Program ćwiczeń z przedmiotu
BOTANIKA LEŚNA
Kierownik przedmiotu: prof. dr hab. Czesław Hołdyński
Termin realizacji: rok I, semestr I,
Wymiar godzin: 45 godzin (15 wykł., 30 ćwicz.)
Tydzień I. 2. X. 2012
Budowa i funkcje komórki roślinnej
Przedstawienie programu ćwiczeń, zalecanej literatury, regulaminu odbywania i zaliczania zajęć
Zakres materiału: 1. Składniki strukturalne komórki roślinnej i ich funkcje. 2. Powstawanie, budowa i funkcje ściany komórkowej. 3. Rodzaje i znaczenie materiałów zapasowych roślin.
Ćwiczenie 1. Zapoznanie się z budową i działaniem mikroskopu.
Ćwiczenie b.n. Podstawowe techniki wykonywania preparatów mikroskopowych. Praca z preparatami trwałymi. Zasady wykonywania rysunków obserwowanych struktur roślinnych.
Ćwiczenie 5. Ruch rotacyjny cytoplazmy i chloroplastów w liściu moczarki kanadyjskiej (Elodea canadensis).
Ćwiczenie b.n. Materiały zapasowe bulwy ziemniaka, w owocach dębu i kasztanowca.
Tydzień II. 9. X. 2012
Układ okrywający i wzmacniający rośliny.
Zakres materiału: 1. Zróżnicowanie, pochodzenie i budowa tkanek okrywających. Budowa i funkcje tkanek wzmacniających.
Ćwiczenie 26. Epiderma z aparatami szparkowymi liścia kapusty warzywnej głowiastej (Brassica oleracea var. capitata).
Ćwiczenie 29. Komórki korka wraz z przetchlinką w łodydze bzu czarnego (Sambucus nigra).
Ćwiczenie 34. Kolenchyma płatowa z łodygi bzu czarnego (Sambucus nigra).
Ćwiczenie 35. Sklerenchyma (stereidy) w łodydze lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum).
Tydzień III. 16. X. 2012
Układ przewodzący rośliny.
Zakres materiału: 1. Tkanki przewodzące – budowa i funkcje ksylemu i floemu. Powstawanie, pochodzenie i różnicowanie się ksylemu i floemu w rozwoju osobniczym rośliny naczyniowej. 2. Typy wiązek przewodzących.
Ćwiczenie 40. Wiązka kolateralna zamknięta z łodygi kukurydzy zwyczajnej (Zea mays). Ataktostela.
Ćwiczenie b.n. Wiązka kolateralna otwarta z łodygi kokornaku (Aristolochia sp.). Eustela (budowa pierwotna i wtórna).
Ćwiczenie 56. Elementy floemu i ksylemu roślin nagozalążkowych – łodyga sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris).
Tydzień IV. 23. X. 2012
KOLOKWIUM I (cytologia, histologia)
Anatomia korzenia. Morfologia pędu.
Zakres materiału: 1. Budowa anatomiczna pierwotna i wtórna korzenia. 2. Budowa morfologiczna pędu zdrewniałego, długopędy, krótkopędy. Typy wzrostu pędów. Położenie pąków i blizn liściowych na pędach.
Ćwiczenie 44. Budowa anatomiczna pierwotna korzenia kosaćca niemieckiego (Iris germanica).
Ćwiczenie 45. Budowa anatomiczna wtórna korzenia dyni zwyczajnej (Cucurbita pepo).
Ćwiczenie 50. Morfologia pędu zdrewniałego (Aesculus hippocastanum).
Ćwiczenie b.n. Położenie i budowa pąków (Viburnum lantana, Acer platanoides, Philadelphus coronarius, Tilia cordata).
Tydzień V. 30. X. 2012
Anatomia pędu.
Zakres materiału: 1. Budowa łodyg zdrewniałych – aktywność kambium i fellogenu, drewno i łyko wtórne, biel i twardzel, kora wtórna, martwica korkowa, peryderma.
Ćwiczenie 54. Budowa anatomiczna pierwotna łodygi kokornaku (Aristolochia sp.).
Ćwiczenie 54 Budowa anatomiczna wtórna łodygi kokornaku (Aristolochia sp.).
