do gromadzenia cytruliny we krwi
-zapadają w pierwszym tygodniu życia
Objawy:
Niechęć do ssania,wystawienie języka,ślinienie,
Nadmierne przyciskanie głowy do ściany
Napieranie do przodu,ślepota,
Napady ryczenia,wyciąganie głowy i szyi,
Śmierć w ciągu kilku h
LIPOFUSCYDOZA-choroba u bydła polegająca na gromadzeniu fluoryzującego pigmentu lipidowego w neuronach i siatkówce,gen autosomalny recesywny
MAŁOOCZE-microphtalmia,brak gałki ocznej-anophtalmia
Podłoże dziedziczne
Wady nabyte w okresie życia płodowego
Występuje łącznie z innymi wadami:mała szpara powiek,wwiniecie powiek, wady przewodu nosowo-łzowego
Źrenicy,tęczówki,siatkówki,nerwu wzrokowego,podniebienia twardego,kości klinowej,ogona i przegrody serca
Leczenie-brak,eliminacja
ZEZ ZBIEŻNY I WYTRZESZCZ GAŁEK OCZNYCH
Gen autosomalny recesywny
Rasa holsztyńsko-fryzyjska,shorthorn i inne
Pojawia się w wieku 6-15miesięcy
Przyśrodkowe połowy przykryte są w oczodole
Postępująca pigmentacja spojówki gałkowej
Ograniczenie pola widzenia,stany lękowe
ZEZ JEDNOSTRONNY-przy heterotrofii mięśnia prostego bocznego gałki ocznej(szkockie bydło górskie-małe uszy)
SKÓRZAK GAŁKI OCZNEJ-DERMOID
Wysepki skóry owłosionej na rogówce,spojówce,i trzeciej powiece
Może występować na obydwu gałkach ocznych lub na jednej
Mogą towarzyszyć inne choroby wrodzone w obrębie trzewioczaszki
Łzotok,zapalenie spojówki
Eliminacja nosicieli z hodowli
INNE JEDNOSTKI CHOROBOWE WRODZONE
Dziedziczne zmętnienie i obrzęk rogówki
Hetero i hipochromia tęczówki
Wrodzone zmętnienie soczewki
Wrodzona slepota-AMAUROSIS
ZAPALENIE BŁONY NACZYNIOWEJ,TĘCZÓWKA,CIAŁKO RZĘSKOWE, NACZYNIÓWKA(CYCLOCHORIODITIS,IRYDOCYCLOCHORIOIDIS,CHORIORETINITIS)
Przyczyny
Przejście procesu chorobowego ze sąsiadujących struktur
Uraz
Proces przerzutowy o charakterze ropnym
Inf wirusowe
Objawy
-zaburzenie stanu ogólnego-wzrost ciepłoty,zaciśnięcie powiek,nastrzykanie naczyń twardówki,galaretowaty wypływ z oka
-oftalmoskopowo:wąskie źrenice,pofałdowana tęczówka ze zgrubiałym brzegiem,zrosty,nagromadzenia ropnego lub surowiczego wysięku w komorze przedniej oka
Leczenie-miejscowe i ogólne(leki rozszerzające źrenice)
NABYTE ZMĘTNIENIE SOCZEWKI
Najczęściej urazy mechaniczne,zrosty z tęczówką.
Przypadki świeże-podawanie antybiotyków i leków p/zapalnych podspojówkowo.
Usunięcie soczewki-teoretycznie
Choroby zakaźne-pastwiskowe zapalenie rogówki,zakaźne zapalenie oczu(pink eye,New Forest disease)Moraxella bovis
Choroby inwazyjne-nicienie z gatunku Thelasia
Choroby niedoborowe-witA
Choroby nowotworowe
CHOROBY USZU
Zaburzenia rozwojowe
Choroby niespecyficzne
Zakażne choroby uszu
Choroby wynikające z warunków utrzymania
Zaburzenia rozwojowe-występują rzadko
Anotia-brak uszu
Mikrotia-niedorozwój jednej lub obydwu małżowin
„Wrodzone nacięcia”-rasy ang
Paliotia-dodatkowe małżowiny
Otodystopia-nieprawidłowe ułożenie nasady ucha
Synotia otocefaliczna-pojedyńcze ucho przesunięte w kierunku szyjnym,występuje z innymi zaburzeniami
Brakowanie.
Niespecyficzne choroby uszu
Nieprawidłowe ustawienie
„wskazówka”
Tężec,tężyczka
Jednostronne-porażenie nerwu twarzowego
Listerioza-postać nerwowa
Zatrucie jadem kiełbasianym,Pb
Zespół oczno-móżdżkowy(zakBVD)
Ustawienie radarowe
Drżenie uszu-choroby o podłożu neurologicznym
Rany małżowiny
Identyfikacja
Rozerwanie kolczyka
Druty ogrodzeniowe
Pokąsania
Zaopatrzenie krwawienia,niedopuszczenie do rozwoju zapalenia ucha i przewodu słuchowego
Krwiak ucha
Młode ssanie
Dorosłe osobniki-świąd
Leczenie-maści,rzadko opracowanie chirurgiczne,(elephantiasis)
Ropowica nasady ucha-infekcja
Zapalenie ucha
Droga hematogenna
Z otoczenia
Z trąbki Eustachiusza
Przyczyny-warunki utrzymywania i karmienia cieląt
Kleszcze,kurz,kłosy trawy
Posiewy-gronkowce,paciorkowce,mikoplazmy
Objawy-wypływ o różnym charakterze
Może dojść do powikłań,pochylenie głowy,potrząsanie,objawy ogólne
Leczenie-podobne jak u małych zwierząt
CHOROBY O PODŁŻU PASOŻYTNICZYM
Pajęczaki-Raillietia auris
Kleszcze uszne-Otobius megnini
Nicienie uszne-Rhabditis bovis(otorhabditiasis)
Warunki utrzymania-zanieczyszczenia,nadżerki,krwiaki,blizny
Choroby nowotworowe-włókniaki,włókniakomięsaki,naczyniaki,naczyniakośródbłoniaki,cysty(dermoid),nowotwory z osłonek nerwów
CHOROBY PALCA BYDŁA wykład część 2
ZAPALENIA SKÓRY SZPARY MIĘDZYRACICOWEJ
Dermatitis interdigitalis
Występowanie
Złe warunki,mocz ,odchody,pora zimowa
Chorują wszystkie grupy wiekowe,dopóki nie ma powikłań nie występują objawy ogólne
Dichelobacter (Bacteroides nodosus)
Początki innych chorób,zgnilizny racic,zapalenia skóry palca,nadżerek
Dichelobacter nodosus, Fusobacterium necrophorum
Objawy
Kulawizna mała lub brak
Łagodne stany zapalne skóry między palcami
Nacieki granulocytarne skóry,uszkodzenie warstwy wzrostowej
Chyba dalej do tej choroby???? Następstwo zapalenia hiperkeratoza
Uszkodzenie opuszki i skóry właściwej
Wtórne owrzodzenia
Szczeliny opuszki prowadzą do owrzodzenia podeszwy
Rozpoznanie różnicowe
Ropowica skóry palców
Nadżerki opuszki
Zapalenia skóry palców
Leczenie
Skórę zmienioną i róg usunąć
Spreje z siarczanem miedzi i oksytetracykliną
Kąpiele w siarczanie miedzi lub formalinie zapobiegawczo i leczniczo
Suche budynki,suche pastwiska
ZAPALENIE SKÓRY PALCA-CHOROBA MORTELLARO
DERMATITIS DIGITALIS
= brodawki kosmate,brodawczyca,brodawczycowate zapalenie skóry,zgnilizna racic
Występowanie i objawy
Głownie kończyny miednicze
Warunki utrzymania
Możliwa predyspozycja genetyczna
Tylny odcinek szpary międzyracicowej
Pierwotnie-ostre zapalenie skóry palca
Zmiany 0,5-1,0cm średnicy,pozbawione włosów,czerwone lub brązowe z tendencją do krwawienia,otoczone bladą obwódka
Izolowano ze zmian chorobowych
Bacteroides fragilis
Bacteroides capillosis
Dichelobacter nodosus
Corynebacterium pseudotuberculosis
D.nodosus wytwarza toksynę,która hamuje wzrost pozostałych bakterii
Rola spirochetów-ktętków
Rodzaj treponema-20gat
Rodzaj Borelia-31gat
Namnażają się w pobliżu warstwy podstawnej naskórka,niszczą żywe kom naskórka
Stymulują proliferację komóek i tworzenie brodawek
Diagnostyka różnicowa
-zgnnilizna racic(skóramiędzy racicami i raciczkami;obrzęk całego palca,wzrost temp)
-zapalenie skóry szpary międzypalcowej(pierwotnie choroba powierzchownych warstw naskórka)
Leczenie
Indywidualne
-mycie wodą z mydłem i szczotką
-opatrunek ze środkami leczniczymi np. tetracyklina w sprejuuu
-„but” do kąpieli
-oksytetracyklina
- teramycin 343-proszek rozp. W wodzie
- lincomix-proszek rozp
- oksytetracyklina w spreju
