Budżet jednostki samorządu terytorialnego na przykładzie gminy Polkowice
Gmina Polkowice położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim. Posiada ona status gminy miejsko-wiejskiej. Składa się na nią 21 miejscowości i 15 sołectw, Miasto jak i gmina pod względem ekonomicznym posiada bardzo dobre usytuowanie, które jest czynnikiem sprzyjającym podejmowaniu przyszłych inwestycji. Położone przy drodze krajowej E65, z łatwym dojazdem do Legnicy, Zielonej Góry oraz Wrocławia. Powierzchnia gminy wynosi ok. 168 km2. Gminę Polkowice zamieszkuje 22 730 mieszkańców. Ludność miasta stanowi mniej więcej połowę całkowitej ludności gminy i wynosi ona 6328.
Na terenie gminy Polkowice na terenach inwestycyjnych znajdują się firmy lub oddziały dużych firm takich jak KGHM Polska Miedź S.A., Volkswagen, CCC, Sanden itd. Dobre położenie miasta i obecność dużych przedsiębiorstw sprzyja rozwojowi gminy również w zakresie usług i rozrywek takich jak Aquapark znajdujący się w mieście Polkowice.
Powierzchnia gminy wynosi 23,74 km2. Gminę Polkowice zamieszkuje 22 730 mieszkańców. Ludność miasta stanowi mniej więcej połowę całkowitej ludności gminy i wynosi ona 6328.
Przeprowadzone badanie strony dochodowej budżetu gminy Polkowice dotyczy roku 2014 na podstawie sprawozdania z wykonania budżetu na ten rok.
Na dochody budżetu gminy składają się: dochody z podatków i opłat (51,25% realizowanych dochodów), podatek od osób fizyczny i prawnych (23%), dochody majątkowe gminy (2,75%), dotacje celowe (3,71%), subwencja ogólna (8,83%), jednostki budżetowe realizujące zadania na rzecz gminy (3,40%), inne źródła (7,06%) .
Prognozowane dochody budżetu wynosiły 251.601.247,82 zł, ta kwota jest wynikiem zmiany podczas roku budżetowego dokonanej przez Radę Miejską i Burmistrza Polkowic. Realizację dochodów w roku 2014 przedstawia poniższa tabela.
| Lp. | Treść | Plan po zmianach | Wykonanie | % wykonania planu |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Dochody z podatków i opłat | 127 620 136,00 | 127 120 864,05 | 99,61 |
| 2. | Udziały w podatku dochodowym CIT i PIT | 60 887 593,00 | 57 061 700,48 | 93,72 |
| 3.4 | Dochody majątkowe gminy | 7 053 424,00 | 6 834 716,11 | 96,90 |
| 4. | Dotacje celowe | 9 339 177,84 | 9 204 434,12 | 98,56 |
| 5. | Subwencje | 21 908 305,00 | 21 908 305,00 | 100,00 |
| 6. | Dochody uzyskane przez jednostki budżetowe (bez środków UE, majątkowych) | 8 586 018,00 | 8 444 409,38 | 98,35 |
| 7. | Dochody uzyskane z innych źródeł, z tego: - wsparcie finansowe KGHM Polska Miedź S.A. - środki pozyskane z innych zewnętrznych źródeł - pozostałe środki1 |
16 206 593,98 8 000 000,00 1 715 000,98 6 491 593,00 |
17 517 914,85 8 000 000,00 1 620 452,72 7 894 462,13 |
108,07 |
| Razem: | 251 601 247,82 | 248 089 252,99 | 98,6 |
Wydatki bieżące gminy Polkowice obejmowały finansowanie działalności mającej na celu zaspokajanie potrzeb społecznych mieszkańców m.in. w zakresie oświaty, gospodarki komunalnej i ochrony środowiska. W ramach ustalonego planu realizowano też zadania określone w Gminnych Programach: Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii.
Deficyt budżetowy w wysokości 6 016 037,00 zł i zobowiązania z tytułu wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu kretytów i pożyczek w kwocie 2 289 600,00 zł pokryły przychody z wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bankowym gminy oraz kredyty zaciągnięte na rynku krajowym. Deficyt budżetowy gminy Polkowice wynosi na początku 2015r. 1 881 632,00 zł.
Wydatki budżetu Gminy zostały zrealizowane w wysokości 236 514 648,08zł co stanowi 95,82% planu, który zakładał wydatki na poziomie 246 823 925,97.
Wykonanie wydatow budżetowych przez jednostki Gminy Polkowice w roku 2014:
| Lp. | Jednostka | Ogółem wydatki | W tym: |
|---|---|---|---|
| Wydatki bieżące | |||
| 1. | Urząd Gminy | 153 857 686,05 | 111 428 548,35 |
| w tym dotacje | 19 507 345,06 | ||
| 2. | Jednostki oświatowe (szkoły podstawowe, gimnazja i przedszkola) | 49 808 809,08 | 49 386 163,88 |
| 3. | Ośrodek Pomocy Społecznej | 13 743 388,33 | 13 743 388,33 |
| 4. | PGMiKM | 12 523 454,26 | 11 743 857,66 |
| 5. | Straż Miejska | 3 449 071,06 | 3 449 071,06 |
| 6. | Żłobek Miejski | 3 132 239,30 | 3 067 197,40 |
| Ogółem: | 236 514 648,08 | 192 818 226,68 | 43 696 421,40 |
Art. 242 pkt 1. Ustawy o finansach publicznych stanowi, że „organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki.” Plan gminy Polkowice zakładał dochody na poziomie 251 601 247,82 zł a wydatki w kwocie 246 823 925,97 zł. Nadwyżka planowana wynosiła zatem 4 777 321,85 zł.
Zgodnie z pkt 2 tego artykułu wykonanie dochodów zostało na poziomie 248 089 252,99 zł co stanowi 98,60% zakładanego planu, a wydatki wyniosły 236 514 648,08 zł, czyli 95,82% zakładanego planu. Wykonanie planu budżetowego w roku 2014 pozostawiło nadwyżkę w wysokości 11 574 604,91 zł.
Największym zagrożeniem budżetowym dla tej gminy jest spór o opłaty z tytułu przesyłu i podatku od nieruchomości toczony ze spółką KGHM Polska.
Podsumowując, można stwierdzić, że gmina Polkowice bardzo dobrze gospodaruje środkami finansowymi kierując się zasadami prawa finansowego. Uchwalone sprawozdanie na rok 2014 bardzo szczegółowo i jasno wskazuje na jakie cele zostały przeznaczone środki.
m.in. odszkodowanie od Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad, opłata za służebność przesyłu od KGHM Polska S.A.↩