polski opracowania, SZKOŁA, JĘZYK POLSKI, Opracowania epok


ANTYK

Biblia

Mitologia

Achilles - heros, ambitny i niezależny, w walce bezwzględny i okrutny;

Hektor - odważny, waleczny, świetny rycerz i kochający syn; heros, ale jest postacią wzruszającą, zadziwia swoja bohaterską postawą;

Grecy i ich życie - wielki zbiorowy bohater; wojownicy, odważni, waleczni;

Edyp -objął tron po Lajosie; mądry, rozsądny władca, kochany przez lud, jednak po kilku latach jego panowania spadają na miasto nieszczęścia; nazywa siebie zakałą, nędznikiem i opuszcza miasto;

Kreon - szwagier Edypa, brak Jokasty; zarzuty Edypa jakoby miał przeciwko niemu spiskować, bardzo go dotykają;

Jokasta - żona Edypa; stara się uspokoić męża, pociesza go; popełnia samobójstwo, gdyż wiedziała co się wydarzy;

Tyrezjasz - on odkrywa prawdę przed Edypem

Chór Teb - zatroskany o los Teb;

Sługa Lajosa - mówi prawdę Edypowi , w którą Edyp nie chciał wierzyć Tyrezjaszowi;

Posłaniec z Koryntu - pasterz , który zaniósł niemowlę na dwór władcy Koryntu (Edypa) i który przybywa by potwierdzić prawdę o pochodzeniu Edypa;

ŚREDNIOWIECZE

Tristian - jego imię znaczy ` smutek'; jest to ideał rycerza, jednak pod wpływem miłości do Izoldy łamie zasady honoru i rycerza prawości; był szlachetny, waleczny, honorowy, dzielny itp.itd., wzór cnót rycerskich, dobry przyjaciel, staje w obronie słabszych i pokrzywdzonych; po wypiciu napoju miłosnego rycerz totalnie wariuje; łamie wszelkie zasady, oszukuje, staję się okrutny dla tych co stają mu na drodze spotkania z Kochanką, jest przekonany o swojej niewinności; ma na względzie dobro i szczęście Izoldy, ale jednocześnie gubi siebie i ją oraz niepotrzebnie krzywdzi inną kobitę;

Izolda Złotowłosa - córka króla Irlandii; przeznaczona na żonę króla Marka w imieniu którego Tristan zabił smoka; Izolda też wypija napój i pałają do siebie od tego momentu wielką miłością; mimo uczucia do Tristiana zostaje żoną Marka; jest szaleńczo zakochana co prowadzi do oszukiwania męża, a także pała wielką zazdrością o Tristana; w imię miłości cierpi chłód i niewygody, a podczas nieobecności Kochanka pogrąża się w rozpaczy i smutku; tak jak Tristan nie widzi nic złego w swoim postępowaniu; gdy Tristan już umarł Kochanka układa się przy Ukochanym, modli się i oddaj ducha;

Król Marek - pan zamku Tyntagiel; wuj Tristana, prawy i sprawiedliwy; nie jest szczęśliwy z Izolda, gdyż wie o miłości żony do Tristana; reprezentuje ideał władcy i seniora: poważny, stateczny, opanowany, rozsądny, rozważny, kocha Tristana i Izoldę, łatwo im przebacza, dba o swój honor, sprawiedliwy i dobry pan, który ukrywa swe uczucia;

Morhołt - rycerz irlandzki; przybył do Kornwalii po coroczny haracz (300dziewcząt i chłopców); poległ w pojedynku z Tristanem, ale ten zranił go zatrutym mieczem; Tristan wypłynął na morze i dotarł do Irlandii, gdzie Izolda, znająca zioła i leki, wyleczyła rycerza;

Izolda o Białych Dłoniach - irlandzka królewna, która została żoną Tristana, była bardzo nieszczęśliwa, gdyż odkryła, że mąż jej nie kocha. Zemściła się, mówiąc umierającemu Tristanowi, ze Izolda nie przyszła się z nim pożegnać (a co było nieprawdą), a pod wpływem tej wieści Tristan zmarł nie pożegnawszy się z Ukochaną;

Kaherdyn - przyjaciel Tristana, który oddał mu za żonę swoją siostrę;

RENESANS

Makbet - wódz wojsk szkockich; mężny, odważny, umie podejmować szybkie i trafne decyzje, ma opinie honorowego żołnierza i nieskazitelnego szlachcica; Makbet bardzo chce zostać królem, co wykorzystuje jego żona, nakłaniając go do zbrodni, jego kuzyna Dunkana - króla; mimo to jednak Makbet nie potrafi powstrzymać rządzy władzy i dopuszcza się tego haniebnego czynu; zbrodnia ciągnie za sobą kolejne zbrodnie..a Makbet popada w końcu w obłęd, ma halucynacje; mimo to Makbet cały czas ma wolną wole i to od niego zależy jaką decyzje podejmie i co będzie dalej; wybiera jednak szlak zbrodni, co i jego samego prowadzi do śmierci; jego śmierć nie jest tylko karą dla niego samego, ale także wyzwoleniem od jego obsesji i ostatecznym zakończeniem pasma zbrodni; zginął z ręki Makdufa;

Lady Makbet - charakteryzują ją wyjątkowo silne namiętności; jest kobietą zdecydowaną, wie czego chce; równie silnie kocha jak i nienawidzi; jako żona jest czuła, troskliwa, opiekuńcza, bardzo lojalna wobec męża; głęboko przeżywa swoje niespełnione macierzyństwo- śmierć jej dziecka zostaje niewyjaśniona; perspektywa zostania królową całkowicie ją zaślepia; najpierw nakłania męża do zbrodni, później go chroni, ewidentnie jest silniejsza psychicznie, zachowuje zimną krew i opanowanie; jednak szaleństwo jakie ją dotyka jest jeszcze gorsze od Makbeta; jest ono wynikiem osobistych klęsk, niespokojnej natury, samotności, tragicznego macierzyństwa, tłumienia uczuć i popędów, które w końcu dają o sobie znać; popełnia samobójstwo, ginie jako samotna i nieszczęśliwa kobieta;

Czarownice - ukazują się Makbetowi i Bankowi (przyjaciel którego Makbet też zabija) i przepowiadają pierwszemu królewską władzę, a drugiemu spłodzenie królów; są dziwaczne, wychudzone, odrażające, mają długie brody, nawet nie wiadomo czy na pewno to były kobiety; właśnie w tych czasach odbywały się polowania na czarownice co wykorzystał Szekspir, a przecież słów czarownic nie można było nie traktować poważnie; przepowiadają przyszłość lecz bardzo niejasno, ujawniając w tym swoja przewrotność, złośliwość i zwodniczość; ich słowa są wieloznaczne dlatego można je różnie interpretować; można je uważać za symbol zła drzemiącego w Makbecie lub drzemiącego na świecie;

BAROK

Świętoszek (Tartuffe) - mężczyzna w średnim wieku, prawdopodobnie o mało atrakcyjnym wyglądzie, ale posiada niebywałą umiejętność przekonywania, a także ma niepospolity tupet; jest bezwzględny, uparty, bezkrytyczny i jest obłudnikiem; rozbija rodzinę Orgona i doprowadza do nędzy; potrafi on wybierać osoby które wie, że mu ulegną; doskonale udaje osobę pobożną; w rzeczywistości jest dewotem i hipokrytą; jest to człowiek przewrotny, mistrz mistyfikacji, genialny oszust i bezwzględny niegodziwiec;