Powyżej 10% stada sztuk chorych
Przegląd całego stada
Leczenie chorych-spryskiwacz lub natrysk ogrodowy,leczenie ok. 3tyg,roztwór oksytetracykliny,linkomycyna/spektomycyna,roztwór 25mg/ml oksytetracykliny i 20% gliceryny w wodzie dejonizowanej,antybiotyk i formalina 10%
Kąpiele racic-warunki skutecznej kąpieli
Roztwory:linkomycyny,erytromycyna,oksytetracykliny
Preparaty nie zawierające antybiotyków
-wg.Greenough’a:siarczan miedzi lub formalina dają słabe efekty
Można je stosować w przerwach leczenia antybiotykami.Antybiotyki zmieniać co 6miesięcy(oporniść drobnoustrojów)
Zapobieganie
Opracowywane są szczepionki
Higiena palca,sprawdzanie dróg przepędowych,dezynfekcja narzędzi
Częste usuwanie odchodów
Wprowadzenie nowych osobników po 1 miesiącu kwarantanny
Kąpiele raz dziennie przez 3-5dni
Linkomycyna 1g/L;mieszanina linkomycyny i spektomycyny(33g i66g na 150l wody);tiamulina 0,5g/L;tylozyna1,2g/L
ROPOWICA MIĘDZYPALCOWA-PHLEGMONE INTERDIGITALIS
ZGNILIZNA RACIC=NEKROBACYLOZA MIĘDZYPALCOWA
Wystepowanie i objawy
Ostre zapalenie tkanek podskórnych w przestrzeni międzyracicowej i przyległej koronie racicy
Wzrost temperatury ciała,spadek produkcyjności,spadek spożycia paszy i wydajności laktacji
Opóźnianie rui i niski wskaźnik zapłodnień
Objawy miejscowe:
Obrzęk międzypalcowy okolicy korony i pęciny
Oddalenie końców racic
Rozprzestrzeniająca się martwica międzypalcowa
Obecność ropy,cuchnącego zapachu
Ból-pęknięcie skóry
Powikłanie-zapalenie stawów
Przyczyny
Mikrourazy,zakażenie Fusobacterium necrophorum,
Bacteriodes melaninogenicus i inne
Rozpoznanie różnicowe:ciało obce,ostry ochwat,zapalenie skóry przestrzeni międzypalcowej,złamanie kości racicowej
Leczenie
Antybiotyki
Oczyszczanie miejscowe
Sucha ściółka lub podłga
Dezynfekcja codzienna
Izolacja
Zapobieganie
Drenaż terenu
Poprawa stanu stanowisk
Okresowe kąpiele racic
Wapno palone koryt
Korekcja racic
MIĘDZYRACICZAK(TYLOMA,HYPERPLAZJA INTERDIGITALIS)
=LIMAX,WYTWÓRCZE ZAPALENIE SKÓRY
Wystepowanie i objawy
Rozrost skóry szpary międzypalcowej
Występuje sporadycznie
Niewielka kulawizna,zaburzenie machaniki racicy palca
Tło genetyczne
Wtórne owrzodzenia
Hiperkeratoza różnego stopnia
Leczenie
Małe zmiany mogą być nieleczone
Preparaty żrące-azotan srebra,siarczan miedzi
Kriochirurgia
Elektrokauteryzacja
Wyeliminować czynnik dziedziczny-gruba skóra,zwiotczenie więzadeł międzypalcowych krzyżowych???
WRZÓD PODESZWY-PODODERMATITIS CIRCUMSCRIPTA SEPTICA
WRZÓD RUSTERHOLZA
Występowanie i objawy
W miejscu połaczenia racicy z opuszką ubytek rogu na skutek reakcji ograniczonej tworzywa racicy
Rasy mleczne,ciężkie
Racica zewnętrzna kończyny miednicznej
Racica wewnętrzna kończyny piersiowej
Predyspozycja dziedziczna,postawa
Kulawizna średniego stopnia
Odsłonięcie tworzywa
Tkanka ziarninowa może wystawać ponad róg na skutek rozszerzenia procesu podminowany róg podeszwy
Rozpoznanie różnicowe:
Ropne zapalenie wywołane przez ciało obce
Podbitki(zapalenie aseptyczne tworzywa racicowego)
Nadżerka opuszki
Podostry ochwat
Leczenie
Korekcja racic
Znieczulenie,odciążenie chorej racicy przez tarnikowanie
Założenie kloca drewnianiego
Wycięcie ziarniny
Zastosowanie opatrunku
Krioterapia
Ograniczenie ruchu
NAGWOŻDŻENIE PODESZWY-PODODERMATITIS SEPTICA TRAUMATICA
Ograniczone,rozlane zapalenie tworzywa podeszwy
Przyczyny
Ciała obce-szkło drut
Wcześniej przechorowany ochwat
Szorstkie,betonowe korytarze przepędowe
Objawy
Przebicie podeszwy
Wysięk ropny o ciemnym zabarwieniu,podminowanie rogu
Powikłania
Zakażenie florą mieszaną
Zapalenie szpiku i kości
Zapalenie stawu racicowego
Rozpoznanie różnicowe
Ochwat
Wrzód podeszwy
Ropowica międzypalcowa
Leczenie
Usunięcie ciała obcego
Odsłonięcie podminowanego rogu
Opatrunek ochronny
Przy ciężkich zmianach koturn drewniany
Ogólne podanie oksytetracykliny
Zapobieganie
Dbałość o właściwą jakość rogu
Zapewnienie dobrych warunków zoohigienicznych
Dbałość o korytarze przepędowe i drogi
ŚCIANA ODDZIELONA-CHOROBA WARSTWY BIAŁEJ
Przyczyny i wystepowanie
- oddzielenie ściany od tworzywa na styku podeszwy ze ścianą czyli w lini białej,ubytek wypełnia się błotem i kałem,wywołując ropne zapalenie tworzywa
Predysponuje
Nieprawidłowa produkcja rogu spowodowana ochwatem
Nieprawidłowa korekcja racic
Choroba często występuje w okresie poporodowym
Objawy
Kulawizna o średnim nasileniu
Szeroka linia biała
Ciemne plamki w lini białej
Czasem przerwanie ciągłości w lini białej
Ropne zapalenie i bolesność przy dojściu do tworzywa
Czasem odklejenie korony,wyciek ropy
Może wystapić martwica tworzywa
Rozpoznanieróżnicowe-ciałoobce podeszwie,ochwat,szczeliny
Leczenie
Korekcja racic
Usunięcie rogu podminowanego,podwójnej podeszwy
Opatrunek ze środkiem antyseptycznym
Rozważyć założenie koturnu na zdrową racicę
W przypadkach septycznych podać antybiotyk
ZAPALENIE SKÓRY WŁAŚCIWEJ RACICY-LAMINITIS
Formy
Ostre,podostre,podkliniczne
Przewlekłe zapalenie tworzywa racicy
Przyczyny i występowanie
Rzadko występuje w postaci ostrej
W okresie okołoporodowym
Przy żywieniu paszą zawierającą dużą ilość jęczmienia,bydło opasowe
Udowodniono czynnik dziedziczny
Stres żywieniowy(kwasica podostra;SARA)
Przeciążenia(pozycja stojąca,przepędzanie przez inne zwierzęta)
Objawy
Racica bolesna,gorąca
Ogólna depresja
Tętnienie tętnicy palcowej
Kulawizna o duzym stopniu nasilenia,zaleganie
W stadium podostrym:sztywność,szczudłowaty chód,wylewy krwawe w podeszwie w lini białej
W stadium przewlekłym-sztywny chód,pierścienie na ścianie racicy,wklęsłość ściany grzbietowej,poszerzenie ściany grzbietowej
Zmiany w lini białej mogą doprowadzić do ropnego zapalenia tworzywa
Zmiany w podeszwie mogą przejść w owrzodzenie
Rozpoznanie różnicowe:
Stłuczenie podeszwy
Stan ropny po przebiciu podeszwy
Owrzodzenie podeszwy
Ściana oddzielona
Leczenie
Stadium ostre-NLPZ np. fluniksyna,meloksykam,kortykosteroidy(ciąża!!!)
Ruch na miękkim podłożu
Wyeliminować czynniki żywieniowe
Wyeliminować koncentraty
U zwierząt leżących blokada nerwów palcowych
Przy stanie przewlekłym-korekcja racic
Zapobieganie
Unikanie dużych ilości koncentratów w okresie okołoporodowym(6tyg. Po)
Swobodny dostęp do pasz objętościowych lub równimierne wymieszanie paszy
Podawanie soli jodowanej lub kamiennej
Dodatek koncentratu 1% dwuwęglanu sodu 3-4 razy dziennie
Przyzwyczajenie do betonowych okólników
Unikanie nadmiernego ścierania podeszwy
Podawanie
NADŻERKA OPUSZKI-EROSIO UNGUALE-OPUSZKA SZLAMISTA
Postępujące niszczenie opuszki racicy rozpoczynające się od powierzchni osiowej.
