nimb – świetlisty otok wokół głów świętych; kształt zależy od godności przedstawianej osoby: trójkąt dla Trójcy Świętej, czworoboczny dla świętych; z czasem czworoboczny zmienił się w okrągły (początkowo wyłącznie w przedstawieniach Jezusa, potem Marii, aniołów, apostołów, męczenników i świętych, proroków); może być krzyżowy przy głowie Chrystusa

aureola – świetlisty otok wokół postaci, symbolizujący świętych (przede wszystkim); najpierw przy Jezusie, potem przy Marii; 3 wersje: 1) mandorla – w kształcie migdału, owalu przy Chrystusie i Marii 2) promienista – typ. dla gotyku i baroku, z promieniami (czasem też od mandorli) 3) rozproszona (gloria) – w formie rozproszonego światła wokół całego ciała

crux gemmata – krzyż z kamieniami ozdobnymi

monogram – znak złożony z liter (jednej lub kilku) powiązanych w całość; monogram Chrystusa to alfa i omega z Apokalipsy wg św. Jana „Jam jest alfa i omega – początek i koniec”

ryba – znak Chrystusa ICHTIS (gr. Jezus Chrystus Boży Syn Zbawiciel) Jezus jako rybak; ryby – dusze wiernych łowione przez Jezusa i jego następców (apostołów)

chrystogram – znak Chrystusa X i P co oznacza ch i r – Chrystus (z gr.)

wizja Ezechiela – postać człowieka na tronie + 4 istoty żyjące uskrzydlone otaczające tron, każda z 4 twarzami: człowieka (Mateusz), orła (Jan), wołu (Łukasz), lwa (Marek)

Dobry Pasterz – wśród owiec/niosący zagubioną owcę

Chrystus Pantokrator – Chrystus Syn Boży, Chrystus Wszechwładny; gł. na wsch, rzadko na zach. wyobrażenie półpostaciowe, nimb krzyżowy, księga, dłoń w geście błogosławieństwa

Maiestas Domini – Pan na Majestacie; zasiada na łuku tęczy lub nieba (na sklepieniu nieba), stopy na podnóżku (łuk, kula ziemska), otoczony mandorlą, wokół 4 istoty żyjące uskrzydlone otaczające tron, każda z 4 twarzami: człowieka (Mateusz), orła (Jan), wołu (Łukasz), lwa (Marek) – wizja Ezechiela;

Chrystus prawodawca– purpurowy płaszcz, głowa otoczona nimbem; motyw z proroctwa Izajasza „ziemia podnóżkiem stóp moich” „niebo tronem”, druga postać niepewna – może Mojżesz dostający prawa od Boga; tradicio legis – przekazanie praw

Tron łaski – (Sedes Grazie) przedstawienie trynitarne; Bóg Ojciec podtrzymuje krzyż z ciałem Chrystusa, gołębica dotyka Boga Ojca i Chrystusa; skomplikowana geneza: brak konkretnego opisu w Piśmie Św., samo określenie wywodzi się z listu św. Pawła do hebrajczyków, zbawcze skutki ofiary krzyżowej Chrystusa - Bóg Ojciec przyjął ofiarę Chrystusa (która była zaplanowana przez Trójcę Świętą) i prezentuje krucyfiks potwierdzając tym samym, że dzieło odkupienia dokonało się, Chrystus jest ofiarą przebłagalną, którą Bóg ojciec przyjął i ukazuje ją ludzkości, sporadycznie pojawiają się już w XII w., prawdziwa popularność - pod koniec średniowiecza.

Chrystus jako Bóg

Bóg jako starzec od poł XIV w.

wieniec laurowy – nie chrześcijański, świecki; wieńczono nim głowy zwycięzców; używany dla męczenników jako symboliczna nagroda; Chrystus jako zwycięzca śmierci;

4 strumienie – 4 rzeki rajskie

4 strony świata, 4 ewangelistów

winogrona – eucharystia, winnica pańska

słońca – Jezus światłem

miecz – sędzia sprawiedliwy

lilie – niewinność, łagodny sędzia

tryteizm – mylne wyobrażenie o 3 postaciach boskich jako 3 bogach

paruzja – ponowne przyjście

treści soteriologiczne – zbawcze

egzegeza moralna – wydarzenia interpretowane zgodnie z moralnością

wyobrażenie doktrynalne – przekazuje przedstawione treści doktryny chrześcijańskiej, zawarte w podstawowych tekstach/dogmatach

typologia – metoda egzegezy Pisma Świętego oparta na ogólnym przekonaniu o zgodności Starego i Nowego Testamentu