Układ pokarmowy

Katedra Anatomii Prawidłowej i Klinicznej PAM

Układ pokarmowy

Przewód pokarmowy

- jama ustna

- gardło

- przełyk

- żołądek

- jelito cienkie

- jelito grube

Gruczoły pokarmowe

- wątroba

- trzustka

Narządy pomocnicze

- język

- zęby

Budowa ścian

Błona śluzowa (wewnętrznie)

Błona mięśniowa ( środkowa- warstwa podłużna i okrężna)

Błona zewnętrzna ( otrzewna)

Jama ustna

Przedsionek

Jama właściwa

Przedsionek jamy ustnej

Szpara ust- wejście

Warga górna

Warga dolna

Wędzidełko górne i dolne

Łuki zębodołowe

Brodawka przyusznicza

Zęby

Korona - szkliwo

Szyjka - kostniwo

Korzeń- kostniwo

Komora

Kanał

Otwór szczytowy

Miazga

Zęby

Mleczne

- 6 mż- 30 mż.

- 20

- brak przedtrzonowych

- 2 trzonowe

Stałe:

- 6 rż-18 rż

- 16

- 2 siekacze

- 1 kieł

- 2 przedtrzonowe

- 3 trzonowe

Jama ustna właściwa

Podniebienie

Policzki

dno jamy ustnej

Cieśń gardzieli

Podniebienie twarde

Wyrostek podniebienny szczęki

Blaszka pozioma kości podniebiennej

Podniebienie miękkie

M. dźwigacz podniebienia

M. napinacz podniebienia

M.języczka

M. podniebienno-jezykowy

M. podniebienno-gardłowy

Migdałek podniebienny

Dno jamy ustnej-
przepona jamy ustnej

M. żuchwowo- gnykowy

M. bródkowo-gnykowy

Język

Nasada

Migdałek językowy

Trzon

Koniec

Powierzchnia górna (grzbiet)

- bruzda języka

- bruzda graniczna

- otwór ślepy

Powierzchnia dolna

2 brzegi

Brodawki językowe

Nitkowate: grzbiet, brzegi, koniec- bez kubków smakowych; nabłonek częściowo rogowaciejący

Grzybowate: grzbiet, brzegi, koniec

Liściaste: tylne części brzegu

Okolone: przed bruzdą graniczną

Mięśnie języka

ZEWNĘTRZNE

Bródkowo-językowy

Gnykowo-językowy

Rylcowo-językowy

WEWNĘTRZNE

Podłużny górny

Podłużny dolny

Poprzeczny języka

Pionowy języka

Wewnętrzne mięśnie języka

Podłużny górny

Podłużny dolny

Poprzeczny

pionowy

Unerwienie języka

Czuciowo-

N. językowo-gardłowy

N. błędny

N. trójdzielny

Ruchowo

n. podjęzykowy

Unaczynienie -t. językowa

Ślinianki

Przyuszna- surowicza

Podjęzykowa- surowiczo-śluzowa

Podżuchwowa- surowiczo-śluzowa

Gardło

Od podstawy czaszki do C6

Część nosowa, ustna, krtaniowa

Błona mięśniowa: warstwa zewnętrzna –okrężna (zwieracze)

Warstwa wewnętrzna- podłużna (dźwigacze)

Gardło

Cześć nosowa

- ujście gardłowe trąbki słuchowej

- migdałek gardłowy

- migdałek trąbkowy

Ustna

krtaniowa

Mięśnie gardła

Dźwigacze

- rylcowo-gardłowy

- trąbkowo-gardłowy

- podniebienno-gardłowy

Zwieracze

górny

-środkowy

dolny

Przełyk

część szyjna

5cm, przestrzeń szyi środkowa

Piersiowa

18 cm- śródpiersie tylne

Brzuszna

2-3 cm

Zwężenia przełyku

połączenie z gardłem

skrzyżowanie z lewym oskrzelem i aorta

przejście przez przeponę

Unaczynienie

T. tarczowa dolna

Gał. przełykowe aorty piersiowej

T. żołądkowa lewa

Żołądek

Żołądek

Zasadnicza rola to trawienie białęk

Sok żołądkowy zawierający z enzymami trawiennymi:

podpuszczka - ścina białko w mleku

pepsyna - zapoczątkowuje trawienie białek

Produkcja kwasu solnego, który uaktywnia enzymy

Żołądek

Wpust

Dno

Trzon

Część odźwiernikowa

Odźwiernik

Powierzchnia przednia

Powierzchnia tylna

Krzywizna mniejsza

Krzywizna większa

Ściana żołądka

Ściana żołądka zbudowana jest z następujących warstw (od wewnątrz):

Błony

śluzowej

mięśniowej

surowiczej

Unaczynienie

T. żołądkowa lewa

T. żołądkowa prawa

T.żołądkowo-sieciowa lewa

T. żołądkowo-sieciowa prawa

T. żóładkowe krótkie

Jelito cienkie

Dwunastnica- ok.. 30 cm

Jelito czcze- 2,5 m

Jelito kręte- 3,5 m

Dwunastnica

Część górna-opuszka

Cześć zstępująca

Część dolna-pozioma i skośna lub wstępująca

Zgięcie dwunastniczo-czcze

Fałdy okrężne

Fałd podłużny

Brodawka dwunastnicza większa

Brodawka mniejsza

Jelito czcze

Ściana grubsza

Lepiej unaczynione

Wyższe fałdy okrężne i liczniejsze

Grudki chłonne samotne

Jelito kręte

Ściana cieńsza

Gorzej unaczynione

Fałdy mniej liczne i niższe

Grudki chłonne skupione

Jelito grube

Kątnica- 7 cm

Okrężnica wstępująca- 18 cm

Okrężnica poprzeczna – 55 cm

Okrężnica zstępująca- 20 cm

Okrężnica esowata- 15- 90

Odbytnica- 12-18 cm

Cechy jelita grubego

Taśmy

Haustry (uwypuklenia)

Fałdy półksiężycowe

Przyczepki sieciowe

Trzustka

Głowa

Trzon

Ogon

Wcięcie trzustki

3 powierzchnie i 3 brzegi

Gruczoł dokrewny-wysepki Langerhansa

komórki alfa-glukagon

komórki beta-insulina

komórki delta- gastryna, somatostatyna

Gruczoł wydzielania zewnętrznego-pęcherzyki gruczołowe (lipaza, amylaza, trypsyna)

Przewód trzustkowy główny
i dodatkowy

Wątroba

Powierzchnia przeponowa

Powierzchnia trzewna

Brzeg dolny

Płat prawy

Płat lewy

Płat czworoboczny

Płat ogoniasty

wnęka

Pęcherzyk żółciowy

Dno

Trzon

Szyjka

Przewód pęcherzykowy