BIOSYNTEZA BIAŁEK - ogół procesów prowadzących do powstania białka. Przebiega w dwóch etapach:
Etap transkrypcji
Zachodzi na terenie jądra komórkowego i polega na przepisaniu informacji genetycznej z DNA na RNA
Transkrypcja zachodzi zgodnie z zasadą komplementarności
Substratem do syntezy RNA są trifosfonukleotydy, odłączenie dwóch grup fosforowych dostarcza energii potrzebnej do wytworzenia wiązań między nukleotydami
Syntezę RNA katalizuje enzym: polimeraza RNA
Powstały RNA nosi nazwę mRNA (RNA - matrycowy, informacyjny, posłaniec), mRNA wywędrowuje z jądra do cytoplazmy, gdzie weźmie udział w drugim etapie biosyntezy białka
Etap translacji
Zachodzi w rybosomach
Biorą w nim udział cząsteczki tRNA (RNA - transportujący) zbudowane z łańcucha 74-95 nukleotydów
Aminokwas łącząc się z cząsteczką tRNA ulega uaktywnieniu:
ATP
tRNA + aminokwas aminoacytol tRNA
Cząsteczki mRNA umiejscawiają się między dwiema podjednostkami rybosomy
Cząsteczki tRNA dostają się do rybosomy i jeżeli mają antykodon komplementarny do kodonu w mRNA to zostawiają tam transportowany aminokwas
Między aminokwasami powstają wiązania peptydowe, rybosom przesuwa się wzdłuż nici mRNA a łańcuch peptydowy wydłuża się
Translacja zaczyna się kodonem oznaczającym aminokwas siarkowy - metioninę (AUG) a kończy kodonem nonsensownym (UAA, UAG, UGG)
FOTOSYNTEZA - to złożony, wieloetapowy proces, w którym komórka roślinna, pobierając z otoczenia tylko wodę i CO2 , wytwarza kosztem energii słonecznej substancje organiczne: cukry, białka, tłuszcze.
światło
6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2
FAGOCYTOZA - polega na tym, że błona komórkowa pukla się do wnętrza komórki wraz z cząstką pokarmu. Gdy wpuklenie jest dostatecznie głębokie, błona komórkowa zamyka się nad nim i powstaje banieczka z zawartością w środku. Jest to właśnie wodniczka pokarmowa, do której przyłącza się lizosom z enzymami trawiennymi i zawartość wodniczki zostaje strawiona.