System ubezpieczeń
kolokwium
Ubezpieczający – nie zawsze jest ubezpieczonym, to ten który podpisuje umowę, płaci składki.
Ubezpieczony – objęty ochroną ubezpieczeniową.
Ubezpieczyciel – Towarzystwo Ubezpieczeniowe.
Uposażony – upoważniony do otrzymania świadczeń po śmierci ubezpieczonego, nie musi być członkiem rodziny, może ich być więcej – rozkłada się procentowo, za pomocą dokumentów: PESEL, imię, nazwisko, adres.
Świadczenie – dotyczy ubezpieczeń osobowych.
Odszkodowanie – dotyczy ubezpieczeń majątkowych.
Pozytywne aspekty ubezpieczeń - dożycie, urodzenie dziecka.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia - to zbiór przepisów prawnych stosowanych do wszystkich rodzajów ubezpieczeń w danym towarzystwie ubezpieczeniowym lub podmiocie zapewniającym ochronę ubezpieczeniową. OWU ustalają prawa i obowiązki stron umowy ubezpieczenia. Należy zawsze zwrócić uwagę na wyłączenia, ryzyko ubezpieczeniowe.
Kryterium klasyfikacji ubezpieczeń:
Przystąpienia, obowiązku – przymusowe (np.: transportu – OC, zdrowotne -społeczne, OC rolników z tytułu posiadania gospodarstw rolnych, OC szczególne – zawody, czynności, działalność), dobrowolne;
Czasu – krótkoterminowe, długoterminowe;
Podmiotów – przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe;
Przedmiotowe – osobowe, majątkowe;
Zysku – komercyjne, non-profit;
Sumy ubezpieczeń – stałe, zmienne;
Ustawowy - -osobowe, majątkowe – Ustawa o działalności ubezpieczeniowej – Dział 1, 2 + Załącznik.
| Obowiązkowe | Dobrowolne |
|---|---|
|
|
Zbiór elementów powiązanych ze sobą w taki sposób, że stanowią one całość zdolną do funkcjonowania w określony sposób,
Zbiór elementów wraz z relacjami zachodzącymi pomiędzy tymi elementami.
Ubezpieczenia tworzą system- główne elementy systemu ubezpieczeń tworzą określoną strukturę i wykazują określone relacja z innymi elementami:
Podmioty zapewniające ochronę ubezpieczeniową (zakłady ubezpieczeń, fundusze ubezpieczeń i zarządzające nimi podmioty),
Ubezpieczeni pozostający pod ochroną ubezpieczeniową (ochronie podlegają dobra osobiste i dobra majątkowe)
Ubezpieczający (zawierający umowy- nie zawsze tożsami z ubezpieczonymi)
Płatnicy składek ubezpieczeniowych
Płatnik finansujący świadczenia z tytułu ubezpieczeń, np. NFZ,
Pośrednicy ubezpieczeniowi (różne formy pośrednictwa), nie mówimy o tym w przypadku ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych),
Nadzór finansowy (w zależności od modelu może być wyodrębniony nadzór ubezpieczeniowy).
Podmioty wsparcia prawnego i ochrony interesu ubezpieczeniowych (rzecznicy, fundacje, stowarzyszenia ochrony różnych grup interesów, biura narodowe)
Organizacje samorządu ubezpieczeniowego (zrzeszenia ubezpieczycieli, pośredników ubezpieczeniowych, zrzeszenia innych grup- np. prawników ubezpieczeniowych akcjonariuszy),
Inne podmioty systemu ubezpieczeń (podmioty likwidujące/ naprawiające)..
Ubezpieczenia emerytalne:
składka na ubezpieczenie emerytalne odprowadzana jest od podstawy wymiaru w wysokości 19,52 %
Składki na ubezpieczenie emerytalne finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczony i płatnik składek
Ubezpieczenia rentowe:
comiesięczna wypłata określonej kwoty w okresie wyznaczonym przez specjalną komisję np. osobom niezdolnym do pracy
rozróżniamy rentę inwalidzką i szkoleniową
składka na ubezpieczenie rentowe wynosi 8 % podstawy wymiaru składki
Składka opłacana jest w części przez pracodawcę (6,5 proc. podstawy wymiaru), a w części przez pracownika (1,5 proc. podstawy wymiaru)
Ubezpieczenie chorobowe:
Ubezpieczenie finansowane jest poprzez składki samych zainteresowanych, które potrącane są od wynagrodzenia w wysokości 2.45% (podstawy wymiaru) wynagrodzenia.
Płatnikiem składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są pracodawcy lub inne podmioty na rzecz których świadczona jest praca.
Obowiązkowe:
Zawierane są w wyniku nakazu, wynikającego z bezpośrednio obowiązujących przepisów prawa, przy zaistnieniu określonych w nich przesłanek.
Wśród wszystkich ubezpieczeń komunikacyjnych zasadniczą rolę odgrywa właśnie obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej OC.
Dobrowolne:
Autocasco (AC)
Assistance
Ochrony prawnej
NNNW kierowcy i pasażerów
Kosztów leczenia za granicą
Bagażu i rzeczy osobistych osób podróżujących
Ubezpieczenia osobowe:
Ubezpieczenia osobowe skierowane są do wszystkich obywateli.
Do ubezpieczeń osobowych najczęściej zaliczane są:
1) ubezpieczenia na życie
2) ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków
3) ubezpieczenia chorobowe, zwane też ubezpieczeniami zdrowotnymi.
Ryzyko:
ryzyko może dotyczyć zdarzeń negatywnych jak i pozytywnych związanych z życiem;
ryzyko ubezpieczeniowe realizuje się w stosunku do osoby ubezpieczeniowej a nie do jej majątku;
celem zawarcia umowy jest zapewnienie wypłaty świadczeń ubezpieczonemu lub osobom uprawnionym
świadczenie ubezpieczeniowe ma zwykle charakter nie odszkodowawczy.
w ubezpieczeniach osobowych suma ubezpieczeniowa jest równoznaczna z kwotą planowaną do wypłaty i w zasadzie nie jest limitowana.
Przy ubezpieczeniu osobowym ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia, a w razie jego braku - ze skutkiem natychmiastowym.
Ubezpieczenia na życie:
W ubezpieczeniu na życie wypadkiem ubezpieczeniowym jest śmierć ubezpieczonego lub dożycie przez niego określonego w umowie wieku.
Od czego zależy składka:
wieku
płci
stanu zdrowia ubezpieczonego
Cechą charakterystyczną ubezpieczeń na życie jest długi okres trwania umowy. Zakład ubezpieczeń ponosi przez wiele lat odpowiedzialność gwarancyjną z tytułu ubezpieczeń życiowych i dlatego składka ubezpieczeniowa płacona jest okresowo przez cały czas trwania umowy ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia przewiduje, że minimalny okres ubezpieczenia wynosi 5 lat. Maksymalny okres ubezpieczenia jest ograniczony wiekiem ubezpieczonego. Zdarzenia losowe ubezpieczeń na życie objęte ochroną ubezpieczeniową muszą wystąpić i ich efekt jest z góry znany, niewiadomy jest tylko termin ich wystąpienia.
Zakład ubezpieczeń nie może uwolnić się od odpowiedzialności za śmierć osoby, której życie jest przedmiotem ubezpieczenia, w wyniku samobójstwa, jeżeli nastąpiło ono po upływie lat dwóch od dnia zawarcia przez zakład ubezpieczeń umowy ubezpieczenia.
Podstawowe typy ubezpieczeń na życie:
Ubezpieczenia czasowe:
Warianty:
Trwające przeważnie od roku do 5 lat przy stałej sumie ubezpieczenia.
Z obniżającą się sumą ubezpieczenia , stanowiącą wartość niespłaconej kwoty kredytu.
Składka : wpłacana jednorazowo bądź też okresowo, w odstępach rocznych, kwartalnych lub miesięcznych
Cel: zabezpieczenie rodziny na wypadek śmierci jedynego lub podstawowego żywiciela w szczególnie niekorzystnym okresie
Charakter : ubezpieczenie ryzyka śmierci
Nie ma wartości wykupowej
Ubezpieczenie na całe życie:
Warianty:
Jednolita składka przez cały okres płatności
Przy wzrastającej składce ( i wzrastającej sumie ubezpieczenia)w celu zneutralizowania ujemnych skutków inflacji
Składka : wpłacana okresowo: rocznie, kwartalnie lub miesięcznie, albo do końca ubezpieczenia, albo do ustalonego wieku
Cel: dostarczenie rodzinie zmarłego środków na pokrycie kosztów związanych ze śmiercią jej członka oraz środków, które zastąpiłby brak dochodów zmarłego.
