WSPÓŁCZESNE SPOLECZEŃSTWO POLSKIE
ZACHOWANIA WYBORCÓW, WEDŁUG OKREŚLONYCH PARADYGMATÓW:
PARADYGMAT SOCJALNO-STRUKTURALNY: w głosowaniu biorą udział grupy wyborców, a nie jednostki. Ludzie głosują tak jak środowisko, w którym żyją. O preferencjach przesądza status.
PARADYGMAT USPOŁECZNIONEJ JEDNOSTKI: obywatel interesujący się polityką, ale nie zajmujący się nią zawodowo. W procesie socjalizacji każdy człowiek kształtuje w sobie pewne stałe postawy.
PARADYGMAT RACJONALNEGO WYBORU - polityka jest produktem a wyborca konsumentem. Wyborca zachowuje się racjonalnie.
PRÓZNIA SPOŁECZNA:
Pusta przestrzeń pomiędzy publiczną sferą polityki a prywatną sferą rodzinną, która zazwyczaj wypełniana jest przez różnego rodzaju stowarzyszenia.
Polacy dobrze funkcjonują w obrębie rodziny, przyjaciół, czyli mikrostruktur oraz makrostruktur, gdyż ceni symbole narodowe. Natomiast na poziomie mezostruktur zawieszony jest w próżni socjologicznej. Istnieje w pewnym sensie brak współdziałania na terenie gminy, miasta czy innych struktur (niski stopień identyfikacji ze wspólnotami lokalnymi, dlatego frekwencja wyborów samorządowych jest najniższa).
Mechanizm kilku preferencji:
-głosujemy na kogoś z kimś się najbardziej zgadzamy
-głosujemy na kogoś, kto ma wyższe notowania
-wyrazistość kandydatów
Czym kieruje się wyborca:
-szuka korzystnej preferencji (kogoś kto ma szanse i korzystny program)
-skupia się tylko na kilku najważniejszych kwestiach
-stosuje się do tzw. skrótów poznawczych (często zwraca uwagę na życie prywatne)
Dlaczego frekwencja w wyborach samorządowych jest taka niska (zjawisko próżni społecznej Nowaka):
Polacy dobrze funkcjonują w obrębie rodziny, przyjaciół, czyli mikrostruktur oraz makrostruktur, gdyż ceni symbole narodowe. Natomiast na poziomie mezostruktur zawieszony jest w próżni socjologicznej. Istnieje w pewnym sensie brak współdziałania na terenie gminy, miasta czy innych struktur (niski stopień identyfikacji ze wspólnotami lokalnymi, dlatego frekwencja wyborów samorządowych jest najniższa). Pusta przestrzeń pomiędzy publiczną sferą polityki a prywatną sferą rodzinną, która zazwyczaj wypełniana jest przez różnego rodzaju stowarzyszenia.
Dlaczego elektorat LPR nie zagłosował na M. Giertycha w wyborach i jakim paradygmatem można to wyjaśnić?
1.PARADYGMAT SOCJALNO-STRUKTURALNY: w głosowaniu biorą udział grupy wyborców, a nie jednostki. Ludzie głosują tak jak środowisko, w którym żyją. O preferencjach przesądza status.
2.PARADYGMAT USPOŁECZNIONEJ JEDNOSTKI: obywatel interesujący się polityką, ale nie zajmujący się nią zawodowo. W procesie socjalizacji każdy człowiek kształtuje w sobie pewne stałe postawy.
3.PARADYGMAT RACJONALNEGO WYBORU - polityka jest produktem a wyborca konsumentem. Wyborca zachowuje się racjonalnie.
Parę statystyk z wykładu oraz ze strony Komendy Głównej Policji
-Liczba pielgrzymów - 6-7 mln.
-Liczba ubogich wg. Banku Świtowego - 6 mln.
-Studentów - 2,7 mln. (studentów nauk społecznych - 270 tyś)
-Liczba psów w Polsce - 8 mln.
-Liczba zatrudnionych w sektorze prywatnym: 8,9 mln., państwowym: 3,9 mln.
