1. Pojęcie „system polityczny”
Ogół struktur, procedur i instytucji, które działają wspólnie aby znaleźć rozstrzygnięcie problemów. Całokształt wzajemnych politycznych powiązań istniejących w globalnym systemie. Ogół organów państwowych, partii politycznych, grup interesu, reguł i zasad na podstawie których one funkcjonują, relacji między nimi oraz funkcji jakie wykonują wobec otoczenia.

2. Funkcje systemu politycznego
- regulacyjna (oznacza sterowanie procesami wg reguł przyjętych w danym systemie)
- mediacyjna (rozwiązywanie konfliktów i mediacji dotyczących sprzecznych interesów grupowych)
- adaptacyjna (usprawnienie działania instytucji oraz poszerzenia bazy funkcjonowanie systemu politycznego)
- innowacyjna (wprowadzenie do systemu politycznego nowych reguł i mechanizmów działania)

3. Główne elementy systemu politycznego
Społeczność, której byt jest współzależny, składająca się z grup o interesach zbieżnych i sprzecznych,
Organizacje artykułujące i reprezentujące interesy tych grup poprzez zdobywanie i sprawowanie władzy państwowej bądź wywieranie na nią wpływu,
Instytucje władzy państwowej, dysponujące monopolem uzgadniania interesów zarówno sposobami perswazji, jak przymusu i przemocy,
Formalne i zwyczajowe normy regulujące wzajemne relacje i funkcjonowanie wszystkich części składowych systemu
Ideologie i strategie polityczne, stanowiące oprogramowanie ukierunkowujące działalność systemów państwowych i partyjnych
Instytucje i organizacje międzynarodowe do których są afiliowane państwa i partie polityczne, których rola wzrasta w warunkach integracji kontynentalnych i globalizacji

4. Modele systemów politycznych
- model systemowo- funkcjonalny (D. Easton)
- model strukturalno- instytucjonalny (Fiodor Burłacki) system jest jednolitym organizmem w społeczeństwie a władza polityczna zajmuje centralne miejsce. System polityczny + system ekonomiczny + system kulturowy = system społeczny. System polityczny jest nadrzędny w stosunku do innych systemów ponieważ cechuje się samodzielnością. Ma aktywny wpływ na ludzi. Priorytetem jest rola państwa i innych struktur politycznych. Podstawę tworzy kultura polityczna i stosunki polityczne na linii władza a organizacje
- model instytucjonalno- normatywny (Adam Łopatka) instytucje i normy polityczne mają decydujące znaczenie w relacji władza- społeczeństwo oraz relacje występujące na tej linii. Duże znaczenie mają idee i wartości. Organizacje i instytucje powinny dążyć do spójności i samorealizacji społeczeństwa. Dobrze zorganizowany system wcielania norm w życie, Państwo prawa, trójpodział władzy oraz konstytucjonalizm.

5. Charakterystyka modelu systemowego D. Eastona
Żadna część układu politycznego (rząd, władza, organizacje) nie jest samodzielna. Wszystkie te części są powiązane i tworzą spójny system czynności, ponieważ samodzielny układ nie będzie w stanie istnieć bez drugiego. W tej koncepcji system polityczny składa się ze wspólnoty politycznej, reżimu politycznego oraz instytucji politycznych. Elementem wejścia (input) jest pozyskiwanie informacji, elementem konwersji przetworzenie żądań i uzyskanie poparcia, elementem wyjścia (output) ujawnienie decyzji. Występuje również sprzężenie zwrotne polegająca na komunikacji z otoczeniem oraz wykorzystaniem informacji w celu ulepszenia. Wyróżnił otoczenie wewnętrzne systemu (społeczeństwo) oraz zewnętrzne (systemy międzynarodowe).