Tworzenie małych kraterów,później obejmujących większą powierzchnie opuszki racicowej
Kształt litery V(jak volvo)
Przesunięcie ciężaru ciała do przodu,może wystąpić wrzód podeszwy,niewielka kulawizna
Występowanie
Częste u bydłą przetrzymywanego w zimie w budynkach
Częściej na kończynach miednicznych niż piersiowych
Bacteroides nodosus w komórkach warstwy rozrodczej naskórka
Rozpoznanie różnicowe-zapalenie skóry przestrzenii międzyracicowej
Leczenie
Usunięcie zmienionego rogu
Sprej z oksytetracykliną
Korekcja racic
Kąpiele w formalinie
Suche środowisko
Wapnowanie stanowisk w celu dezynfekcji i wysuszenia opuszek
CHOROBY UKŁADU POWŁOKOWEGO BYDŁA wykład część 3
Usuwanie zawiązków rogowych (disbudding)/odrażanie(dehorning)
Trepanacja zatoki czołowej
Podwinięcie powieki
Nowotwory powiek
Ciało obce w oku
Wypatroszenie oczodolu(egzenteracja)
Tracheotomia/ tracheostomia
Inne choroby układu powłokowego
USUWANIE ZAWIĄZKÓW ROGOWYCH I ROGÓW
Względy bezpieczeństwa obsługi
Zmniejszenie lczby urazów
Ogranicza możliwość samookaleczeń innych zwierząt
Ułatwienie postępowania nad stadem i pojedynczymi zwierzętami
Ograniczenie strat w hodowli
Uwarunkowania etyczne
Wielka Brytania –jednotygodniowe w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym
Szwajcaria-znieczulenie obowiązkowe,zabronione stosowanie substancji żrących
Wg Kulczyckiego-najodpowiedniejszy okres to 2-3tyg
Po 4 tygodniu zawiązek trudno przesuwalny
Rozpoczynają się procesy budowy wyrostka rogowego kości czołowej
Sam zawiązek można usuwać do około 7miesiąca życia
Zawiązki rogowe-wiek 1-2 tygodni 5-10mm
Przyżeganie-żegadło gazowe lub elektryczne
Kulczycki-wtrzykiwanie detreomycyny-roztwór 25% w ilości 1ml u cielęcia dwudniowego,w trzecim?dniu zmniejszenie rogu
Wiek do 1 tyg stosowanie substancji żrących-NaOH,KOH
Kolodium
Usunięcie włosów dookoła,smarowanie maścią ochronną
30min ochrona przed wycieraniem
Usuwanie zawiązków 1-4mies-długość rogu 3-5cm
Przyrząd Barnesa
Trepan Robertsa
Kleszcze do korekcji racic,żegadło
Przyrząd duński do usuwania zawiązków
Usuwanie zawiązków u zwierząt powyżej 5-6 mies
Piłka drucikowa
Przyrząd Barnesa
Piłka rzeźna do amputowania-chyba???bo zdjecie ucieło
Technika usuwania rogów
Sedacja zasady-ćw
Znieczulenie miejscowe-nerw rogowy,gałązka rogowa nerwu jarzmowego(ćw)
Sprawdzenie skuteczności znieczulenia
Unieruchomienie głowy(poskrom,stanowisko)
Zapewnienie wygodnej pozycji operującemu
Piłką drucianą rozpocząć od bocznej strony rogu
Odpowiednie ustawienie piły,kleszczy-płaszczyznę cięcia ustawić tak aby odciąć fragment skóry przy podstawie oko 1-2cm
Tamowanie krwawienia,żegadło,linki gumowe,wykałaczki,środki bakteriostatyczne
Technika kosmetycznego usuwania rogów
Zmniejszenie ryzyka zapalenia zatok czołowych
Kosmetyczny wygląd ran z pokryciem skórą
Przygotowanie skóry i pola operacyjnego w pasie około 8cm
Połączenie cięcia skórnego dookoła rogów
Odpreparowanie skóry,brak napięcia
Tamowanie krwawienia
Szycie skóry,szwy pojedyncze
Kontrola rany
Usunięcie szwów po 2tygodniach
Powikłania
Powikłania związane z podawaniem środków znieczulających
Odrost rogów przy niedokładnym usunięciu zawiązków
Zapalenie zatok
Ropniak zatok
Miejscowe stany zapalne (ocierania)
Brak reakcji lekarza grozi uogólnieniem
Rozważyć trepanacje zatoki
Usuwanie zawiązków rogowych
Za pomocą gorącego żelaza(znieczulenie miejscowe)-minimalne krwawienie,szybkie gojenie z małą blizną
Zapomocą trepanu Robertsa-znacznie krwawienie,duża blizna
Odrażanie-embryotomy wire? Or denorning saw
U bydła powyżej 6miesięcy pojawia się pneumatyzacja rogu-odrażanie oznacza otwarcie zatoki czołowej
Odrażanie-kozy
U kóz wymagana blokada gałęzi rogowych od dwóch nerwów-łzowego i bloczkowego
Komplikacje po odrażaniu
Martwica skóry
TREPANACJA ZATOKI CZOŁOWEJ
Objawy kliniczne
Gorączka,brak apetytu,przechylenie głowy,miejscowy obrzęk,bolesność
Wskazania
Ropne zapalenie zatoki czołowej
Zarys zatoki czołowej –slajd 19 choroby ukl powłokowego
Technika operacji:
Sedacja/unieruchomienie zwierzęcia
Przygotowanie pola operacyjnego
Wykonanie znieczulenia-nasiękowe/blokada nerwu nadoczodołowego
Cięcie skóry i tkanki podskórnej
Uniesienie okostnej
Trepanacja
Płukanie zatoki(otwór trepanacyjny i otwór po usunięciu rogu)
Ostateczne płukanie roztworem chlorheksydyny
Utrzymanie przez kilka dni otworów trepanacyjnych
Karmienie w okresie leczenia z podłoża
Rozważyć trwały system przepłukiwania zatoki
Rozważyć podawanie antybiotyków o szerokim spektrum działania przez 5-7dni
Przypadki ostre-rokowanie dobre
Przypadki przewlekłe-rokowanie ostrożne
Trepanacja zatoki czołowej-zwierzę stojące,miejscowe znieczulenie.Miejsce trepanacji wyznacza punkt ok. 2cm od lini pośrodkowej leżącey na lini łączącej środki oczodołów.Cięcie ok. 5cm skóry,tkanki podskórnej i okostnej.Okostna podważona i odsunięta lewatorem
PODWINIĘCIE POWIEKI-ENTROPION
Występowanie:
Zwykle nabyte u niektórych ras bydła mięsnego
Częściej powieka dolna niż górna
Często obustronne z różnym nsileniem
Rzadko wrodzone
Objawy:
Skurcz powiek
Zapalenie spojówek
Zapalenie rogówki i owrzodzenia przy opóźnieniu leczenia
Leczenie zachowawcze
Wstrzykiwanie roztworu soli do powieki
Zakładanie szwów materacowych odwijających powiekę
Leczenie chirurgiczne:
Zabieg Hotz-Celsus
-określenie fałdu skóry do usunięcia na zwierzęciu bez znieczulenia,
-znieczulenie nasiękowe
-cięcie 2mm od krawędzi powieki paska skóry odpowiedniej szerokości
-szycie rany PDS
-rzadko powikłania
NOWOTWORY POWIEK
Rak kolczysto komórkowy(SCC;płaskonabłonkowy)powieki dolnej
Najczęściej rak kolczysto komórkowy SCC(rak płaskokomórkowy=płaskonabłonkowy)=”rakowate oko”
- obydwie powieki i 3 powieka
-gałka oczna 65% przypadków
-dolna i górna powieka 30%
-3 powieka 5%
Inne:brodawczaki,chłoniakomięsaki
Objawy kliniczne:
Rasa Hereford,Simentale(skóra niepigmentowana)
Bydło 4-9lat
Narośl guzowata.owrzodzenie skóry,skurcz powiek.