Ćwiczenie 56. Budowa anatomiczna wtórna łodygi lipy drobnolistnej (Tilia cordata).
Ćwiczenie 56. Budowa anatomiczna wtórna łodygi sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris).
Ćwiczenie b.n. Obserwacja: Kora wtórna wybranych gatunków drzew.
Tydzień VI. 6. XI. 2012
Morfologia i anatomia liścia.
Zakres materiału: 1. Typy liści. 2. Morfologia i anatomia liści.
Ćwiczenie b.n. Budowa morfologiczna liścia nago i okrytozalążkowych.
Ćwiczenie b.n. Obserwacja: Podstawowe formy liści.
Ćwiczenie 66. Budowa anatomiczna liścia roślin dwuliściennych – jabłoń domowa (Malus domestica).
Ćwiczenie 67. Budowa anatomiczna liścia kseromorficznego – sosna zwyczajna (Pinus sylvestris).
Tydzień VII. 13. XI. 2012
KOLOKWIUM II. Organografia.
Zakres materiału: 1. Budowa organów rozmnażania generatywnego u nago i okrytozalążkowych. 2. Zapylenie, zapłodnienie u roślin okrytonasiennych. 3. Powstawanie zarodka, nasion, owocu. 4. Typy nasion i owoców.
Ćwiczenie 68. Budowa kwiatów męskich i żeńskich sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris).
Ćwiczenie 69, 71. Budowa kwiatu jabłoni domowej (Malus domestica).
Ćwiczenie b.n. Budowa nasion bielmowych i bezbielmowych na przykładzie wybranych gatunków drzew.
Ćwiczenie 79. Przegląd podstawowych typów owoców oraz sposobów rozprzestrzeniania diaspor generatywnych.
Tydzień VIII. 20. XI. 2012
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd wybranych grup roślin zarodnikowych.
Podgromada: Lycophytina – widłakowe
Klasa: Lycopsida – widłaki jednakozarodnikowe
Rząd: Lycopodiales – widłakowce
Podgromada: Sphenopytina – skrzypowce
Klasa: Sphenopsida – członolistne
Rząd: Equisetales – skrzypowce
Podgromada: Pterohytina – paprociowe
Klasa: Pteropsida – paprocie
Podklasa: Filicidae – paprocie cienko zarodnikowe
Tydzień IX 27. XI. 2012
KOLOKWIUM III. Rozmnażanie + Systematyka zarodnikowych
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd nagozalążkowych: część 1.
Podgromada: Coniferophytina – Nagozalążkowe
Klasa: Ginkgoopsida – Miłorzębowe
Rodzina: Ginkgoaceae – Miłorzębowate
Rodzaj: Ginkgo – Miłorząb
Klasa: Pinopsida – Sosnowate
Rodzina: Pinaceae – Sosnowate
Podrodzina: Abietoideae
Rodzaj: Abies – Jodła
Rodzaj: Picea – Świerk
Rodzaj: Pseudotsuga – Daglezja
Rodzaj: Tsuga – Choina
Podrodzina: Laricoideae
Rodzina: Larix – Modrzew
Tydzień X 4. XII. 2012
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd nagozalążkowych: część 2.
