PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE SEM.VI

1)Prawo gospodarcze publiczne-prawo regulujące funkcje państwa w gospodarce. Określa, przez normy prawne, władztwo państwa w dziedzinie gospodarki i jego granice. Adresatami norm prawnych prawa gospodarczego publicznego są podmioty gospodarcze.

Prawo gospodarcze publiczne określa:

• funkcje państwa w gospodarce

• zadania i kompetencje organów państwowych w gospodarce

• mechanizm podejmowania decyzji przez organy państwowe w gospodarce

• prawa i obowiązki adresatów (podmiotów gospodarczych).

Publiczne prawo gospodarcze obejmuje m.in. zasady podejmowania działalności gospodarczej, koncesjonowanie działalności gospodarczej, zasady podejmowania działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zagranicznych, podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej przez Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego, nadzór organów państwa nad przedsiębiorcami, komercjalizację i prywatyzację, a także tak wyspecjalizowane dziedziny jak prawo ochrony konkurencji, prawo pomocy publicznej, prawo energetyczne, prawo telekomunikacyjne, prawo obrotu instrumentami finansowymi, a nawet nadzór bankowy.

2)Systematyka prawa gospodarczego publicznego:

=pr. o ustroju administracji gospodarczej i jej partnerów

=pr. programowania i planowania gospodarczego

=pr. podejmowania działalności gospodarczej

=pr. publiczne działalności gospodarczej

=pr. ochrony konkurencji i konsumentów

=pr. kontroli przedsiębiorcy

3)Zasady prawa gospodarczego publicznego:

2 grupy zasad:

a)z jednej strony są to zasady, które odnoszą się pozornie tylko do przedsiębiorców i z myślą o nich są wysuwane lecz jednocześnie należą one do katalogu zasad publ.pr.gosp. ponieważ normy tego prawa mają chronić własne wartości podniesione do rangi zasad:

-wolność gospodarcza

-samodzielności gospodarczej i finansowej przedsiębiorców

-równość przedsiębiorców co do prawa

-dobrowolności zrzeszania się przedsiębiorców, pracodawców, pracowników, konsumentów

b)z drugiej strony katalog zasad publ.pr.gosp. zawiera zasady, które odnoszą się pozornie tylko do zachowań państwa i jego zadań w gospodarce, a więc z myślą o nim są formułowane, choć w rzeczywistości chronią przede wszystkim przedsiębiorców:

-z. praworządności ingerencji państwa w sferę gospodarcza

-z. demokracji gospodarczej

-z. ochrony gospodarczych interesów publicznych

-z. państwowej ochrony stosunków gospodarczych(ochrona prawna środków produkcji, uczciwej konkurencji, siły roboczej, konsumenta)

-z. proporcjonalności

-z. subsydiarnej działalności gospodarczej

4)Pojęcie gospodarki oraz funkcje prawa w gospodarce sterowanej i rynkowej

Gospodarkę można rozpatrywać w ujęciu:

=funkcjonalnym jest działalnością o wyraźnie określonych zadaniach i celach w tym ujęciu jest wytwarzaniem i podziałem dóbr oraz świadczenie usług w celu zaspokojenia potrzeb

=podmiotowym-gospodarka to całokształt instytucji i urządzeń służących zaspokojeniu potrzeb społecznych(działalność podmiotów gosp.)

=materialnym-całokształt zgromadzonego kapitału produkcyjnego oraz dostępnych zasobów materialnych

=ekonomicznym-jest systemem tj. zbiorem powiązanych ze sobą elementów oddziaływujących na siebie i wzajemnie od siebie uzależnionych

5)Różnice między gosp. nakazową a rynkową:

Różnice:

a)podstawa regulacji

b)główny środek prawny

c)tryb kontroli

d)zakres regulacji

e)główne funkcje prawne

Gospodarka nakazowa:

1. pr. publ. głównie administracyjne

2. decyzje gospodarcze organów władzy

3. przez sterowanie wertykalne

4. pr. określa cele, środki i metody

5. dominują funkcje: organizacyjna, reglamentacyjna, kontrolna

Gospodarka rynkowa:

1. pr. prywatne głównie cywilne

2. umowy cywilnoprawne

3. przez warunki ramowe

4. pr. określa ramy

5. dominuje funkcja: ochronna

6)Funkcje prawa w gospodarce rynkowej:

=sterująca-w odniesieniu do jednostki modyfikuje do podjęcia działalności gospodarczej w odniesieniu do państwa stymuluje rozwój gospodarczy

=organizująca-stwarza twarde ramy prawa dla działalności gospodarczej, gwarantuje wolności i prawa gospodarcze

=rozdzielcza

=stabilizująca-utrzymuje i utrwala aktualne stosunki społeczne i gospodarcze

=ochronna-chroni wartość gospodarczo-rynkowe

7)Źródła prawa gospodarczego publicznego

Pod pojęciem źródła prawa rozumiemy-akt kompetentnego organu prawodawczego, który ustanawia normy prawa obowiązującego

