Zagrożenie według PN-IEC 60300-3-9:1999 to źródło potencjalnej szkody lub okoliczności potencjalnie szkodliwe.

Przeznaczeniem akcji ratowniczej w zimie jest uratowanie zaginionego od różnych skutków, głównie biorąc pod uwagę pogodę.

Każdy z ratowników, mając zlecone pewne funkcje, wykonując zadania może w pewnym momencie zawieść i wywołać zagrożenie.

Dyspozytor, który ma za zadanie przyjmować zgłoszenia osób zaginionych, może źle usłyszeć informacje mu przekazywane. Jest to o tyle ważne, że tutaj rozpoczyna się cała akcja poszukiwawcza. Jeżeli nie usłyszy dobrze informacji może to mieć wpływ na to jak potoczy się akcja. Ratownicy mogą zacząć szukać gdzieś indziej a tym samym przedłuża to poszukiwania. Wydłużanie akcji może spowodować, że akcja ta nie będzie przeprowadzona na tyle szybko by poszukiwana osoba została odnaleziona cała i zdrowa. Im dłużej jest prowadzona, tym większa możliwość znalezienia osoby z uszczerbkiem na zdrowiu albo martwej, w takich sytuacjach może również dojść do nie odnalezienia osoby. Dyspozytor może również nie zdążyć odebrać zgłoszenia, albo są zakłócenia na linii a wtedy ratownicy nie są wezwani na akcję, która jest niezbędna by uratować taką osobę.

Kierowca jest odpowiedzialny za dowiezienie ratowników biorących udział w akcji do miejsca gdzie możliwe jest znalezienie osoby poszukiwanej. Jeżeli informacje niezbędne nie będą zebrane, może to spowodować, że kierowca nie będzie wiedział gdzie dotrzeć. Kierowcy musi zadbać o to by wszyscy ratownicy, którzy zostają przewożeni byli dostarczeni cali i zdrowi. Jeżeli nawierchnia po któ®ej się przemieszczają jest śliska, jest to większe ryzyko dla kierowcy, że straci panowanie nad samochodem, a to może spowodować, że wpadnie w poślizg, szkodząc nie tylko samochodowi ale też i pasażerom. Źródłem zagrożenia może być również pominięcie przez kierowcę istotnych faktów, takich jak brak paliwa, które opóźni akcję, albo brak innych płynów. Niesprawny samochód, który również mógł zostać niedopilnowany przez kierowcę, ponieważ to on powinien zadabć, by samochód był zawsze sprawy i gotowy do wyruszenia. Jeżeli jakaś część w samochodzenie nie funkcjonuje poprawnie, może spowodować wypadek. Zwierzęta pojawiające się na drodze samochodu, mogą także spowodować wypadek, uszkodzić samochód w przypadku większych zwierząt, oraz to zwierzę może zostać ranne.

Naczelnik dba o poprawne przeprowadzenie akcji. To on wydaje decyzję, kto uczestniczy w akcji i ile osó zostaje wysłanych. Jeżeli źle określi liczbę ratowników albo nieodpowiednio rozdzieli funkcje w grupie ratowniczej może to doprowdzić do niepowodzenia akcji. Kolejnym źródłem zagrożenia spowodowanym przez naczelnika, może być wysłanie ratowników z niesprawnym sprzętem albo bez niezbędnego sprzętu, który byłby potrzebny by dotrzeć do poszukiwanego. Z racji tego iż poszukiwany może znajdować się w różnych sytuacjach takich jak pod skałami, zakleszczony w jaskini, pod warstwą śniegu, połamany. W każdym z tych wypadku ratownicy muszą być przygotowani. Nie mogą sobie na marnowanie zbędnych minut, które mogą uratować życie osobie poszukiwanej. Jeżeli akcja zostanie źle rozplanowana to również może spowodować zagrożenie dla wszystkich uczestników akcji. Pociągać to może ze sobą również konsekwencje prawne na naczelnika.

Na ratowników spada najwięcej zagrożenia. To oni ryzykują całe swoje życie dla innych. Zwykle osoby poszukiwane są nieodpowiedzialne, nie zdając sobie sprawy jak trudne może być podróżowanie po górach w warunkach zimowych. To te osoby sprowadzają na siebie nieszczęście. Ratownicy natomiast mogą spowodować zagrożenie poprzez nieprzestrzeganie zasad BHP, albo przez własne zdenerwowanie. Denerwując się, albo będąc psychicznie albo fizycznym wykończonym, mogą nie podejmować słusznych decyzji ryzykując życia swoje, współtowarzyszów oraz osoby poszukiwanej. Jeżeli również użyją złego sprzętu, nie usłuchają naczelnika albo nie wykorzystają wszystkich niezbędnych informacji, ryzykują wtedy swoje i innych życie a także i zdolność sprzętu do dalszego funkcjonowania.