Stadia wczesne-plamki na powierzchni rogówki i twardówki lub małe guzki na skórze
Stadium poźniejsze-szarobiała płytka przechodzi w brodawczaka lub raka
Leczenie:
Wycięcie chirurgiczne
Krioterapia
Hipertermia
Kauteryzacja
Immunoterapia
Kombinacje
Rak kolczysto komórkowy 3 powieki-squamous cell carcinoma SCC
Wycięcie nowotworowo zmienionej 3 powieki
-całkowite usunięcie 3powieki aż do podstawy chrząstki za pomocą odgiętych nożyczek
-krwawienie tamuje się gazikami z adrenaliną lub krioterapia
KRIOTERAPIA
Płynny azot lub CO2
Zmiany 5cm i głębokości 1cm(chyba)
Ochrona przed przypadkowym zmrożeniem okolicznych tkanek
Mrożenie dwukrotne
Objęcie zdrowej tkanki o szerokości 5mm
Ochrona rogówki
Kontrola termometrem:-20 st C
Zalety krioterapii w porównaniu do chirurgicznego usunięcia SCC:
Łatwość wykonania zabiegu
Niski koszt zabiegu
Krótki czas operacji
Zniesienie bólu podczas operacji
Możliwość kilkukrotnego zamrażania
Brak krwawienia
Wady:
Wydłużenie czasu zamrażania przy większych zmianach
Inne metody
Hipertermia:
-stosowanie gorąca (50stC) przez 30sek
-dotyczy leczenia małych zmian 0,5-1cm
Radioterapia:
-implanty substancji promieniotwórczych
Immunoterapia:
-nastrzykanie immunostymulatorem wytworzonym z ściany komórkowej Mycobacterium(preparat Regresin)
-dawka 0,5ml na każde 1cm średnicy guza
-mogą cofnąć się pozostałe zmiany
CIAŁO OBCE W OKU
Przypadki świeże ciała obcego-objawy:łzawienie,opadnięcie powieki,skurcz powiek,bolesność
Przypadki przewlekłe-objawy:bliznowacenie rogówki,pigmentowane zapaenie rogówki
Technika usuwania ciałą obcego:
Unieruchomienie głowy zwierzęcia lub przechylenie głowy-ciało obce powinno się znajdować w środku szpary powiekowej
Spłukanie ciała obcego jałowym roztworem soli
Usunięcie płaskim nożem lub pensetą
Sprawdzenie fluoresceiną
Stosowanie antybiotyku szerokim spektrum 4 razy dziennie 3-5dni
Atropina 1%-2razy dziennie
WYPATROSZENIE OCZODOŁU
Enukleacja-usunięcie tylko gałki ocznej
Ewisceracja-usunięcie zawartości gałki ocznej
Egzenteracja(wypatroszenie oczodołu)-usunięcie gałki ocznej wraz z przyległymi tkankami wypełniającymi oczodół
Wskazania:
Znaczne uszkodzenie gałki ocznej
Panophtalmitis
Zakaźne zapalenie spojówki i rogówki na tle Moraxella bovis
Związane z Grabiakiem (staphyloma corneae)
Technika wypatroszenia oczodołu:
Odpowiednie znieczulenie,przygotowanie pola operacyjnego
Założenie szwów stabilizujących na powiekę dolną i górną
Cięcie skórne w odległości 1cm od szwu
Preparowanie w głąb oczodołu
Zaciśnięcie naczyń tetniczych,podwiązanie
Wypełnienie jamy gazikami lub gąbkami
Zaszycie oczodołu(tkanka podskórna)
Podawanie antybiotyku,środków p/zapalnych
Usuwanie materiału z oczodołu
Usunięcie szwów skórnych
Powikłania:
Niecałkowite usunięcie zmiany nowotworowej
Obfity krwotok
Niemożność zbliżenia krawędzi rany
Wytworzenie pustej przestrzeni
Blokada newru wzrokowego wg Petersona-12cm igła kierowana w kąt pomiędzy wyrostkiem skroniowym a wyrostkiem czołowym kości jarzmowej(schemat slajd 45)
Panophtalmitis-wskazanie do usunięcia gałki ocznej
Nacięcie skóry powiek okalające gałkę oczną.
Usunięcie gałki ocznej wraz z przyległymi tkankami:spojówka gałkową i powiekową,gruczołem łzowym ,3powieką
TRACHEOTOMIA/TRACHEOSTOMIA
Wskazania:
Martwicze i ropne zapalenie krtani Fosobacterium necroforum,Arcanobacterium pyogenes
Ciała obce w górnych drogach oddechowych
Nowotwory gardła i krtani
Ropnie pozagardłowe
Skurcz krtani
Leczenie chirurgiczne w obrębie głowy
Duszność
Warunki anatomiczne-m mostkowo-gnykowy i mostkowo-żuchwowy rozsunąć w środkowej części szyi;tętnica szyjna wspólna i żyła szyjna wewnętrzna,pień błędno-współczulny
Technika wykonywania zabiegu:
-Zwierzę w postawie stojącej
-znieczulenie nasiękowe z/lub bez premedykacji
-unieruchomienie głowy i szyi
-odszukanie lini pośrodkowej w górnej połowie szyi
-przygotowanie pola operacyjnego
-cięcie skóry 6-8cm
-odsunięcie mięśni
-nałożenie rozwieracza ran
-nacięcie więzadła pierścieniowego tchawicy,możliwość nacięcia pierścieni
-założenie tracheotubusa,rurki dotchawiczej
-umocowanie do skóry
-terapia antybiotykowa
-unikanie zabrudzenia,zakurzenia sianem
-wykorzystanie w razie konieczności winylowych drenów dożołądkowych
-nadzorowanie ziarniny
-ran po usunięciu tracheotubusa nie zaszywa się
Rożne rodzaje tracheotubusów slajdy53-54
INNE CHOROBY UKŁADU POWŁOKOWEGO
Fotosensybilizacja skóry moszny i grzbietu-zwiększenie wrażliwości skóry na działanie promieniowania ultrafioletowego
Pasożyty zewnetrzne
wszawica ( pediculosis)
Bovicola bovis;
Haematopinus eurysternus
Linognathus vituli
Świerzb drążący- Sarcoptes scabiei ( bovis)
Giez bydlęcy (Hipoderma bovis; h. lineatum)
Grzybica skóry ( ringworm) - Trichophyton verrucosum; Microsporum spp
Brodawczyca
Krwiaki
Ropnie
Martwica ogona w wyniku zanieczyszczenia odchodami ( fekolit)
CHOROBY GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH wykład część 4
Objawy: Jednostki chirurgiczne:
Rany śluzawicy i nozdrzy
Zapalenie zatoki czołowej
Zapalenie zatoki szczękowej
Brodawczyca błony śluzowej nosa
Gruźlica błony śluzowej nosa
Ziarniniaki grzybicze nosa
Ziarniniaki o podłożu alergicznym
Choroby nowotworowe
Ciała obce w krtani i tchawicy
10.Błonniczo-martwicowe zapalenie kratni
RANY ŚLUZAWICY i NOZDRZY
Występowanie i przyczyny:
Występują rzadko;najczęściej u buhajów i młodych byków
Duże krwawienie
Zanieczyszczenie przez wypływ z nosa i pokarm
Silny obrzęk okolicznych tkanek
W przypadkach nieleczonych zakażenie bakteriami ropotwórczymi
Wytworzenie wału demarkacyjnego
Leczenie:
Interwencja wczesna do 6h
Interwencje oddalone wymagają odświeżenia, wyczyszczenia (debridement)
Opracowanie ziarniny, przyspieszenie ziarninowania(maści, antybiotyki, płukania)
Przeprowadzenie zabiegu
-sedacja, przygotowanie pola operacyjnego
-znieczulenie nerwu podoczodołowego
(miejsca wkłucia środek lini między przednim brzegiem pierwszego zęba szczęki a wcięciem nosowym, po 20-30ml po każdej stronie)
-tamponowanie-zanieczyszczenie z nozdrzy
Zabieg:
Wyrównanie brzegów ran
Kontrola dopasowania brzegów
Sprawdzenie wolnej przestrzeni
Szycie szwami węzełkowymi lub materacowymi
Zabezpieczenie szwów materacowych odpowiednim przewodem gumowym
Codzienne oczyszczanie rany, kontrola stanu rany
Nowe kółko nosowe po 6-8 tyg od wygojenia rany
ZAPALENIE ZATOKI CZOŁOWEJ-było przy usuwaniu rogów
ZAPALENIE ZATOKI SZCZĘKOWEJ
PRZYCZYNY:
Rany kłute
Rozprzestrzenienie infekcji spowodowanej przez Actinomyces
Przeniesienie procesu z zapalenie ozębnej
Przeniesienie procesu z błony śluzowej nosa
WYSTĘPOWANIE I OBJAWY
Najczęściej charakter chroniczny, jednostronny
Wypływ z nosa śluzowy, ropny, lub krwisto-włóknikowy
Czasami powiększenie obrysu zatoki szczękowej
Stwardnienie podniebienie
Przemieszczenie linii zębów trzonowych
Zwężenie nozdrza
Kichanie
Zwiększenie łzawienia
Obrzęk spojówek wytrzeszcz oka (exophtalmus)
Stłumienie wypuku nad zatoką w porównaniu do zdrowej strony
Bolesność i wrażliwość okolicy
Zaburzona zdolność przeżuwania
Trepanacja rozstrzyga o ostatecznym rozpoznaniu
ROKOWANIE-zależne od stopnia zaburzeń oddychania przez nos, przyjmowania pokarmu, przeżuwania
LECZENIE
Trepanacja: połowa odległości między przyśrodkowym kątem oka a guzem szczękowym
Znieczulenie miejscowe
Trepanacja z odsunięciem okstnej i odpreparowaniu skóry w kształcie trójkąta
Płukanie zatoki
Zabezbeczenie antybiotykami
GRUŹLICA,BRODAWCZYCA I ZIARNINIAKI GRZYBICZE BŁONY ŚLUZOWEJ NOSA
Przyczyny-mechaniczne uszkodzenie bł0ny śluzowej nosa
Objawy:
Rozwój wewnątrz nozdrzy brodawczaków lub ziarniniaków grzybiczych
Objawy zależne od wielkości brodawczaków
Kichanie,parskanie, wypływ surowiczy, krwisty z nozdrzy
Badanie Endo i histopato
Próba tuberkulinowa przy podejrzeniu ziarniniaków grzybiczych
ZIARNINIAKI O PODŁOŻU ALERGICZNYM