-źródła prawa powszechnie obowiązującego

-źródła prawa mające charakter wewnętrzny

Ogólna charakterystyka źródeł prawa gospodarczego publicznego:

-różnorodność aktów normatywnych

-znaczna obszerność przepisów i stosunkowo mała stabilność; zróżnicowany charakter

-akty normatywne mają charakter nie tylko administracyjno prawny, ale niekiedy i cywilnoprawny

-niekiedy akty normatywne mają charakter kompleksowy

8)Ustrój gospodarczy w RP

W RP jest społeczność gospodarcza rynkowa oparta na 3filarach:

-wolność gospodarcza

-prywatnej własności

-solidarności i dialogu społecznego

9)Społeczność gospodarcza rynkowa

▫ ustrój gospodarczy który aprobuje zasady legalizmu gospodarczego(wolny rynek)a zarazem przyznaje szczególną rangę celom społecznym, których osiągnięcie wymaga korzystania z interwencjonalizmu państwa

▫ państwo ma jednak wkraczać tylko tam gdzie rynek jako mechanizm podziału dóbr o ograniczonej ilości nie może wypełniać swych funkcji społecznych

Ograniczenia wolności gospodarczej art.22Konstytucji:

-tylko w drodze ustawy

-tylko ze względu na ważny interes publiczny

10)Zakres przedmiotowy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

Reguluje podejmowanie, wykonywanie oraz zakończenie działalności gospodarczej na terytorium RP oraz zadania organów administracji publicznej w tym zakresie

11)Wyłączenia przedmiotowe w zakresie stosowania ustawy o swobodnej działalności gospodarczej

a)działalność wytwórcza:

-w rolnictwie w zakresie spraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt

-w zakresie gospodarstwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego

b)działalność agroturystyczna

-wynajem pokoi, sprzedaż posiłków domowych, świadczenia w gospodarstwach rolnych i innych usług w związku z pobytem turystów

12)Potrzeba unormowania zasad podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej ujawnia się w związku z uświadomieniem sobie, że:

-pełna swoboda w tej dziedzinie jest z różnych powodów niemożliwa, a nawet bez odpowiedniej kontroli i ochrony może okazać się szkodliwa

-określenie reguł podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej odbywa się w interesie bezpiecznego obrotu gospodarczego dla ochrony konsumentów ze względu na ochronę mechanizmów rynkowych a także z powodów ekonomicznych i ochrony innych interesów publicznych na straży których stoi państwo

13)Zasady podejmowania i prowadzenia działalności według ustawy

▪ zasada wolności gospodarczych- Wolność prowadzenia działalności gospodarczej jest jednym z fundamentów ustroju gospodarczego RP. Stan wolności gospodarczej jest stanem naturalnym, jakiekolwiek ograniczenia stanowią wyjątek i mogą być wprowadzane jedynie z uwagi na ważny interes publiczny i tylko w drodze ustawy. Zasada wolności gospodarczej mieści w sobie następujące uprawnienia: - swobodę podejmowania decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej, - swobodę sposobu prowadzenia działalności gospodarczej, - swobodę wyboru formy organizacyjno-prawnej. Wolność gospodarcza nie jest prawem absolutnym, może być reglamentowana przez państwo. Ograniczenia takie najczęściej polegają na wprowadzeniu obowiązku uzyskania koncesji, zezwoleń, licencji, wprowadzeniu monopolu państwa na prowadzenie określonej działalności itp. ( art. 20 K, art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ).

Koncesja jest wyrażaną w formie decyzji administracyjnej zgodą organu administracji publicznej na podjęcie działalności gospodarczej w sferze objętej wyłącznością państwa. Decyzja koncesyjna ma w dużej mierze charakter uznaniowy

Zezwolenie jest decyzją polegającą na ustaleniu, iż ubiegający się o zezwolenie podmiot spełnił wszystkie przewidziane prawem warunki pozwalające mu na rozpoczęcie działalności gospodarczej w danej dziedzinie.

Decyzje te mają niekiedy inne nazwy, np. licencja, zgoda, ale bez względu na nazwę wszystkie traktowane są w taki sam sposób

▪ zasada równości przedsiębiorców-na równych prawach, oznacza równe szanse włączenia się w działalność gospodarczą tzn. równe szanse w dostępie do władania środkami produkcji, siły roboczej, równe reguły prowadzenia działalności gospodarczej, równość sektorów gospodarczych, równość korzystania z kredytów bankowych.