Charakter : ochronny
Ma wartość wykupową. Może zostać zamienione na bezskładkowe.
Ubezpieczenie na dożycie:
Warianty:
Jednolita składka przez cały okres płatności
Przy wzrastającej składce w celu zneutralizowania ujemnych skutków inflacji
Składka : periodycznie w ciągu okresu ubezpieczenia
Cel: uzyskanie dodatkowych środków przez osoby samotne pod koniec aktywności zawodowej
Charakter : oszczędnościowy
Ma wartość wykupową. Może zostać zmienione na bezskładkowe.
Ubezpieczenie na wypadek śmierci i dożycie:
Warianty:
Jednolita składka przez cały okres płatności
Przy wzrastającej składce ( i wzrastającej sumie ubezpieczenia) w celu zneutralizowania ujemnych skutków inflacji
Składka : wpłacana przeważnie przez cały okres ubezpieczenia w odstępach rocznych, kwartalnych lub miesięcznych
Cel: utrzymanie standardu życia rodziny po śmierci jednego z członków, a ponad to w razie dożycia przez niego określonego wieku
Charakter : posiada wszystkie walory ubezpieczenia przy pełnym uwzględnieniu czynnika oszczędnościowego
Ma wartość wykupową . Może zostać zmienione na bezskładkowe.
Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci:
Rodzaje:
Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci bez renty
Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci z rentą
Warianty:
Jednolita składka przez cały okres płatności
Przy wzrastającej składce i wzrastającej sumie ubezpieczenia
Składka :jednorazowa bądź też okresowa, w odstępach rocznych, kwartalnych lub miesięcznych, na ogół przez cały okres ubezpieczenia
Cel: Zapewnienie dziecku świadczenia po osiągnięciu wieku dojrzałego
Charakter : oszczędnościowy oraz ochronny
Ma wartość wykupową i może być zamienione na bezskładkowe
Odmiany ubezpieczenia zaopatrzenia dzieci:
Ubezpieczenie na życie dwojga rodziców
Ubezpieczenie stypendialne
Ubezpieczenie młodzieżowe.
Ubezpieczenie na życie związane z funduszem inwestycyjnym:
Warianty:
Ubezpieczenie uniwersalne- ochrona maksymalna
Ubezpieczenie uniwersalne- ochrona życia
Składka : Koszt ubezpieczenia zależy od wieku ubezpieczonego oraz wartości ubezpieczenia na ryzyku netto
Można całkowicie lub częściowo wycofać kapitał
Ubezpieczenie rentowe:
Warianty:
Renty odroczone, przy których świadczenia płacone są począwszy od ustalonej daty w przyszłości
Renty natychmiast płatne przy których świadczenia płacone są od razu
Składka : jednorazowa
Charakter : metoda oszczędzania i stopniowego korzystania z zaoszczędzonych pieniędzy w latach późniejszych
Przy ubezpieczeniu renty wpłacony kapitał nie jest zamrożony i może być wyjęty przez ubezpieczonego wraz z odsetkami, po odliczeniu kosztów administracyjnych , ale tylko przed rozpoczęciem płatności renty
Ubezpieczenia grupowe na życie:
Różnią się od ubezpieczeń jednostkowych oceną ryzyka oraz techniką zawierania i administrowania ubezpieczeniem
Sposoby opłaty składek: przez pracownika, przez zakład pracy i wspólna opłata. (program składkowy i nieskładkowy)
W ramach grupowego ubezpieczenia objęte mogą być następujące świadczenia:
Emerytura dla pracownika po osiągnięciu wieku emerytalnego
Emerytura dla osoby pozostającej na utrzymaniu
Inne formy świadczeń rentowych
Świadczenia na wypadek śmierci pracownika
Świadczenia na wypadek śmierci członków rodziny
Świadczenia na wypadek śmierci pracownika na skutek nieszczęśliwego wypadku
Świadczenie z powodu kalectwa pracownika spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem
Świadczenie z tytułu niezdolności do pracy
Świadczenie z tytułu kosztów leczenia
Inne świadczenia.
Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków:
Warunki ubezpieczenia kształtowane są przez ogólne warunki ubezpieczenia oraz polisy:
Występuje w sposób nagły
Wbrew woli poszkodowanego
Powoduje trwały uszczerbek na zdrowiu w następstwie uszkodzenia ciała lun rozstroju zdrowia lub śmierci.
Konieczne jest istnienie związku przyczynowego między zdarzeniem, a skutkiem w postaci uszkodzenia ciała i śmierci.
Uszczerbek na zdrowiu może być określony:
Szczegółowo, z punktu widzenia anatomo-fizjologicznego, niezależnie od wykonywanego zawodu
W sposób uproszczony (większe rozmiary kalectwa. Zależnie od wykonywanego zawodu i niezależnie.
Jest to niezdolność do samodzielnej egzystencji, całkowita niezdolność do pracy lub częściowa niezdoloność
Ubezpieczenia NW:
Ubezpieczenia ogólne: niebezpieczeństwa zawodowe, życia codziennego, ryzyka sportowe.
Ubezpieczenia specjalne: tylko do niebezpieczeństwa zawodowego albo tylko do ryzyka podróży, ryzyka sportowego itd..
Ubezpieczenia chorobowe:
Celem ubezpieczenia chorobowego jest:
Opłacenie kosztów leczenia w kraju.
Opłacenie kosztów leczenia za granicą w wyniku nagłej choroby lub wypadku.
Pomoc finansowa w razie zaistnienia ciężkich chorób.
Pokrycie strat związanych z niemożliwością wykonywania pracy w związku z chorobą.
Świadczenia z tytułu ubezpieczenia kosztów leczenia:
-pokrycie kosztów leczenia
-leków, protez, specjalnych zabiegów, konsultacji
-pokrycie kosztów operacji, pobytu w szpitalu,
-opieka pielęgniarska.
Ubezpieczenia majątkowe:
Ubezpieczenia majątkowe obejmują ryzyko, na jakie przedmioty lub podmioty ubezpieczone mogą być narażone. Obejmują one wszelkie dobra majątkowe: budynki, urządzenia, materiały, towary, gotówkę, czyli odnoszą się do poszczególnych elementów mienia osoby ubezpieczonej, a także do określonych wartości majątkowych, związanych z ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. Mają one na celu pokrywanie strat materialnych, w wyniku szkody. Podział tych ubezpieczeń zależy od przedmiotu ubezpieczenia oraz rodzaju ryzyka.
| przedmiot ubezpieczenia | ryzyko majątkowe: prawa i obowiązki osoby ubezpieczonej |
|---|---|
| podmiot ubezpieczenia | osoba fizyczna, osoba prawna |
| charakter szkody | szkoda wymierna w pieniądzu, zawsze negatywny charakter |
| suma ubezpieczenia | zależy od wartości przedmiotu ubezpieczenia |
| charakter świadczenia | odszkodowanie |
| czas trwania umowy | krótkoterminowe (zwykle do 1 roku) |
Ubezpieczenia majątkowe
mienia
odpowiedzialności cywilnej
Ubezpieczenia OC:
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej chroni w przypadku, gdy wyrządzimy komuś szkodę, a zakład ubezpieczeń pokrywa ekonomiczne skutki szkód wyrządzonych osobom trzecim.
Ubezpieczenia OC:
obowiązkowe (adwokatów, radców prawnych, notariuszy, rzeczników patentowych, podmiotów wykonujących doradztwo podatkowe, architektów i inżynierów budownictwa,rzeczoznawcy majątkowego,pośrednika w obrocie nieruchomościami, zarządcy nieruchomości, rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu, z tytułu wykonywania działalności brokerskiej, podmiotu przyjmującego zamówienie na wykonywanie świadczenia zdrowotnego, organizatora imprezy masowej, budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego)
dobrowolne (os. fizycznej, os. prawnej uprawnionej do badania sprawozdań finansowych lub prowadzenia ksiąg rachunkowych, osób fizycznych wykonujących zawód w służbie zdrowia, nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych, członków władz spółek kapitałowych, osoby prowadzącej strzeżony parking samochodowy, jednostek organizacyjnych sprawujących funkcję zarządu drogi publicznej, użytkownika jachtu śródlądowego, użytkownika statku powietrznego).