Występowanie i rozwój:
W przedniej i środkowej części nozdrzy
Alergeny środowiskowe
Inne określenie: katar sienny, atopowe zapalenia nosa, „summer snuffles”-letnie zatkanie nosa, „snoring disease”
Choroba powyżej 2-go roku życia
Doświadczalnie- pyłki traw i drzew , spory grzybów
Objawy:
Zaczerwienienie błony śluzowej nosa i spojówek
Surowiczy wypływ z nosa
Kichanie, parskanie
Drapanie okolic nosa, przy okaleczeniu- wypływ ropny lub krwisty
Duszność z powodu obrzęku błony śluzowej nosa
Zmiany symetryczne miejscowe
Grudki w błonie śluzowej
Metaplazja komórek nabłonka
Czasem dochodzi do deformacji nozdrzy
Leczenie:
Zmiana środowiska
Płukanie nozdrzy środkami antyseptycznymi
Podawanie antybiotyków i GK
Diagnostyka różnicowa
Ziarniniaki o podłożu grzybiczym
Ziarniniaki o podłożu pasożytniczym
Głowica bydła ( malignant cattarrhal fever)
Zapalenie zatoki szczękowej lub czołowej
CHOROBY NOWOTWOROWE
RAK KOŚCI SITOWEJ
Opisano endemicznie w Skandynawii w 1915r
Występuje u bydłą powyżej 5 roku życia
Pochodzenie z kości sitowej i wrasta w zatoki nosowe, czasem w czołową, ok. krtani
PRZYCZYNY:
- podejrzewa się oddziaływanie aflatoksyn i miejscowe iniekcje onkowirusowe
OBJAWY
- postępujące zaburzenie oddychania przez nos
- świszczący oddech
- wypływ śluzowo krwisty i śluzowo-ropny
- nieprzyjemny zapach wypływu
- oddychanie przez jamę ustną
- zatrzymanie laktacji
-utrudnienie w przełykaniu, chudnięcie
- uwypuklenie kości czaszki w okolicy czołowej,oczodołów, zatok szczękowych
- w stadium zaawansowanym: światłowstręt, łzawienie, zapalenie rogówki, suchość śluzówki i rogówki, zapalenie gałki ocznej, chodzenie po okręgu
- zejście 3 – 4miesięcy od wystąpienia objawów
LECZENIE-BRAK
CIAŁĄ OBCE W KRTANI
PRZYCZYNY:
Rzadko dochodzi do przedostania się ciała obcego do krtani
Częściej umiejscawia się przed wejściem do krtani, lub klinuje w okolicy krtani
Często powodują uszkodzenie błony śluzowej
Po zaaspirowaniu c.o. – niepokój, zaburzenia oddechowe, ślinotok, kaszel, świst
ROZPOZNAWANIE
Wziernikowanie
Badanie palpacyjne
Badanie endoskopowe
ROZPOZNANIE RÓŻNICOWE- zwężenie krtani i tchawicy
LECZENIE:
Rokowanie zależy od rozległości uszkodzeń błony śluzowej
Kleszcze, haki, peany
Tracheotomia
Ubój
BŁONNICZO-MARTWICOWE ZAPALENIE KRTANI
Przyczyna:Fusobacterium necrophorum
Objawy:
Nadżerki i owrzodzenia kontaktowe na błonie śluzowej krtani
Występuje u cieląt, głownie u bydła opasowego
Leczenie:
Wykonanie tracheotomii, laryngotomii
Dążenie do usunięcia martwych tkanek
Wielokrotne płukanie
Podawanie antybiotyków
Jeżeli poprawa nie nastąpi w ciągu 10 dni- rokowanie złe
CHOROBY ŚLINIANEK I PRZEŁYKU
Rany języka
Nowotwory i wady rozwojowe języka
Rany ślinianek
Zatkanie przełyku
Rany przełyku, przebicie przełyku
Zwężenie lub rozszerzenie przełyku
Skurcz przełyku
Porażenie przełyku
Nowotwory
RANY JĘZYKA
Przyczyny:
Ciała obce
Upadki
Pogryzienia
Zbyt gwałtowne wyciąganie języka przez lekarza
Urazy tępe (łańcuchy, instrumenty wet)
Lizawość, bawienie się językiem, allotriophagia (zjadanie przedmiotów niejadalnych)
Objawy:
Nagłe zwiększenie wypływu śliny, często z krwią
Niepokój
Trudność w pobieraniu pokarmu
Leczenie:
Dorosłe bydło 8cm; młode 4cm , nie upośledza funkcji
Rany powierzchowne- płukanie środkami dezynfekcyjnymi, podawanie miękkiej paszy
Obrzęk języka- znieczulenie przewodowe nerwów podjęzykowych
Głębokie rany- opracowanie chirurgiczne
GLOSSOPLEGIA-porażenie języka
NOWOTWORY I WADY ROZWOJOWE JĘZYKA
Częstotliwość występowania N jamy ustnej:
Język 35%
Dziąsła 26%
Podniebienie 17%
Policzki 15%
Wargi 7%
Leczenie-guzy dobrze odgraniczone lub uszypułowane
Wady rozwojowe języka:
Macroglossia: trudność w pobieraniu pokarmu, opóżnienie wzrostu
Leczenie- częściowe klinowate wycięcie języka po ukończeniu 2???? Życia, profilaktyka…?
RANY ŚLINIANEK
Przyczyny:
Urazy okolicy głowy
Ropnie
Przypadki świeże- zszycie
Usunięcie gruczołu przyusznego-dążenie do sklerotyzacji
Wstrzyknięcie 20-30 ml r Lugola
1:3 nalewka jodowa lub 15% siarczan miedzi
ZATKANIE PRZEŁYKU-OBSTRUCTIO OESOPHAGI
Występuje u wszystkich gatunków
Przyczyny:
Miejsca predylekcyjne: cieśnie przełyku (tuż za gardłem, wpust do klatki piersiowej, rozwór przełykowy przepony), cieśń czynnościowa
Objawy:
Wyciąganie szyi
Nagłe przerwanie pobierania pokarmu
Kaszel,
Ślinienie się
Niepokój
Wzdęcia
Przełyk u bydła jest pokryty na całej długości nabłonkiem wielowarstwowym płaskim.
Zadławieni w części końcowej- najmniej charakterystyczne
Usuwanie znacznej ilości śliny przy odruchu przypominającym odruch wymiotny
Rozpoznawanie:
- oburęczne omacywanie przełyku
- badanie od strony gardła
- zgłębnikowanie sondą
- ultrasonografia
Kolejność postępowania:
Punkcja wzdętego żwacza
Badanie układu krążenia
Podanie środków zwiotczających mięśniówkę- ksylazyna, biovetalgina
Zbadanie odcinka szyjnego, omacywanie, sondowanie
Leczenie zadławienia u bydła:
Podanie środków uspokajających i p/bólowych
Przesunięcie ciałą obcego do przodu (masaż)
Włożenie sondy pętelkowej
Przesunięcie do czepca
Rumenotomia
Usuwanie operacyjne w części szyjnej:
Podłożenie taśm pod wypreparowany przełyk
Unikać miażdżenia brzegów
Możliwość leczenia przez ziarninowanie
PRZERWANIE PRZEŁYKU
Najczęściej u bydła.Przyczyny:
Nieumiejętna udzielanie pomocy
Spożycia ostrych ciał obcych
Przerwanie błony mięśniowej bez przerwania bł śluzowej (uchyłek)
Objawy-duszność, ślinotok, niemożność pobierania pokarmu i płynów, wzdęcie,tęgi obrzęk tkanek ok. szyjnej, na sondzie ślady krwi, strzępy tkanek, cząstki karmy, podwyższenie temperatury, pogorszenie stanu ogólnego, proces ropowiczy i obrzęk gazowy, posokowate zapalenie śródpiersia, gromadzenie płynu ropnego i gazu u jamie opłucnowej, zmiany opukowe w klatce piersiowej, przetoki w części szyjnej
Rozpoznanie:
Badanie palpacyjne
Sondowanie-bolesne, trudnośi w przesuwaniu sondy
Rokowanie-niepomyślne, wątpliwe w części szyjnej
Leczenie:najczęściej nieskuteczne
Uszkodzenia w części szyjnej- zaopatrzenia rany na cięcie przełyku
Przetoki goją siędługo, wypływ karmy i śliny
ZWĘŻENIE LUB ROZSZERZENIE PRZEŁYKU-STENOSIS OESOPHAGI;DILATATIO OESOPHAGI
Stenoza z ucisku- stenosis e compressione
Stenoza obturacyjna- stenosis e obturatione
Przyczyny:
Urazy, ucisk, rany
Ropnie, gruźlicze zapalenie przełyku
Nowotwory, białaczka, powiększenie odoskrzelowych węzłów chłonnych
Objawy:
Połykanie z trudnością stałej paszy
Objawy bolesności
Niepokój
Stękanie
Nawracający ślinotok
Zwracanie nagromadzonej paszy
Periodyczne wzdęcia
Wychudzenie
Rozpoznawanie: badanie kliniczne, metody obrazowania
Leczenie: zależy od przyczyny
ROZSZERZENIE PRZEŁYKU-MEGAOESOPHAGUS;DILATATIO OESOPHAGI
Pierścieniowate rozszerzenia światła-dilatatio
Jednostronne uwypuklenie-uchyłek diverticulum
Długotrwałe znaczne rozszerzenie-megaoesophagus
Przyczyny:
Pierwotna: zaburzenia unerwienia, czynnościowe zwężenie wpustu, porażenie przełyku
Wtórne: powyżej miejsca zwężonego
Rzekomy uchyłek w przypadku oddzielenia się warstwy mięśniowej przy niedoborach Wit E i Se
Zarzucanie treści pokarmowej, zwracanie dopiero co przeżutej karmy, wymioty rzekome
Nawracające wzdęcie żwacza, wychudzenie
W odcinku piersiowym zaburzenia ze strony serca i płuc
W odcinku szyjnym ograniczony twór o różnej konsystencji(może pojawić się po kolejnych karmieniach)
Rozpoznanie:
Badanie sondą per palpationem (sonda gumowa)
Badanie rtg z kontrastem
Rokowanie i leczenie
Tylko w określonych przypadkach
Zmiana karmy
Czasem operacja uchyłka
U cieląt dojście przez torakotomie
Otwarcie klatki piersiowej w 8pmż (powstaje odma 1stronna)
Wydobycie przełyku z zachowaniem zasad aseptyki
Zespolenie przełyku szwem Lemberta
Zbliżenie żeber
Zamknięcie mięśni
Usunięcie powietrza z jamy opłucnowej
8 dniowa dieta mleczna
??skurcz, porażenie, nowotwory- uzupełnić!!