6. Typologia systemu politycznego wg Arystotelesa
Autor Polityki stwierdziwszy fakt istnienia wielu ustrojów, dokonuje podstawowej klasyfikacji na ustroje właściwe, których celem jest dobro ogółu oraz ustroje zwyrodniałe, które mają na celu dobro jedynie ludzi rządzących. Władza pełniona w ustrojach prawidłowych ma charakter polityczny, tzn. jest władzą nad wolnymi obywatelami i ma na oku bądź pożytek tych, którzy jej podlegają, jak i tych, którzy ją piastują. Natomiast władza w ustrojach zwyrodniałych jest despotyczna, jej celem jest przede wszystkim dobro rządzących. Ustroje DOBRE to monarchia (władzę pełni jednostka), arystokracja (władza nielicznych, najwyższa warstwa społeczna) i politeja (rządy klasy średniej; rządzi wielu). Ustroje ZDEGENEROWANE to tyrania (osoba sprawująca nieograniczoną władzę, zdobytą niezgodnie z prawem), oligarchia (sprawowaniu władzy przez niewielką grupę ludzi pochodzących najczęściej z najbogatszej klasy społecznej) i demokracja (rządy wszystkich obywateli). Za najdoskonalszy ustrój uważa polituję, ponieważ jest mieszaniną demokracji i oligarchii.

z WSP jest zbyt dużo wątpliwości wiec dla pewności do tego co juz jest można dopisać

1) Demokracje skonsolidowane (partie polityczne, instytucje społeczne, zasady demokracji i władza)
2) Demokracje nieskonsolidowane (brak porozumienia między władzą, elitami społecznymi)
3) Demokracja ograniczona (integracja celów, cenzusy eliminują część ludzi z życia politycznego)
4) Pseudodemokracja (partie polityczne nie rywalizują ze sobą, ograniczony wpływ organizacji)

7. Charakterystyka reżimu wojskowego
Junta jest to określenie pochodzące z języka hiszpańskiego oznaczające pierwotnie związek lub radę współcześnie używane również w odniesieniu do dyktatur wojskowych. Rząd wojskowy zwykle dochodzący do władzy na drodze zamachu stanu, przewrotu, puczu. Rządy junty wiązały się najczęściej z bezprawiem, łamaniem praw człowieka, usuwaniem opozycji, torturami. Ich pojawienie się było zawsze świadectwem kryzysu politycznego. System, w którym profesjonalni wojskowi łączą funkcje dowódcze z głównymi funkcjami w aparacie państwowym, rządzą opierając się na armii i z wykorzystaniem wojskowych metod działania.

• obsadzanie kierowniczych stanowisk w państwie przez profesjonalnych wojskowych, pełniących jednocześnie z funkcjami państwowymi funkcje dowódcze w armii;

• traktowanie armii (ściślej – korpusu oficerskiego) jako głównego oparcia politycznego rządów, przy pomniejszaniu roli partii politycznych lub nawet ich likwidacji;

• wciąganie wojska do sprawowania władzy w większej mierze, niż wynika to z jego naturalnych funkcji, zarówno związanych ze stosowaniem przemocy – wojsko w mniejszym lub większym stopniu przejmuje część funkcji policji i organów wymiaru sprawiedliwości, jak i do pełnienia funkcji o charakterze ewidentnie cywilnym – takich jak np. walka z analfabetyzmem, dystrybucja żywności, wykonywanie funkcji kontrolnych nad administracją cywilną lub zarządzanie przedsiębiorstwami państwowymi.

• podporządkowanie wszystkich czynników kształtujących system polityczny władzom wojskowym;

• występowanie różnej formy reżimu wojskowego, np. klasyczna wojskowa junta, czy też spersonalizowana dyktatura wojskowa wspierana przez armię z charyzmatycznym przywódcą

• nieprzestrzeganie prawa międzynarodowego powodujące sankcje.