Rodzaje ubezpieczenia OC:
komunikacyjne – najpopularniejsze w Polsce ubezpieczenia OC. Dotyczą samochodów osobowych i innych pojazdów mechanicznych, Obejmuje szkody rzeczowe (pokrywa koszty naprawy samochodu) i szkody osobowe (odszkodowania dla osób poszkodowanych w wypadku), funkcjonuje tylko w sytuacji, gdy do zdarzenia doszło w związku z ruchem pojazdu
zawodowe - adresowane do podmiotów, które posiadają stosowne uprawnienia do wykonywania zawodów wiążących się ze szczególną odpowiedzialnością, obejmuje szkody wyrządzone, jako skutek działania lub zaniechania ubezpieczonego w związku z prowadzeniem czynności wykonywanych w ramach określonego zawodu.
działalności gospodarczej - kierowane do osób fizycznych, prawnych oraz jednostek administracyjnych nie posiadających osobowości prawnej, OC kontraktowe dotyczy odpowiedzialności za szkody wywołane przez niewykonanie lub niezgodne z warunkami umowy zobowiązanie.OC deliktowe dotyczy odpowiedzialności za czyn niedozwolony, mimo że szkoda została wyrządzona nieumyślnie
w życiu prywatnym - skierowane jest do wszystkich osób fizycznych, zwłaszcza dla posiadaczy nieruchomości i osób, które wynajmują lub są najemcami nieruchomości, obejmuje odpowiedzialność cywilną ubezpieczonego za szkody wyrządzone osobom trzecim w życiu codziennym. Należą do nich m.in. spowodowanie śmierci, uszkodzenie ciała lub rozstroju zdrowia oraz uszkodzenie lub zniszczenie mienia.
Ubezpieczenia mienia:
Ubezpieczenie mienia od ognia i innych zdarzeń losowych:
Przedmiotem może być wszelkie mienie ruchome i nieruchome stanowiące własność ubezpieczającego, mienie osobiste jego pracowników, a także mienie będące w posiadaniu lub pod kontrolą ubezpieczającego, w przypadku kiedy na ubezpieczającym spoczywa obowiązek ubezpieczenia. Obejmuje: budynki, budowle wraz z urządzeniami i instalacjami w nich zawartymi, obejmujące także mienie, stanowiące stałe elementy budynków lub ich konstrukcji, maszyny, urządzenia produkcyjne, aparaty, narzędzia, wyposażenie sklepów i magazynów, nakłady inwestycyjne, środki obrotowe – materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez ubezpieczonego produkty gotowe, zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty, surowce, naprawy, niezbędne w pracy przedmioty prywatne ubezpieczonego lub jego pracowników, gotówkę, papiery wartościowe, złoto, srebro, perły.
Zakres ubezpieczenia:
Podstawowy - szkody spowodowane przez: pożar, uderzenie pioruna,wybuch, upadek statku powietrznego, uderzenie pojazdu.
Rozszerzony – szkody powstałe na skutek: huraganu, nawalengo deszczu, gradu, lawiny, osuwania się ziemi, dymu, ciężaru śniegu lub lodu, zapadania się ziemi, zalania, fali uderzeniowej
W zakresie pełnym ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane przez zdarzenia określone wyżej oraz powstałe wskutek powodzi.
Suma ubezpieczenia jest to kwota pieniężna stanowiąca górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, w ramach której wypłacane jest odszkodowanie. Wysokość sumy ubezpieczenia określa klient w porozumieniu z towarzystwem ubezpieczeniowym na podstawie ustalonego zakresu ubezpieczenia i ustalonych wartości ubezpieczeniowych.
Wartość ubezpieczeniowa:
nowa suma odtworzeniowa - wartość pozwalająca, w przypadku szkody całkowitej, na odbudowę, odtworzenie lub zastąpienie danego przedmiotu w celu doprowadzenia go do stanu „jak nowy”
wartość rzeczywista - wartość pozwalająca w przypadku szkody całkowitej na odbudowę, odtworzenie lub zastąpienie danego przedmiotu, obiektu w celu doprowadzenia go do stanu jak w dniu poprzedzającym wydarzenie się szkody
wartość księgowa brutto - księgowa wartość początkowa z uwzględnianiem kolejnych przeszacowań
Umowa ubezpieczenia może zostać zawarta w następujących systemach ubezpieczenia:
na sumy stałe – powinien być stosowany przede wszystkim w ubezpieczeniu zgromadzonych na terenie jednej lokalizacji. Ubezpieczeniu podlega wówczas całkowita wartość mienia i to do jej wysokości wypłacone zostanie odszkodowanie,
solidarny na sumy stałe – stosowany w ubezpieczeniach mienia znajdującego się w różnych placówkach lub miejscach, ale pod warunkiem, prowadzenia dla nich wspólnej księgowości. Jest to system korzystny zwłaszcza przy częstym przemieszczaniu mienia pomiędzy poszczególnymi lokalizacjami - posiadasz jedną polisę i nie musisz zgłaszać ubezpieczycielowi kolejnych miejsc pobytu "podróżującego" mienia.
na sumy zmienne – najczęściej stosowany przy ubezpieczeniu środków oraz gotówki i mienia w transporcie.Stosowany, gdy przewidywane są duże wahania wartości ubezpieczanego mienia w całym okresie ubezpieczenia. Do ubezpieczenia zgłasza się jedynie przewidywaną największą dzienną wartość środków obrotowych, jaka może zostać zgromadzona w miejscu ubezpieczenia w całym okresie obowiązywania polisy.
na pierwsze ryzyko – stosowany jest najczęściej w ubezpieczeniu mienia pracowniczego oraz dopuszczalny jest w ubezpieczeniu nakładów inwestycyjnych. System ten polega na zgłoszeniu do ubezpieczenia takiej wartości mienia ruchomego, która stanowi równowartość maksymalnej straty, jakiej możesz doznać w następstwie jednego zdarzenia losowego.
Ubezpieczenie mienia od kradzieży z włamaniem i rabunku:
Przedmiotem ubezpieczenia od kradzieży z włamaniem i rabunku może być wszelkie mienie ruchome należące do ubezpieczonego lub będące wykorzystywane przez firmę ubezpieczonego np.: sprzęt elektroniczny, meble i wyposażenie, środki obrotowe, wartości pieniężne, mienie osób trzecich.
Najważniejsze i najczęstsze wyłączenia:
Odpowiedzialność nie zachodzi w przypadku: wszelkiego rodzajów kart płatniczych, kredytowych, chargé i debetowych, złota, srebra, kamieni szlachetnych, półszlachetnych, synestetycznych perłach, bursztynie, platynie, akt dokumentów, rękopisów, danych na nośnikach wszelkiego rodzaju.
Ubezpieczenie mienia od wandalizmu:
Ochrona przed rozmyślnym, bezprawnym zniszczeniem ubezpieczonego mienia przez osoby trzecie działające z zamiarem jego zniszczenia lub uszkodzenia. Przedmiotem ubezpieczenia mogą być nieruchomości, mienie ruchome i mienie osób trzecich.
Często warunkiem podpisania umowy ubezpieczeniowej przed wandalizmem jest zawarcie ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych i/lub od kradzieży z włamaniem i rabunku.
Odpowiedzialność nie zachodzi w przypadku: wszelkiego rodzajów kart płatniczych, kredytowych, chargé i debetowych, akt dokumentów, rękopisów, danych na nośnikach wszelkiego rodzaju, graffiti, pomalowanie, porysowanie powierzchni (niektóre Towarzystwa Ubezpieczeniowe nie mają tego w włączeniach, lecz ograniczają odpowiedzialność na przykład do 5 000zł.)
Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego
Daje ochronę wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych. Przedmiotem ubezpieczenia może być sprzęt elektronicznego przetwarzania danych, sprzęt biurowy, telekomunikacyjny, radiowy, sprzęt medyczny, alarmowy, sprzęt przemysłu graficznego, telefony komórkowe, projektory, telewizory, aparaty fotograficzne. Ponadto istnieje możliwość ubezpieczenia sprzętu elektronicznego przenośnego oraz na stale zainstalowanego w pojazdach samochodowych.
