Tygodniowy odpoczynek kierowcy – pełne zasady stosowania wg Rozporządzenia 561/2006

Poniżej omawiamy najczęstsze problemy dot. odbioru odpoczynku tygodniowego,  z jakimi spotykają się kierowcy i przewoźnicy planujący zadania przewozowe.

Podstawowe pojęcia:

Po pierwsze należy zaznaczyć, że sama definicja odpoczynku tygodniowego zawarta jest w art. 4 lit. h Rozporządzenia 561/2006. Zgodnie z nią "tygodniowy okres odpoczynku" oznacza tygodniowy okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem i obejmuje "regularny tygodniowy okres odpoczynku" lub "skrócony tygodniowy okres odpoczynku":

- "regularny tygodniowy okres odpoczynku" oznacza odpoczynek trwający co najmniej 45 godzin,

- "skrócony tygodniowy okres odpoczynku" oznacza odpoczynek trwający krócej niż 45 godziny, który można, na warunkach ustalonych w art. 8 ust. 6, skrócić do nie mniej niż 24 kolejnych godzin.

Tygodniowy okres odpoczynku kierowca musi rozpocząć nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24 godzinnych licząc od końca poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku.

Regularny tygodniowy okres odpoczynku

Trwa nieprzerwanie co najmniej 45 godzin. Każdy odpoczynek tygodniowy trwający krócej będzie już kwalifikowany jako odpoczynek skrócony.

Skrócony tygodniowy okres odpoczynku i jego rekompensata

Pojęcie skróconego tygodniowego okresu odpoczynki często mylnie rozumiane jest jako odpoczynek trwający 24 godziny. W świetle ww przepisu jest to okres (nieprzerwany) trwający od 24 do 45 godzin. Nie ma zatem podstaw do twierdzenia, że odpoczynek skrócony zawsze traktowany jest jako ten minimalny, czyli 24 godzinny. Potwierdzenie tego znajduje się w dalszych przepisach dot. odpoczynków tygodniowych. Zgodnie z art. 8 punkt 6 Rozporządzenia 561/2006 skrócenie odpoczynku należy skompensować równoważnym odpoczynkiem wykorzystanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu.

Przykład: skrócenie odpoczynku tygodniowego o 10 godzin (kierowca faktycznie odbiera 35 godzin odpoczynku tygodniowego) równoważy się okresem 10 godzin wykorzystanych w innym terminie, lecz nie później niż do 3 tygodni następujących po tygodniu, w którym nastąpiło skrócenie.

Rekompensatę skróconego odpoczynku tygodniowego (czyli przykładowe 10 godzin) można połączyć z każdym innym okresem odpoczynku, który trwa co najmniej 9 godzin (w efekcie czego 9 godzinny odpoczynek dzienny przedłużamy do np. 19 godzin i otrzymujemy zrekompensowany czas skróconego odpoczynku tygodniowego oraz 9 dzienny odpoczynek dobowy).

Należy ponadto pamiętać, że odpoczynek skrócony może być wykorzystany maksymalnie raz na dwa tygodnie, co w konsekwencji nie pozwala na odbieranie 2 lub 3 odpoczynków tygodniowych skróconych następujących po sobie.  

Czy po odpoczynku tygodniowym zawsze można rozpocząć nowy cykl jazdy?

Kwestia w tej materii nie jest oczywista, jeśli kierowca w danym tygodniu wykorzystał 56 godzin prowadzenia pojazdu.

Należy tu bowiem przytoczyć dwie definicje z Rozporządzenia 561/2006:

- art. 4 lit. i) - "tydzień" oznacza okres od godz. 00.00 w poniedziałek do godz. 24.00 w niedzielę;

- art. 4 lit. l) "tygodniowy czas prowadzenia pojazdu" oznacza łączny czas prowadzenia pojazdu w ciągu tygodnia;

oraz treść art. 6 pkt. 2: „Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 56 godzin i nie może skutkować przekroczeniem maksymalnego tygodniowego czasu pracy ustalonego w dyrektywie 2002/15/WE.”

Tygodniowy okres prowadzenia pojazdu rozliczany jest niezależnie od ilości wykorzystanego w danym tygodniu odpoczynku. Czas „samej” jazdy nie może przekroczyć od poniedziałku 0:00 do niedzieli 24:00  - 56 godzin, a całkowity czas pracy (czyli jazda i inne czynności) nie może trwać dłużej niż 60 godzin.

Zatem jeśli kierowca w danym tygodniu wykorzystał niemal pełny dozwolony czas jazdy (do 56 godzin maksymalnie) a następnie odebrał skrócony tygodniowy odpoczynek do godziny 18.00 w niedzielę to ponownie może rozpocząć prowadzenie pojazdu dopiero o godzinie 0:00 w poniedziałek. Pomimo, że prawidłowo odebrał odpoczynek tygodniowy, nie może jednak w tygodniu prowadzić więcej niż 56 godzin.

Możliwość wykorzystania odpoczynku tygodniowego w pojeździe

Zgodnie z art. 8 ust. 8 rozporządzenia WE nr 561/2006 możliwość wykorzystania odpoczynku w pojeździe jest przewidziana w przypadku:

- wszystkich rodzajów odpoczynku dziennego oraz

- skróconego odpoczynku tygodniowego (a więc trwającego mniej niż 45 godzin)

A zatem jeśli pojazd jest wyposażony w miejsce do spania i znajduje się na postoju, to nigdy nie może zostać wykorzystany do odbioru odpoczynku tygodniowego regularnego wynoszącego nieprzerwanie 45 godzin. W samochodzie kierowca może wykorzystać TYLKO skrócony odpoczynek tygodniowy.