Żywot człowieka poczciwego Mikołaja Reja:
To utwór parenetyczny, czyli pouczający, kreujący godny wzór naśladowania, Rej mówi o tum, jak wychowywać młodzież szlachecką, jak żyć i gospodarować z życiu dojrzałym, jak być poczciwym ziemianinem. Dzieło składa się z 3 ksiąg:
- I księga - sprawy wychowania,
- II księga - „wiek dojrzały”, czyli ożenek, obowiązki obywatelskie, zajęcia i rozrywki w poszczególnych porach roku,
- III księga, wiek dojrzały, ale późniejszy, pogodna wizja pożegnania się ze światem.
Rej posługuje się:
-anegdotami - krótkie, wesołe historyjki,
-pouczeniami,
-zdrobnieniami,
-pytaniami retorycznymi,
-wyliczeniami,
-powtórzeniami,
Co powoduje że jego styl jest barwny i kwiecisty.
Rej rysuje schemat życia ludzkiego jako schemat czterech pór roku. Szczęście człowieka widzi w życiu zgodnym z naturą. Chwali wieś i zycie wiejskie, korzystanie z dóbr natury, nie naciska na zbytnią uczoność ziemianina, raczej na jego rozwagę, umiar, umiejętności czerpania z życia przyjemności. Człowiek poczciwy, to taki który żyje z zgodzie z naturą, z Bogiem. Wzorowy szlachcic na pierwszym miejscu powinien postawić pracę, aby zapewnić sobie i swojej rodzinie byt. Ważne powinno być tez dla niego gospodarstwo, jako miejsce pracy i dom rodzinny. Oprócz tego ma pomagać innym i służyć im radą.
Jak rozwijać gospodarstwo? |
Jak rozwijać życie? |
Skopać ugór |
próbować czegoś nowego |
Wywozić gnój |
likwidować swoje złe nawyki, wady, grzechy |
Osiać pole |
inwestować w swoje dobre strony, kształcić się, doskonalić. |
Hierarchia szlachcica według Reja:
Poznanie samego siebie.
doskonalenie się.
szacunek do pracy.
Życie rodzinne.
Poczucie odpowiedzialności.
Aktywne życie.
zapobiegliwość.
Zaradność.
Obraz wsi w renesansie:
Sielankowy, który chwali życie na wsi, prezentuje sielskie obrzędy i radości płynące ze współistnienia z naturą. Tak o wsi pisali Jan Kochanowski i Mikołaj Rej.
Realistyczny, który mówi o konfliktach społecznych (szlachta a chłopi), trudzie pracy rolników. Przykład: Żeńcy Szymona Szymonowica, żeńcy to ludzie, którzy żęli zboże.
*(MNC)*