-Ogólna liczba przestępstw - 1.379.962
-Zabójstw 837, w tym zabójstw o motywie rabunkowym 90
-Zgwałceń 1.987
-Bójek i pobić 13.911, w tym z użyciem broni lub niebezpiecznego narzędzia 936
-Rozbojów, wymuszeń rozbójniczych 42.150), w tym z użyciem broni lub niebezpiecznego narzędzia 3.926
-Krótkotrwałego zaboru pojazdu 8.776
-Fałszerstw kryminalnych 61.750
-Oszustw kryminalnych 39.282
Narkotyki: ogółem policjanci z CBŚ przejęli:
. 173,5 kg amfetaminy
. 59,5 kg haszyszu
. 34,2 kg marihuany
. 8,9 kg kokainy
. 33,7 kg heroiny
. 304, 4 tys. szt. ecstasy
. 110 l. BMK
GŁÓWNE PATOLOGIE:
-prostytucja
-narkomania
-alkoholizm
-samobójstwa
-rozwody
PROSTYTUCJA:
Rodzaje prostytucji:
-tirówki
-uliczne
-lokalowe
-call girls
W Polsce jest 14 tyś. prostytutek.
80% prostytutek - chce podnieść swój standard życia
31% - sposób na ciekawsze życie
30% - brak pracy
16% - niedosyt seksualny
Prostytutkami są najczęściej kobiety w wieku 17-25 lat z rodzin rozbitych, patologicznych.
4% Polaków przyznało się do uprawiania płatnego seksu, 55% jest za legalizacją prostytucji.
ALKOHOLIZM I PIJAŃSTWO:
-od 7 do 9 litrów spirytusu na przypada na głowę w Polsce
-702 litry piwa
-27 mln. hektolitrów alkoholu produkuje się w Polsce co roku
-ok. 1 mln. Polaków jest uzależniona od alkoholu.
NARKOMANIA:
-Polska to wschodzący producent amfetaminy na świecie, jest również krajem tranzytowym dla przemytników.
Polacy najczęściej sięgają po:
-jointy (co 10 gimnazjalista miał kontakt z tym narkotykiem, w dużych miastach co 6)
-haszysz
-marihuana
-amfetamina
SAMOBÓJSTWA:
Durkheim wyróżnił:
-altruistyczne (np. dla dobra narodu)
-egoistyczne
-anomiczne
Rocznie kształtują się na poziomie 4-5 tyś.
Najmniej na przełomie 1989/90.
Na 6 samobójstw, 5 to mężczyźni.
Przyczyny:
-nieporozumienia rodzinne
-choroby psychiczne
-choroby nieuleczalne
Przyczyny samobójstw (liczba w nawiasach oznacza liczbę mężczyzn):
w 1017 (654) zamachach przyczyna była choroba psychiczna
w 623 (522) - nieporozumienia rodzinne
w 368 (284) - przewlekła choroba
w 458 (380) - warunki ekonomiczne
w 241 (199) - zawód miłosny
w 158 (141) - nagła utrata źródeł utrzymania
w 89 (65) - śmierć bliskiej osoby
w 51 (2 - problemy szkolne
w 25 (20) - trwałe kalectwo
w 6 (5) - chory na AIDS
w 6 (0) niepożądana ciąża
To jeszcze dorzućmy sposoby :
otrucie gazem 29 (20)
zażycie trucizny 30 (22)
zażycie środków nasennych 211 (79)
uszkodzenie układu krwionośnego 89 (60)
inne samookaleczenie 110 (90)
rzucenie się z wysokości 421 (274)
utopienie się 143 (70)
powieszenie się 4524 (3885)
rzucenie się pod pojazd 121 (8
zastrzelenie się 64 (64)
inny sposób 186 (124)
Liczby prób samobójczych zakończonych zgonem (dane niestety z 2004r.):
Ogółem - 4893, mężczyźni - 4104, kobiety - 789
KONSUMPCJONIZM:
W nałóg kupowania popadają najczęściej osoby starsze.
NIKOTYNIZM:
-w Polsce pali 9 mln. ludzi
-spalamy 90 mld. papierosów rocznie
-16 mld. złotych wydawanych jest rocznie na papierosy
-obniża się wiek inicjacji nikotynowej
-najczęstszym nowotworem w Polsce jest rak płuc
-palacz żyje średnio 17 lat krócej niż niepalący
ZDROWIE:
Choroby psychiczne
-ok. 500 tyś. Polaków leczy się psychiatrycznie
-1 mln leczy się objawowo
Polacy najczęściej umierają na:
-choroby serca i układu krążenia
-nowotwory
-choroby tytoniowe
-urazy spowodowane wypadkami
-przewlekła obturacyjna choroba płuc
Średnia życia Polaków to 65 lat.