CHOROBY CHIRURGICZNE OWIEC I KÓZ wykład część 5
Usuwanie nadmiaru skóry
U owiec z predyspozycją genetyczną.Czynniki środowiskowe:
Wilgotność, opady
Wysoka temperatura
Rany przy strzyżeniu
Dermatitis
Pasożyty, muchy
Mulesing- usuwanie skóry na tylnej stronie uda (Australia,NZ)
Opracowanie chirurgiczne.
Rany kąsane ( po zwierzętach dzikich i psach)
- częściej dotyczy owiec – temperament, typ utrzymania
- dzikie- karma, czasami właściciel przerywa atak
- psy- temperament
Ocena stanu ogólnego i stanu rany- zależy od stanu wyczerpania zwierząt i długości wełny
Miopatie- częste następstwo
Złamania i rany szarpane- częste
Okolice najczęstsze- szyja głowa zad kończyny
Uwzględnić w czasie badania dokumentacje- odszkodowania sądy
Skutki ran drapieżników-perforacje tchawicy, przełyku, łatwo przeoczyć przy długiej wełnie, duszność, rozedma, odma, ropnie, martwica tkanek, uszkodzenia nerwów, niedowłady, uszkodzenie więzadeł, następowe zmiany zwyrodnieniowe stawów
Pierwotne zamknięcie ran- do 8h aseptyka
Gojenie przez ziarninowanie przy ubytkach skóry
Szczepienie i anatoksyna tęzcowa (500UI)
Rokują niepomyślnie- uszkodzenie odbytu, uszkodzenie więzadeł i stawów, deficyty neurologiczne
Leczenie podtrzymujące
- odpowiednia temperatura
- suche pomieszczenia, czyste
- nawadnianie – katetery dożylne
- uwzględnić przetaczanie krwi
- środki p/zapalne, antybiotyki o szerokim spektrum
- w okresie pooperacyjnym- fizykoterapia, przykurcz ścięgien
Skracanie ogona
Owce względy higieniczne i rozród
1-2 tyg życia
Na granicy dolnego fałdu
Nie używac gum kastracyjnych
Podać 250UI surowicy p/ tężcowej
Czystość
Owce dorosłe- zabieg w znieczuleniu nadoponowym lub miejscowym
Opaska uciskowa
Cięcie na V lub łuk
Surowica ewentualnie antybiotyk
Odrażanie- dekornuacja
- 2 przezrocza
- 3-5 dzień do 7 dnia owce pochodzenia afrykańskiego
- owce bezrogie- pojedyńcz spirala włosów
PRZYGOTOWANIE I ZNIECZULENIE
Specjalne klatki, tylko głowa dostępna
Nerw podbloczkowy gałąź rogowa- połowa krawędzi oczodołu- podskórnie blok
Gałąź rogowa nerwu łzowego- blok połowa odległości pomiędzy bocznym kątem oka a tylną krawędzią rogu
Stosować 2% lidokainę 1ml rozcieńczyć 3ml płynu
Odrażanie:
Sedacja 0,06 mg/ kg iv
2-3% fluotan
Techniki chirurgiczne- zwierzęta młode
- kauteryzacja 200 wat dwukrotnie 3-4 sek
- błędy- niedostateczne przyżeganie
- nadmierne przyżeganie-meningitis, antybiotyki śr/ zapalne, odżywianie sztuczne??
- odrażanie przy użyciu kleszczy i przyrządu specjalistycznego- ryzyko krwawienia i zakażenia ran, okres wybudzenia- ciepłe pomieszczenie, pozycja na mostku, można podać 250 UI antytoksyny p/ tężcowej
- powyżej wieku 6-8 tyg takie samo postępowanie jak u dorosłych
Odrażanie- zwierzęta dorosłe
Większe ryzyko powikłań- tężec, zapalenie zatok, poronienie, ketoza, zejścia, duży ubytek zatoki czolowej
Okres gojenia około 1 miesiąca
Izolacja w okresie gojenie (stado)
Znieczulenie – ogólne lub miejscowe (dawka toksyczna lidokainy 1,2 mg /kg mc
Cięcie przy pomocy piłki- podtrzymanie rogu i zapobieganie wyłamaniu kości czołowej
Tętnica skroniowa powierzchowna- kauteryzacja, miażdżenie lub podwiązanie
Usunięcie gruczołów zapachowych
Serowate zapalenie węzłów chłonnych
CORYNEBACTERIUM PSEUDOTUBERCULOSIS
Beztlenowiec warunkowy
Znajduje się w środowisku, karmie, boksach, pomieszczeniach
Zakażenie przez spożycie, przez przewód pokarmowy lub inhalacje przez drogi oddechowe
Przez uszkodzoną skórę- strzyżenie, pasożyty zewnętrzne
Owce- węzły kończyn miednicznych
Kozy- okolice głowy i szyi- węzły podżuchwowe, pozagardłowe, rzadziej przedłopatkowe i fałdu kolanowego
Kozy- objawy: początkowo twarde zgrubienie, rozrasta się i dookoła powstaje fluktujący obrzęk
Kozy- objawy: początkowo twarde zgrubienie, rozrasta się i dookoła powstaje fluktujący obrzęk
kozy – następnie rozmiekanie, masy wewnątrz węzła o zabarwieniu szaro-białym
owce – masy twarde i o układzie laminarnym na przekroju
owce – długa forma choroby – ropienie węzłów w jamie brzusznej
Rozpoznawanie
kontakt z innymi zwierzętami (wystawy)
wprowadzenie do stada nowych zwierząt
można pobrać aspirat i wykonać badanie mikrobiologiczne
Leczenie
izolacja chorych zwierząt
opracowanie ropnia zgodnie z zasadami chirurgii ogólnej
drenaż i płukanie – lub szerokie nacięcia (kieszonki)
usuwanie materiału zakaźnego
USUWANIE CHIRURGICZNE WĘZŁÓW CHŁONNYCH
Zmniejszenie zakażenia środowiska
Trudna okolica- przełyk, tętnica szyjna wspólna, przytarczyce itd.
Usuwanie całkowite- marsupializacja?