Orgon - przeciętny francuski mieszczanin; do czasu kiedy nie pojawił się Świętoszek jest szczęśliwym ojcem rodziny, kochającym mężem, mądrym i uczciwym człowiekiem, który dba o swoich bliskich; Świętoszek sprawił iż poglądy Orgona drastycznie uległy zmianie; w tym momencie okazuje się ufnym, naiwnym i zbyt łatwowiernym; Tartuffe ma na niego nieograniczony wpływ; Orgon zaczyna go traktować jako najważniejszą osobę w życiu; daje się zaślepić; pozwala sobą manipulować; pragnie by ktoś przedstawił mu właściwy, doskonały `program życiowy'; Tartuffe staje się dla niego mistrzem i nauczycielem; pod koniec komedii Orgon powraca do swojej pierwszej roli, ale to nie on głównie się do tego przyczynił;

Pani Pernelle - to matka Orgona; jako najstarsza w rodzinie cieszy się dużym szacunkiem; jest uciążliwą dewotką, która wykorzystuje swój autorytet w złych celach; tak samo pod wpływem Tartuffe staje się fanatyczna, zaślepiona i bezkrytyczna;

Elmira - wzorowa żona, piękna, zadbana, pełna wdzięku, która docenia wartość własnego małżeństwa; nie daje się uwieść Świętoszkowi; odkrywa szybko zamiary Tatruffe i dąży do zdemaskowania jego niecnych zamiarów; jest odważna, sprytna, przebiegła; ma swój honor i kieruje się zasadami; troszczy się o dzieci tym bardziej, gdyż wie do czego chce doprowadzić mąż (wydać córkę Mariannę za Tartuffe);

Damis - syn Orgona; kocha, szanuje ojca ale także widzi zaślepienie ojca i otwarcie przeciw temu się buntuje; w efekcie ojciec go wydziedzicza; to właśnie Damis odkrywa zamiary wobec Elmiry i natychmiast podejmuje decyzję o zemście;

Marianna - córka Orgona; zakochana w Walerym, dlatego decyzja ojca o ożenku jest dla niej niezrozumiała i bolesna; traci szacunek i zaufanie do ojca; widzi, iż nie jest już dla niego ważna; nienawidzi Tartuffe i dlatego też nie ma oporów przez otwartą walką z nim;

Doryna - pokojówka Elmiry; wzór służącej - wierna, uczciwa, dba o dobro rodziny; zachowuje przytomność umysłu, przejrzała Tartuffe i otwarcie z niego drwi; potrafi zdemaskować jego obłudę i szydzić z udawanej pobożności; jej zdanie liczy się w domu Orgona; mówi wprost i ma większą siłę przekonywania niż Elmira; ma tupet i nie waha się przed wyrażaniem swoich myśli - próbuje odwieść Orgona od pomysłu małżeństwa; stara się opiekować wszystkimi domownikami, jest mądra i szlachetna;

OŚWIECENIE

ROMANTYZM

Werter - młody mężczyzna, traktuje miłość swobodnie; upatruje szczęście w samotności; na początku bohater snuje filozoficzne myśli, ale da o sobie znać jego `buntownicza krew' ; w tym spokojnym stanie ducha poznaje Lottę; nagle Werter doznaje olśnienia, że owa dziewczyna jest tą jego boską kochanką, bliźniaczą duszą; tak zaczęła się jego silna, odurzająca miłość - miłość romantyczna; Werter jest nieprzytomnie szczęśliwy; przełom w jego wielkiej miłości następuje wtedy, gdy przyjeżdża Albert - narzeczony Lotty; poznaje teraz piekło romantycznej miłości; z bólu wyjeżdża, ale powraca, gdyż nie potrafi żyć bez ukochanej; jego życie stało się bardzo intensywne; ciągle rozpaczał, rozpamiętywał, raz godzi się z losem, a zaraz znów buntuje się przeciwko niemu; w końcu jako typowy kochanek romantyczny popełnia samobójstwo;

/\

||

rządzą nim uczucia; nadwrażliwy; przesadnie skłonny do wzruszeń; żyje marzeniami; często ucieka od świata;

Lotta - narzeczona Alberta; młodziutka dziewczyna; niezależna, umie odważnie wygłaszać swoje sądy, oczytana, wrażliwa; subtelna, delikatna, szczera i uczciwa; ma wszystkie cechy romantycznej kochanki;

Albert - postać nadzwyczajnie pozytywna; kocha Lottę dojrzałą i ugruntowaną miłością; jest opiekunek i przyjacielem; nie przeżywa porywów;

Hrabia Henryk (Mąż) - to typowy bohater romantyczny; wybitnie uzdolniony poeta, który ma poczucie wyższości, pogardza innymi, jest pyszny, a to wady które prowadzą do klęski; poszukuje idealnej kochanki; daje się zwieść Dziewicy, która okazuje się być wcieleniem Szatana; widząc tragedie jaka spotkała jego rodzinę - żona popadła w obłęd - postanawia wyrzec się poezji; jednak będzie ona go dalej prześladować, gdyż syn Orcio będzie poetą; w III części Henryk jest działaczem społecznym, przywódcą arystokracji; zna wady swojej warstwy, a mimo to obejmuje przywództwo; przeżywa osobiste tragedie - śmierć żony, chorobę synka i jego też później śmierć; widząc zwycięstwo rewolucjonistów popełnia samobójstwo; bohater do końca pozostaje wielką indywidualnością;

Pankracy - przywódca rewolucjonistów; człowiek z ludu bez przeszłości; jest silnym, konsekwentnym i upartym człowiekiem i dzięki temu jest przywódcą; jest niezależny, ma świadomość swojej wielkości i też dlatego jest samotny; jego niezłomna wiara w rewolucje załamuje się po zwycięstwie; na gruzach starego świata przeżywa falę skruchy i mówi o konieczności zmazania zbrodni poprzez stworzenie raju na ziemi; to jednak nie zmazuje jego win; Pankracy dlatego tez zostaje pokonany przez Chrystusa Zbawiciela;

Orcio - syn Męża; poetycki geniusz, co staje się jego przekleństwem; bohater o słabej konstrukcji psychicznej, stoi na pograniczu świata duchów i rzeczywistości żywych; cierpi jego dusza ale i ciało gdyż popada w ślepotę; dziecko symbolizuje ideał poety;

Rewolucjoniści :

Leonard - jego pseudoreligijny rytuał podsyca chęć zabijania i żądzę przelewu krwi..pełni role `kapłana Wolności' ; zastępca Pankracego;

Gen.Bianchetti - przywódca wojskowy, który uważa siebie za największego geniusza;

Cz. 1 -> mąż, zostaje wystawiony na pokusy wyobraźni; porzuca żonę, goni za widmem kochanki; doprowadza do obłędu żonę swoja obojętnością, a później i śmierci; zostaje ukarany jej śmiercią, a także kalectwem syna Orcio;

Cz. 2 -> ukazanie przeznaczenia Orcia jako prawdziwego poety; Hrabia nabiera cech bohatera tragicznego, nabiera cech ludzkich, a co zostało wywołane kalectwem syna;

Cz. 3 -> hrabia zostaje przywódcą okopów Świętej Trójcy, obozu arystokracji; w pałacu hrabiego dochodzi do spotkania Hrabiego i Pankracego; hrabia wątpi w możliwość stworzenia przez ludzi raju na ziemi;

Cz. 4 -> dochodzi do ostatniej walki między arystokratami, a rewolucjonistami; Orcio ginie trafiony kulą, hrabia popełnia samobójstwo z okrzykiem „poezjo bądź mi przeklęta”; Pankracy i Leonard dokonują krwawego sądu nad reszta arystokracji, wydając wyroki śmierci; w chwili triumfu Pankracy (wódz) odczuwa dziwny niepokój, lęk i zwątpienie, doznaje wyrzutów sumienia, gdy ukazuje mu się Chrystus - mściciel; wstrząśnięty tą wizją umiera na rękach Leonarda ze słowami „Galileuszu, zwyciężyłeś” ;