Sposób pracy każdego członka zespołu ratującego jest ważny, ponieważ od tego zależy życie ich oraz osoby, która została zgłoszona jako poszukiwana. Wszyscy muszą przestrzegać tych samych zasada. Jeżeli dojdzie do pewnych nadużyć przez pracowników, akcja zakończy się niepowodzeniem. Zadania, które nie zostały zlecone przez naczelnika ale zostały wykonane mogą groźić tym samym a nawet mogą doprowadzić do konsekwencji prawnych. Każdy musi być fizycznie i psychicznie sprawny by brać udział w akcji. Jakakolwiek oznaka słabości fizycznej lub psychicznej, może spowodować nieprzewidziany wypadek. Człowiek nie wydaje wtedy racjonalnych osądów, co może doprowadzić do kolejnych sytuacji zagrażających życiu. Procedury są ściśle określone, każdy krok powinien być przemyślany, w szczególności powinien być przemyślany przez naczelnika, który rozplanowuje całą akcję. Pominięcie kroku albo złe przeprowadzenie może doprowadzić do spowolnienia przebiegu akcji, albo zranienia którego kolwiek z uczestników. W każdej tej sytuacji również sprzęt pełniący funkcje pomocnicze może zostać również narażony na szkody.

Każdy krok w czasie akcji poszukiwawczej może spowodować jej niepowodzenie.

Przy zgłaszaniu może może zawieść przede wszystkim osoba zgłaszająca, która w szoku może nie być na tyle świadoma jakie fakty są istotne by podać przy poszukiwaniach. Stanowi to zagrożenie wydłużenia akcji, ponieważ przez niektóre fakty będzie trzeba szukać dłużej. Jeżeli osoba zgłaszająca poda fakty, które są nieprawdziwe, również może spowodować przedłużenie akcji, ale też ryzykuje życie ratowników jeżeli okaże się, że znajdą się w nieodpowiednim miejscu, które zostało wskazane przez osobę zgłaszającą.

Zawodność technologii, z których się korzysta podczas dzwonienia do jednostki GOPR może powodować te same zagrożenia co niesprawność osoby zgłaszającej. Występujące czasem na linii zakłócenia, albo niesprawny telefon po obu stronach linii jest tego powodem. Kolejnym ważnym czynnikiem który powoduje zagrożenie jest zajęta linia odbioru zgłoszeń w jednostce GOPR. Takie sytuacje mogą doprowadzić, że jakieś zgłoszenie nie zostanie przyjęte, ryzykując życie osoby poszukującej. Dyspozytora zadanie mogą zostać zaniedbane. Mimo iż ktoś musi być zawsze przy telefonie by odebrać potencjalne zgłoszenia, to może zdarzyć się taka sytuacja kiedy nikogo nie ma by odebrać zgłoszenie, tracą wtedy niezbędny czas na odnalezienie osoby poszukiwanej.

Kolejną fazą w cyklu akcji jest zebranie danych. Jest to kluczowy moment, ponieważ zawęża ono teren na którym będą prowadzone poszukiwania. Istotnie zmniejsza to czas poszukiwań , choć i tak czasem bywa go za mało na odniesienie sukcesu w akcji. Niezbędne jest również dokłądne sprawdzenie pogody na dany teren. W ziemie bardzo łatwo jest o gwałtowną zmianę pogody. Ratownicy nie przystosowując siebie oraz nie dobierając odpowiedniego sprzętu na panujące warunki pogodowe, mogą nie być przygotowani. Jeżeli niektóre drogi dojazdu do miejsca ostatniego widzenia poszukiwanej osoby są nieznane to możliwe jest niepowodzenie akcji.

Po zebraniu danych następuje rozplanowanie akcji przez głównych dowodzących. Panują tutaj takie zagrożenia jak nieodpowiednie rozdzielenie funkcji między ratowników, niedostosowanie ilości ratowników potrzebnych w akcji, albo wysłanie ekipy bez niezbędnego sprzętu albo w niedostosowanym ubiorze. Sprzęt, który jest zabrany może okazać się za słaby w czasie poszukiwań, uniemożliwiając dotarcie do osoby albo nawet narażać samego ratownika na szkody fizyczne. Plan, który łączy całość również może być przyczyną zagrożenia jeśli nie zostanie on przemyślany, nie zostaną wzięte pod uwagę niektóre niezbędne informacje zebrane wcześniej, albo jeżeli akcja będzie źle zaplanowana.