8. Islamski system polityczny
Islamski system polityczny występuje głównie w państwach na terenach Północnej Afryki oraz Bliskiego Wschodu oraz niektórych obszarach Azji. Charakterystycznymi cechami islamskiego systemu politycznego są :

-stosunki polityczne są zgodne z zasadami religijnymi islamu, bazują na nauce Mahometa zawartej w Koranie;
-występują odmiany fundamentalistyczne islamu, np. z tendencjami absolutystycznymi (Arabia Saudyjska), lub też rewolucyjnego populizmu (Iran za rządów Chomeiniego do 1989 r.);

Islamski system polityczny można tez nazwać islamizmem (ideologia polityczna wywiedziona z fundamentalizmu islamskiego). Reguluje prawne, gospodarcze i społeczne aspekty funkcjonowania państwa w oparciu o literalną interpretację Koranu i hadisów. Celem islamizmu jest wprowadzenie państwa wyznaniowego, rządzonego zgodnie z zasadami prawa religijnego -szariatu.

9. Wschodnioazjatycki system polityczny
Wschodnioazjatycki system polityczny występuje głównie w krajach Dalekiego Wschodu, takich jak Korea Południowa, czy Singapur. Charakterystyczne cechy wschodnioazjatyckiego systemu politycznego to:

- zorientowanie systemu politycznego bardziej na kwestie ekonomiczne niż polityczne;
- wzrost i budowa dobrobytu;
- aprobata dla liderów silnego rządu;
- ograniczona gotowość asymilacji idei indywidualizmu i praw człowieka;
- szacunek dla państwa.

10. Założenia zasady jednolitości władzy państwowej
Zasada oparta na założeniu, iż cały aparat państwowy winien być podporządkowany jednemu organowi naczelnemu. W praktyce politycznej i administracyjnej prowadzi do hierarchicznego uporządkowania organów państwa. Nadrzędnym organem władzy może być, jak w państwach feudalnych, np. monarcha, zwykle w roli tej występuje parlament, jako wyraziciel woli ludu. Takie rozwiązanie przewidywała w drodze rewolucji francuskiej np. konstytucja jakobińska z 1793 oraz Komuna Paryska z 1871. W państwach systemu realnego socjalizmu wprawdzie formalnie uznawano nadrzędną pozycję parlamentu, faktycznie jednak jednolitość władzy państwowej umożliwiała sprawowanie władzy partii komunistycznej, której podlegały wszystkie organy państwowe i organizacje społeczne. Zasada jednolitości władzy państwowej jest charakterystyczna dla państw niedemokratycznych, przeciwstawna koncepcji podziału władz.

11. Założenia zasady trójpodziału władzy państwowej
Podział sfer funkcjonowania państwa, spopularyzowany przez francuskiego myśliciela oświeceniowego Monteskiusza w dziele „O duchu praw”. Władzę dzielimy na ustawodawczą (tworzy prawo), wykonawczą (wprowadza prawo w życie) i sądowniczą (wydaje wyroki na podstawie ustanowionego prawa i czuwa nad jego przestrzeganiem). Wszystkie trzy rodzaje władzy powinny być równorzędne, niezależne od siebie i jednocześnie nawzajem się kontrolować. Dzięki temu państwo funkcjonuje bez zakłóceń. Powierzenie całej władzy jednej osobie lub instytucji prowadzi do nadużyć.

12. Charakterystyka prezydenckiego systemu politycznego
- występuje w USA
- prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na określoną kadencję
- jeden ośrodek władzy wykonawczej (połączenie funkcji prezydenta i szefa rządu)
- akty wydawane przez prezydenta nie wymagają kontrasygnaty (może wydawać dekrety z mocą ustawy w sytuacjach nadzwyczajnych)
- prezydent jest zwolniony z odpowiedzialności przed parlamentem (odpowiedzialność przed narodem i konstytucją)
- prezydent jest głową państwa, szefem gabinetu, kreatorem polityki zagranicznej, zwierzchnikiem sił zbrojnych, ośrodkiem decyzji politycznych w państwie
- mianuje wyższych urzędników administracji federalnej oraz sędziów; nie posiada inicjatywy ustawodawczej
- istnieje gabinet powoływany przez prezydenta, składający się z sekretarzy (kierują odpowiednimi resortami administracji prezydenckiej; nie posiadają własnych konstytucyjnych kompetencji- realizują wole prezydenta i odpowiadają wyłącznie przed nim)
- prezydenta nie można odwołać do końca trwania kadencji