Ochrona wiedzy intelektualnej wykład dn. 18/11/2013

Kwestia Plagiatu

Plagiat to pojęcie pozaustawowe, które oznacza przywłaszczenie sobie autorstwa cudzego dzieła poprzez rozpowszechnianie go pod własnym nazwiskiem ( bez zmian lub ze zmianami ).

Dla istnienia plagiatu nie ma znaczenia czy naruszyciel działał w sposób zawiniony, ma to natomiast znaczenie dla zakresu roszczeń przysługujących twórcy oraz odpowiedzialność karna. Plagiat może być jawny gdy nie jest wnoszony wkład własny do utworu lub też ukryty w przypadku wykorzystania we własnym dziele elementów twórczych cudzego utworu. Przykładem plagiatu może być przytoczenie fragmentu cudzego artykułu który to fragment spełnia przesłankę twórczości o indywidualnym charakterze bez oznaczenia twórcy. Autorsko-prawna ochrona przed plagiatem dotyczy tylko składników dzieła o cechach indywidualnej twórczości. Przejęcie ustaleń naukowych itp. I podanie jako własnych jest obojętne prawu autorskiemu natomiast może naruszać dobra osobiste chronione przez kodeks cywilny. Mówiąc o prawie do autorstwa należy wspomnieć o plagiacie odwróconym, jest to fałszywe przypisanie innej osobie autorstwa dzieła. Taki plagiat może naruszać dobra osobiste z kodeksu cywilnego.

Z problematyką prawa do autorstwa wiąże się też pojęcie Ghost Writera - Jest to osoba która za wynagrodzeniem godzi się na publikację swoich utworów pod nazwiskiem innej osoby. Takie umowy są nieważne, zaś dzieła tak rozpowszechnione naruszają prawo do autorstwa takiego Ghost Writera.

Autoplagiat – to wielokrotne publikowanie tego samego lub w niewielkim stopniu przerobionego tekstu w sposób sprawiający wrażenie że to nowy utwór. Takie postępowanie traktowane jest jako nieetyczne w przypadku dzieł naukowych. Może także naruszać autorskie prawa majątkowe.

Należy zauważyć że ochrona przed plagiatami została wzmocniona przez ustawę o szkolnictwie wyższym z 2005r. W stosunku do studentów przyjęto że w razie popełnienia czynu polegającego na przypisaniu sobie autorstwa istotnego fragmentu lub innych elementów cudzego utworu rektor poleca przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego i w przypadku potwierdzenia się popełnienia czynu rektor wstrzymuje działanie o nadaniu tytułu zawodowego do czasu wydania orzeczenia przez komisję dyscyplinarną i zgłasza zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Popełnienie plagiatu może być także podstawą do unieważnienia tytułu zawodowego, naukowego lub stopnia naukowego.

II. PRAWO DO INTEGRALNOŚCI UTWORU

Prawo do integralności utworu to prawo do zachowania utworu w nienaruszonym kształcie jego formy i treści. Stanowi ono zakaz wprowadzenia w utworze zmian bez uprzedniej zgody twórcy. Wydaje się że w orzecznictwie przeważa pogląd iż prawo to dotyczy tylko zmian w elementach twórczych utworu. Obowiązek poszanowania prawa do integralności istnieje niezależnie od okoliczności uprawniających do eksploatacji utworu, a więc np. umowy, działania w ramach dozwolonego użytku lub działaniach w ramach wygaśnięcia praw autorskich utworu.

Prawo do integralności nie ma charakteru bezwzględnego.