Antybiotykoterapia- penicylina i rifampicyna lub erytromycyna i rifampicyna, nie określono dokładniej czasu podawania tych antyb
Stosowanie formaliny do ropni- swoista autoimmunizacja. Pobranie z ropnia 10-20ml zawartości i zmiksowanie z 10-20ml formaliny, wstrzykiwanie 4-5 krotnie ( formalina uważana jest za środek karcinogenny co utrudnia stosowanie u zwierząt przeznaczonych do produkcji środków spożywczych)
Zapobieganie- szczepienia ( efekty niepożądane), kwarantanny
cysty pochodzenia limfatycznego
cysty – gruczołowe – tarczyca tereny ubogie w jod bądź zaburzenia wchłaniania jodu, podawać sól jodowaną (można czasem pomylić z zaburzeniami grasicy i notowane są zatrucia jodem u zwierząt nadmiernie suplementowanych)
obrzęki głowy:
dokładne badanie jamy ustnej
utrata zęba, obluzowanie, złamanie zęba
ropnie okolicy żuchwowej
złamania kości żuchwowej
cysty ślinowe
obrzęk z powodu hypoproteinemi (bottle jaw) – zarobaczenie
Zakaźna zanokcica owiec – paronychia contagiosa ovium
istota – separacja rogu spowodowana martwicowym procesem
dermatitis contagiosa digitalis – foot-rot
chorują owce wszystkich ras
u dorosłych rozległa separacja rogu
różna liczba kończyn
najbardziej wrażliwe merynosy
objawy kliniczne
początkowo łagodny stan zapalny skóry szpary międzyracicowej – obrzęk, bolesność dotykowa, ubytki naskórka
oddzielenie rogu w płaszczyźnie międzyracicowej
PODZIAŁ WG NASILENAI OBJAWÓW CHOROBOWYCH-TU BRAKUJE 2 SLAJDÓW POPRZEDZAJĄCYCH TEN PODZIAŁ
STOPIEŃ-proces zapalny w skórze szpary międzyracicowej
STOPIEŃ- proces martwicowy z oddzieleniem rogu ścienn- przys=środkowego
3 STOPIEŃ- zmiany nekrotyczne miazgi twórczej z oddzieleniem rogu ścienno przyśrodkowego oraz podminowaniem lub ubytkami rogu podeszwowego i piętkowego
STOPIEŃ- daleko posunięte procesy martwicowe miazgi twórczej powodujące oddzielenie rogu ścienno- przyśrodkowego, podeszwowego i piętkowego oraz w różnym stopniu ściennego bocznego i przedniego
ETIOLIGIA-beztlenowcowe
Bacteroides nodosus (dawniej Fusiformis nodosus)
Fusiformis necrophorus ( Spheroforus necroforus, Acinomyces n)
Oddzielnie nie wywołują objawów chorobowych
W większości przypadków izolowany jest Corynebacterium pyogenes
Izolowano także- krętki(spirocheta), wrzecionowce (fusobacterium), pałeczki z rodzaju Bacillus, bakterie dyfteroidalne
Warunki wystąpienia choroby-środowiskowe
Wilgotność podłoża na pastwisku i owczarni
Pora roku
Ilość opadów
Temperatura……
Dichelobacter nodosus
współuczestniczy w indukowaniu procesu
występuje w szczelinach, załamaniach rogu
występuje na racicach bydła, kóz, saren, muflonów
ma silne powinowactwo do tkanek epidermalnych
odpowiedzialny za oddzielenie rogu racicowego od tworzywa
wydziela proteazy do środowiska (część z nich po lizie komórek bakteryjnych, co decyduje o stopniu patogenności
D. nodosus wydziela czynnik (termostabilny) stymulujący namnażanie i wzrost Fusiformis necrophorus
Fusiformis necrophorus występuje w pp – wnika głębiej do miazgi twórczej – sam nie wywołuje objawów chorobowych, ale za większość z nich jest odpowiedzialny
Fusiformis necrophorus
Wytwarza egzotoksynę- działanie leukocytobójcze
Wykazano In ovo i In vitro działanie ochronne przed fagocytozą Fusiphormis nec. Dich. Nod. Cl.pyog.
Odpowiedzialny za inwazje powierzchownych warstw naskórka i sprzyja zagnieżdżeniu Dich. Nod
Clostridium pyogenes
Czynnik stymulujący namnażanie F.necrophorus
Aktywność fibrynolityczna
Postępowanie terapeutyczne:
Okres najlepszy- lato lub początki owczarni
Zależy od ilości i zaawansowania procesów, liczby kończyn, racic itd.
Sprawdzanie- korekcja racic
Ortopedyczno-chirurgiczne przygotowanie palców
Praktykowane metody leczenia:
Farmakologiczne leczenie ogólne
Miejscowo- kąpiele racic
Leczenie pod opatrunkiem
Szczepienia ochronne
FARMAKOLOGICZNE LECZENIE OGÓLNE
Tylko początki choroby
Warunek-suche środowisko
5 kolejnych dni lub przy dłużej działających w przewidzianych odstępach czasowych
Miejscowo- roztwory antybiotyków 4-6 razy w odstępach 5-7 dniowych
Miejscowo- Vagothyl +
Siarczan miedzi- proch- 5-6 krotnie
KĄPIELE RACIC-RÓŻNY STOPIEŃ ZAAWANSOWANIA
Warunki- codzienne lub kilkudniowe odstępy
Formalina- wysychanie skóry, rogowacenie
Kąpiele racic
Formalina 5,8%, drażniący zapach
Kąpiele w siarczanie cynku- roztwory 10-20% 30 min-1h w odstępach 5-7 dniowych
Wspomagająco roztwory oksytetracykliny
Preparat Incozan- jodoform
Dwa roztwory 2%-płukanie 10%- terapia (koryta o dł 3m).
Trzy kolejne dni i potem w odstępach 5 dni
Siarczan miedzi 30-40%
LECZENIE POD OPATRUNKIEM
Najlepsze wyniki trwa najkrócej
Dodatek antybiotyków lub maści
PROFILAKTYKA
Korekcja racic
2 razy do roku
Tryki- 4 tygodnie przed stanówką
Szczepienia- 2krotnie w odstępie 6 tygodni 9 adjuwant-odczyny
Nie ma doskonałego zabezpieczenia 100%-zmniejszenie intensywności zmian i rozległości
Kąpiele- formalina siarczan cynku, siarczan miedzi, jodofory mastycyd 10%
Kąpiele raz dziennie przez 3 kolejne dni
Choroby chirurgiczne przewodu pokarmowego wykład część 6
Laparotomia diagnostyczna- prawo, lewo stronna
Rumenotomia
Przemieszczenie, rozszerzenie trawieńca
Rozszerzenie i przemieszczenie j ślepego
Wgłobienie jelita
Niedrożność jelita
Zapalenie otrzewnej
Przepuklina pępkowa
Ropień
Choroby nowotworowe
LAPAROTOMIA DIAGNOSTYCZNA
Strona lewa- cięcie powłok
Kolejność badania- lewa ściana żwacza, otrzewna ścienne, jama brzuszna- płyn doogonowa częśc jamy brzusznej
Lewa nerka
Macica i jajniki
Pęcherz moczowy i moczowody
Węzły chłonne
Okolica pachwinowa
Prawa strona jamy brzusznej
Okrężnica zstępująca
Jelito ślepe
Pętle jelita czczego
Okolica lewej ściany żwacza
Żwacz w zasięgu omacywania
Śledziona
Czepiec
Przepona
Lewy płat wątroby
Uderzenia serca (koniuszkowe)
Prawostronna laparotomia diagnostyczna
Cięcie powłok do połowy wysokości (wypadanie jelit)
Lewe ramię- dobrzusznie trawieniec
Powierzchnia trzewna wątroby
Przepona
Uderzenia serca
Czepiec- zrosty
Prawa nerka, tłuszcz okołonerkowy
Sieć większa
Pętle jelit- na zewnątrz jelito czcze i wierzchołek jelita ślepego
Rumenotomia- wskazania:
Urazowe zapalenie czepca
Urazowe zapalenie czepca i otrzewnej
Przeładowanie żwacza
Spożycie rosłin trujących
Przewlekłe, przemijające wzdęcia żwacza
W celach diagnostycznych
Występowanie: bydło powyżej 2 lat, czasem seryjnie po pewnej partii paszy
Przyczyny: ciała obce metalicznie wydłużone, skurcze czepca, wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Ściana czepca, otrzewna ścienna, przepona
Droga do ciała obcego
Zrosty
Ropnie
- objawy kliniczne stadium ostre
Spadek produkcji mleka
Utrata apetytu
Sztywny chód
Wygięty grzbiet
Niewielkie wzdęcie żwacza
Stękanie
Podciągnięcie powłok brzusznych
Twardy kał
Czasem na początku podwyższenie chyba temp bo Sil myśli nie skończył
Stadium przewlekłe:
Po 5-7dniach
Objawy mało charakterystyczne
Może zachować się sztywna postawa
Rozpoznawanie:
Objawy kliniczne
Badanie hematologiczne, niespecyficzne
USG- płyn, zmniejszenie częstotliwości ruchów
Radiografia
Wykrywacz metalu
Punkcja- niespecyficzna
60% 30% 10% silne objawy choroby
Leczenie zachowawcze:
Uniesienie przedniej części o około 45cm
Podawanie antybiotyków
Stosowanie sond z magnesami
Leczenie operacyjne:
Metoda z ramką Weingarta
Metoda z ramką Kulczysckiego
Metoda z nałożeniem szwów
Ramka Weingarta- sedacja, znieczulenie, przygotowanie pola operacyjnego, cięcie skórne, cięcie mięśni i otrzewnej
Etapy operacji:
Badanie jamy brzusznej
Wygląd otrzewnej- powierzchnia, kolor
Lewa i prawa strona
Obecność zrostów
Umocowanie ramki, założenie dwóch haków
Zepchnięcie treści żwacza
Założenie serwety
Nacięcie żwacza