Konrad - wyjątkowo wrażliwy i bogaty jeśli chodzi o życie wewnętrzne; przeżywa stany uniesień, wówczas improwizuje, co jest wspomniane w scenie więziennej; gorący czciciel Marii co ratuje go przed potępieniem; gł cecha ujawnia się w Małej Improwizacji - pycha, której symbolem jest kruk; jest poetą romantycznym, tworzy prawdziwą i żywą poezję; jest wieszczem narodowym - przepowiednikiem; pragnie władzy tyrańskiej; pragnie rządzić uczuciami i duszami dlatego poniesie klęskę; znosi on znamiona bohatera bajronicznego -> zbuntowany, niezależny, ma poczucie wyższości i wyjątkowości, niepokorny, woli ginąć, niż się podporządkowywać; to jego cechą jest prometejski bunt (patrz wyżej);

Ks.Piotr - bernardyn, odważny patriota, odwiedza więźniów, podnosi ich na duchu; najważniejszą jego cechą jest pokora; pomaga Konradowi podnieść się z upadku; jest przenikliwy i stanowczy; przepowiada Konradowi wolność i udziela wskazówek co do jego przyszłej roli;

Młodzież uwięziona przez carską policję - autor podkreśla ich niewinność; więźniowie są jednak świadomi jakie wyroki na nich spadną, a nie maja możliwości obrony; to ludzie odważni, szlachetni i gotowi oddać życie za ojczyznę;

Prolog - Wilno, 1 listopada 1823; w więzieniu; gł bohater ma wizję senną; po przebudzeniu dokonuje się w nim przemiana, której wyrazem jest zmiana imienia z Gustaw na Konrad; scena ma znaczenie symboliczne : nadszedł czas przemiany z kochanka romantycznego poszukującego kobiety, na `kochanka' ojczyzny;

Scena I - scena więzienna; Mickiewicz przywołał swoich przyjaciół filomatów i filaretów; najważniejsze jednak jest opowiadanie Sobolewskiego o zesłanych na Sybir uczniach i studentach ze Żmudzi (elementy mesjanizmu) oraz wampiryczna pieśń zemsty Konrada;

Scena II - improwizacja; poeta Konrad wygłasza Wielką Improwizację, w której żąda władzy nad ludźmi; oskarża on również Boga o nieczułość na los Polski i cierpienie ludzi; gdy wątpiąc w sprawiedliwość Boga, posuwa się niemal do bluźnierstwa, pada zemdlony, a szatan triumfuje;

Scena III - ks. Piotr odprawia egzorcyzmy nad Konradem; zwycięża księdza nie szatan, który wyjednuje Konradowi wybaczenie w sądzie archaniołów;

Scena IV - widzenie Ewy; Lwów - dziewczyna modli się za duszę uwięzionego poety Konrada;

Scena V - widzenie ks. Piotra; Bóg w widzeniu zsyła księdzu wielką wizję cierpień i zmartwychwstania Polski; symbolika tej sceny jest oparta na biblijnych scenach Męki Pańskiej; Polska ma odgrywać rolę Mesjasza (mesjanizm polski), by swym cierpieniem odkupić inne narody; jej wyzwolicielem ma być tajemniczy mąż - „a imię jego czterdzieści i cztery” ;

Scena VI - sen Senatora; diabły męczą go w śnie, zsyłając mu sen o niełasce cesarskiej;

Scena VII - (salon warszawski) - porucznik Piotr Wysocki dokonuje oceny narodu polskiego;

Scena VIII - (bal u Senatora) - ukazuje senatora Nowosilcowa i jego otoczenie; przedstawiono tu kontrast między tą grupą a patriotami; najważniejszym wątkiem tej sceny jest wątek Rollinsona i jego matki; scena kończy się spotkaniem ks. Piotra z Konradem;

Scena IX - to noc Dziadów; 1824 rok; Guślarz próbuje na prośbę kobiety wywołać ducha, który przed laty ukazał się jej w noc Dziadów; był to duch człowieka żyjącego; ponieważ milczał, kobieta rozpoznaje go wśród więźniów więzionych w kibitce; ma ona ranę na piersi i na czole - to Konrad;

Tadeusz - dwudziestoletni chłopak, który przybywa do Soplicowa z Wilna; bratanek Sędziego, syn Jacka Soplicy; Zosia jest jego pierwszą miłością; jest wierny, uczciwy; został wychowany w tradycji patriotycznej; wraz z Zosią tworzą wzorcową polską parę nowych czasów; urodzony w czasie powstania kościuszkowskiego, stąd też jego imię;

Zosia - wychowanka Telimeny; córka Ewy Horeszkówny;

Jacek Soplica - brat Sędziego, ojciec Tadeusza i jego opiekun, który z daleka śledzi los syna i Zosi, córki jego Ukochanej Ewy; w młodości przeżył wielki zawód miłosny, unieszczęśliwił potem matkę Tadeusza, której nie kochał, zabił Stolnika i został przez to ogłoszony zdrajcą; to wszystko wywołało u Jacka wewnętrzną przemianę; stał się pokorny i przyjął nazwisko Robak i w mnisim przebraniu podjął się służby dla kraju; cieszy się wśród szlachty ogromnym autorytetem; w roli emisariusza przygotowuje powstanie na Litwie; Gerwazy przebacza mu zabójstwo Stolnika, na łożu śmierci Jacka; pozostaje on w pamięci jako narodowy bohater;

Sędzia Soplica - gospodarz Soplicowa, brat Jacka, gorący patriota; w posiadłości zachowuje staropolskie obyczaje i tradycje;

Telimena - niemłoda, ale jeszcze piękna opiekunka Zosi; mieszkanka Petersburga; szuka męża, jest bezkrytyczna, skoro uwodzi Tadzia, potem wiąże matrymonialne nadzieje z Hrabią, a w końcu bierze ślub z Rejentem;

Gerwazy i Protazy - pierwszy to stary sługa Horeszków, drugi to sługa Sopliców; pałają do siebie nienawiścią ale w XI księdze godzą się;

Jankiel - Żyd; dzierżawca dwóch karczem; człowiek ogólnie lubiany i poważany; wielki patriota; wielki artysta znany ze swych talentów muzycznych; jego ulubienicą jest Zosia i dlatego dla niej gra na koniec utworu;

Wojski Hreczech, Rejent i Asesor - typowi staropolscy szlachcice, przyjaciele Sędziego;

Szlachta dobrzyńska - mieszkańcy Dobrzyna; zubożała szlachta, zmuszona do pracy na roli, ale zachowująca godność; ludzie porywczy, odważni, większość z żołnierską przeszłością; przywódcą ich jest Maciej Dobrzyński;

Kordian - początkowo to 15-letni chłopiec, który odczuwa apatię, nudę, niechęć do życia które według niego jest bezsensowne i pozbawione celu; przeżywa nieszczęśliwą miłość do Laury, która jest starsza od niego i która lekceważy jego uczucia; popada on w skrajnie odmienne nastroje co powoduje popełnienie samobójstwa, ale nieudanego; później Kordian to już wędrowiec, który zdobywa kolejne doświadczenia; traci on złudzenia, dojrzewa; zaczyna się formować polski patriota który będzie walczył o wolność ojczyzny; pod koniec II aktu Kordian przeżywa wewnętrzną przemianę, w improwizacji na górze Mont Blanc; ma poczucie własne wyjątkowości; w III akcie podejmuje rolę spiskowca, który chce zabić cara, ale jest za słaby psychicznie do tego; przeżywa głębokie załamanie; w końcu pragnie złożyć swoje życie w ofierze ojczyźnie (zostaje na niego wydany wyrok śmierci); dalszych losów nie znamy..Słowacki nie dokończył dalszej części trylogii..;