▪ zasada równości przedsiębiorców- zasada równości mieści w sobie następujące podstawowe uprawnienia:
- równość ochrony prawnej (sadowej) dla wszystkich form prowadzenia działalności gospodarczej. Ochrona ta dotyczy przede wszystkim samodzielności podmiotów gospodarczych i prowadzenia działalności we własnym imieniu i na własna odpowiedzialność.
- równość obciążeń podatkowych i innych ciężarów publicznych
- równość w dostępie do rynku (towarów, usług, zamówień)
Zasadą równości objęte są także osoby zagraniczne, na zasadach przewidzianych ustawą o swobodzie działalności gospodarczej (art. 32 Konstytucji oraz art. 6 ust. O swobodzie działalności gospodarczej).

▪ zasada uczciwej konkurencji- przedsiębiorca przy prowadzeniu działalności gospodarczej zobowiązany jest kierować się zasadami uczciwej konkurencji. Nie powinien on podejmować działań, mających na celu ograniczanie konkurencji, w szczególności polegających na osłabieniu wolności gospodarczej, swobody wyboru i samodzielności działalności innych przedsiębiorców oraz konsumentów na rynku. ( art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawa z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i ustawa z dnia 15 grudnia 2000 o ochronie konkurencji i konsumentów).

▪ zasada poszanowania dobrych obyczajów- wprowadzenie tego rodzaju zasady do obrotu prawnego ma na celu podkreślenie, ze przestrzeganie w obrocie gospodarczym wyłącznie przepisów może być niewystarczające. Dla zapewnienia prawidłowej praktyki gospodarczej niezbędne jest jeszcze m.in. budowanie zaufania kontrahentów, dbałość o staranność i sumienność w kontraktach, profesjonalizm

▪ zasada poszanowania słusznych interesów konsumentów-

Konsument- osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową

Prawa konsumenta:

=Prawo wyboru towarów i usług o odpowiadającej cenom jakości

=Prawo dostępu do rzetelnej informacji o towarach

=Prawo do ochrony przed produktami i usługami niebezpiecznymi dla zdrowia i życia

=Prawo do zaspokajania podstawowych potrzeb konsumenckich

=Prawo do wyrażania opinii o polityce konsumenckiej państwa oraz działaniach producentów i handlowców

=Prawo do pozytywnego załatwiania uzasadnionych reklamacji

=Prawo do edukacji konsumenckiej

=Prawo do życia w zdrowym środowisku naturalnym

14)Niektóre obowiązki organów administracji publicznej wobec przedsiębiorców

› organ adm. publ. nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia lub zakończenia działalności gospodarczej od spełnienia warunków nieprzewidzianych przepisami prawa

› państwo udziela przedsiębiorcom pomocy publicznej na zasadach i formach określonych w odrębnych przepisach z poszanowaniem zasad równości i konkurencji

› organy adm. publ. wspierają rozwój przedsiębiorstwa tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w szczególności wspierają mikro przedsiębiorstwa oraz małe i średnie

› wykonując swoje działania w zakresie nadzoru i kontroli organy adm. publ. działają na podstawie i w granicach prawa z poszanowaniem uzasadnionych interesów przedsiębiorców

› organy adm. publ. są zobowiązani do załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki; organ adm. publ. nie może odmówić przyjęcia pism i wniosków niekompletnych ani żądać jakichkolwiek dokumentów których konieczność przedstawienia lub złożenia nie wynika z przepisów prawa

› organy adm. publ. współdziałają z organizacjami pracodawców, pracowników, przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi

› wniosek o interpretację przepisów-zasada udzielania przedsiębiorcy na piśmie(decyzja) interpretacji przepisów dotyczących danin publicznych i składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w jego indywidualnej sprawie

15)Zasady podejmowania działalności gospodarczej na terytorium RP przez osoby zagraniczne i przedsiębiorstwa zagraniczne

a) osoba zagraniczna:

-osoba fizyczna nie posiadająca obywatelstwa polskiego

-osoba prawna z siedzibą zagranicą

-jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną posiadająca zdolność prawną z siedzibą zagranicą

b) przedsiębiorca zagraniczny:

-jest to osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą zagraniczną

III grupy:

I-osoby zagraniczne z państw członkowskich UE, państw członkowskich Europy Porozumienia o Wolnym Handlu, strona Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do UE oraz państwa nie będące stronami umów ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi mogą korzystać ze swobody działalności gospodarczej na terytorium RP tak jak obywatele

II-obywatele innych państw nie w/w ze względu na okoliczności n/w mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy. Obywatele którzy posiadają w RP: zezwolenie na osiedlenie się, na zamieszkanie na czas oznaczony, na pobyt tolerowany, korzystający z ochrony czasowej, posiadający Kartę Polaka

III-pozostałe osoby zagraniczne nie w/w które mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, zo.o i akcyjnej oraz do przystępowania do takich spółek, a także do obejmowania bądź nabywania udziałów lub akcji jeżeli umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej

c)Oddział może przedsiębiorca zagraniczny prowadzić w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo zakłada się w celu promocji i reklamy przedsiębiorstwa zagranicznego

