Budżet gminy na przykładzie Gminy Polkowice

System budżetowy w Polsce jest systemem jednolitym, co oznacza, że budżet centralny jak i budżety jednostek samorządowych mają jednolite struktury i ogólne zasady tworzenia. Pomimo mniejszego zakresu niż budżet państwa, to budżet jednostek samorządu terytorialnego także wymaga głębokiej analizy i badań ekonomicznych w celu jego skutecznego zaplanowania, które kieruje się osiągnięciem założonych celów. Tak samo jak w przypadku budżetu państwa, funkcje i zasady budżetu są identyczne jak zostały przedstawione w poprzednim podrozdziale.

W przypadku samorządu gminy rolę sejmu spełnia organ uchwałodawczy gminy, czyli rada, a rolę Rady Ministrów przejmuje Burmistrz. Plan finansowy jednostek samorządu terytorialnego dotyczy wszystkich jednostek wchodzących w skład danego szczebla podziału terytorialnego. Mowa tu o zakładach budżetowych, funduszach i jednostkach pomocniczych. Jednostki samorządu terytorialnego posiadają limity zadłużeń ustalane indywidualnie dla każdej jednostki ( relacja długu do środków, które można przeznaczyć na jego spłatę ).

Budżet gminy jako podstawowe narzędzie alokacji dóbr i usług jest to akt prawny (uchwała budżetowa) , który zawiera budżet oraz załączniki z planem dotacji, planem przychodów i kosztów placówek budżetowych oraz dochodu jednostek oświatowych. W wąskim ujęciu budżet gminy obejmuje tylko plan finansowy zadań własnych. Szerokie ujęcie budżetu gminy obejmuje zarówno zadania własne jak i zlecone przez administrację rządową[56]. Budżet gminy zawiera więc roczny plan dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów związanych z wykonywaniem zadań własnych, zleconych oraz zadań zawartych w drodze porozumienia.

Głównym celem jednostki samorządu terytorialnego jest zaspokajanie podstawowych zbiorowych potrzeb ludności lokalnej oraz wypełniania zdecentralizowanych funkcji administracyjnych jednostki centralnej, czyli państwa.