Grzegorz - stary, oddany sługa, przerażony stanem Kordiana (na początku); kocha go jak syna;

Doktor - odwiedza chłopaka w szpitalu dla obłąkanych, jego zachowanie wskazuje na to, że to szatan; jego wizyta odbiera Kordianowi ostatnią nadzieję i poczucie wartości jego działalności patriotycznej;

Wielki Książę Konstanty - autor przedstawia go jako postać skomplikowaną psychologicznie; to tyran, morderca, człowiek niezrównoważony psychicznie - popada w szaleńczy gniew; a jednocześnie to wielki entuzjasta odwagi i sprawność wojska polskiego;

Akt I - 15-letni chłopiec czyta `Cierpienia...” snując rozważania o celu i sensu istnienia; następnie słucha opowieści, które opowiada mu stary sługa i żołnierz Grzegorz; rozczarowanie i zawód miłosny popychają go do nieudanego samobójstwa;

Akt II - już rok 1828; Kordian podróżuje po Europie; w Londynie po raz pierwszy na jego drodze staje szatan; akt kończy monolog na szczycie góry Mont Blanc; podejmuje decyzje powrotu do kraju i podjęcia działalności spiskowej;

Akt III - akcja toczy się w maj, w Warszawie 1829 roku; czas koronacji Mikołaja I na króla Polski; Kordian podejmuje próbę zamordowania cara, jednak kończy się fiaskiem, gdyż zostaje pokonany przez Strach, Imaginację i Widmo; następnie zostaje wtrącony do więzienia i skazany na śmierć; stoi przed plutonem egzekucyjnym, gdy przybywa goniec z ułaskawieniem, jednak dowódca plutonu go nie widzi; scena nie zostaje rozstrzygnięta - nie wiemy czy padł strzał;

POZYTYWIZM

Raskolnikow(Rodion Romanowicz) - główny bohater; student który porzucił uczelnie ze względów finansowych; wszystkie problemy są skoncentrowane wokół zbrodni którą popełnił i kary za to przez jego własne sumienie; buntował się przeciwko niesprawiedliwemu porządkowi świata, cierpiał wiedząc, że matka i siostra żyją w biedzie, by móc zaoszczędzić na jego naukę; uważał ze musi zrobić wszystko by nie dopuścić do małżeństwa Duni (siostry) z Piotre Pietrowiczem Łużynem, bo myślał że chce to zroboić tylko dlatego, ze jest bogaty; wpadł na pomysł zabicia starej lichwiarki Alony Iwanowny; uważał ze dokonanie tej zbrodni jest moralnie usprawiedliwione, gdyż usuwa się ze społeczeństwa „jednostkę wszawą”; po usłyszeniu pewnej rozmowy studenta z oficerem, utwierdziło go to o przekonaniu o słuszności własnej decyzji; zaczął w końcu drobiazgowo planować zbrodnię; mogło by się wydawać, że był on człowiekiem złym, ale tak nie było; jest to osoba wrażliwa na ludzką krzywdę; zabicie Alony i przypadkiem też jej siostry Lizawiety, wywarło ogromny wpływ na jego psychikę; popadł on w ciężką chorobę, która trwała 4dni, stracił przytomność, majaczył; przez ten cały czas był niezwykle pobudzony emocjonalnie; wyraźnie było widać, że przeżywa to co uczynił; przez cały czas bał się, że wszystko się wyda; w końcu już nie wytrzymał i poddał się - przyznał się do winy; został on skazany na 8lat katorgii na Syberii; podczas 1roku żałował, że nie popełnił samobójstwa, ale później docenił poświęcenie i oddanie Soni, która razem z nim została zesłana; kiedyś w końcu padł płaczem do jej nóg a ona w jego oczach ujrzała miłość i to właśnie ona ich wskrzesiła;

Sonia Marmieładow - córka Marmieładowa z pierwszego małżeństwa; z powodów finansowych musiała zostać prostytutką; cechowała ją religijność, niewinność, czystość duchowa, skłonność do poświęceń; miała ogromny wpływ na Raskolnikowa, który dzięki niej przyznał się do zbrodni;

Dunia - siostra Rodiona; była kobietą dumną, rozumną, rozsądną i szlachetną, a także niezwykle piękną; kochał się w niej Swidrygajłow i Razumichin (przyjaciel brata); bardzo kochała brata, była gotowa do poświęceń, rozumieli się bez słów, wspomagali się wzajemnie; po zesłaniu brata wyszła ona za Razumichina, a w tym czasie korespondowała z bratem i podtrzymywała go na duchu; kierowała się w życiu prawdą i zasadami moralnymi, obce jej były przesądy i uprzedzenia o czym może świadczyć jej stosunek do Soni;

Pulcheria Aleksandrowna Raskolnikow - wdowa, matka Rodiona i Duni; bardzo kochała swoje dzieci; dużą nadzieje wiązała z małżeństwem Duni z Łużynem, jednak gdy się dowiedziała o prawdziwej jego naturze cieszyła się z zerwanych zaręczyn; w czasie śledztwa i ogłoszenia wyroku popadła w chorobę nerwową, ogarnęła ją apatia i przygnębienie, to znów histeria, radość, często płakała; na łożu śmierci powiedziała słowa po których można wnioskować, ze domyślała się więcej niż wszyscy inni przypuszczali;

Piotr Pietrowicz Łużyn - 45-letni mężczyzna; narzeczony Duni; był to skąpy, zły i ograniczony człowiek; Dunia chciała za niego wyjść by polepszyć warunki życia bratu i matce; żądał od Duni zerwania kontaktów z bratem; był przebiegły i podstępny, podrzucił Soni pieniądze by potem oskarżyć ja o kradzież; Dunie chciał sobie całkowicie podporządkować;

Siemon Zacharowicz Marmieładow - był starszym ubogim człowiekiem, nałogowym alkoholikiem; jego żona to Katarzyna Iwanowna; Sonia jego córka z pierwszego małżeństwa była źle traktowana przez Katarzynę; ubolewał ze nie zapewnił córce odpowiedniego wykształcenia; w końcu sam ojciec brał od Soni pieniądze na alkohol; doprowadził do upadku rodzinę, nie mógł znaleźć pracy a jak już ją miał to zaraz ją rzucał, a co najgorsze zdawał sobie z tego sprawę; umarł w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku ulicznym - został stratowany przez konie;

Katarzyna Iwanowna Marmieładow - żona Siemona, macocha Soni; była chora na gruźlicę; po śmierci męża żyła sama z dziećmi w biedzie; była nerwowa i wybuchowa, stopniowo popadała w obłęd; po dwóch latach od śmierci męża dostała krwotoku i umarła;

Alona Iwanowna - 60-letnia lichwiarka; bogaciła się na krzywdzie innych ludzi; była nieufna; wykorzystywała swoją siostrę, która biła i zabierała wszystko co zarobiła; ofiara Raskolnikowa;

Lizawieta - przyrodnia siostra Alony; 35lat; od rana do wieczora pracowała dla Alony; była kobietą uczciwą, cichą, łagodną i cierpliwą, z pokorą traktowała zachowanie siostry; stała się również ofiarą Raskolnikowa;