KRYTERIUM	ODDZIAŁ	PRZEDSTAWICIELSTWO
1.podmiot tworzący	Przedsiębiorca zagraniczny	Przedsiębiorca zagraniczny
2.zakres działalności	Tożsamy lub węższy niż przedmiot dział. przedsię. zagranicznego	Reklama i promocja przedsiębiorstwa zagranicznego
3.zasady tworzenia	Zasada wzajemności o ile umowa Mn. nie stanowi inaczej	Brak zasady wzajemności
4.podmiot rejestracyjny	KRS rejestr przedsię.	Rejestr przedstawicielstw prowadzony przez ministra właściwego ds. gospo.
5.skutki rejestracji	Możliwość podejmowania i prowadzenia dział. gosp. na terytorium RP	Utworzenie przedstawicielstwa

Podobieństwa:

=obowiązek ustanowienia osoby upoważnionej do reprezentowania

=obowiązek używania dla oznaczenia oddziału i przedstawicielstwa oryginalnej nazwy przedsiębiorstwa zagranicznego wraz z przetłumaczoną na j. polski nazwę firmy przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazu „oddział w PL” lub „przedstawicielstwo w PL”

=obowiązek prowadzenia dla oddziału lub przedstawicielstwa oddzielnej rachunkowości w j. polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości

=obowiązek informacyjny wobec ministra właściwego ds. gospodarki w terminie 14dni od wystąpienia zmian stanu prawnego lub faktycznego

=możliwość wydania przez ministra właściwego ds. gospodarki decyzji o zakazie działalności w ramach oddziału lub przedstawicielstwa

=do likwidacji oddziału lub przedstawicielstwa stosuje się odpowiednio przepisy KSH o likwidacji spółki zo.o

16)Działalność gospodarcza-zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

a)Przesłanki działalności gospodarczej:

+zarobkowa

+zawodowa

-w znaczeniu profesji(wyuczony zawód)

-w znaczeniu profesjonalności(wykwalifikowanie)

+ciągłość

-uwzględnia się subiektywny zamiar przedsiębiorstwa względnie stałego wykonywania działalności

+wykonywanie w sposób zorganizowany

-z. formalne(dokonanie wszystkich kroków formalnych niezbędnych do rozpoczęcia dział. gosp.)

-z. materialne(np. zakup odpowiedniego sprzętu, wynajęcie lokalu)

+ działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa

b)Zawieszenie działalności gospodarczej

-art.14a ust.4 prawa przedsiębiorcy w okresie zawieszenia dział. gosp.

-zawiesić działalność gospodarczą może przedsiębiorca nie zatrudniający pracowników; na okres od 1 do 24miesięcy

c)Przedsiębiorca- przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

d)Klasyfikacja przedsiębiorców

▫ ze względu na rozmiary prowadzonej działalności:

średnie przedsiębiorstwo:

-zatrudnia mniej niż 250 pracowników

-jego roczny obrót nie przekracza 50milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43milionów euro

małe przedsiębiorstwo:

-zatrudnia mniej niż 50pracowników

-jego roczny obrót nie przekracza 10milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10milionów euro

mikro przedsiębiorstwo:

-zatrudnia mniej niż 10pracowników

-jego roczny obrót nie przekracza 2milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2milionów euro

▫ ze względu na formę własności kapitału:

prywatne

publiczne(państwowe i samorządowe)

▫ ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę:

krajowe

zagraniczne

17)Przedsiębiorstwo publiczne-to firmy, które są własnością państwa (rolę właściciela mogą pełnić władze centralne lub lokalne), w tym również przedsiębiorstwa akcyjne, których większościowy pakiet akcji jest w posiadaniu Skarbu Państwa.

18)Przyczyny bezpośrednie działalności gospodarczej państwowej

-brak lub niedostatek inicjatyw przeds. Prywatnych w pewnych dziedzinach gospodarki ważnych dla określonych zbiorowości, a nie przynoszących wysokich zysków

-zadania państwa w zakresie obronności i bezpieczeństwa

-szczególne znaczenie prawnych gałęzi gospodarki dla interesu ogólnego

-obowiązek przeciwdziałania zjawiskom monopolizowania rynku i zabezpieczenia warunków konkurencji

-względy historyczne

19)Przedsiębiorca publiczny-każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na sposób działania oraz formę organizacyjno-prawną, w szczególności spółkę handlową, spółdzielnię, przedsiębiorstwo państwowe, towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych oraz bank państwowy na którego działalność organ publiczny wywiera decydujący wpływ niezależnie od wpływu wywieranego na niego przez inne podmioty.

