Wykład 2 Owce 08.12.11

ZASADT RACJONALNEGO ROZRODU OWIEC

1. Aktywność płciowa u owiec

-Tryki przez cały rok (największa aktywność jesienią)

-Maciorki skracanie dnia jesienią jest sygnałem rozpoczęcia rui

2. Długość sezonu rozpłodowego:

-Merynos polski 10-11 m-cy

-Owca nizinna początek sierpnia/wrzesień ok. 6 m-cy

-Owce długowełniste początek sierpnia/wrzesień ok. 6 m-cy

-Polska owca górska wrzesień nasilenia rui początek października 3-4 m-ce

-Wrzosówka ok. 10 m-cy

-Romanowska i fińska są asezonalne

3. Fizjologia rozrodu

* tryki

-objętość ejakulatu 1-2 ml (2-5 mln plemników w 1 ml)

-żywotność plemników:

-w organizmie tryka 40-60 dni

- w drogach rodnych maciorki 16-24 godziny

-w nasieniu konserwowanym do 5 dni

*maciorki

-dojrzałość płciowa osiągają w wieku 6-7 miesięcy u niektórych 4-5 miesięcy

-dojrzałość do rozrodu 1,5 roku 8-10 miesięcy

-cykl płciowy 16-17 dni (14-20 dni)

-ruja 24-36 godz (3-84 godz)

-owulacja po 24-27 godzinach od rozpoczęcia rui

-liczba uwalnianych komórek jajowych 1-4 i więcej

-zdolność do zapłodnienia komórki jajowej 1-25 godz od momentu owulacji

4. Technika rozrodu owiec

Termin stanowienia zależy od:

-rasy

-zasobności gospodarstwa w naturalne pastwiska

-rodzaju pomieszczeń

- kierunku produkcji

5. Przygotowanie do sezonu rozpłodowego

*przygotowanie tryków:

-zmiana żywienia- trykom na około 1,5 miesiąca przed sezonem rozrodczym ogranicza się pasze tuczące a stosuje się pasze skoncentrowane(tryk lżejszy lepiej kryje, wzmożona produkcja plemników)

-strzyca na 2-1,5 miesiąca przed stanówką –wełna ma swoją masę jeżeli pozbawimy jej tryka będzie lżejszy lepiej kryje

-korekcja racic –konieczne przed stanówką, tryk cały ciężar ciała opiera na tylnych kończynach gdy racice są za długie sprawia to ból –zniechęca do krycia

-1-2 tyg. Wprowadzenie do budynku z matkami „efekt tryka”- samce i samice łączą się Tylkowa okres rozrodu zmiana miejsca pobytu wiąże się ze stresem zwierząt dlatego trzeba wcześni ej wprowadzić tryki do budynku z maciorkami aby się przyzwyczaiły do otoczenia

-ocena narządów płciowych –przez 10 miesięcy nie jest tryk kontrolowany gdy niewidoczny jest zewnętrzny objaw choroby . przed stanówką konieczna jest ocena aby zapobiec chorobom i poronieniom

-ocena nasienia-gdy wprowadzimy młode tryki trzeba zbadać czy są zdolne do zapłodnienia

*przygotowanie maciorek

-podpędzanie „flushing” 2-3 tygodnie przed stanówką- jest bardziej intensywne żywienie polegające na wprowadzeniu większej ilości białka w pożywieniu (intensywne żywienie przyśpiesza ruje)

-zapewnienie ruchu (wybieg)

-sprawdzenie racic

-wstrzymanie się od strzycy

6. Stanówka

-okres trwania 50 dni (3 cykle płciowe)

-czas rozpoczęcia 3% grzejących się maciorek w stadzie

-brak zewnętrznych objawów rui samiec w sposób naturalny wyczuwa maciorkę w rui

7. Systemy stanowienia

*krycie wolne na pastwisku, w owczarni w szczycie rui samce są już wyczerpane i krycie nie jest już tak efektywne

*krycie haremowe 1 tryk na 30 maciorek dla każdej grupy (30 maciorek) dopasuje się 1 tryka

-nie ma konkurencji

-wiadomo który tryk pokrył maciorkę

-brak zainteresowania ze strony tryków świadcz o zakończeniu rui

-w obrębie haremu owce które na początku miały ruję mogą być pokrywane kilka razy. Aby temu zapobiec montuje się trykowi na szyi gąbkę z farbą

*krycie z ręki(stada zarodowe) krycie czasochłonne i pracochłonne

-plan kojarzeń-który tryk którą maciorkę będzie krył od 40 do 60 maciorek na 1 tryka (jak najwięcej)

-tryk pobier (szukarek) zadaniem jego jest wyszukanie maciorki z rują spośród stada. Na brzuszko ma fartuch aby nie zapłodnił owiec

Najczęściej stosowane krycie haremowe

8. Ciąża

Długość ciąży 5 miesięcy (142-156dni)

9. Rozwój zarodka

-1 miesiąc 2g

-2 miesiąc 60g

-3 miesiąc 900-1300g

-4 miesiąc 1,5-2 kg

-5 miesiąc 4-4,5kg (170g na dobę )

10. Maciorkom kotnym należy zapewnić

-odpowiednie żywienie-wynika to z rozwoju płodu w 3 miesiącu należy zmniejszyć dawkę pasz objętościowych a zwiększyć dawkę pasz skoncentrowanych

-ruch na świeżym powietrzu

-ochronę przed urazami

-ostrzyc na miesiąc przed wykotem

11. Przygotowanie do porodu poród

W pomieszczeniu przed porodem

-przygotować klatki 1x1 ok. 25 (10 %stanu maciorek)

-zapewnić temp. Min 8 stopni (wilgotność 75% brak przeciągów)

-skompletować odpowiednie środki (nożyce jodynę siarę krowy mrożoną)

12. Objawy porodu

-maciorka na pastwisku/w owczarni szuka ustronnego miejsca

-owca koci się sama

-ściółka powinna być sucha

-w czasie wykotów nie można przeszkadzać owcom

13. Postępowanie z jagnięciem

-przyciąć pępowinę i zdezynfekować

-podsunąć maciorce jagnię do wylizania

-dosadzić do wymienia

-oznaczyć tymczasowo matkę i jagnię

-3-4 dni matka z jagnięciem spędza razem w kojcu

Owce mają bardzo silny instynkt macierzyński

Na kolokwium

Typy użytkowe owiec charakterystyka

Przygotowanie tryka do stanówki

Rodzaje krycia