Arkadiusz Swidrygajłow - przyjechał do Petersburga odwiedzić Raskolnikowa i by dać Duni pieniądze, które przepisała jej jego żona przed śmiercią; chciał nawet więcej dać Duni by nie wychodziła za Łużyna; w młodości był szulerem, nieustannie popadał w kłopoty i długi; był niestały w uczuciach, kapryśny; raz wyznawał swoje uczucia do Duni, chciał pomóc w ratowaniu Rodiona, to znów opowiadał o miłości do narzeczonej; mieszkał w Petersburgu obok Soni; po śmierci macochy Soni zajął się pogrzebem i zaopiekował dziećmi; pewną sumę dał też Soni by nie musiała iść na ulicę, dlatego też dla Marmieładowów stał się dobroczyńcą, ofiarując pieniądze których nie chciała Dunia; odtrącony przez Dunie popełnił samobójstwo - próbował nawet ją zgwałcić by osiągnąć cel; jest to postać o bardzo skomplikowanych charakterze, istniało w nim obok siebie dobro i zło; był nikczemny, rozpustny i lubieżny, zdradzał żonę i nie miał z tego powodu wyrzutów sumienia; był cyniczny, szukał silnych wrażeń, nudził się, nie widział sensu i celu życia, nie wierzył w ludzką dobroć i szlachetność;

Porfiry Pietrowicz - ok. 35lat; prawnik i sędzia śledczy; prowadził sprawę zabójstwa Alony; niezwykle inteligentny i przebiegły, znakomity psycholog; rozmowa Pietrowicza z Rodionem była pełna niedomówień, ciekawych stwierdzeń i podchwytliwych pytań; za pomocą dedukcji, logiki, pytań i rozmów, rozwiązał zagadkę śmierci Alony i doprowadził do tego że Rodion się przyznał; wydaje się że rozumiał psychikę Rodiona, sugerował mu, że jak sam się przyzna do winy, może uzyskać łagodniejszy wyrok;

Dymitr Prokopowicz Razumichin - młody student, przyjaciel Rodiona; opiekował się nim, czuwał wytrwale przy jego łóżku; od pierwszego wejrzenia zakochał się w Duni - pomagał też jej i matce; później został mężem Duni;

Zosimow - młody lekarz; bezinteresownie i ofiarnie zajmował się Rodionem; przyjaciel Razumichina;

Mendel Gdański - zasymilowany Żyd, urodzony w Gdańsku; ma 67lat, a od 27lat prowadzi warsztat introligatorski; ma 5dorosłych dzieci; sam wychowuje wnuka - Kubę - syna zmarłej córki Lilii; jest to człowiek spokojny, uczciwy, prawy, przywiązany do warszawy; nie rozumie nasilających się represji wobec Żydów; kocha wnuka i cierpi, gdy ten jest szykanowany

Kuba - wnuk Mendla; wiek szkolny; w trakcie zamieszek zostaje zraniony w głowę kamieniem;

Student - staje w obronie Mendla i jego wnuka; potem pielęgnuje chorego Kubę;

Upersonifikowane elementy natury - wiatr, świerk, dąb, brzoza, róża, dzwonki; to świadkowie walk powstańców; Dąb - narrator opowiada na prośbę wiatru historię mogiły;

Tarłowki - 20-letni chłopak; żołnierz; narrator określa go jako naturalistę (tj. przyrodnika); wyjechał z rodzinnego miasta i zamieszkał z siostrą; w powstaniu walczy dzielnie, ratuje życie wodza; ginie w czasie walki;

Jagmin - dowódca jazdy, piękny, dumny młodzieniec, przyjaciel Tarłowskiego;

Aniela - siostra Tarłowkiego;

Romuald Traugutt - przywódca powstania, postać historyczna;

Małżeństwo - młodzi ludzie, ona nauczycielka, on dobry urzędnik; bardzo się kochają, starają nie przysparzać sobie cierpienia, kiedy okazuje się że pan jest śmiertelnie chory;

Narrator - kolekcjoner wspomnień, których symbolami stają się przedmioty; tytułowa kamizelka przypomina mu o pięknej, głębokiej miłości człowieka do człowieka;

Żyd - handlarz; sprzedaje narratorowi kamizelkę;

Stanisław Wokulski - gł bohater; 40lat; kupiec; uczestnik powstania styczniowego; po powrocie z Syberii zawiedzony widokiem warszawy, rozgoryczony brakiem pamięci o powstaniu, rozpaczliwie poszukuje sensu życia; szlacheckiego pochodzenia, wdowiec; właściciel sklepu, nieszczęśliwie zakochany w Izabeli Łęckiej; dla niej zdobył majątek, zakładał spółkę do handlu ze wschodem i powiększa majątek; bezskutecznie stara się o miłość ukochanej, którą traktuje jak typowy romantyk; zdobywa ja natomiast jak pozytywista, oplatając siecią finansowych intryg, uzależniając od siebie finansowo jej ojca; później gdy zaczyna sobie zdawać sprawę, że Izabela bawi się jego miłością, chce popełnić samobójstwo - ratuje go Wysocki;

Ignacy Rzecki - przyjaciel i pracownik Wokulskiego; uczestnik Wiosny Ludów na Węgrzech; zgorzały zwolennik Napoleona(twierdzi że teraz brak ludziom ideałów), stary kawaler; z nostalgią wspomina doświadczenia żołnierskie; auto pamiętnik a którego dowiadujemy się o przeszłości jego i Woklulksiego; obowiązkowy, systematyczny; nie znosi opuszczać Warszawy;

Julian Ochocki - 28lat; wykształcony wynalazca; chciałby pracować naukowo, ale nie widzi możliwości realizacji swoich marzeń, jest rozczarowany tym, że społeczeństwo nie jest zainteresowane rozwojem nauki; nie interesują go kobiety; uchodzi za dziwaka;

Tomasz Łęcki - zubożały arystokrata; ojciec Izabeli Łęckiej; niemal zupełnie stracił majątek prowadząc rozrzutny tryb życia;

Izabela Łęcka - córka Tomasza, ukochana Wokulskiego; nawet jej przez myśl nie przechodzi, że mogłaby wyjść za kogoś takiego jak on - zwykły kupiec w jej mniemaniu; jest próżna, bezmyślna i bardzo naiwna; ma się za mądrą, piękną i wykształconą; rzeczywistość boleśnie weryfikuje wyobrażenia jej o samej sobie i o świecie;

Andrzej Kmicic - główny bohater; tzw bohater dynamiczny - czyli taki który się zmienia wewnętrznie podczas całego utworu; młody, odważny szlachcic-zawadiaka; jest żołnierzem, ale skory do romantycznych porywów; w trakcie trwania akcji przeżywa głęboką przemianę wewnętrzną; ze szlacheckiego warchoła i zabijaki -> w szlachetnego, honorowego patriotę; wcześniej uważany za awanturnika i zdrajcę, a teraz gotów oddać życie w obronie króla; znaczną rolę w jego życiu odgrywa religia; tak też swą przemianę zaczyna od spowiedzi u księdza Kordeckiego i aktywnym udziałem w obronie Jasnej Góry; w powieści został naznaczony hańbiącym piętnem zdrajcy dlatego zmazanie tego `tytułu' będzie trwało do końca powieści; przez cały czas jednak Kmicic zostaje wierny Oleńce i wypełnia jej warunek: stara się swoim działaniem sprawić, żeby ludzie, których skrzywdził, wybaczyli mu; pod nazwiskiem Babinicz walczy ze Szwedami;

Oleńka Billewiczówna - wnuczka Herakliusza Billewicza; zobowiązana przez niego do wyjścia z Kmicica lub zostania zakonnicą; młoda, piękna i odważna dziewczyna; zakochuje się od pierwszego widzenia w Kmicicu, ale jest na tyle odważna by powiedzieć mu wszystko na temat jego hulaszczego życia; jest uczciwa, szczera i stała w uczuciach; czeka na ukochanego do końca;