20)Formy prowadzenia działalności gospodarczej przez państwo

a)Skarb Państwa

-jednoosobowa spółka Skarbu Państwa

-udziały w w/w spółce

-udziały w fundacjach

-jednostki budżetowe i zakłady budżetowe

b)Przedsiębiorstwo państwowe

c)Państwowe osoby prawne nie będące przedsiębiorstwami

-jednostki badawczo-rozwojowe

-instytucje artystyczne

-fundusze celowe

21)Regulowana działalność gospodarcza

-ustawa decyduje czy określona działalność jest regulowana czy nie

-nie ma kontroli wstępnej, powinna być przeprowadzona kontrola po fakcie(w ciągu miesiąca)

-jest około 30sfer na które jest wymagane(katalog otwarty)np. prowadzenie kantoru wymiany walu, produkcje tablic rejestracyjnych, prowadzenie rozlewni winiarskiej

a)wymagania:

+zgłosić wniosek o zarejestrowanie w rejestrze działalności regulowanej

+sporządzić zaświadczenie, że spełnia się wymogi

+w ciągu tygodnia otrzymuje się zaświadczenie o wpisie

+z chwilą otrzymania zaświadczenia można rozpocząć działalność

b)warunki szczególne-polegają na:

=posiadaniu odpowiednich warunków lokalowych i pomieszczeń oraz wyposażenia w odpowiednie urządzenia

=posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości w których będzie wykonywana działalność

=posiadaniu uprawnień wymaganych do danego zawodu lub ewentualnie zatrudnienie osób posiadających odpowiednie wykształcenie bądź praktykę(kwalifikacje)zawodową

=wdrożenie systemu wewnętrznej kontroli

=brak prawomocnego skazania przedsiębiorcy za określone przestępstwo oraz zakaz powierzania kierowania osobom, które zostały prawomocnie skazane za określone przestępstwo

=nie wszczęciu postępowania upadłościowego i likwidacyjnego

c)odmowa udzielenia wpisu do rejestru:

-wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności objętej wpisem

-przedsiębiorco wykreślono z rejestru działalności regulowanej z przyczyn w/w w okresie 3lat poprzedzających złożenie wniosku

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje decyzje o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem gdy:

+przedsiębiorca złożył oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym

+przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymagalnych do wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie

+gdy stwierdzi rażące naruszenie warunków do wykonywania działalności

22)Funkcje KRS

• legalizacyjna- zazwyczaj dopiero wpis do rejestru jest chwilą nabycia przez dany podmiot zdolności do czynności prawnych, a to oznacza, iż dopiero z chwila wpisu podmiot może dokonywać kolejnych czynności prawnych.

• informacyjna- zawarte są wszystkie najważniejsze informacje, które pozwalają na sprawdzenie w obrocie gospodarczym statusu prawnego partnera, jego sytuacji finansowej, sposobu reprezentacji, informacji o zaległościach podatkowych i celnych, zaległościach wobec ZUS, listy wierzycieli i wysokości ich nie spłaconych w terminie wierzytelności.

• kreatywna(konstytutywna)-wpis do rejestru rodzi określone skutki prawne

• konwalidacyjna -uzdrawiająca; jeżeli naruszono przepisy i upłynął od tego określony czas to uchybienie nie jest już uchybieniem; upływ czasu powoduje uzdrowienie

23)Reglamentacja działalności gospodarczej

-wolność w granicach prawa, nie ma wolności absolutnej

Wyjątki od wolności gospodarczej(środki reglamentacyjne)

Reglamentacja-jest to stan prawny ustalony przez państwo, ograniczający swobodę podejmowania decyzji.

Środki reglamentacyjne:

-koncesja

-zezwolenia(zgoda, licencja)

