Szczecińska Kolej Metropolitalna

Idea powstania systemu kolei miejskiej w Szczecinie po raz pierwszy pojawiła się na przełomie lat 60. i 70. minionego stulecia. Jej powstanie stanowiło wówczas odpowiedź na rosnący popyt na publiczne usługi transportu zbiorowego, wynikający z dynamicznego rozwoju przemysłowego miasta, jak i obszaru położonego wokół niego. Koncepcja z przed niemal 50 lat zakładała wykorzystanie istniejącej na terenie miasta sieci kolejowej oraz wybudowanie nowych łączników.

Projekt Szczecińskiej Kolej Metropolitalnej (SKM) zakłada utworzenie konkurencyjnego względem innych gałęzi transportu kolejowego połączenia pomiędzy Szczecinem a Goleniowem, Stargardem Szczecińskim, Gryfinem oraz Policami.

Obszar działania Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej

Szczecińska Kolej Metropolitalna będzie znaczącym ogniwem systemu transportu publicznego na terenie jednostek samorządowych tworzących Szczeciński Obszar Metropolitalny:

• Województwo Zachodniopomorskie

• Miasto Szczecin

• Powiat Policki

• Miasto Stargard Szczeciński

• Gmina Dobra

• Gmina Goleniów

• Gmina Gryfino

• Gmina Kobylanka

• Gmina Kołbaskowo

• Gmina Nowe Warpno

• Gmina Police

• Gmina Stare Czarnowo

• Gmina Stargard Szczeciński

• Gmina Stepnica

Partnerzy w tworzeniu Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej

Województwo Zachodniopomorskie

• organizator przewozów;

• właściciel części taboru kolejowego;

• dysponent środków finansowych – Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014 -2020;

Gminy tworzące Szczeciński Obszar Metropolitalny

• udział w budowie węzłów komunikacyjnych wraz z parkingami P&R

• udział w modernizacji przystanków przesiadkowych;

PKP SA

• dysponent terenów i budynków kolejowych niezbędnych przy budowie węzłów komunikacyjnych i przystanków przesiadkowych;

PKP PLK SA

• zarządca linii kolejowych;

Przewozy Regionalne sp. z o o Zachodniopomorski Zakład Przewozów Regionalnych

• samorządowy przewoźnik kolejowy;

• dysponent części taboru kolejowego;

• dysponent zaplecza technicznego dla utrzymania taboru;

Szczecińska Kolej Metropolitarna - układ docelowy

Etapy

Etap 0

Etap ten to pilotażowy program polegający wyłącznie na wydłużeniu regionalnych, kolejowych przewozów pasażerskich w ramach obsługiwanych obecnie przez przewoźnika „Przewozy Regionalne” linii:

• Goleniów – Szczecin Główny oraz

• Stargard Szczeciński – Szczecin Główny

o kilkukilometrowy, aktualnie nie wykorzystywany w ruchu pasażerskim, odcinek linii kolejowej nr 406 pomiędzy stacjami Szczecin Główny – Szczecin Niebuszewo.

Na odcinku tym, wg koncepcji, zakłada się niezbędną modernizację nieczynnych przystanków kolejowych: Pomorzany, Turzyn, Pogodno, Łękno oraz Niebuszewo tak, aby mogły one aktywnie uczestniczyć w obsłudze pasażerów.

Zakłada się korektę ilości pociągów obsługujących połączenie Stargardu ze Szczecinem, zwiększając ilość pociągów kursujących w okresach poza szczytami komunikacyjnymi.

Etap 1

Etap ten to uruchomienie przewozów na odcinku pomiędzy Szczecinem Głównym a Szczecinem Niebuszewo.

Zakłada budowę dwóch nowych przystanków na linii 406:

• Szczecin Cmentarz Centralny (ul. Ku Słońcu), ulokowanego bezpośrednio przy największej szczecińskiej nekropolii i jednocześnie stanowiącego idealny punkt przesiadkowy przy połączeniu z dzielnicą Gumieńce,

• Szczecin SPNT (ul. Akońska/Niemierzyńska), stanowiącego optymalne miejsce dla realizacji podróży do Szczecińskiego Parku Naukowo-Technologicznego oraz szpitala wojewódzkiego na ul. Arkońskiej,

Etap ten wymaga budowy:

- zintegrowanego węzła komunikacyjnego na obszarze stacji Szczecin Niebuszewo, który poza obsługą ruchu kolejowego, mógłby przejąć funkcję obecnie przeciążonej pętli komunikacyjnej przy ul. Kołłątaja.

- drugiego toru na linii 406 pomiędzy Pomorzanami i Turzynem

- Lokalnego Centrum Sterowania na linii 406

- Przebudowy przystanków kolejowych i integracja ich z transportem publicznym

Nastąpi zwiększenie ilości pociągów obsługujących linie:

• Szczecin Niebuszewo – Stargard Szczeciński

częstotliwość 15 minut szczyt / 30 minut po szczycie

• Szczecin Niebuszewo – Goleniów

częstotliwość 30 minut szczyt / 60 minut po szczycie

• Szczecin Główny – Gryfino

częstotliwość 30 minut szczyt / 60 minut po szczycie

Dzięki temu można będzie uzyskać 6 pociągów/godzinę w szczycie i 3 pociągi/godzinę w pozostałym okresie na miejskim odcinku SKM (Niebuszewo – Szczecin Główny – Szczecin Dąbie)

Etap 2

Uruchomienie połączeń na linii 406 na odcinku Police – Szczecin Niebuszewo – Szczecin Główny (częstotliwość 15 minut szczyt / 30 minut po szczycie)

Poza modernizacją linii kolejowej na odcinku Szczecin Niebuszewo – Police, w tej części zakłada się modernizację urządzeń Sterowania Ruchem Kolejowym oraz rewitalizację nieczynnych szczecińskich przystanków kolejowych (Drzetowo, Żelechowa, Golęcino, Gocław, Glinki, Skolwin) wraz z rozbudowanym systemem Park&Ride i Bike&Ride.

