10 zasad rozwoju psychomotorycznego człowieka

1. Od reakcji ogólnych do specyficznych.

2. 2. Rozwój cefalokaudalny- od głowy

3. 3. Rozwój odśrodkowy- od osi na obwód

4. Rozwój od ruchów symetrycznych do asymetrycznych

5. Najpierw ruchy cykliczne potem acykliczne

6. Powiązanie sfery uczuciowej z ruchową

7. Opanowanie ruchu a potem jego kontrola

8. Rozwój ruchu ku;I interioryzacji, Uwewnętrznianiu, intelektualizacji

9. Ruch na zasadzie syntezy i analizy

10. Rozwój motoryczny najpierw przez proprioreceptory- potem teloreceptory

Odruchy pierwotne

• rozpoczynają się w rdzeniu kręgowym i odbywają bez udziału kory mózgowej

• automatyczne

• reakcje stereotypowe

Odruchy pierwotne pomagają przeżyć

• Zanikają koło 12 miesiąca życia

• Obecne po narodzinach

• Pojawiają się w życiu płodowym

Jeśli nie zanikną

• określane są jako przetrwałe

• informują o zaburzeniach układu nerwowego

• mogą powstrzymać rozwój odruchów

posturalnych

Każdy odruch przygotowuje organizm do następnych etapów rozwoju

Jeśli dziecko nie wykonało ruchów w prawidłowej kolejności –odruchy pierwotne mogą zostać aktywne. Wzorce ruchowe zawierają w sobie naturalny czynnik hamujący odruchy.

Thelan(1979) wszystkie dzieci wykonują serię stereotypowych ruchów podczas pierwszego roku życia.

Odruchy pojawiają się w określonej kolejności. Jeden prowokuje kolejny. Odruch- integracja- schemat. Odruch nie zanika

Odruch

• dynamiczny-Związany z ruchem

• posturalny

• inny-Centralny peryferyjny

Krótko o rozwoju

Noworodek-Ręce przeważnie zamknięte, Wyraźny odruch Chwytny ręki, Odruch wyprostny przy Próbie postawienia, Automatyczne kroczenie, kończyny całkowicie w ułożeniu zgięciowym ,Odruchowe ruchy pełzające

1 miesiac -Leżę, jem, śpię i płaczę…Przeważają u mnie zginacze

2 miesiąc -Gdy na brzuszku leżę główkę na chwilę podnoszę,

Jak mamę widzę śmiechem się zanoszę..

• Mięśnie kończyn rozluźniają się

• Delikatne odprostowanie kifozy totalnej

-W leżeniu na brzuchu unosi głowę do kąta 45 stopni i utrzymuje ją przez 10s
- Zanikanie chodu automatycznego i reakcji podparcia
- W siadzie nie prostuje tułowia i trzyma głowę prosto przez 5s
- Energicznie wymachuje nóżkami
- Trzyma grzechotkę przez krótki czas

3,miesiąc -Główkę podnoszę pewnie gdy leżę na brzuchu ,Mamę obserwuję, bo ona ciągle w ruchu Sięgam i chwytam nieprzypadkowo Grucham jakbym chciał powiedzieć pierwsze słowo..

4. miesiąc- Daję słowo, w końcu rządzę swoją głową. Na ramionach się pewnie podpieram, Pojedynczo zabawki wybieram. Jestem już mały zuch- przewracam się z pleców na brzuch!

5 miesiąc -Przewracać się umiem z brzucha na plecki ,Zabawki z ręki do ręki przekładam A oparty pewnie siadam

6 miesiąc -Siadam za rączki podciągane ,Przewracam się na boki choć nie jestem pijane, Bawię się swoimi stopami, Tak samo chętnie jak zabawkami

7 miesiąc -Na brzuchu pełzam jak rak, Obie rączki się bawią- tak , ta. Siedzę pewnie, chciałbym już wstać , Ileż można spać??

8 miesiąc- Siedzę, pełzam, czasem czworakuję Na podbój świata się szykuję!

9 miesiąc -Stoję niepewnie, lecz chwytam śmiało, Czapkę zdjąć umiem Dużo już rozumiem..

10 miesiąc -Sam już umiem usiąść, Zaskoczę tym świat. Zabawkę biorę i puszczam taki ze mnie chwat!