-regulowana działalność gospodarcza

Podobieństwa i różnice między koncesją a zezwoleniem

KONCESJA	ZEZWOLENIE
1.forma prawna reglamentacji uregulowana w rozdz.4(przepisy ogólne; przepisy szczególne w innych ustawach). Co normują przepisy szczegółowe: -w jakim zakresie jest wymagana -kto może ubiegać się o jej udzielenie i jakie musi mieć cechy -jakie są szczególne warunki udzielenia -co powinien zawierać wniosek i jakie dokumenty należy dołączyć -co zawiera koncesja -jak ustala się opłatę za udzielenie -jak wygląda procedura postęp.przetargu -z jakich powodów można odmówić koncesji, czy podlega cofnięciu, wygaśnięciu i z jakich powodów	1. nie mają przepisów ogólnych, nie uregulowane w rozdz. 4 art.75 dotyczących zezwoleń, przepisy w odrębnych ustawach
2. przyczyny ustanowienia: -działalność jest objęta monopolem prawnym państwa -może odnosić się do dziedzin działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny	2. przyczyny ustanowienia -wiąże się z chęcią zapewnienia bezpieczeństwa życia lub zdrowia ludzkiego jak i zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego przez postawienie wymogów dotyczących kwalifikacji zawodowych, urządzeń technicznych, lokalowych i kapitałowych
3. koncesja jest decyzją administracyjną. Cechy koncesji: -jest to akt administracyjny konstytutywny -wydawany na podstawie przepisów ustawowych określających warunki i tryb koncesjonowania -wydawany na wniosek zainteresowanego -wydawany z zapewnieniem ochrony prawnej trwałości koncesji -ustalający prawa do podjęcia i prowadzenia działalności koncesjonowanej nie tylko według zasad ustalonych w ustawie, ale także na warunkach wskazanych w koncesji	3.zezwolenie jest decyzją administracyjną oznacza iż po stronie przedsiębiorcy nie istnieją przeszkody w podjęciu i w wykonywaniu działalności gospodarczej
4.określone w art.46 sfery działalności objęte są koncesją
5.naczelne i centralne organy administracji są z reguły organami które wydają koncesję -marszałek województwa -MSWiA(minister) -Prezes regulacji energii -Minister SWiA -Przewodniczący KRRiTV -Prezes Urzędu Rolnictwa Cywilnego	5.art.75 katalog otwarty -alkohol: wójt, burmistrz, prezydent miasta -odpady: wójt, burmistrz, prezydent miasta -taxi: wójt, burmistrz, prezydent miasta -alkohol hurtowo: marszałek woj. Krajowy minister -apteki: główny inspektor farmacji
6.organ koncesyjny art.5pkt1 -jest nim w zasadzie naczelny lub centralny organ administracji publicznej	6.Organ udzielający zezwolenia -są nimi zarówno naczelne i centralne organy administracji rządowej jak i terenowe organy administracji rządowej i samorządowej
7.przed podjęciem decyzji organ koncesji podejmuje czynności sprawdzająco-kontrolne
8.postępowanie koncesujące toczy się według KPA ale z uwzględnieniem odmienności określonej w odrębnych ustawach
9.organ koncesyjny może w koncesji określić warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesji
10.przetarg-gdy zainteresowanych jest więcej niż koncesji, przedmiotem jest wysokość opłaty za koncesję	10.nie ma tego; wyjątek: jeżeli o 1zezwolenie ubiega się więcej niż 1podmiot spełniający określone w ustawie warunki, minister finansów ogłasza przeprowadzenie przetargu(też opłata)
11.termin udzielenia koncesji: -od 5 do 50lat	11.termin udzielenia zezwolenia -wydaje się na czas nieoznaczony, może być wydane na czas określony
12.treść decyzji organu koncesyjnego: -udzielenie -odmowa udzielenia -zmiana -cofnięcie -ograniczenie jej zakresu	12.treść decyzji organu udzielającego zezwolenie -udzielenie -odmowa -cofnięcie
13.koncesja jest decyzją uznaniową(organ może odmówić udzielenia).Art.60 Promesa koncesji: to przyrzeczenie udzielenia koncesji; jest większa pewność dostania koncesji, kredytu; potrzebny jest dokument, że jest się właścicielem nieruchomości; toczy się przed sądem; minimum promesy 6miesięcy; nie można odmówić. Wyjątki: -uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy -wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków występujących w promesie	13.zezwolenie jest decyzją związaną. Promesa zezwolenia-przewiduje się w działalności: -w zakresie utworzenia OFE -w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub odprowadzenie ścieków -na podstawie przepisów prawa farmaceutycznego -w zakresie transportu drogowego
14.organ koncesyjny ma uprawnienia kontrolne	14.organy zezwalające też mają
15.za udzielenie koncesji lub jej zmiany oraz udzielenie promesy pobiera się opłatę skarbową	15.tak samo
16. nie ma tego	16.udzielenie zezwolenia na niektóre rodzaje działalności(np. działalność bankową)jest związane z utworzeniem określonej jednostki organizacyjnej do jej prowadzenia

24) Przekształcenia własnościowe - ogół procesów dotyczących zmiany formy własności. Termin używany najczęściej w stosunku do przedsiębiorstw i nieruchomości.

a)komunalizacja-przekazanie na zasadzie nieodpłatności mienia ogólnonarodowego

b)reprywatyzacja-zwrot mienia przyjętego na własność państwa ich prywatnym właścicielom-spadkobiercom

c)prywatyzacja-oznacza świadomą i dobrowolną rezygnację przez państwo z własności przedsiębiorstwa państwowego na rzecz podmiotów prywatnych lub innych; podejmowane w celu zmiany reżimu prawnego i finansowego przedsiębiorstw państwowych

Cechy-stanowi proces który:

-jest rozłożony w czasie

-ma prowadzić do zmiany właściciela

-ma na celu zmianę reżimu prawnego, finansowego i gospodarczego obowiązującego dotychczas przedsiębiorstw państwowych oraz zmianę sposobu zarządzania nim

-jest przeprowadzona na podstawie odrębnych od prawa cywilnego przepisów prawa oraz według specjalnej procedury.