Ubezpieczenie obejmuje szkody: błędów w obsłudze, niewłaściwego użytkowania, błędów popełnionych w trakcie konstrukcji, produkcji lub montażu, wandalizmu, rabunku, pożaru, wybuchu, działania wody i wilgoci,
przepięcia.
Najważniejsze i najczęstsze wyłączenia: kradzież zwykła, zaginięcie, szkody, za które odpowiedzialny jest producent, sprzedawca lub warsztat, szkody powstałe wskutek zużycia, szkody estetyczne.
Ubezpieczenie szyb i innych przedmiotów od tłuczenia i pęknięcia
Daje ochronę przed rozmyślnym bezprawnym zniszczeniem ubezpieczonych szyb przez osoby trzecie działające z zamiarem ich zniszczenia lub uszkodzenia.
Przedmiotem ubezpieczenia może być zamontowane stałe oszklenie zewnętrzne i wewnętrzne, szklane lub kamienne okładziny ścienne, szklane elementy gablot, kontuarów, mebli, szklarnie, cieplarnie, oranżerie, szyldy, reklamy, tablice świetlne, a czasem również lady chłodnicze.
Wyłączenia. Odpowiedzialność nie zachodzi w przypadku: szklanych i kamiennych wykładzin podłogowych, szyb zainstalowanych w środkach transportowych, szkód polegających na poplamieniu, zmienia barwy, zadrapaniu, porysowaniu, odpryśnięciu powstałych wskutek wymiany, wymontowania przedmiotu, konserwacyjnych lub naprawczych.
Ubezpieczenie mienia AllRisk
Ubezpieczenie mienia od wszystkich ryzyk zastępuje, a zarazem wyklucza możliwość zawarcia ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych lub/i kradzieży z włamaniem i rabunku. Daje pełną ochronę(poza wyłączeniami) przed większością mogących wystąpić zdarzeniom.
Przedmiotem ubezpieczenia mogą być zarówno nieruchomości, jak też mienie ruchome, środki służące produkcji, mienie osób trzecich.
Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody polegające na utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu ubezpieczonego mienia, będące następstwem zdarzenia o charakterze losowym i niepewnym, które wystąpiło nagle, nieprzewidzianie i niezależnie od woli ubezpieczającego.
Wyłączenia: w mieniu składanym niezgodnie z wymogami producenta, w aktach, dokumentach, danych na nośnikach, prototypach, wzorach i eksponatach, działaniach wiatru, śniegu i gradu na namioty, szklarnie i inspekty, zalania jeśli do powstania przyczynił się zły stan dachu bądź nieprawidłowo zabezpieczone otwory dachowe, systematycznego zawilgocenia obiektu zabezpieczenia, wszelkiego rodzaju kart płatniczych, opóźnienia, utrata rynku, straty pośrednie, utrata zysku.
O ile I i II filar są obowiązkowe, o tyle III filar jest dobrowolny.
| I filar | II filar | III filar |
|---|---|---|
Emerytura z I filaru, do której uprawnienia nabyto do końca 2008r opierała się wyłącznie na systemie repartycyjnym, który ma charakter umowy pokoleniowej. Oznacza to, że wypłacane emerytury finansowane są ze składek osób aktualnie pracujących. System ten działa sprawnie tylko wtedy, gdy zasilające system składki pracowników wpływają w wysokości wystarczającej na wypłatę świadczeń dla obecnych emerytów. Obecnie do ZUS trafia 19,52% wynagrodzenia, z czego 3,3% przekazywane jest do OFE. Pozostałe 15,22% przeznaczane jest na wypłatę przyszłej emerytury z I filaru. W latach 2009-2013 emerytura z I filaru opiera się zarówno na systemie repartycyjnym, jak i kapitałowym - z odpowiednio malejącym udziałem systemu repartycyjnego, który od 2014r zaniknie zupełnie i pozostanie jedynie emerytura z I filaru oparta na systemie kapitałowym. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2004 r. było to 68 700 złotych. |
W tzw. II filarze wybieramy fundusz emerytalny inwestujący środki przekazywane co miesiąc przez ZUS ze składki na I filar emerytalny (19,52%) w wysokości 3,3% wynagrodzenia brutto na indywidualny rachunek. Jest to realny kapitał, który pracuje na przyszłą emeryturę. Wpłacane w II filarze składki są zwolnione z podatku dochodowego i podlegają dziedziczeniu w ten sposób, że połowa środków z IKE prowadzonego w OFE trafia na konto współmałżonka, a druga połowa podlega dziedziczeniu zgodnie z prawem spadkowym. | Tzw. III filar systemu ubezpieczeń społecznych obejmuje pracownicze programy emerytalne (PPE), indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Mianem III filaru określa się także wszelkie inne dobrowolne formy oszczędzania na emeryturę. |
Więcej na dodatkowej kartce.
Podmiot odpowiedzialny za opiekę zdrowotną w Polsce: NFZ
Głównym źródłem finansowania systemu zdrowotnego jest ubezpieczenie zdrowotne w NFZ.
Niektóre świadczenia wysokospecjalistyczne finansowane są bezpośrednio z budżetu Ministerstwa Zdrowia, a nie ze środków NFZ.
W przypadku indywidualnego ubezpieczenia w komercyjnych instytucjach odpłatność za koszty leczenia pokrywa ubezpieczyciel.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna. Jest ona równa 9% dochodów osobistych, w tym:
7,75% odliczane jest od podatku dochodowego,
1,25% pokrywa ubezpieczony
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu
Czego dotyczy: Ustawa określa zasady wykonywania pośrednictwa ubezpieczeniowego w zakresie ubezpieczeń osobowych i majątkowych.
Pośrednictwo ubezpieczeniowe – polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. Pośrednictwo jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych. Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest działalnością gospodarczą.
Pośrednictwo ubezpieczeniowe w zakresie reasekuracji jest wykonywane wyłącznie przez brokerów ubezpieczeniowych posiadających zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej w zakresie reasekuracji (brokerów reasekuracyjnych).
Reasekuracja jest to ubezpieczenie ubezpieczycieli, co oznacza cesję (przekazanie) części lub całości (w takim przypadku nazywanej frontingiem) ryzyka wraz z częścią (lub całością) składek innemu ubezpieczycielowi (czyli reasekuratorowi). W zamian reasekurator zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania w przypadku zaistnienia zdarzenia losowego, za które odpowiedzialny jest cedent ryzyka.
Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego:
Czynności agencyjne – czynności w imieniu lub na rzecz z.u. polegające na pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie.
Czynności brokerskie – czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, polegają na zawieraniu lub doprowadzeniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich.
Osoba wykonująca czynności agencyjne lub brokerskie jest zobowiązana doskonalić umiejętności zawodowe przez odbywanie raz na trzy lata szkolenia zawodowego – jest zakończone wydaniem dokumentu poświadczającego odbycie szkolenia.
| Agent ubezpieczeniowy | Multiagent | Broker |
|---|---|---|
|
|
|
Kontrola zakładu ubezpieczeń:
Polega na badaniu zgodności działalności zakładu ubezpieczeń z prawem w zakresie korzystania z usług agentów ubezpieczeniowych;
Kontrola powinna zostać przeprowadzona w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia rozpoczęcia kontroli;
Kontrolę przeprowadza zespół inspekcyjny – składa się co najmniej z dwóch inspektorów po okazaniu legitymacji służbowej;
Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie lub miejscu wykonywania działalności przez z.u. oraz w godzinach pracy z.u.;
Po przeprowadzeniu kontroli sporządza się protokół – w ciągu 14 dni od podpisania protokołu, z.u. może zgłosić organowi nadzoru zastrzeżenia i uwagi.
Kontrola brokera:
Polega na sprawdzeniu działalności i stanu majątkowego oraz stwierdzeniu godności prowadzonej działalności z prawem oraz uzyskanym zezwoleniem;
Kontrola powinna zostać przeprowadzona w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia rozpoczęcia kontroli;
Kontrolę przeprowadza zespół inspekcyjny – składa się co najmniej z dwóch inspektorów po okazaniu legitymacji służbowej oraz doręczeniu upoważnienia;
Po przeprowadzeniu kontroli sporządza się protokół – w ciągu 14 dni od podpisania protokołu przedsiębiorca może zgłosić organowi nadzoru zastrzeżenia i uwagi.