Wyjeżdżanie na akcje ratowniczą łączy się z zagrożeniem wywołanym przez kierowcę. To on jest odpowiedzialny za przewiezienie ratowników na miejsce rozpoczęcia akcji poszukiwawczej, całych i zdrowych. Kierowca może być wyczerpany fizycznie ale psychicznie. Zagrożenie może być spowodowane wypadkiem, a wypadek może być spowodowany:

- słabą widocznością – przez mgłę, śnieżycę lub intensywny deszcz

- zwierzę które nagle pojawiło się na drodzę

- inne przeszkody na drodze – takich jak oberwane konary drzew, dziury w drodze, kamienie,

- uczestników ruchu

- samochód używany jest niesprawny

- śliska nawierzchnia – przez deszcz, śnieg, albo nawet wylane substancje na powierzchnię.

Kolejnym etapem w akcji poszukiwawczej GOPR jest samo przeprowadzenie akcji. Istnieją różne sytuacje w jakich osoba poszukiwana może się znajdować. Od zwykłego zgubienia się w lesie, po skomplikowane zaklinowanie się w jaskini. Każdy z takich sytuacji wymaga precyzyjnego sprzętu. Zagrożeniem może być złe przygotowanie się. Ma to związek ze wcześniejszymi etapami, które polegają na dobrym zebraniu informacji. W czasie akcji może zabraknąć sprzętu który będzie potrzebny, albo sprzęt nagle się popsuje. Innymi zagrożeniami może być nagła zmiana pogody albo wprost pogoda: słońce, mróz, mgła, opady śniegu. Lawiny, które są najczęstszym przypadkiem porwania ludzi również stanowią zagrożenie.

Odnalezienie osoby stanowi tylko połowę sukcesu. Jeżeli osoba ta gdzieś ugrzęzła i nie może się wydostać, to stanowi niebezpieczeństwo dla ratowanej osoby ale również i dla ratowników. Osoba może nie współpracować ponieważ jest w szoku, albo pod wpływem alkoholu lub innych środków odużających.

Zagrożenia wypływające z możliwych stanów systemów i procesów to:

- brak współpracy między poszczególnymi ratownikami w grupie. Szczególnym zagrożeniem jest brak współpracy między dowodzącymi grupą a samymi ratownikami

- utrudnienia w porozumieniu w grupie takie jak nie wysławianie się dokładnie, nie skonkretyzowanie co ma się na myśli

- współpraca ze służbami policji, straży granicznej, szpitalem, nie zawsze jest osiągalna ponieważ są to różne grupy zajmujące różne pozycje w systemie i każda z grup pełni różną funkcje, jeżeli jedno z nich nie wykona poprawnie swojej funkcji, powodzenie systemu jest zagrożone, albo brak łączności między wszystkimi służbami biorącymi udział w akcji.

- sprzęt, który jest używany podczas akcji poszukiwawczej zawodzi ponieważ ktoś nie dopilował by działał sprawy, albo istnieją tak ekstremalne warunki podczas akcji, że sprzęt jest za słaby.

Kolejnie przechodząc do scenariuszy wykonywanych zadań źródłami zagrożenia może być ratownik, który nie zostanie poinformowany o roli jaką ma pełnić w akcji, albo jakiego sprzętu ta konkretnie osoba ma używać. Zasady BHP są nieprzestrzegane, źle jest dobrany sprzęt do akcji poszukiwawczej, albo nowo zatrudnieni ratownicy mogą być na tyle nie doświadczeni w tych typach akcji, że nie mogą sobie poradzić z przystosowaniem się do kroków na kolejnych etapach które są realizowane.

Zagrożenia związane ze sposobem użytkowania lub obsługiwania są oparte na tym kiedy i jak jednostka ratownicza jest wzywana. Jeżeli jednostka zostanie wezwana bezpostawnie, grozi to głównie konsekwencjami prawnymi dla osoby, która wezwała. W tym czasie istnieje takie prawdopodobieństwo, że grupa ratowników dostanie kolejne zgłoszenie, ale przez to, że już jest na jednej akcji nie może rozpocząć kolejną, opóźniając tym samym zadziałanie systemu. Na naczelnika natomiast spada największa odpowiedzialność, ponieważ on decyduje się na rozpoczęcie i zakończenie akcji, im bardziej oddala się początek poszukiwań tym zwiększa się prawdopodobieństwo niepowodzenia akcji. Naczelnik również decyduje, czy wysyłać grupę czy nie. Warunki pogodowe jeżeli są marne, a grupa zostanie wysłana, to zagrożenie raczej wystąpi.