25)Komercjalizacja-przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę kapitałową.

a)akt komercjalizacji:

=forma aktu notarialnego

=musi zawierać 3elementy:

-statut

-wysokość kapitału zakładowego

-nazwiska członków zarządu

b)W jednoosobowej spółce funkcje wolnego zgromadzenia pełni minister Skarbu Państwa, posiada on następujące kompetencje:

-uprawniony do zmiany statutu spółki

-powołuje i odwołuje członków rady nadzorczej bez względu na to przez kogo zostali powołani

-dokonuje zatwierdzenia finansowego podziału zysku lub określa sposób rozliczenia strat

-zarządza przeprowadzenie konkursu w celu wyłonienia osoby sprawującej zarząd

-wyraża zgodę na:

+ zaciąganie innej spółki

+ objęcie lub nabycie akcji innej spółki

+ zbycia nabytych lub objętych akcji innej spółki

W tym przypadku udziela zgody w formie uchwały w której określa warunki i tryb ich zbycia.

c)Rodzaje komercjalizacji:

=samoistna

=w celu prywatyzacji

=w celu komunalizacji(dokonuje się na uzasadniony wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego na obszarze którego znajduje się siedziba tego przedsiębiorstwa, na podstawie uchwały organu stanowiącego tej jednostki skierowanego do ministra Skarbu Państwa).

Uwzględnienie wniosku skutkuje przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę kapitałową, która następnie podlega komunalizacji dokonanej przez ministra Skarbu Państwa.

Wniesienie przedsiębiorstwa państwowego do spółki stanowi przejaw zmiany formy organizacyjnej przedsiębiorstwa dokonywanej w ramach własności państwowej. Nie jest to prywatyzacja bezpośrednia w sensie materialnym lecz jedynie w sensie organizacyjnym. Wniesienie przedsiębiorstwa państwowego do spółki następuje na zarządzenie ministra Skarbu Państwa.

26)Prywatyzacja

▪ pośrednia

-obejmowanie akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek Skarbu Państwa powstałych w wyniku komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa oraz inne osoby prawne państwowe

-zbywanie należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach

▪ bezpośrednia-polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa przez :
I - sprzedaż przedsiębiorstwa;
II - wniesienie przedsiębiorstwa do spółki;
III – oddanie przedsiębiorstwa do prywatnego korzystania.
Prywatyzacji bezpośredniej podlegać mogą tylko przedsiębiorstwa, które spełniają określone warunki m.in. w zakresie:
- wielkości zatrudnienia do 500 osób;
- wartości sprzedanych towarów i usług do 6 mln EURO;
- wysokości funduszy własnych do 2 mln EURO.
Prywatyzacji bezpośredniej w imieniu skarbu państwa dokonuje organ założycielski przedsiębiorstwa państwowego (wojewoda) wydając za zgodą ministra skarbu państwa zarządzanie o prywatyzacji bezpośredniej wskazujące formę prywatyzacji i działając przez pełnomocników ds. prywatyzacji. Załącznikiem do zarządzania jest analiza stanu przedsiębiorstwa zawierająca m.in. stan prawny majątku przedsiębiorstwa państwowego, ocenę realizacji obowiązków wynikających z wymogów ochrony środowiska i ochrony dóbr kultury oraz oszacowanie wartości przedsiębiorstwa.
Formy prywatyzacji bezpośredniej:
a) sprzedaż przedsiębiorstwa w trybie przetargu publicznego lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia;
b) wniesienie przedsiębiorstwa do spółki – w trybie rokowań podjętych na podstawie publicznego przetargu;
c) oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania na rzecz spółki pracowniczej spełniającej określone warunki.
27)Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego:

a)działalność gospodarcza w zakresie użyteczności publicznej-działalność, której celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokojenie zbiorowych potrzeb ludzkości w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych:

-zakład budżetowy

-spółki prawa handlowego

-jednostki budżetowe

-założenie z innymi podmiotami spółdzielni lub przystąpienie przez gminę do spółdzielni

-utworzenie przez gminę fundacji

b)działalność gospodarcza komercyjna-mogą prowadzić: gmina, województwo

Gmina 3 warunki:

I-istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym i występuje w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływające ujemnie na poziom życia

II-jeżeli gmina ma źle sprzedać lub w inny sposób pozbyć się składników mienia komunalnego to może go wnieść w formie aportu do spółki prawa handlowego

III-gmina może posiadać akcje lub udziały w spółkach zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, produkcyjną, wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego a także w innych spółkach dla rozwoju gminy. Może prowadzić gmina działalność w formie spółek kapitałowych.

Województwo:

Poza sferą użyteczności publicznej województwo może tworzyć spółki kapitałowe oraz przystępować do nich jeżeli działalność spółki polega na wykonywaniu promocyjnej, edukacyjnej i wydawniczej działalności służącej rozwojowi województwa.