Rejestr pośredników ubezpieczeniowych:
Pośrednik ubezpieczeniowy podlega wpisowi do rejestru pośredników ubezpieczeniowych;
Rejestr składa się z: rejestru agentów ubezpieczeniowych, rejestru brokerów ubezpieczeniowych;
Jest jawny i dostępny dla osób trzecich;
Prowadzi go KNF;
Informacje z rejestru agentów ubezpieczeniowych udzielane są na wniosek i obejmować mogą:
informację, czy przedsiębiorca jest wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych;
informację, czy osoba fizyczna jest wpisana do rejestru agentów jako osoba, przy pomocy której agent wykonuje czynności agencyjne;
informację o zakładach ubezpieczeń, na rzecz których działa agent, oraz o zakresach pełnomocnictw;
informację, czy agent ubezpieczeniowy, który działa na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń w zakresie tego samego działu ubezpieczeń, zgodnie z załącznikiem do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w art. 11 ust. 3, w tym także informację o numerze polisy, terminie obowiązywania tej umowy ubezpieczenia oraz nazwie zakładu ubezpieczeń, z którym zawarto tę umowę;
informację, czy agent ubezpieczeniowy wykonuje działalność na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Informacje z rejestru brokerów ubezpieczeniowych są udzielane na wniosek i obejmują informacje, czy:
przedsiębiorca jest wpisany do rejestru brokerów ubezpieczeniowych;
osoba fizyczna jest wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych jako osoba, przy pomocy której broker ubezpieczeniowy wykonuje czynności brokerskie;
broker ubezpieczeniowy zawarł umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w art. 22 ust. 1, w tym także informację o numerze polisy, terminie obowiązywania tej umowy ubezpieczenia oraz nazwie zakładu ubezpieczeń, z którym zawarto tę umowę;
broker ubezpieczeniowy wykonuje działalność na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Z.u. składa wraz z niezbędnymi dokumentami wniosek o wpisanie do rejestru agentów ubezpieczeniowych podmiotu, z którymi zawarł umowę agencyjną, niezwłocznie po zawarciu tej umowy, lecz nie później niż w terminie 14 dni;
KNF dokonuje wpisu do rejestru a.u. na podstawie wniosku złożonego przez z.u.;
Z.u. zgłasza wszelkie zmiany danych nie poźniej niż w terminie 7 dni od dnia powzięcia wiadomości;
Z chwilą rozwiązania umowy agencyjnej z.u. zobowiązany jest (do 7 dni) wystąpić z wnioskiem o wykreślenie a.u. z rejestru a.u;
| Rejestr a.u. zawiera w odniesieniu do osób fizycznych: | Rejestr a.u. będących przedsiębiorcami: |
|---|---|
|
|
Wpis do rejestru brokerów ubezpieczeniowych:
KNF z urzędu dokonuje wpisu do rejestru brokerów z dniem wydania zezwolenia na wykonywanie działalności brokerskiej;
Zakres rejestru b.u.
Osoby fizyczne:
Numer wpisu do rejestru;
Dane osobowe;
Numer i data wydania zezwolenia;
Data i przyczyna cofnięcia zezwolenia;
Rodzaj działalności brokerskiej;
Wykaz osób fizycznych, przy pomocy których b.u. wykonuje czynności brokerskie;
Numer polisy potwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;
Osoby prawne:
Numer wpisu do rejestru;
Dane dotyczące podmiotu;
Wykaz osób fizycznych, przy pomocy których działa b.u.;
Numer polisy potwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Dane dotyczące b.u. wykreślonego z rejestru są przechowywane w rejestrze przez 10 lat;
Broker zgłasza wszelkie zmiany danych nie później niż w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zmian;
Wykonywanie działalności bez upoważnienia – kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat;
Wykonywanie działalności bez uprawnień - kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku;
Kupno ubezpieczeń (sposób):
Pośredni – za pomocą agenta;
Bezpośredni – placówka, oddział, Internet, przy zakupie nowego sprzętu, w bankach, biurach podróży.
Czego dotyczy:
Ustawa określa warunki wykonywania:
działalności w zakresie ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych;
działalności reasekuracyjnej.
Ustawa określa także zasady:
wykonywania zawodu aktuariusza;
sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego;
organizacji i funkcjonowania ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego.
Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność ubezpieczeniową wyłącznie w formie spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wymaga zezwolenia organu nadzoru.
Działalność ubezpieczeniową wykonuje zakład ubezpieczeń działający jako zakład ubezpieczeń albo zakład ubezpieczeń i reasekuracji.
Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w formie spółki akcyjnej ma obowiązek i wyłączne prawo używania w nazwie lub firmie wyrazów „towarzystwo ubezpieczeń”, „zakład ubezpieczeń”, „towarzystwo ubezpieczeń i reasekuracji”, „zakład ubezpieczeń i reasekuracji”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie odpowiednio skrótów „TU”, „ZU”, „TUiR”, „ZUiR”.
Zakład ubezpieczeń, w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, ma obowiązek i wyłączne prawo używania w nazwie wyrazów „towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „TUW”.
Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16, zawartej z nim ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu.
Organ nadzoru może być uczestnikiem postępowania rejestrowego dotyczącego zakładu ubezpieczeń.
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez krajowy zakład ubezpieczeń lub zagraniczny zakład ubezpieczeń mający siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega nadzorowi organu nadzoru.
Przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.
Czynnościami ubezpieczeniowymi są:
zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym a także wykonywanie tych umów;
zawieranie umów reasekuracji lub zlecanie ich zawierania brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a także wykonywanie tych umów, w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych
(reasekuracja bierna);
składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1 i 1a;
ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o których mowa w pkt 1 i 1a;
ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o których mowa w pkt 1 i 1a.
Czynnościami ubezpieczeniowymi są również:
ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych;
wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 1a;
przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej;
prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową;
prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem:
umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych,
umów reasekuracji w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych;
lokowanie środków zakładu ubezpieczeń;
wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw.
Czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są wykonywane przez zakład ubezpieczeń:
ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych;
ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych;
ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia;
czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.
Organ nadzoru- Komisja Nadzoru Finansowego
Umowa:
Zakład ubezpieczeń udziela ochrony ubezpieczeniowej na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej z ubezpieczającym.
Umowa ubezpieczenia ma charakter dobrowolny, z zastrzeżeniem przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Ogólne warunki ubezpieczenia oraz umowa ubezpieczenia powinny być formułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały.
Postanowienia sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia.
Co określają Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU):
rodzaj ubezpieczenia i jego przedmiot;
warunki zmiany sumy ubezpieczenia lub sumy gwarancyjnej, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia taką zmianę przewidują;
prawa i obowiązki każdej ze stron umowy ubezpieczenia;
zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń;
przy ubezpieczeniach majątkowych – sposób ustalania rozmiaru szkody;
sposób określania sumy odszkodowania lub innego świadczenia, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia przewidują odstępstwa od zasad ogólnych;
sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej;
metodę i sposób indeksacji składek, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia indeksację przewidują;
tryb i warunki dokonania zmiany umowy ubezpieczenia zawartej na czas nieokreślony;
przesłanki i terminy wypowiedzenia umowy przez każdą ze stron, a także tryb i warunki wypowiedzenia, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia przewidują taką możliwość.
Zdarzenie losowe – niezależne od woli ubezpieczającego zdarzenie przyszłe i niepewne, którego nastąpienie powoduje uszczerbek w dobrach osobistych lub w dobrach majątkowych albo zwiększenie potrzeb majątkowych po stronie ubezpieczającego lub innej osoby objętej ochroną ubezpieczeniową.
Składka na ubezpieczenie:
Wysokość składek ubezpieczeniowych ustala zakład ubezpieczeń po dokonaniu oceny ryzyka ubezpieczeniowego.
Składkę ubezpieczeniową ustala się w wysokości, która powinna co najmniej zapewnić wykonanie wszystkich zobowiązań z umów ubezpieczenia i pokrycie kosztów wykonywania działalności ubezpieczeniowej zakładu ubezpieczeń.