Podgromada: Coniferophytina – Nagozalążkowe
Klasa: Pinopsida – Sosnowe
Rodzina: Pinaceae – Sosnowate
Podrodzina: Pinoideae
Rodzaj: Pinus – Sosna
Rodzina: Taxodiaceae – Cypryśnikowate
Rodzaj: Metasequoia – Metasekwoja
Rodzaj: Taxodium – Cypryśnik
Rodzina: Cupressaceae – Cyprysowate
Podrodzina: Cupressoideae – Cyprysowe
Rodzaj: Chamaecyparis – Cyprysik
Rodzaj: Juniperus – Jałowiec
Rodzaj: Thuja – Żywotnik
Rodzina: Taxaceae – Cisowate
Rodzaj: Taxus – Cis
Tydzień XI 11. XII. 2012
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd okrytozalążkowych część 1:
Podgromada: (ucięło mi)
Klasa: (ucięło mi)
Rodzaj?: (ucięło mi)
Rząd: Betulales – Brzozowce
Rodzina: Betulaceae – Brzozowate
Rodzaj: Betula – Brzoza
Rodzaj: Alnus – Olsza
Rodzina: Corylaceae – Leszczynowate
Rodzaj: Corylus – Leszczyna
Tydzień XII 18. XII. 2012
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd okrytozalążkowych część 2:
Rząd: Urticales – Pokrzywowce
Rodzina: Ulmaceae – Wiązowate
Podklasa: Hamamelididae – Oczarowe
Rząd: Urticales – Pokrzywowce
Rodzina: Ulmaceae – Wiązowate
Rząd: Juglandales – Orzechowce
Rodzina: Juglandaceae – Orzechowate
Podklasa: Dilleniidae – Ukęslowe
Rząd: Salicales – Wierzbowce
Rodzina: Salicaceae – Wierzbowate
Rodzaj: Populus - Topola
Rodzaj: Salix – Wierzba
Tydzień XIII 2. I. 2013
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd okrytozalążkowych część 3:
Podklasa: Dilleniidae – Ukęślowe
Rząd: Malvales – Ślazowce
Rodzina: Tiliaceae – Lipowate
Rodzaj: Tilia – Lipa
Podklasa: Magnoliidae – Magnoliowe
Rząd: Magnoliales – Magnoliowce
Rodzina: Magnoliaceae – Magnoliowate
Podrodzina: Pomoideae – Jabłkowe
Rodzaj: Sorbus – Jarząb
Rodzaj: Padus – Czeremcha
Rząd: Sapindales – Mydłodrzewowce
Rodzina: Aceraceae – Klonowate
Rodzaj: Acer – Klon
Rząd: Sapindales – Mydłodrzewowce
Rodzina: Aceraceae – Klonowate
Rodzaj: Acer – Klon
Tydzień XIV 8. I. 2013
Zakres materiału: Charakterystyka i przegląd wybranych roślin jednoliściennych i dwuliściennych wchodzących w skład runa leśnego
Podgromada: Magnoliophytina (Angiospermae) – Okrytozalążkowe
Klasa: Magnoliopsida (Dicotyledones) – Dwuliścienne
Podklasa: Ranunculidae – jaskrowe
Rząd: Ranunculales – jaskrowce
Rodzina: Rannunculaceae – jaskrowate
Podklasa: Rosidae – różowe
Rząd: Rosales – różowce
Rodzina: Rosaceae – różowate
Podklasa: Asteridae – astrowe
Rząd: Asteracae – astrowate
Rodzina: Asteraceae
Klasa: Liliopsida (Monocotyledones) – jednoliścienne
Podklasa: Lilidae – liliowe
Rząd: Liliales – liliowce
Rodzina: Liliaceae – liliowate
Rząd: Cyperales – ciborowce
Rodzina: Cyperaceae – ciborowate (turzycowate)
Rząd: Poales – trawowce (plewowce)
Rodzina: Poaceae – wiechlinowate (trawy)
Tydzień XV 15. I. 2013
KOLOKWIUM ZALICZENIOWE
TEMATYKA WYKŁADÓW
Wykład I
Ściana komórkowa pierwotna i wtórna: skład chemiczny, budowa, modyfikacje ściany komórkowej i funkcje.
Materiały zapasowe roślin: powstawanie, miejsce i sposób gromadzenia.
Barwniki, garbniki, żywice: charakterystyka.
Wykład II
Charakterystyka tkanek stałych.
Układ wzmacniający.
Układ okrywający.
Wykład III
Układ przewodzący rośliny: budowa, pochodzenie i funkcje elementów łyka i drewna.
Typy wiązek przewodzących.
Budowa drewna nago i okrytozalążkowych: typy drewna, biel i twardziel.
Wykład IV
Budowa morfologiczna i funkcje korzenia.
Systemy korzeniowe drzew.
Mikoryzy.
Modyfikacje pędu.
Liść: budowa i funkcje. Modyfikacje liści.
Wykład V
Rozmnażanie wegetatywne i generatywne roślin.
Klasyfikacje owoców i nasion.
Sposoby rozsiewania owoców.
Wykład VI
Charakterystyka roślin zarodnikowych.
Charakterystyka gromady nagozalążkowych.
Wykład VII
Charakterystyka gromady okrytozalążkowych: systematyka wybranych gatunków drzew.
Systematyka wybranych gatunków roślin zielnych lasów.