Kiedy chodzimy do lekarza:
-choroby serca
-choroby układu pokarmowego
-przeziębienia
Najczęstsze choroby:
- grypa - 1,6 mln.
-gruźlica - 11 tyś.
-kiła - 1,7 tyś.
-choroby nowotworowe - 100 tyś.
-salmonella - 2,7 tyś.
Różne:
-8-10 mln. Polaków ma nadciśnienie
-40% Polaków ma nadwagę (19% widzi w tym problem)
-81% kobiet dobrze ocenia swoje atrakcyjność fizyczną
-40% pań chciałoby schudnąć
-42% respondentów uważa, ze depilacja podnosi atrakcyjnośc fizyczną
30% respond. uważa że atr. fiz. podnosi solarium (130 tyś solriów w Polsce)
Dieta Polaków (zmiana w następstwie transformacji):
-coraz więcej cukrów
-styl życia - życie można wydłużyć o 7-10 lat
-5-10 h snu
-śniadanie
-utrzymywanie wagi w normie
-aktywność fizyczna
-umiarkowanie w spożywaniu alkoholu
-nie palenie papierosów
SŁUŻBA ZDROWIA:
-lekarzy - 85 tyś.
-pielęgniarek - 189 tyś.
-szpitali - 739
-łóżek - 180 tyś.
-rocznie 6 mln przyjęć do szpitali
-przeciętny Polak w szpitalu przebywa 9 dni
-hospicjów - 36 tyś.
-krwiodawców - 400 tyś.
-stacji pogotowia ratunkowego - 60
Ocena służby zdrowia:
1993 - 43% za pozytywną oceną
1996 - 25% za pozytywną oceną
LEKI:
-Polacy na drugim miejscu w świecie w spożywaniu lekarstw
-15 mld. rocznie wydawane na lekarstwa
-Polfarma produkuje 12 mln pyralginy rocznie
-Markhen produkuje 17 mln. opakowań tabletek od bólu głowy rocznie
-8,8 tyś. lekarstw dopuszczonych do sprzedaży
-w latach 90 liczba aptek wzrastała o około 1000 rocznie
-przeciętny Polak wydaje rocznie 350 zł na lekarstwa
-40% Polaków odwiedza apteki raz na miesiąc
-10% Polaków odwiedza apteki raz na tydzień
-50% Polaków w lżejszych chorobach leczy się samemu
Zakażenia wirusem HIV:
-do 1998 - 750 przypadków (400 zgonów, ok. 100 przypadków zachorowań rocznie)
-rocznie ok. 1 mln. badań na obecność wirusa HIV
AGRESJA I PRZEMOC:
Wojna - najbardziej masowa forma przemocy
Agresja - stan umysłu, choroba ducha, zespół negatywnych emocji
Przemoc - działanie fizyczne mające na celu wyrządzenie szkody innym
Agresja dzielimy na:
-samo agresję
-gniew
-w wyobraźni
-przemoc
-nienawiść, wściekłość, złość
Źródła agresji:
-środowiskowe
-biochemiczne
-genetyczne
Skąd się bierze agresja:
-czynniki wrodzone - walka o życie (ludobójstwo, kanibalizm)
-czynniki kulturowe (kanibalizm)
-czynniki społeczne (frustracja)
U podstawy agresji lezą różnice materialne, a przestępczość wzrasta w tych krajach, gdzie szybko rozwija się gospodarka.
DESENSYTYZACJA - odczulenie, obniżenie progu wrażliwości.
ANOMIA - destrukcja normatywności, a odbudowa systemu norm trwa kilka pokoleń.