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany gromadzić odpowiednie dane statystyczne w celu ustalania na ich podstawie składek ubezpieczeniowych i rezerw techniczno- ubezpieczeniowych.
Składka ubezpieczeniowa powinna być ustalana według kryteriów przedstawionych w ogólnych warunkach ubezpieczenia, zwłaszcza w zakresie zniżek lub podwyższeń kwot zasadniczych.
Zakład ubezpieczeń może dokonywać indeksacji składki ubezpieczeniowej oraz innych opłat pobieranych od ubezpieczającego lub należnych ubezpieczającemu z tytułu zawartej umowy, pod warunkiem przedstawienia w umowie ubezpieczenia metod i terminów, według których dokonuje się indeksacji.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie, do krajowego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w formie spółki akcyjnej stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych.
Statut zakładu ubezpieczeń wymaga zatwierdzenia przez organ nadzoru.
Kapitał zakładowy
Nie może być niższy niż najwyższa wysokość minimalnego kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, o których mowa w załączniku do ustawy, w zakresie których krajowy zakład ubezpieczeń posiada zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.
Jest pokrywany wkładem pieniężnym i podlega wpłaceniu w całości przed zarejestrowaniem krajowego zakładu ubezpieczeń w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Środki na opłacenie kapitału zakładowego nie mogą pochodzić z kredytu lub pożyczki albo być w inny sposób obciążone.
Wpłaty na akcje nie mogą pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.
Akcje zakładu ubezpueczeń mogą być tylko akcjami imiennymi.
Zbycie akcji imiennych wymaga wydanej w drodze decyzji zgody organu nadzoru, jeżeli następuje to w okresie do 12 miesięcy od dnia dokonania wpisu z.u. do Krajowego Rejestru Ubezpieczeń.
Podmiot, który zamierza, bezpośrednio lub pośrednio, nabyć albo objąć akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej osiągnięcie albo przekroczenie odpowiednio 10 %, 20 %, jednej trzeciej, 50 % ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym, jest obowiązany każdorazowo zawiadomić organ nadzoru o zamiarze ich nabycia albo objęcia. Podmiot, który zamierza, bezpośrednio lub pośrednio, stać się podmiotem dominującym zakładu ubezpieczeń w sposób inny niż przez nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej większość ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, obowiązany jest każdorazowo zawiadomić o tym zamiarze organ nadzoru.
Podmiot składający zawiadomienie przedstawia wraz z zawiadomieniem informacje dotyczące:
1) identyfikacji podmiotu składającego zawiadomienie,
2) identyfikacji krajowego zakładu ubezpieczeń
3) działalności zawodowej, gospodarczej lub statutowej
4) grupy, do której należy podmiot składający zawiadomienie
5) sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotu składającego zawiadomienie;
6) skazania za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
7) toczących się postępowań karnych o przestępstwo umyślne
Zawiadomienie i załączane dokumenty powinny być sporządzone w języku polskim lub przetłumaczone na język polski.
Organ nadzoru doręcza decyzję w przedmiocie sprzeciwu w terminie 60 dni roboczych od dnia otrzymania zawiadomienia i wszystkich wymaganych informacji i dokumentów, nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia jej wydania.
Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń jest obowiązany poinformować o nabyciu lub objęciu krajowy zakład ubezpieczeń, którego akcji nabycie albo objęcie dotyczy, w terminie 14 dni od dnia nabycia albo objęcia.
Członkiem organu zarządzającego dominującego podmiotu ubezpieczeniowego z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być wyłącznie osoba fizyczna, która spełnia łącznie następujące warunki:
posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
daje rękojmię należytego pełnienia funkcji członka organu zarządzającego dominującego podmiotu ubezpieczeniowego;
nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione
umyślnie.
Zakład ubezpieczeń, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie wzajemności, jest towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, zwanym dalej „towarzystwem”.
Towarzystwo podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
Towarzystwo uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Małe Towarzystwo
Towarzystwo posiadające ograniczony zakres działalności ze względu na małą liczbę członków oraz niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów ubezpieczenia lub niewielki terytorialny zasięg działalności może być uznane przez organ nadzoru za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych.
Organ nadzoru może uznać towarzystwo za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, po spełnieniu przez nie następujących warunków:
towarzystwo ubezpiecza jedynie swoich członków;
członkami towarzystwa jest zdefiniowany w statucie krąg podmiotów;
roczny przypis składki nie przekracza równowartości w złotych 5 mln euro.
Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych nie może wykonywać działalności w zakresie reasekuracji czynnej.
Kapitał zakładowy
Nie może być niższy niż najwyższa wysokość minimalnego kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, o których mowa w załączniku do ustawy, w zakresie których towarzystwo posiada zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.
Kapitał zakładowy jest pokrywany w całości wkładem pieniężnym w terminie 30 dni od dnia zarejestrowania towarzystwa.
Organami towarzystwa są:
zarząd towarzystwa;
rada nadzorcza towarzystwa;
walne zgromadzenie członków towarzystwa.
Zarząd prowadzi sprawy towarzystwa i reprezentuje towarzystwo.
Do zarządu mogą być powołane osoby spośród członków towarzystwa lub spoza ich grona.
Członków zarządu powołuje i odwołuje walne zgromadzenie, chyba że statut towarzystwa stanowi inaczej.
Jak wygląda członkostwo w TUW, czego nie można wykonywać:
Jeżeli statut nie stanowi inaczej, uzyskanie członkostwa musi być związane z zawarciem umowy ubezpieczenia, a jego utrata – z wygaśnięciem stosunku ubezpieczenia.
Mandat członka zarządu wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.
Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu zarządu.
Członek zarządu nie może bez zgody towarzystwa zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w podmiocie konkurencyjnym. Jeżeli statut towarzystwa nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu.
W przypadku sprzeczności interesów towarzystwa z osobistymi interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest on powiązany osobiście, członek zarządu wstrzymuje się od udziału w rozstrzygnięciu takich spraw i żąda zaznaczenia tego w protokole z posiedzenia zarządu.
Członkowie towarzystwa nie odpowiadają za jego zobowiązania.
Rada nadzorcza
Składa się co najmniej z pięciu członków powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie.
Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością towarzystwa we wszystkich dziedzinach jego działalności.
Do kompetencji rady nadzorczej należy w szczególności ocena sprawozdania finansowego, zarówno co do zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, badanie sprawozdania zarządu z działalności towarzystwa, badanie wniosków zarządu co do podziału nadwyżki bilansowej albo pokrycia straty bilansowej oraz składanie walnemu zgromadzeniu corocznego sprawozdania pisemnego z wyników powyższej oceny.
Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków zarządu niemogących sprawować swoich czynności.
Rada nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.
Walne zgromadzenie
Najwyższy organ towarzystwa. W sprawach niezastrzeżonych w ustawie lub statucie do właściwości innych organów towarzystwa, podejmowanie uchwał należy do walnego zgromadzenia.
Zwyczajne walne zgromadzenie odbywa się w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
Walne zgromadzenie zwołuje zarząd. Rada nadzorcza ma prawo zwołania zwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym w art. 65 ust. 1 [w terminie 6 miesięcy po upływie roku obrotowego], oraz nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zwołanie go uzna za wskazane, a zarząd nie zwoła walnego zgromadzenia w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą.
Uchwały walnego zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów oddanych, jeżeli przepisy statutu towarzystwa lub niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.
Walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie, którego dokonuje się co najmniej na 21 dni przed terminem walnego zgromadzenia.
Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach organów towarzystwa lub likwidatorów oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów towarzystwa lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Tajne głosowanie należy również zarządzić na żądanie choćby jednego z obecnych.
Członkowie towarzystwa uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu, reprezentujący przynajmniej jedną dziesiątą udziałów lub głosów na walnym zgromadzeniu, mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie do zarządu najpóźniej na 30 dni przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia.
Rozwiązanie towarzystwa
Uchwała o rozwiązaniu towarzystwa lub połączeniu z innym towarzystwem zapada większością co najmniej trzech czwartych oddanych głosów.
Przekształcenie w S.A.
Towarzystwo może zostać przekształcone w spółkę akcyjną. Do przekształcenia towarzystwa stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące powstania spółki akcyjnej.
Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną jest podejmowana większością trzech czwartych głosów przez walne zgromadzenie.
Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną jest zatwierdzana przez organ nadzoru.