Jan Onufry Zagłoba herbu Wczele - posiada wszystkie pozytywne cechy staropolskiego sarmaty: wesoły, dowcipny, odważny, potrafi przewodzić, choć nie jest najlepszy jako żołnierz; jest wielkim optymistą, nigdy się nie załamuje, uważa, że z każdej sytuacji jesy wyjście; gorący patriota;

Janusz Radziwiłł - książę; doświadczony dowódca; niezmiernie bogaty, dumny, wywyższający się ponad wszystko; jest zdrajcą; ufa, że Karol Gustaw ofiaruje mu panowanie w Rzeczpospolitej; nie czuje się niczyim poddanym; jest uosobieniem najgorszych wad polskich magnatów;

MŁODA POLSKA

Narrator - nieokreślony, niewiele o nim wiadomo;

„Dyrektor różnych towarzystw” - gospodarz i kapitan jachtu, bardzo lubiany przez wszystkich zgromadzonych na pokładzie;

Prawnik - starszy człowiek, miał mało `cnót' i dlatego dysponował jedyną na pokładzie poduszką i kołdrą;

Charlie Marlow - jest narratorem opowiadania o wyprawie w górę Konga i spotkaniu z Kurtzem;

Freslewen - kapitan, który zginął na terenie stacji, kiedy usiłował skatować jednego z Murzynów, Marlow zastąpił go jako kapitan parowca obsługującego stacje;

Lekarz z Brukseli - powiedział że Marlow jest zdolny do służby ale ostrzegał go przed zmianami w psychice spowodowanymi życiem na terenie gdzie nie istnieje prawo i człowiek obcuje z niczym nieograniczoną wolnością; pasjonata ludzkiej psychiki;

Księgowy na stacji siedziby rządowej - z uwielbieniem mówił o Kurtzu, kierownikiem na jednej ze stacji na brzegu Konga, skąd przychodziło najwięcej kości słoniowej; w czasie podróży na tą stację okazał tchórzostwo i bezmyślność;

Murzyni zatrudnieni na parowcu przez Marlowa - ludożercy, oddani pracownicy, nie zaatakowali ku zdziwieniu Marlowa, białych na statku, choć byli bardzo silni i było ich więcej i doskwierał im głód;

Kurtz - kierownik jednej ze stacjo handlowych; posiadał wielki autorytet; do stacji centralnej dotarła wiadomość, że zachorował, dlatego szybko wyruszono mu z pomocą;

Młody Rosjanin - towarzyszył Kurtzowi, kiedy ten już był chory, starał się aby nadeszła pomocy, gdy Kurtz miał nadzieje, że dzicy nie dopuszczą parowca do jego stacji; był zafascynowany Kurtzem; w utworze to symbol rzetelnej pracy, która daje satysfakcję i wewnętrzny spokój

Narzeczona Kurtza - przeświadczona o wielkości narzeczonego; wierząca, że był prawym, szlachetnym mężczyzną, człowiekiem o niepospolitym umyśle, wielkiej osobowości, który bardzo ją kochał; Marlow oddał jej listy otrzymane przed śmiercią od Kurtza, przed śmiercią Kurtza;

Maciej Boryna - najbogatszy gospodarz w Lipcach; posiada wielki autorytet; wiedzie prym w gospodarstwie; jest pewny siebie, uparty, sam podejmuje wszystkie decyzje dotyczące gospodarstwa i rodziny; dla Boryny podstawą oceny człowieka jest jego pracowitość; jest to mądry, doświadczony, znający życie człowiek; odważny i konsekwentny, uparty i porywczy; bierze ślub z Jagną - najpiękniejsza dziewka we wsi :) ;

Antek Boryna - syn Maćka; ojciec rodziny, ale zły mąż i ojciec; traktuje żonę Hankę jak osobę kolejną do pracy w polu; nadrzędną rolę w jego życiu odgrywa przyroda i biologia; jest wytrwały i uparty; ma wielkie nadzieje na posag ojca, ale ten wszystko przepisuje Hance;

Jagna - córka Dominikowej; wyróżnia się na tle społeczności; jest osobą dziwną i zagadkową; bardzo wrażliwa i całkowicie podporządkowana naturze; siłą nadrzędnaą w jej życiu jest popęd płciowy; jest artystką; żyje we własnym świecie, jest samotna. niezrozumiana - BOHATERKA MŁODOPOLSKA (odrzuca życie w gromadzie); w końcu Jagna nieszczęśliwa i upokorzona, zostaje usunięta ze wsi;

Dominikowa - matka Jagny; faworyzuje córkę która jest jej całkowicie podporządkowana; hetera :P..

Hanka - żona Antka; przechodzi wielką przeminę z zahukanej, cichej, pokornej staje się odważną silną, świadomą swoich praw kobietą; dzięki swojej przemianie, zresztą bardzo widocznej, otrzymuje oszczędności po Maćku;

Akt I - komedia realistyczna, społeczno-obyczajowa; są tu zawarte dialogi gości weselnych (chłopów z panami miasta); autor łączy liryzm scen z ostrą satyrą;

Akt II - dramat fantastyczny, psychologiczny, symboliczny; pełne napięcia dialogi ukazują marzenia i niepokoje, mity narodowe i kompleksy; uczestnikom wesela zaczynają ukazywać się zjawy; Chochoł i Wernyhora (2 zjawy), maja najwięcej na rozwój wydarzeń dalszej części dramatu;

Akt III - dramat narodowy;

Postacie realistyczne:

Gospodarz - do niego przybywa Wernyhora i wręcza mu złoty róg, który ten nieumyślnie daje Jaśkowi; cieszy się ogólnie autorytetem, ale autor akcentuje jego prostotę; jest jednak niezdecydowany i brak mu konsekwencji w działaniu; zabawne a nie pasujące do niego jest to, że jest całkowicie podporządkowany żonie; jednak w pełni rozumie wielkość i godność polskiego chłopa;

Gospodyni -; siostra Panny Młodej; wzorowa gospodyni, a decyzje podejmuje wraz z mężem;

Pan Młody - poeta; jego wesele z chłopką można traktować jako przykład młodopolskiej ludomanii(chłopomanii); nie rozumie praw i obyczajów panujących na wsi; popada w sztuczną egzaltację;

Panna Młoda - młoda, piękna, dostojna i pełna wdzięku; jest rezolutna i pełna dystansu do tego co się dzieje wokół;

Poeta - brat Gospodarza; młodopolski poeta; w jego wierszach panują nastroje pesymistyczne; podstawową jego wadą jest sztuczność i bierność; zatracił szczerość uczuć, prawdziwość, autentyczność przeżyć;

Dziennikarz - ma pobłażliwy stosunek do chłopów; uważa się za męczennika i skarży się Stańczykowi, który mu się ukazuje; jest bezkrytyczny; ma się za poważnego, pełnego autorytetu osobnika, a tak naprawdę jest błaznem;

Rachela - córka karczmarza; jest uosobieniem poezji; przeczuwa niezwykłe wydarzania i niespodziewane wypadki, które będą miały miejsce; znalazła się na weselu, gdyż miała wewnętrzną potrzebę, a zaproszona nie była;

Żyd - karczmarz; ojciec Racheli; przychodzi na wesele choć wie, że nie jest mile widziany, gdyż wiele z osób są mu dłużne pieniądze; jest rzeczowy i konkretny;

Postacie fikcyjne:

Chochoł - symbolizuje idee odrodzeńcze, możliwość podźwignięcia się z upadku, zmartwychwstania; z drugiej strony symbolika jest związana z ideą upadku, bierności; to on na koniec gra hipnotyczną melodię, do której w ostatniej scenie wszyscy goście weselni tańczą;

Stańczyk - nadworny błazen Zygmunta Starego, znany z przenikliwości; ukazuje się Dziennikarzowi; wytyka mu bierność, zakłamanie, fałsz; jest symbolem mądrości politycznej;