EDUKACJA:
6600 gimnazjów
2000 techników
2300 liceów
15 000 podstawówek
600 szkół zawodowych (choć teraz zawodówek chyba juz nie ma, co? )
ok. 2000 szkól niepublicznych
3mln. dzieci w podstawówkach
1,7 mln. w gimnazjach
716 tys. w liceach
348 tys. w zawodówkach
242 tys. nauczycieli w podstawówkach
129 tys. w gimnazjach
33 tys, w technikach
48 tys. w liceach
suma: 450 tys. nauczycieli
1,8 mln. studentów w tym:
756 tys. studentów dziennych
856 tys. zaocznych
82 tys. wieczorowych
380 szkół wyższych w tym:
125 tys. niepublicznych
241 prywatnych
14 wyznaniowych
17 uniwersytetów
22 uczelnie techniczne
93 uczelnie ekonomiczne
17 uczelni pedagogicznych
22 uczelnie artystyczne
102 szkoły zawodowe
74 tys. nauczycieli akademickich
286 profesorów i doktorów habilitowanych socjologii
co 3 praca magisterka nie jest oryginalnym dziełem autora
BOGACTWO I BIEDA:
W Polsce badania nad biedą zapoczątkowano już w 1918 roku.
Największe jej natężenie było w latach 80 XX wieku.
Zwalczanie ubóstwa to najważniejszy cel UE, zarówno w krajach członkowskich, jak i tych, które chcą się do niej przyłączyć.
Bieda:
-zawiniona - odpowiedzialność za nią ponosi państwo
-niezawiniona - np. lenistwo, alkoholizm.
Przyczyny biedy:
-bezrobocie
-niskie płace
-transformacja
lenistwo, alkoholizm
Kultura ubóstwa - biedni tworzą swoistą subkulturę, bieda często jest dziedziczna, w Polsce zwłaszcza na terenach popegeerowskich.
Strategie zachowania wobec biedy:
-korzystanie z pomocy - zasiłki lub pomoc rodziny
-zmiana ról międzypokoleniowych - np. emeryci utrzymują niepracujące dzieci.
-życie w długach
-podejmowanie działań nielegalnych, np. praca na czarno
-kultura żebracza
Statystyki dochodów:
-minimum socjalne - co 5 Polak (19%), ok. 444 zł na osobę
-ubóstwo absolutne - 2-3% Polaków - 649 zł na 4 osoby.
2200 zł. przeciętna płaca brutto
824 zł.- minimalna płaca brutto
972 zł.- przeciętna emerytura brutto
847 zł. przeciętna renta brutto
441 zł. zasiłek dla bezrobotnych
99% mieszkań ma telewizor
TV kablowa- co drugie gospodarstwo
video/dvd- 60 % gosp.
pralka automatyczna- 77%
komputer- 37%
zmywarka- 2.5%
10,5 mln. samochodów
800 tys. motocykli
2 mln. ludzi ubóstwo całkowite
1 mln. gospodarstw zagrożonych absolutnym ubóstwem
PRACA I BEZROBOCIE
Co pomaga uzyskać pracę?:
Wygląd, wiek, płeć, znajomości, kwalifikacje, kompetencje, doświadczenie, pasja, dyspozycyjność, kreatywność, możliwości finansowe, miejsce zamieszkania, łud szczęścia.
Statystyki:
-2300 zł.- średnia płaca w kraju brutto
-860 zł. najnizsza ustawowa pensja brutto
-5 mln. emerytów
-3,5 mln. rencistów
-611 tys. ludzi pobiera zasiłek dla bezrobotnych
-14 mln. Polaków pracuje i płaci podatki, stanowi to 27% całej populacji
6-7 mln. pracuje na własny rachunek
-ok. 20 mln. otrzymuje zasiłki, a dla 10 mln. Polaków są one głównym źródłem utrzymania.
240 tys. -zasiłki z pomocy społecznej
-opieka społeczna pochłania ok. 10% całego budżetu państwa
-50 mln. Złotych stanowią ubezpieczenia społeczne
Bezrobocie:
1991 - 6,5%; 95 - 14,9% (upadek PGRów i przemysłu ciężkiego); 97 - 10%; 2000 - 15%; 2001 - 17%.
Polska w porównaniu z innymi krajami ma wysoki wskaźnik bezrobocia: Hiszpania 11%; Niemcy 9%; Austria 4%; Holandia 3%; Węgry 6%; Czechy 10%.