11 miesiąc -Jak mi pomożesz to stanę sam ,Jak nie ma cię, poradzę sobie sam.Za szafkę, krzesło i inne meble .Złapię się mocno i dźwigać się będę

12 miesiąc -I znów stał się w rozwoju cud. Chodzę sam przy pomocy własnych nóg

13-15 miesiącu życia:

• ma dobre poczucie równowagi o czym świadczy fakt, że chodząc potrafi nieść coś w rączkach lub popychać przed sobą wózek

13-15 miesiącu życia:

• zaczyna wchodzić na schody dostawiając nóżkę do nóżki, podpierając się o ścianę jedną

• rączką lub gdy jest za drugą prowadzone przez dorosłego

• otwiera i zamyka pudełka i szuflady

• potrafi „bazgrać” kredkami

16-18 miesiącu życia:

• zaczyna biegać

• zaczyna wspinać sie na meble, aby sięgnąć po interesujące je przedmioty

• wchodzi na schody trzymane ze jedną rękę, dostawiając nóżkę

• rzuca piłkę, próbuje ją kopać, choć nie zawsze mu się udaje w nią trafić

19-21 miesiącu życia:

• samo wchodzi po schodach, trzymając się poręczy

• schodzi ze schodów krokiem dostawnym

• prowadzi za rękę osobę dorosłą, żeby jej coś pokazać

• umie się szybko zatrzymać i skręcać

• potrafi chodzić do tyłu

22- 24 miesiącu życia:

• samodzielnie schodzi po schodach

• kopie samodzielnie piłkę

• uczy się skakać

• podejmuje pierwsze próby jazdy na rowerku

• nabiera poczucia rytmu i lubi ruchy taneczne

3 lata

• - wchodzi po schodach, stawia nogi naprzemiennie, omija przeszkody

3-3,5 roku

Staje na jednej, potem na drugiej nodze ,Podskakuje lądując na dwie nogi

Łapie dużą piłkę z odległości 1,5 m

3,5- 4 roku

Kopie nieruchomą piłkę, Staje na palcach (10 s), Schodzi po schodach

krokiem naprzemiennym, Odbija i łapie dużą piłkę

4-4,5 roku

Biega w rożnych kierunkach bez zatrzymywania, Nosi duże przedmioty

zasłaniające podłogę

4,5-5 lat

Wykonuje cwał przodem, Huśta się na siedząco i stojąco, Stoi na jednej nodze pow.5 sek

5-5.5 lat

Umie wstać z leżenia na plecach, Potrafi biegać po torze przeszkód, Rzuca piłkę trzymaną w jednej ręce

5,5-6 lat

Podskakuje na jednej nodze w przód, Wykonuje naprzemienne podskoki

Odruchy posturalne

• Generowane na poziomie śródmózgowia

• Ich powstawanie- dojrzewanie CUN

• Niektóre-wpływ na naukę w szkoleAktywne od 4 mż- aktywne do końca życia

Zastępują odruchy pierwotne

GRUPY:

• Odruchy prostowania

• Reakcje równowagi

Odruchy:

-związane z postawą , ruchem i stabilnością

-Powinny występować przez całe życie

-Zaburzać może je choroba lub starość

Reakcje prostowania

- pojawiają się w wieku 3-12 miesięcy

- umożliwiają – utrzymanie głowy i tułowia w określonej pozycji w czasie zmian pozycji całego ciała

-przewracanie na bok , raczkowanie , pełzanie , skoordynowane ruchy motoryki dużej.

-odruch am- fibii ,odruch ustalenia głowy błędnikowy, odruch stopniowego obrotu tułowia,

- odruch Landaua, odruch ustalenia głowy wzrokowy

Reakcje równowagi ( 3-6 miesiąc , obecne przez całe życie )

• Reakcje obronne odchylania się

• Utrata poczucia środka ciężkości

• Odruch spadochronowy – odruch Strausa

Odruch Landaua - Nie jest odruchem pierwotnym, ani posturalnym. (Nieobecny po urodzeniu, nie jest obecny przez całe życie)ODRUCH POMOSTOWY- pomocny w integracji odruchu tonicznego szyjnego.

LATERALNOŚĆ

• Współdziałanie prawej i lewej połowy ciała: Koordynacja oczu, uszu, prawej lewej ręki

• Intensywny rozwój przez pierwsze 3 miesiące życia dziecka

• P i L oddzielone linią środkową ciała

• Ośrodek w korze nowej

• Rozwój w życiu płodowym- z reguły jako pierwszy

KINESTEZJA

Odczuwanie ruchu i położenia poszczególnych segmentów ciała,

Do kinestezji zalicza się też uczucie równowagi, umożliwiające utrzymanie właściwej postawy ciała podczas stania i chodu

Zmysł kinestetyczny

• zdolność oceny wzajemnego ułożenia i ruchu części ciała na podstawie znajomości schematu własnego ciała, zakodowanego w asocjacyjnych czuciowych obszarach kory mózgu.

• Kinestezja to zmysł ruchu bardziej precyzyjny niż propriocepcja. Jego receptory znajdują się w mięśniach, ścięgnach i stawach, które stymulować można przez ruch i czucie ruchu, przez stosowanie ćwiczeń prawidłowych wzorców ruchowych.