Rycerz - Zawisza Czarny; symbol potęgi nie tylko fizycznej ale i duchowej; ukazuje się Poecie; chce go porwać do czynu;

Wernyhora - legendarny poeta-wieszcz; ukazuje się Gospodarzowi z „Rozkazem-Słowem”, co oznacza rozkaz powstania; daje Gospodarzowi wskazówki co do przygotowania powstania;

Doktor Tomasz Judym - młody chirurg, syn ubogiego, uzależnionego od alkoholu ojca szewca; to idealista, który ma niezłomną wolę i silny charakter; na pierwszym miejscu stawia dobro dla ludzi najuboższych; nie jest postacią w pełni pozytywną; ma kompleks niższości, kompleks człowieka ubogiego; kieruje się emocjami, a nie rozsądkiem; ewidentnie przecenia swoje siły; w ostatniej scenie wygląda jak na człowieka zmęczonego i załamanego; symbolem jego wnętrza w ostatniej scenie jest rozdarta sosna;

Joasia Podborska - szczera, wrażliwa i bezpośrednia; nie jest szczęśliwa, gdyż właśnie straciła rodziców i dom rodzinny; jest samodzielna; delikatna i bardzo kobieca; obdarza Judyma szczerą i gorącą miłością; czuje się bezdomna przez to że nie ma własnego miejsca w świecie; nie potrafi zrozumieć jego decyzji, ale się jednak nie sprzeciwia;

Są jeszcze Korzecki, Leszczykowski, Chobrzański i inni;

20-LECIE MIĘDZYWOJENNE

Józio Kowalski - trzydziestolatek, który ma za sobą debiut literacki; nieżyczliwe przyjęcie jego twórczości spowodowało w nim chęć wrócenia do niedojrzałości; pojawiający się nagle profesor Pimko zabiera go do szkoły by poddać go procesowi „upupienia”; bohater zachowuje rolę obserwatora; Józio nie potrafi przeciwstawić się silniejszej osobowości Pimki; staje się staromodnym młodzieńcem zakochanym w nowoczesnej Zucie; gdyż rodzice Zosi i ona sama go odrzucają stara się

wyzwolić; udaje mu się w końcu obnażyć nieautentyczność Młodziaków i zmusić ich do wyjścia z formy; pod koniec jednak ucieka z córką gospodarza - Zosią; i wpada w sidła miłości;

Profesor T.Pimko - belfer, który ubezwłasnowolnia Józia i porywa go do szkoły; jest biegły w „upupianiu” i w „zdrabnianiu”; uczniów chce utrzymać w stanie niewinności i niedojrzałości; celem działania profesora jest zatrzymanie dzieci w fazie dzieciństwa; doskonale manipuluje młodzieżą jednak w końcu pada spiskowi Józia; sam jest zakochany w młodej Zucie; zostaje skompromitowany jako przyjaciel Młodziaków i autorytet nauczycielki;

Zuta Młodziakówna - 16lat; wysportowana; bezczelna i nowoczesna; nikt nie zmusza jej do nauki ani nikt nie próbuje jej wychowywać; doprowadza swój wizerunek do perfekcji;

Joanna i Witold Młodziakowie - rodzice Zuty; całe ich życie jest sztuczne, podporządkowane przyjętej konwencji;

Miętus - szkolny kolega Józia; klnie, pije, „chodzi na kobiety”; szukając jedynie własnej autentyczności, czyli postępując zgodnie z prawami młodości, narusza feudalny porządek i hierarchię wartości;

Zenon Ziembiewicz - jest to gł. bohater powieści; jest bardzo skomplikowaną i niejednoznaczną postacią; syn Waleriana, podupadłego szlachcica; był zdolny i ambitny; pierwszą jego miłością, a później żoną była Elżbieta Biecka: często odwiedzał dom Cecylii Kolichwskiej, która wychowywała Elżbietę; podczas wakacji w Boleborzy nawiązał romans z Justyną Bogutówną; będąc już w małżeństwie z Elżbietą nie potrafił zakończyć znajomości z Justyną, a ta zaszła w ciążę; a Zenon dał jej pieniądze na aborcję; później zostaje prezydentem miasteczka; a jego kariera zawodowa nie była dzięki niemu samemu, a dzięki znajomościom; jako prezydent chciał jak najlepiej, ale nie liczył się z realiami w jakich musiał żyć; Zenon żył ciągle w `kompleksie boleborzańskim' co nie pozwalało mu w pełni być takim jakim chciał być; szukając usprawiedliwienia swoich czynów obciążył Elżbietę własnym poczuciem winy i odpowiedzialności; na koniec ginie w akcie samobójczym;

Justyna Bogutówna - jej kontakt z wykształconymi ludźmi oraz wrodzona wrażliwość uczyniły ją bohaterką delikatną, spokojną i prostoduszną; w swej naiwności wierzyła, że na takiej podstawie zbuduje wspólne życie z Zenonem; po usunięcia ciąży stała się osobą chorą psychicznie; bez wątpienia jest ofiarą dramatu ale to wszystko tylko przez Zenona..przez to jak załatwił wszystkie sprawy; jednak jej zachowanie i całkowity wygląd kształtuje wiele czynników;

Elżbieta Biecka - matka ją zostawiła po wtórnym wyjściu za mąż, wiec wychowywała się u ciotki Kolichowskiej; kochała Zenona, ale jak dowiedziała się o dziecku Zenona które ma się narodzić, uciekła do Warszawy; wyszła jednak za mąż za Zenona i pomagała mu wspierać Justynę; z czasem coraz trudniej było jej żyć w tej dwuznacznej sytuacji;

Jadwiga Baryka - kobieta spokojna, uległa wobec męża i bezgranicznie mu wierna; patriotka tęskniąca bardzo za rodzinnymi stronami; okazuje wielką siłę woli i samozaparcie;

Seweryn Baryka - uparty, niezłomny, goniący za dobrobytem i wygodą; w głębi duszy też odczuwa tęsknotę;

Cezary Baryka - gł. bohater; syn Seweryna i Jadwigi; początkowo bardzo rozpieszczony; patriota mający problem z wyborem właściwej drogi realizacji swojego patriotyzmu;

Hipolit Wielosławski - młody dziedzic Nawłoci; energiczny i pełen fantazji; przyjaciel Cezarego; Cezary uratował mu Zycie;

Antoni Lulek - anemiczny i chorowity mężczyzna; przeciwników ruchów narodowowyzwoleńczych; fanatyczny ideowiec komunistyczny; miał duży wpływ na psychikę i przekonania Cezarego;

LITERTURA WSPÓŁCZESNA

Doktor Bernard Rieux - altruista; ma duże poczucie obowiązku, sprawiedliwości i odpowiedzialności; niewierzący;

Othon - sędzia śledczy;

Raymond Rambert - młody dziennikarz;

Jean Tarrou - znajomy i przyjaciel doktora; sprzeciwiał się odbieraniu życia innym ludziom;

I Inni - Michel, ojciec Paneloux, Joseph Grand, Cottard;

Narrator - a zarazem bohater główny; utożsamiany jest z autorem, który opisuje swoje losy: warunki pobytu w więzieniach, pracę w obozie, wędrówkę przez Związek Radziecki; w wypowiedziach dominuje rzeczowa relacja; nie ujawnia emocji; stara się zachować do tego wszystkiego co przeżył dystans; z tłumu więźniów wyłania osoby które wyróżniły się próbą ocalenia w sobie resztek ludzkiej godności;