Założenie pozostałych haków i odpowiednie umocowanie w ranie
Metoda z nałożeniem szwów:
Zepchnięcie treści, przyszycie szczelne do skóry ściany żwacza, możliwe 2 szew do otrzewnej ściennej
Cięcie żwacza około 3cm od cięć skórnych
Możliwe podtrzymanie fałdu żwacza kleszczami
Etapy rumenotomii:
Usunąć nadmiar płynu i treści
Badać czepiec, ręka nad grzebieniem żwaczowo- czepcowym
Ujście przełyku
Rynienka przełykowa
Ujście czepcowo-księgowe
Przeszukiwanie czepca
Użycie magnesów
Podanie leków dożwaczowo, dootrzewnowo, podanie treści żwacza
Szycie żwacza
Szycie powłok brzusznych
Powikłania urazowego zapalenia czepca:
Czas wystapienie ok. 1 tydz
Niewydolność serca- obrzęki głowy, szyi, słabo wyczuwalne tętno, poszerzone żyły szyjne zewn., bolesność klatki piersiowej
Czasem- zapalenia płuc, włóknikowe zapalenie opłucnej
Penetracja ciała obcego w kierunku jamy brzusznej:
Zrosty- wątroby, ksiąg i trawieńca, miejscowe zapalenie otrzewnej
Objawy ogólne- osowienie, gorączka, bolesność brzucha
Zdarza się wydalenie ciała obcego po powstaniu przetoki ropnej
Występowanie przewlekłego rozszerzenia trawieńca
Zespół Hoflunda
Zapobieganie-magnesy żwaczowe, utrzymywanie czystości i porządku
PRZEMIESZCZENIE TRAWIEŃCA
Anatomia chirurgiczna
trawieniec
leży na dnie jamy brzusznej
część denna i odźwiernikowa
odźwiernik leży doogonowo i bocznie od brzusznej części ksiąg
Przyczyny: lewostronne przemieszczenie, prawostronne
zmniejszona motoryka okolicy dennej trawieńca,
hipotonia trawieńca, opóźnienie opróżniania trawieńca
Czynniki predysponujące
przekarmianie
dużo białka, dużo tłuszczu, mało włókna
czynniki dziedziczne
przemieszczenie narządów j.brzusznej podczas porodu
choroby współistniejące
(stłuszczenie wątroby i ketoza, zapalenia macicy, zapalenie wymienia, hipokalcemia)
Objawy
ok. 6 tyg od porodu
spadek prosukcji mleka
wybiórczy spadek apetytu
zmniejszone ruchy żwacza, brak lub zmniejszenie przeżuwania
początkowo – łagodne zaparcie
często wtórna ketonemia, dodatni test, słodki zapach wydychanego powietrza
rzadziej – hipochloremia, hipokaliemia, nieznaczna alkaloza metaboliczna
niedawna – dystocja, porażenia poporodowe, zapalenie macicy, zapalenie wymienia
postępująca utrata kondycji
Rozpoznawanie
osłuchiwanie – 10-13 żebro wysokotonowe, metaliczne, pluskające dźwięki po lewej
stronie brzucha
niekiedy – rozszerzenie przedniej części dołu głodowego
rzadko można wykryć w czasie badania rektalnego
Rozpoznanie różnicowe
hipotoniczna forma niestrawności / nerw błędny
pobranie płynu, zmierzenie wartości pH – przy przemieszczeniu trawieńca pH płynu jest mniejsze niż 3,5
badanie USG – warstwa trawieńca nad żwaczem
czasem włożenie sondy pozwala na rozróżnienie dźwięków
Choroby narządowe, uogólnione, stres, błędy żywieniowe, zaburzenia przemiany materii, czynniki genetyczne → rozszerzenie ↔ wypełnienie gazem → czynniki mechaniczne, anatomia, tonus tkankowy --> PRZEMIESZCZENIE
Lewostronne
Leczenie zachowawcze – świeże przypadki
(czynniki ekonomiczne)
położenie zwierzęcia na lewym boku
przetoczyć na lewy bok uciskać powłoki
można unieruchomić na grzbiecie i przesuwać na boki
bez względu na metodę przetrzymanie krowy 5-10 minut na lewym boku
opukiwanie i osłuchiwanie powłok w celu sprawdzenia
iniekcje dożylne wapnia i dekstrozy
po przetoczeniu wolno wprowadzić pasze treściwe
zapewnić ruch
mogą być nawroty, skuteczność przetaczania wg Weavera 20%
Leczenie operacyjne
techniki operacyjne
-zwierzę stojące lub leżące
-cięcie prawo lub lewostronne
-cięcie pośrodkowe lub podżebrowe
-unieruchomienie trawieńca
-operacja metodammi laparoskopowymi
-przezskórne unieruchomienie
-technika z użyciem specjalnych zatyczek
Leczenie operacyjne – laparotomia prawostronna
znieczulenie
przygotowanie pola operacyjnego
cięcie przyżebrowe 10cm poniżej i 4 cm za
przeprowadzić lewą rękę za doogonową krawędzią
odszukać trawieniec, może sięgać do2/3 wysokości lewego boku
sprawdzić powierzchnie trawieńca
wykonać dekompresje uciskając lekko trawieniec, igła 2,1
usunąć igły i przewody
popchnięcie trawieńca do linii pośrodkowej ku dołowi
od strony prawej uchwycić trawieniec, odwrócić trawieniec w wsk zeg kierunku, uchwycić sieć większą
sprawdzić położenie trawieńca (rana po punkcji)
puścić na chwilę trawieniec aby potwierdzić jego brak na lewej stronie
badanie pozostałych narządów – wątroba, czepiec, przepona
wyszycie sieci większej do otrzewnej i mięśnia poprzecznego, sprawdzić czy nie podszyto jelita
inna mozliwość – wszycie okolicy odźwiernikowej
zamknięcie powłok brzusznych
podanie antybiotyków ew. płynów
Powikłania
zapalenie otrzewnej
nawroty
rozejście brzegów rany
zwężenie części odźwiernikowej
Leczenie operacyjne – laparotomia prawostronna
cięcie powłok jak rumenotomii
upuszczenie gazu, założenie szwów na sieć lub w odwrotnej kolejności
zepchnięcie trawieńca do linii pośrodkowej
przeszycie powłok brzusznych odległość około 10 cm, połowa odległości między wyroskitem mieczykowatym mostka a pępkiem
zawiązanie szwu – na gaziku lub podkładkach
zamknięcie powłok
podanie antybiotyku
Leczenie operacyjne – linia pośrodkowa – istota polega na odszukaniu trawieńca i przyszyciu do powłok brzusznych.
Lewostronne przemieszczenie – mocowanie trawieńca zatyczkami
przygotowanie pola operacyjnego
podanie ksylazyny
położenie krowy na prawym boku
położenie na grzbiecie i umocowanie
potwierdzenie położenia trawieńca przez osłuchiwanie
wbicie trokara, na szerokość dłoni od linii pośrodkowej do tyłu na szerokość dłoni od wyrostka mieczykowatego
sprawdzenie prawidłowości wkłucia – gaz, pH
wprowadzenie zatyczki, przetrzymanie nici
wbicie drugiego trokara, około 2-3 palce szerokości
usunięcie jak największej ilości gazów
zawiązanie nici
podniesienie krowy, anty-B ogólnie ;)
Powikłania po przetyczkach
możliwość nakłucia żwacza
założenie zatyczek zbyt blisko odźwiernika
możliwość rozerwania ściany trawieńca
Uwagi ogólne – trudności
przy l. p. - lokalizacja trawieńca
przy l. p. - zrosty (komplikacja poniżej 5%), przy l. Rozerwanie sieci
Przemieszczenie trawieńca prawostronne
przyczyny jak przy lewo
Objawy
wybiórczy apetyt
poszerzenie dolnej i środkowej jamy brzusznej
rzadko objawy bólowe, głośne dźwięki pluskania przy ugniataniu
rzadko rozszerzenie przechodzi w gwałtowny skręt
osowienie pogłębiające się
czasem bradykardia
Leczenie zachowawcze
zapewnienie ruchu
pasze objętościowe
podanie metaklopramidu
krowom wycielonym calcium borogluconatum i.v. Oraz s.c.
rozważyć leczenie operacyjne ze względu na skręt
Objawy kliniczne skrętu trawieńca
bradykardia i sinica
zaleganie
pluskania, głośne dźwięki
poszerzenie obrysu jamy nrzusznej
badanie rektalne – dodatnie
czasem – nakłucie jamy brzusznej – brązowoczerwony płyn
hipochloremia
hipokaliemia
zwiększony Ht i białko ogólne
alkaloza metaboliczna (zatrzymanie soków trawiennych z żołądka), w późniejszym etapie kwasica metaboliczna
w trawieńcu do 50 litrów płynu
w skręcie – zaburzenie odpływu żylnego z trawieńca, niedokrwienie, ściana ciemna, później czarna, pęknięcie trawieńca prawdopodobne
Rozpoznanie różnicowe:
rozszerzenie i przemieszczenie jelita ślepego
niedrożność jelita cienkiego
wgłobienie
czynnościowe zatkanie trawieńca
Kolejność – najpierw przemieszczenie ku górze, potem skręt od 180 do 360 stopni w kierunku przeciwnym do ruchu wsk zeg.
Leczenie chirurgiczne
podanie płynów
10-50 litrów 0,9 % NaCl,
dekstroza
roztwór Ringera z mleczanami
cięcie przyżebrowe
badanie jamy brzusznej
usunięcie gazów i ew.płynu
dokładne wysunięcie i zbadanie trawieńca
-zapalenie błony śluzowej – rozsiane przekrwienie
-obszary zgrubień – owrzodzenia
lokalizacja położenia odźwiernika