Zarząd zgłosi do rejestru przekształcenie towarzystwa w spółkę akcyjną.
Towarzystwo staje się spółką akcyjną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru towarzystwo przekształcane (dzień przekształcenia).
Majątek przekształconego towarzystwa staje się majątkiem powstałej spółki akcyjnej. Do majątku powstałej spółki i do akcji wydawanych akcjonariuszom stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące wkładów niepieniężnych i akcji wydawanych za te wkłady.
Spółce akcyjnej powstałej w wyniku przekształcenia przysługują wszystkie prawa i obowiązki, które przysługiwały towarzystwu przed przekształceniem.
Zarząd krajowego zakładu ubezpieczeń, z wyłączeniem towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, składa się
z co najmniej dwóch członków.
W skład zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń wchodzi prezes.
Członkiem zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń może być osoba, która spełnia łącznie następujące wymagania:
posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
posiada wyższe wykształcenie uzyskane w Polsce lub uzyskane w innym państwie wykształcenie będące wykształceniem wyższym w rozumieniu właściwych przepisów tego państwa;
nie była skazana za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu;
daje rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
Co najmniej dwie osoby wchodzące w skład zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń, w tym prezes zarządu, muszą posiadać udowodnioną znajomość języka polskiego. Co najmniej dwóch członków zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń, w tym prezes zarządu, powinno posiadać doświadczenie zawodowe niezbędne do zarządzania zakładem ubezpieczeń.
Członkiem rady nadzorczej krajowego zakładu ubezpieczeń może być osoba, która spełnia łącznie następujące wymagania:
posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
nie była skazana za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu;
daje rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
Zarząd krajowego zakładu ubezpieczeń odpowiada za opracowanie, wprowadzenie i funkcjonowanie regulacji wewnętrznych określających sposób wykonywania działalności ubezpieczeniowej, w szczególności w zakresie czynności zleconych innym podmiotom, w tym regulaminu kontroli wewnętrznej, dostosowanych do skali prowadzonej działalności oraz wielkości i profilu ryzyka związanego z działalnością krajowego zakładu ubezpieczeń.
W przypadku krajowego zakładu ubezpieczeń wchodzącego w skład ubezpieczeniowej grupy kapitałowej i podlegającego nadzorowi dodatkowemu zgodnie z przepisami ustawy regulacje wewnętrzne powinny zapewniać:
należyte gromadzenie i przekazywanie informacji i danych na potrzeby sprawowania nadzoru dodatkowego;
identyfikowanie, mierzenie, monitorowanie i kontrolę nad transakcjami przeprowadzonymi z udziałem tego zakładu ubezpieczeń w ubezpieczeniowej grupie kapitałowej.
Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej dla krajowego zakładu ubezpieczeń wydaje, w drodze decyzji, po rozpatrzeniu wniosku założycieli zakładu ubezpieczeń, organ nadzoru.
Zmiana zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności krajowego zakładu ubezpieczeń wymaga zezwolenia organu nadzoru.
Rozpoczęcie działalności
Krajowy zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozpocząć wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wydania zezwolenia.
Za dzień rozpoczęcia wykonywania działalności ubezpieczeniowej uważa się dzień zawarcia pierwszej umowy ubezpieczenia.
Krajowy zakład ubezpieczeń jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o zaprzestaniu wykonywania działalności ubezpieczeniowej lub zawierania umów ubezpieczenia w danej grupie ubezpieczeń w terminie 7 dni.
Swoboda świadczenia usług
Krajowy zakład ubezpieczeń, w ramach swobody świadczenia usług, może wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Krajowy zakład ubezpieczeń, który zamierza rozpocząć działalność ubezpieczeniową na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, ma obowiązek zawiadomienia organu nadzoru.
Krajowy zakład ubezpieczeń, który zamierza rozpocząć działalność ubezpieczeniową na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, ma obowiązek zawiadomienia organu nadzoru.
Zezwolenie na wykonywanie działalności oraz cofnięcie zezwolenia
Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej nie może być wydane, jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
wniosek o wydanie zezwolenia i dołączone do niego dokumenty nie spełniają wymagań określonych w ustawie;
w skład zarządu lub rady nadzorczej krajowego zakładu ubezpieczeń wchodzą osoby, które nie spełniają wymogów określonych w ustawie;
założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń byli karani za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu;
założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń nie dają rękojmi prowadzenia spraw krajowego zakładu ubezpieczeń w sposób należycie zabezpieczający interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia;
założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń nie udowodnią posiadania środków finansowych w wysokości równej co najmniej funduszowi organizacyjnemu i ustalonym w planie działalności wartościom emisji akcji (udziałów) krajowego zakładu ubezpieczeń;
założyciele posługują się wartościami majątkowymi pochodzącymi z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł;
plan działalności krajowego zakładu ubezpieczeń nie zapewnia zdolności krajowego zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań; 8) (uchylony).
Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupa 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, nie może być wydane, jeżeli krajowy zakład ubezpieczeń nie przedłoży listy reprezentantów do spraw roszczeń.
Organ nadzoru może cofnąć krajowemu zakładowi ubezpieczeń w drodze decyzji zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub więcej grup ubezpieczeń, jeżeli:
przestał spełniać warunki wymagane do uzyskania zezwolenia lub
wykonuje działalność z naruszeniem prawa, statutu, planu działalności lub nie zapewnia zdolności krajowego zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań, lub
nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych albo krótkoterminowego planu wypłacalności, lub
zaprzestanie wykonywania działalności ubezpieczeniowej przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, lub
złoży wniosek o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej;
nie rozpoczął wykonywania działalności ubezpieczeniowej w terminie
jeżeli w stosunku odpowiednio do akcjonariuszy albo udziałowców zakładu ubezpieczeń zaistniały przesłanki określone w art. 98 ust. 1 pkt 3–6.
W przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej:
krajowy zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia;
umowy ubezpieczenia już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane;
krajowy zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
umowy reasekuracji czynnej i umowy retrocesji czynnej już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
krajowy zakład ubezpieczeń nie może przyjmować nowych cesji w ramach zawartych umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
krajowy zakład ubezpieczeń nie może zwiększać odpowiedzialności w ramach zawartych umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej.
Swoboda świadczenia usług:
Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej może wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli uzyskał odpowiednie zezwolenie na wykonywanie tej działalności w państwie, w którym ma swoją siedzibę Wykonywanie tej działalności przez zakład ubezpieczeń podlega nadzorowi właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym ma on swoją siedzibę.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej, wykonujący działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany stosować prawo polskie, chyba że co innego wynika z umowy międzynarodowej, której Rzeczpospolita Polska jest stroną.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej może wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez oddział:
po otrzymaniu przez organ nadzoru od właściwego organu państwa, w którym znajduje się siedziba zakładu ubezpieczeń, odpowiednich informacji dotyczących zagranicznego zakładu ubezpieczeń,
po otrzymaniu od organu nadzoru informacji o warunkach, na których działalność ta jest wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej może wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia usług, po otrzymaniu przez organ nadzoru od właściwych organów państwa członkowskiego Unii Europejskiej, na terenie którego znajduje się siedziba zakładu ubezpieczeń:
zaświadczenia potwierdzającego, że zakład ubezpieczeń posiada środki na pokrycie marginesu wypłacalności;
informacji o grupach ubezpieczeń, na wykonywanie których posiada on zezwolenie;
informacji o rodzaju ryzyk, które taki zakład ubezpieczeń zamierza ubezpieczać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń może podejmować i wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadzie wzajemności.
Główny oddział i dyrektor
Zagraniczny zakład ubezpieczeń może podejmować i wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jedynie przez główny oddział.
Główny oddział działa na podstawie przepisów prawa polskiego i statutu głównego oddziału sporządzanego przez zagraniczny zakład ubezpieczeń, w formie aktu notarialnego.
Główny oddział podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego i może rozpocząć działalność z chwilą dokonania wpisu.
Główny oddział może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywany.
Głównym oddziałem kieruje dyrektor głównego oddziału.