Niezbędne inwestycje w infrastrukturę

1. Budowa łącznicy na Osiedle w Policach

2. Modernizacja drugiego toru od Polic do Dworca Niebuszewo

3. Modernizacja torowiska od Niebuszewa do Turzyna

4. Modernizacja istniejącego toru oraz dobudowa drugiego toru od Turzyna do Dworca Głównego

5. Przebudowa stacji Szczecin Zdroje

6. Budowa przystanku przy Szczecińskim Parku Naukowo-Technologicznym

7. Budowa przystanku przy Cmentarzu Centralnym

8. Przebudowa istniejących przystanków

Terminy realizacji projektu

Według koncepcji uruchomienie „etapu 0” możliwe byłoby w 2015 r. tak, aby nowe, wydłużone połączenia o zmodyfikowanej częstotliwości uruchomione zostały wraz z coroczną ogólnopolską zmianą w rozkładzie jazdy pociągów na sieci kolejowej zarządzanej przez PKP PLK SA.

Realizację „etapu I” przewiduje się na okres 2016 – 2018.

Zakończenie ostatniego etapu i docelowe uruchomienie Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej na całej sieci planowane jest, według koncepcji, na rok 2019/2020.

Rzeczywiste terminy: 17.09.2014 podpisano umowę na opracowanie studium wykonalności tego przedsięwzięcia (dokładna analiza projektu z jego stroną finansową, prawną, lokalizacją, planem wdrożenia, pozyskiwaniem funduszy, prognozą przychodów i zysków). Szczecińska Kolej Metropolitalna ruszy najpóźniej w 2021.

Wykonawcą opracowania pn. „Wzmacnianie obszaru funkcjonalnego poprzez integrację systemu transportu publicznego na obszarze Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego” została firma „TRAKO” WIERZBICKI I WSPÓLNICY S.J.

Koszty przedsięwzięcia

Koszt uruchomienia SKM według autorów koncepcji to około 510 mln zł, w tym:

• Etap 0 - wymaga nakładu ok. 5 mln zł na modernizację przystanków pomiędzy Szczecinem Głównym a Szczecinem Niebuszewo;

• Etap I - to koszt około 285 mln zł, z czego 125 mln planowane jest na część infrastrukturalną, zaś 160 mln na zakup nowego taboru;

• Etap II - został wyceniony na około 220 mln zł, odpowiednio: 100 mln na modernizację i budowę infrastruktury, 120 mln na zakup taboru.

Co ważne SOM dysponuje już siecią linii kolejowych i poza niewielkimi odcinkami, które wymagają budowy, większość kosztów inwestycji związana jest z modernizacją i dostosowaniem do nowych wymagań odcinków już istniejących.

Sytuacja docelowa

Szczecińska kolej metropolitalna:

• 4 linie łączące Police, Goleniów, Stargard i Gryfino ze Szczecinem

Linie tramwajowe:

• bez zmian

Linie autobusowe:

• likwidacja wybranych linii

• zmiana tras linii w rejonie poszczególnych stacji tak, aby zapewnić skomunikowanie z punktami integracyjnymi (stacjami)

Autorzy koncepcji

Józef Jastrzębski

Krystian Pietrzak

Maciej Sochanowski

Wnioski

Według autorów koncepcji, w chwili zakończenia jej ostatniego etapu, połączenia Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej będzie można dowolnie konfigurować, zarówno pod względem ich relacji, jak również ilości pociągów i ich częstotliwości. Zależne może to być m.in. od potrzeb mieszkańców i użytkowników, jak również struktury potoków ruchu.

Uruchomienie Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej może spowodować znaczną poprawę stopnia zaspokojenia potrzeb transportowych, zarówno mieszkańców stolicy województwa, jak również Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.

Mieszkańcy obszaru zyskaliby szybkie, cechujące się dużą częstotliwością rozwiązanie z zakresu obsługi ruchu pasażerskiego pomiędzy najważniejszymi miastami SOM oraz pozostałymi miejscowościami położonymi wzdłuż linii.

Miejski odcinek SKM ze względu na dużą częstotliwość obsługiwanych przez nią składów (w godzinach szczytu co ok. 10 minut) mógłby stanowić alternatywę dla obecnie funkcjonującego na obszarze Szczecina systemu transportu zbiorowego, ale również mógłby być konkurencyjny względem transportu indywidualnego.

Dla zakładanego w koncepcji spełnienia zadanych SKM funkcji, koniecznym wydaje się fakt dążenia do pełnej integracji organizacyjnej i technicznej z pozostałymi gałęziami transportu zbiorowego miasta i regionu, w tym m.in. integracji na poziomie taryf i biletów, integracji z pojazdami pełniącymi funkcję dowozową/odwozową z kolejowych centrów integracyjnych.

W przypadku samego miasta Szczecina poza wspomnianą integracją konieczne jest również zabezpieczenie istniejących przystanków kolejowych/linii kolejowych oraz pozyskanie/zabezpieczenie terenów bezpośrednio do nich przyległych.

Bibliografia

1. http://skm.szczecin.pl/

2. http://www.skyscrapercity.com

3. www.sitkszczecin.org.pl