Damian Racławski
Dziennikarstwo i komunikacja społeczna
Rok II
Grupa 3
Chwyt erystyczny nr 18 – ZMIANA TEMATU
Używany jest wtedy, gdy nasz przeciwnik chwycił się argumentacji, którą nas pobije i wiemy, że nie mamy odpowiednio mocnych kontrargumentów, by dalej toczyć z nim dyskusję. Jeśli znajdziemy się w takiej sytuacji, to nie wolno
nam dopuścić do tego by nasz oponent wygrał dysputę. Musimy wtedy zawczasu przerwać bieg dyskusji, odbiec od tematu lub oderwać od niego uwagę i przejść do innych twierdzeń. Prowadzimy w ten sposób dyskusję dalej, ale na takiej płaszczyźnie, na której to my czujemy się mocni. Jeśli zmiana tematu zostanie odpowiednio sprawnie przeprowadzona, to nasz przeciwnik nie zauważy, że stracił kontrolę nad biegiem rozmowy.
Jeśli znamy ten chwyt erystyczny, to dużo łatwiej i skuteczniej możemy na niego reagować. Kiedy zauważymy, że oponent próbuje zmienić temat, to starajmy się spokojnie i konsekwentnie wrócić na poprzedni tor rozmowy; nie możemy ulegać emocjom. Nasz oponent, by nie przegrać dyskusji może stosować tzw. ”ucieczkę”, do której należą :
a) krzyki np. „Daj mi spokój” , „Proszę mi niczego nie sugerować”, „Przepraszam, nie mogę już rozmawiać – śpieszę się” – obrona: Wygrałeś, pozwól przeciwnikowi odejść z twarzą.
b) gwałtowna zmiana tematu np. „A co pan poseł myśli o łamaniu przepisów przez polityków?” „Teraz inaczej; co stało się ze starym Kukizem i rockmenem?” – obrona: Próbuj wrócić do wcześniej omawianego tematu, mimo, że rozmówca będzie wciąż znajdywał nowe.
c) anegdota – przeciwnik każdy nasz argument kwituje żartem – obrona: Spróbuj odpowiedzieć inną celną anegdotą.
Mutatio controversiae - zmiana przedmiotu sporu.
Bardzo dobrym przykładem z medialnym, w którym wykorzystywana jest zmiana temat są programy: Kuba Wojewódzki Show. Szczególnie odcinek, w którym gościem był Paweł Kukiz. Popularny rockman bardzo dosadnie mówi o polityce i Polsce,a prowadzący kilkakrotnie próbuje zmienić temat. Próbuje „pociągnąć” temat o homoseksualizmie, o nowej płycie, o starym Kukizie, ale jego rozmówca nie daje pokierować w inną stronę i do końca mówi o tym co chce. Niemal w każdym odcinku, kiedy Kuba Wojewódzki trafi na gości, którzy nie chcą podporządkować się jego tokowi rozmowy, lub przechodzą na kwestie, w których prowadzący nie czuję się najlepiej, to od razu następuje szereg prób zmiany tematu.
Podobnie opisany chwyt erystyczny wykorzystuje Monika Olejnik w swoim programie „7 dzień tygodnia”, oraz Tomasz Lis w swoim programie „Tomasz Lis na żywo”. Wymieni dziennikarze zmianę tematu opanowali do perfekcji.
Bibliografia
M. M. Czarnawska, Współczesny sofista czyli nowe chwyty erystyczne, Warszawa 1995,
A. Schopenhauer, Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów, tłum. B. Ł. Konorscy, Warszawa 2000,
Materiały własne