Osoby do 26 roku życia:
-pracuje 25%
-uczy się 36%
-uczy się i pracuje - 12%
-nie uczy się i nie pracuje - 27%
30% Polaków najpierw chce odnieść sukces zawodowy a potem dopiero założyć rodzinę
Oczekiwania materialne osób do 26 roku życia:
-studenci, osoby uczące się: 1300-2200 zł.
-uczący się i pracujący: 1200-2400 zł.
-pracujący: 1100-2000 zł.
-nie pracujący:900-1400 zł.
Typy bezrobocia:
Fikcyjne, dobrowolne, strukturalne, cykliczne, przymusowe, okresowe, utajnione
Skutki bezrobocia:
-frustracja
-zmiana roli w domu
-patologie społeczne, np. alkoholizm, narkomania
Poszukiwanie pracy:
-w prasie prawie 1 mln. ogłoszeń
25% szuka pracy, 75% daje pracę
12-14 mln. polaków pracuje
6-7 mln. pracuje na własny rachunek
ŁAPÓWKI/KORUPCJA
Korupcja - łac. coruption - zepsucie, przekupstwo
Obecnie korupcja oznacza łapownictwo, sprzedajność, demoralizację, nepotyzm, kumoterstwo, protekcje.
20% Polaków nie potrafi określić czym jest korupcja
Korupcja jest po prostu deformacją społecznego podziału dóbr, a dokładnie deformacją idei ładu społecznego, obowiązującego w danym kraju. Korupcja pogłębia i utrwala nierówności społeczne.
KULTURA
668 muzeów
178 teatrów (+ filharmonie, opery, operetki)
10 mln. widzów rocznie
554 kin ( 33 mln. widzów rocznie)
ok. 20 filmów rocznie się produkuje
CZYTELNICTWO
ponad 22 tys. książek na rynku rocznie
7,5 mln. czytelników bibliotek
8,8 tys. bibliotek
77 tytułów prasy codziennej w nakładzie ok. 1,2 mld.
6425 czasopism
Tytuły periodyków:
1. Studia socjologiczne (red. Janusz Mucha)
2. Przegląd socjologiczny
3. Kultura i społeczeństwo
4. Polish Sociological Reviev
5. Studia Demograficzne
PIELGRZYMKI
Polska:
Jasna Góra, Licheń, Łagiewniki, Kalwaria Zebrzydowska, Niepokalanów, Góra Św. Anny.
Świat:
Fatima, Kalkuta, Medżugorie, Lourdes
Liczba Pielgrzymów w Polsce: 6-7 mln. (4% ogółu)
KTO PODAJE ILOŚĆ BEZROBOTNYCH/KTO OKREŚLA STOPĘ BEZROBOCIA?: GUS (teraz na poziomie ok. 17%)
KTO BADA BEZDOMNYCH I ILE ICH JEST?:
Jedynym wiarygodnym źródłem jest liczba osób, którym udzielono pomocy w Ośrodkach Pomocy Społecznej. Według tych danych jest ok. 30.000 bezdomnych.
PARE STATYSTYK
-liczba bezdomnych - ok. 30 tyś
-liczba mieszkań: 12,5 mln. (zamieszkałych: 11,8 mln.)
-liczba włamań: ok. 300 tyś (263.830 - 2005)
-liczba policjantów - 100.000
-liczba duchownych - 28 tyś.
-liczba pielgrzymów - 6-7 mln.
-liczba ubogich/bogatych wg. banku świtowego - 6 mln.
-studentów - 2,7 mln. (studentów nauk społecznych - 270 tyś)
-liczba psów w Polsce - 8 mln.
-liczba zatrudnionych w sektorze prywatnym: 8,9 mln., państwowym: 3,9 mln., 12,8 ogółem
-ostatni spis powszechny - 2002
-liczba bezrobotnych - około 3 mln.
-liczba wypadków samochodowych: w 2005 - 48.049, zabitych-5.427, rannych-61.107
-ilość czynów przestępczych: 700.000
-ilość rozbojów: ok. 50.000
-ilość wykroczeń: pobić-15.000, kradzieży-340.000
-liczba zabójstw - ok. 1000. (2005-837, 2004-980, 2003-1039)
-liczba samobójstw - rocznie ok. 4-5 tyś
-średnia długość życia polaków: (65 lat - wykład) (72 lata k - 78, m - 67)
4