Dyrektor głównego oddziału i jego zastępcy muszą każdorazowo spełniać następujące wymagania:
posiadać pełną zdolność do czynności prawnych;
posiadać wyższe wykształcenie uzyskane w Polsce lub uzyskane w innym państwie wykształcenie będące wykształceniem wyższym w rozumieniu właściwych przepisów tego państwa;
nie być skazanym za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu;
dawać rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty
Powołanie dyrektora głównego oddziału i jednego z jego zastępców następuje za zgodą organu nadzoru, chyba że powołanie dotyczy osób, które pełniły te funkcje w poprzedniej kadencji. O wyrażenie zgody występuje zagraniczny zakład ubezpieczeń.
Likwidacja głównego oddziału
Rozwiązanie głównego oddziału następuje po przeprowadzeniu jego likwidacji.
Organ nadzoru może zarządzić likwidację głównego oddziału w przypadku, gdy:
działalność głównego oddziału jest wykonywana z naruszeniem przepisów prawa, statutu, planu działalności lub nie zapewnia zdolności zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;
główny oddział nie spełnia świadczeń ubezpieczeniowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo spełnia je z opóźnieniem lub częściowo;
zostało wszczęte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne wobec zagranicznego zakładu ubezpieczeń w kraju jego siedziby.
W przypadku zarządzenia likwidacji organ nadzoru wyznacza likwidatora.
W przypadku zarządzenia likwidacji głównego oddziału:
główny oddział nie może zawierać nowych umów ubezpieczenia;
umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane;
główny oddział nie może zawierać umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
umowy reasekuracji czynnej i umowy retrocesji czynnej już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
główny oddział nie może przyjmować nowych cesji w ramach zawartych umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
główny oddział nie może zwiększać odpowiedzialności w ramach zawartych umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej.
W przypadku likwidacji przez zagraniczny zakład ubezpieczeń działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub utraty zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w kraju, w którym znajduje się siedziba zagranicznego zakładu ubezpieczeń, likwidatorem głównego oddziału jest jego dyrektor.
Do likwidacji głównego oddziału stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące likwidacji spółki akcyjnej.
Rozpoczęcie działalności
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozpocząć wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia wydania zezwolenia.
Kaucja, rezerwy
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być rozpoczęte po złożeniu kaucji, w celu zabezpieczenia jego przyszłych zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia zawartych przez główny oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Kaucja wynosi równowartość minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.
Kaucja jest utrzymywana przez cały okres działalności głównego oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Kaucja wraz z oprocentowaniem jest zaliczana na poczet posiadanych środków własnych i podlega zdeponowaniu na wyodrębnionym, oprocentowanym rachunku w banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który posiada fundusze własne w wysokości stanowiącej równowartość w złotych co najmniej 100 mln euro.
Kaucja wraz z oprocentowaniem podlega zwrotowi zagranicznemu zakładowi ubezpieczeń po zaspokojeniu wszystkich roszczeń wynikających z umów ubezpieczenia zawartych za pośrednictwem głównego oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Kaucja nie podlega egzekucji; zaspokojenie z kaucji za zgodą organu nadzoru wydaną w drodze decyzji może nastąpić jedynie w trakcie likwidacji głównego oddziału.
Główny oddział jest obowiązany do tworzenia rezerw technicznoubezpieczeniowych, na pokrycie zobowiązań, jakie mogą wyniknąć z zawartych przez główny oddział umów ubezpieczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności i nie niższej niż kapitał gwarancyjny
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności i nie niższej niż kapitał gwarancyjny.
Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości:
jednej trzeciej marginesu wypłacalności;
minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.
Zakład ubezpieczeń tworzy:
kapitał zapasowy oraz kapitały rezerwowe;
rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
Zakład ubezpieczeń może tworzyć w ciężar kosztów:
fundusz prewencyjny przeznaczony na finansowanie działalności zapobiegawczej,
w wysokości nieprzekraczającej 1 % składki przypisanej na udziale własnym w ostatnim roku obrotowym;
fundusze i rezerwy specjalne określone w statucie.
Rezerwy
Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe są przeznaczone na pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań, jakie mogą wyniknąć z zawartych umów ubezpieczenia.
Na rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe składają się:
rezerwa składek;
rezerwa na ryzyka niewygasłe;
rezerwa na niewypłacone odszkodowania lub świadczenia, w tym rezerwa na skapitalizowaną wartość rent;
rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka);
rezerwa ubezpieczeń na życie;
rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający;
rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych;
rezerwy na zwrot składek dla członków;
inne rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe określone w statucie.
Aktywa
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać aktywa spełniające warunki określone w ustawie w wysokości nie niższej niż wartość rezerw technicznoubezpieczeniowych w ujęciu brutto.
Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych są ustalone w walucie, w której są wyrażone zobowiązania z umów ubezpieczenia, z tytułu których tworzy się odpowiednie rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
Łączenie
Połączenie zakładów ubezpieczeń może nastąpić, jeżeli wykonują one działalność w takiej samej formie organizacyjnej.
Do łączenia się zakładów ubezpieczeń stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych o łączeniu się spółek kapitałowych, z uwzględnieniem przepisów niniejszego rozdziału. W przypadku towarzystw ubezpieczeń wzajemnych przepisy te stosuje się odpowiednio.
Na zakład ubezpieczeń przejmujący lub na zakład ubezpieczeń nowo zawiązany przechodzą, z dniem połączenia:
portfel ubezpieczeń zakładu przejmowanego lub łączących się zakładów;
portfel reasekuracji zakładu przejmowanego lub łączących się zakładów.
Zakład ubezpieczeń może zawrzeć z innym zakładem ubezpieczeń umowę o przeniesienie całości lub części umów ubezpieczeń, zwaną dalej „przeniesieniem portfela ubezpieczeń”.
Przeniesienie portfela ubezpieczeń może nastąpić pod warunkiem, że zakład ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń i zakład ubezpieczeń przekazujący portfel ubezpieczeń, po wykonaniu umowy będą posiadać środki własne w wysokości co najmniej marginesu wypłacalności oraz będą posiadać aktywa na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
Postępowanie naprawcze
Jeżeli rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zakładu ubezpieczeń nie są pokryte aktywami zgodnie z prawem, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany margines wypłacalności, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, do zatwierdzenia przez organ nadzoru.
Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany kapitał gwarancyjny, zakład ubezpieczeń jest obowiązany niezwłocznie:
zawiadomić organ nadzoru o zaistniałej sytuacji;
przedłożyć do zatwierdzenia przez organ nadzoru krótkoterminowy plan wypłacalności.
Likwidacja
Likwidacja zakładu ubezpieczeń następuje w przypadku:
podjęcia uchwały walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń o rozwiązaniu zakładu ubezpieczeń (likwidacja dobrowolna);
zarządzenia likwidacji przez organ nadzoru (likwidacja przymusowa).
W przypadku otwarcia likwidacji:
zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia;
umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane;
zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów reasekuracji czynnej i umów
retrocesji czynnej;
umowy reasekuracji czynnej i umowy retrocesji czynnej już zawarte nie
mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
zakład ubezpieczeń nie może przyjmować nowych cesji w ramach zawartych
umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej;
zakład ubezpieczeń nie może zwiększać odpowiedzialności w ramach zawartych
umów reasekuracji czynnej i umów retrocesji czynnej.
Organ nadzoru może zarządzić likwidację przymusową zakładu ubezpieczeń, jeżeli:
zakład ubezpieczeń wykonuje działalność z naruszeniem prawa lub statutu lub planu działalności nie zapewniając zdolności zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;
zakład ubezpieczeń nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych albo krótkoterminowego planu wypłacalności;
walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń nie podejmie uchwały o pokryciu straty finansowej albo strata finansowa nie zostanie pokryta w terminie i w sposób określony w uchwale;
zarząd komisaryczny nie doprowadził do przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych zakładu ubezpieczeń w ustalonym terminie;
zakład ubezpieczeń nie spełnia świadczeń z tytułu umów ubezpieczenia albo spełnia je z opóźnieniem lub częściowo;
zostało cofnięte zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie całej działalności.
Decyzja o likwidacji przymusowej jest wykonywalna natychmiast.
W przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej organ nadzoru:
wyznacza likwidatora;
powiadamia pisemnie o otwarciu likwidacji znanych sobie wierzycieli zakładu ubezpieczeń;
powiadamia o otwarciu likwidacji organy nadzoru państw członkowskich Unii Europejskiej.