Rusto Karinen - bohater drugoplanowy; fin z pochodzenia; podjął on nieudaną próbę ucieczki z łagier; jednak była wyrazem nie pogodzenia się z niewolą i dowodem odwagi i resztek niezależności; był siedem dni wolny póki go znów nie złapano; jego czyn oceniano jako heroiczny i czerpano z niego siły do przetrwania; rozdział `Zabójca Stalina';

Michaił Aleksiejewicz Kostylew - też bohater drugoplanowy; dobrowolnie sprawiał sobie ból, bu nie pracować dla państwa, którego nienawidził; autor poświęcił mu rozdział `Ręka w Ogniu'; do końca zachował niewzruszoną postawę - popełnił samobójstwo, oblewając się wrzątkiem;

Natalia Lwowna - b. Drugoplanowa; czerpała siłę z czytania zakazanej ksiązki F.Dostojewskiego `Zapiski z martwego domu'; uważała, iż jedyną formą uwolnienia się od zniewolenia jest wybór śmierci; ocalała swe człowieczeństwo, tęskniąc za wolnością i zachowując tożsamość;

Mordechaj Anielewicz - to postać autentyczna; był to komendant powstania w getcie żydowskim w Warszawie, który popełnił samobójstwo w 1943r.;

Marek Edelman - to rozmówca autorki; narrator i główny bohater reportażu; w latach wojny pracował jako goniec szpitalny; w 1943 był jednym z przywódców powstania w getcie warszawskim, jedynym który przeżył; po wojnie został kardiochirurgiem; w utworze występuje w podwójnej roli jako lekarz, ale i jako uczestnik powstania; mówiąc o tym wszystkim siebie usuwa w cień, a innym osobom nadaje większe znaczenie;

Michał Klepfisz - także postać autentyczna; członek Żydowskiej Organizacji Bojowej; utrzymywał on kontakt z żołnierzami AK; za jego pośrednictwem przekazywali oni gettu broń; zasłyną bohaterską śmiercią - zasłonił sobą karabin maszynowy, by inni mogli się przedostać w bardziej bezpieczne miejsce i odeprzeć niemiecki atak;

Profesor - postać autentyczna; słynny chirurg z Radomia; po wojnie dokonywał bardzo trudnych operacji na sercu; Edelman mówi o nim z wielkim szacunkiem i uznaniem;

Jurek Winkler - postać autentyczna; przedstawiciel Żydowskiej Organizacji Bojowej po stronie polskiej; przynosił z getta wiadomości, które przekazywał do Londynu i USA, był także łącznikiem między walczącymi Żydami, a AK; tuż przed wybuchem powstania został aresztowany i torturowany, ale nikogo nie wydał, a następnie uciekł; to on dał sygnał do samobójstwa 8maja 1943r. W bunkrze, aby nie wpaść żywcem w ręce Niemców; zostawił po sobie zeszyt z wierszami, których fragmenty przytacza Hanna;

- obraz matek wyrzekających się własnych dzieci, by przeżyć; jedynie młoda Żydówka by zachować godność sama wchodzi do samochodu wiozącego do komory gazowej; oraz starsza , siwa kobieta wzięła na ręce nieżywe niemowlęta, do których żadna z „matek” nie chciała się przyznać, mimo że ceną takiej postawy jest śmierć;

- obraz okupowanej Warszawy, której mieszkańcy, dramatycznie poszukują namiastki normalnego świata, dyskutując o filozofii, miłości, literaturze; w wojennej codzienności jednak zatracają ludzką wrażliwość i zapominają o moralności charakterystycznej dla świata tradycyjnych wartości;

- to przewrotny opis oświęcimskiego obozu jako iluzji normalnego życia, ujęty w listach adresowanych przez Tadeusza do dziewczyny, poznanej jeszcze przed osadzeniem w obozie; bohater nie może rozumieć dziwnego zniewolenia człowieka przez człowieka i niewytłumaczalną bierność ludzi prowadzonych na śmierć; bo z jednej strony tu grają w piłkę, a kawałek dalej ludzie są prowadzeni do gazu; obraz „ludzi, którzy szli” to obsesyjny motyw prześladowczy oświęcimskiej wizji Borowskiego;

- jest to jedno z opowiadań ukazujących rzeczywistość obozu po wyzwoleniu; Niemców zastąpili Amerykanie, którzy by wprowadzić dyscyplinę zakazali wychodzenia z obozu; jednak jedna Żydówka, jakby nieświadoma konsekwencji, wychodzi za ogrodzenie i ginie od strzału strażnika; jej śmierć jednak nie wywołuje poruszenie wśród inny więźniów, gdyż już nad to silnie zostali porażeni złem; natomiast wywołuje to szok u Amerykańskiego oficera - dla niego to tragedia - śmierć niewinnej dziewczyny; w końcu przybył z innego świata, normalnego świata;

Artur - syn Eleonory i Stomila; jest energiczny, zdecydowany, nawet władczy; nie jest jednak zdolny do głębokich uczuć, co staje się jedną z przyczyn jego klęski; jest to buntownik; nie może się pogodzić ze światem, nie wyraża aprobaty dla chaosu i zaniku wartości; podejmuje samotnie wysiłki, by naprawić świat; jak wielu podobnych mu bohaterów nie wiem co zrobić by osiągnąć swój cel; gdy tylko Artur wychodzi z domu..cała rodzinka znów robi co jej się podoba; jego wysiłki w groteskowej rzeczywistości też stają się parodią wysiłków wielkiego buntownika; na koniec przepłaca to wszystko życiem;

Ala - kuzynka Artura, zarazem jego narzeczona; wyzwolona i pozbawiona zasad obyczajowych; uważa że Artur żeni się z nią tylko dla formy i dlatego zdradza go z Edkiem; gdy Artur się o tym dowiaduje staje się to też jedną z przyczyn jego śmierci;

Edek - cham, przeciwstawienie inteligenta; symbolizuje totalitaryzm: nazizm, komunizm; jest to przedstawiciel kultu siły i terroru;

Eleonora - matka Artura, a żona Stomila i kochanka Edka; lekkomyślna, nieodpowiedzialna, amoralna;

Eugenia - babcia Artura; nie przyjmuje zupełnie tradycyjnej roli babci; gdy Artur wysyła ja by położyła się na katafalku dzidka i pomyślała o śmierci - ona naprawdę umiera, a nikt nie zwraca na to uwagi;

Eugeniusz - brat babki; niepewny, niezdecydowany; niby chce pomagać Arturowi, ale gdy ten umiera, w zupełności poddaje się przemocy Edka i tańczy z nim tango;

Stomil - ojciec Artura; artysta; ideolog buntu; w zupełności nie rozumie rozterek syna; niezdolny do żadnego czyny, wierzy dalej w posłannictwo sztuki;


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MOLIER ŚWIĘTOSZEK, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
BOGURODZICA, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Treny Kochanowskiego, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
FRANCESCO PETRARKA SONETY, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Lament świętokrzyski, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Quo Vadis, SZKOŁA, JĘZYK POLSKI, Opracowania lektur i wierszy (liceum)
podział na rodzaje i gatunki literackie, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Dzieje Tristana i Izoldy, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
renesans- jezyk polski, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
renesans1, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Syntezy epok(1), język polski, Profesjonalne opracowania epok i lektur szkolnych
Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Sonety Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
MOLIER ŚWIĘTOSZEK, Język polski - opracowanie epok, pojęć i lektur
Wybrane przykłady z mitologii inspiracją dla twórców różnych epok, SZKOŁA, język polski, ogólno tema
romantyzm i pozytywizm oraz biografie autorow z tych epok, Wypracowania, sciagi i inne - szkola, Jez
Inspiracje biblijne w literaturze późniejszych epok, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Literackie portrety idealistów i marzycieli różnych epok, SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne
Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok, SZKOŁA, język

więcej podobnych podstron