28)Konkurencja

-nie ma w prawie definicji konkurencji; jest to zjawisko dynamiczne, zmieniające się

-jest to rywalizacja na płaszczyźnie gospodarczej

a)znaczenie konkurencji w sensie ekonomicznym-jest to walka przedsiębiorców o osiągnięcie korzyści ze sprzedaży i usług oraz walka o rynki zaopatrzenia i zbytu, a także o siłę roboczą

b)konkurenci-są to przedsiębiorcy wprowadzający/mogący wprowadzić nabywający/mogący nabywać towary w tym samym czasie na rynku właściwym

c)mechanizm konkurencji:

▪ warunki funkcjonowania-istnienie samodzielnych przedsiębiorstw; uczestnicy rynku muszą reagować na bodźce jakimi są zysk i strata; dostęp przedsiębiorców do rynku

▪ samodzielny mechanizm konkurencji-składa się z działań przedsiębiorców mających na celu zdobycie przewagi konkurencyjnej:

Fazy konkurencji:

I-faza ataku-zachowanie kreatywne

II-faza pościgu-zachowanie przystosowawcze

▪ skutki tych procesów dla przedsiębiorców i całej gospodarki-konkurencja powoduje daleko idącą standaryzację zachowań przedsiębiorców, jest to niezbędne aby przedsiębiorstwo mogło przetrwać i zachować swoje znaczenie rynkowe; konkurencja przyczyniając się do działań jest motorem i stymulatorem wydajności gospodarki

d)motywy ochrony konkurencji:

=protekcjonizm-władca chronił swoich kupców, nakładał cła na obcych kupców

=XVI-XVIII w; czyny nieuczciwej konkurencji

=ograniczenie konkurencji w pewnych dziedzinach

=zakazy konkurencji

e)system ochrony konkurencji

+ochrona konkurencji w interesie publicznym

-prawodawstwo antymonopolowe(ustawa z 27 lutego 2007r o ochronie konkurencji i konsumentów)

+ochrona konkurencji w interesie ogólnospołecznym

+ochrona konkurencji w interesie prywatnym

-zwalczanie czynów nieuczciwej konkurencji(ustawa o zwalczaniu czynów nieuczciwej konkurencji 1993r; ustawa z 2008r o zwalczaniu nieuczciwych praktyk rynkowych

-zakazy konkurencji

f)rodzaje konkurencji:

-cenowa

-poza cenowa

-jakości obsługi, produktu i usług

-reklama, fachowość obsługi

-lokalizacja

-serwisowanie

▫ konkurencja potencjalna-taki stan na rynku, który daje nowym przedsiębiorcom możliwość wejścia na rynek

▫ konkurencja rzeczywista-taki stan, który aktualnie występuje, przeistacza się w możliwość wyboru między takimi samymi lub podobnymi jednakowo dostępnymi towarami bądź usługami.

g)zasada eksterytorialności-ma zastosowanie do wszelkich działań przedsiębiorców i związków, które wywołują lub mogą wywołać skutki na terytorium RP

h)Prezes urzędu ochrony konkurencji i konsumentów organ antymonopolowy

Centralny organ adm.

-powołuje go Prezes RM w drodze konkursu otwartego i konkurencyjnego

-ma uprawnienia wynikające też z innych ustaw

-wydaje decyzje i postanowienia

-delegatura- dyrektor

Podstawowe zadania:

-zwalczanie praktyk ograniczających konkurencję

-kontrola koncentracji przedsiębiorców

-zwalczanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

29)Porozumienie

=są to umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców albo niektóre postanowienia tych umów

=uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki

=uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych

Zakazane są porozumienia, których celem i skutkiem jest: wyeliminowanie, ograniczenie, naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym

30)Nadużywanie pozycji dominującej

a)Pozycja dominująca

-domniemywa się, że jeżeli udział w rynku nie przekracza 40% to przyjmuje się, że jest to pozycja dominująca

-przedsiębiorca ma możliwość przeciwdziałania konkurencji

-jest to pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontroli oraz konsumentów.

b)Przyczyny kontroli koncentracji:

+przeciwdziałanie pogarszaniu się struktury rynku

+przeciwdziałanie monopolizacji rynku

+przeciwdziałanie negatywnym skutkom w dominacji rynkowej przedsiębiorców

c)Progi bagatelności:

-obrót światowy do 1mld e

-obrót krajowy równowart, 50mln e

- równowart. 10mln e

d)Na czym polega koncentracja:

=połączenie

=przejęcie

=utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorstwa

=nabycie przez jednego przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy

e)Postępowanie antymonopolowe:

-jest to postępowanie administracyjne

-może organ monopolistyczny prowadzić postepowanie wyjaśniające i postępowanie antymonopolowe

-przepisy kpc(dowody) i kpa(w sprawach nieregulowanych)

-można wnieść odwołanie(sąd ochrony konkurencji i konsumentów do organu antymonopolowego)

-przysługuje apelacja do sądu apelacyjnego

-kasacja do SN

f)Zaniechanie działań

Kary pieniężne:

-do 10% przychodów osiągniętych w poprzednim roku

-do 50mln e

-do 50-krotności przeciętnego wynagrodzenia