Chwyt w teorii Szkłowskiego to zabieg formalny polegający na utrudnieniu i wydłużeniu czasu percepcji. Zamiast rozróżnienia treści i formy, formaliści używali rozróżnienia materiału i chwytu. Materiał to wszystko z czego artysta czerpie, fakty z życia, idee, konwencje literackie. Chwyt to zasada estetyczna, która przekształca materiał w dzieło sztuki. Dzięki chwytom powstaje efekt udziwnienia (defamiliaryzacja) który wywołuje zakłócenia w rutynowym postrzeganiu rzeczywistości przedstawionej w dziele sztuki. Chwyt odświeża nasze spojrzenie na świat.

Chwyt jest wyróżnikiem literackości czyli nastawieniem na wrażenie - jak twierdzi Jakobson - które nabiera autonomicznej wartości. Istnieją różne chwyty literackie, które pokazują odmienne postaci świata. W ten sposób kategoria chwytu która de zautomatyzuje percepcję rzeczy, sprawiając że rzeczy przedstawione w języku stają się silniej odczuwalne. Chwyt wiąże także tekst i historię w metodzie formalnej. Jakobson potwierdzał iż powinniśmy chwyt umieszczać także na tle tradycji.

Tomaszewski w teorii literatury mówi że nie tylko proza jest systemem znaków ale także język praktyczny posiada własne chwyty. Eichenbaum mówił, że literackość definiuje się poprzez odczytywalność formy. Szkłowski tę odczuwalność nazwał chwytem.

Chwyt to konstrukt artystyczny utrudniający widzenie rzeczywistości, a szerzej sztuki. To swego rodzaju operacja artystyczna, jego zadaniem jest sprawić by forma utworu była namacalna i działała na czytelnika. Trzeba pamiętać że chwyty nie istnieją same w sobie, ich wartość zależy od odbiorcy.