Nieznajomość instrukcji eksploatacyjnych może powodować różne zagrożenia. Głównie jest to wywołane przez nieznajomość zasad BHP albo ich nieprzestrzeganie, które obowiązują dla ratowników. Jeżeli ratownicy dotrą do osoby poszukiwanej i osoba ta okaże się ranna, naginanie zasad może uśmiercić tą osobę albo spowodować poważniejszy uszczerbek na zdrowi. Nie zeznajomienie się przez ratownikó z zebranymi danymi może również powodować niebezpieczeństwa dla wszystkich wokół, szczególnie, że wtedy akcja ta będzie prowadzona znacznie dłużej. Złe zebrane dane, niedokładne opisy, albo brak istotnych także mają wpływ na sukces akcji. Nieznajomość map szlaków, map topograficznych Karkonoszy, może spowodować, że ratownicy się zgubią. Pod warstwą śniegu wszystko może wyglądać inaczej, a każdy krok kosztuje życie ludzkie. Nieznajomość szczegółowej prognozy pogody na najbliższe godziny niesie ze sobą potężne zagrożenia. Im gorsza pogoda tym szybciej trzeba działać. Może to narazić nie tylko osobę poszukującą na wszelkie urazy ale też ratowników z grupy, który mogli nie przystosować swojego ubioru do panujących warunków atmosferycznych. Nieznajomość instrukcji obsługi sprzętów oraz ich technicznych parametrów.

Warunki (srodowisko) pracy grupy ratowniczej to przede wszystkim warunki panujące na zewnątrz. Zagrożenia są wywołane przez bardzo słabe warunki atmosferyczne panujące na zewnątrz, czyli słońce, burze (w tym mgła i pioruny), opady śniegu (lawiny i nieskie temperatury) oraz wiatr.

Kolejno każde z tych warunków pogodowych zostanie zaanalizowane pod względem zagrożeń jakie każde z nich może powodować.

Współpraca w ramach określonego systemu oraz sprzężenia z innymi systemami, może nieść ze sobą takie źródła zagrożenia jak.

- osoby dowodzące grupą zawodzą

- osoby konserwujące cały sprzęt ratowniczy (sprzęt wspinaczkowy, transportowy, sprzęt do nurkowania) zawodzą

- służby zewnętrzne współpracujące z grupą GOPR zawodzą (służba zdrowia, straż graniczna, policja, straż pożarna, itp.)

- każdy ratownik, który odpowiada sam za siebie zawodzi.

Czynnik ludzki jest w tym systemie najważniejszy. Każda osoba pełni swoją rolę, która nie może być pominięta. Którakolwiek osoba zawiedzie na jakimkolwiek szczeblu działania może spowodować zagrożenie. Ważna jest tutaj zatem współpraca w grupie, na zewnątrz ze służbami oraz ze świadkami, którzy mogą podać szczegóły osoby poszukiwanej. Nieprawidłowe zachowania pracowników, takie jak brak skupienia, wykończenie fizyczne i psychiczne, spożywanie alkoholu, nieprzestrzeganie zaleceń naczelnika, nieprzestrzeganie zasad BHP, wpłynie na możliwość zajścia niebezpiecznych sytuacji.

Innymi oddziałującymi czynnikami, które spowodują zagrożenia są

- czynnik techniczny – jeżeli jakikolwiek sprzęt zawodzi, brak sprzętu, brak operatora sprzętu,

- czynnik zwierzęcy – pojawienie się groźnych zwierząt na terenie prowadzenia akcji.

- czynnik pogodowy – tak jak wcześniej był opisany, jest po czynniku ludzkim drugim najważniejszym.

Lista zagrożeń:

Termiczne zagrożenia

• Oparzenia

• Wysoka temperatura

• Niska temperatura

• Utrata równowagi

• Utrudnione oddychanie

• Osłabienie organizmu

Zagrożenia mechaniczne

• Zmiażdżenie

• Potknięcie

• Uwięzienie

• Uderzenie

• Upadek z wysokości

• Zderzenie

• Zasypanie

• Wypadek samochodowy

• Lawiny

Zagrożenia dotyczące bezpośrednio prowadzonej akcji

• Niepowodzenie akcji

• Opóźnienie akcji

• Niedokładne przeprowadzenie akcji

• Napotkanie zwierzęcia na drodze na jakimkolwiek etapie

• Ratownik pod wpływem alkoholu