WYKŁAD 2 – Standardy Rachunkowości – Halina Buk

PODSTAWY PRAWNE

1. Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości. Tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 330.

2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15.11.2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej. Dz. U. z 2001 r. nr 137, poz. 1539.

3. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 07.03.2012 r. w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2012. Dz. U. z 2012 r. nr 79. Poz. 446.

4. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych. Dz. U. z 2009 r. nr 169, poz. 1327.

5. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 03.04.2012 r. w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, wymaganych w prospekcie emisyjnym dla emitentów z siedzibą na terytorium RP, dla których właściwe są polskie zasady rachunkowości. Dz. U. z 2012 r. nr 82, poz. 469.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICSTWA JEDNOSTKI ORAZ ORGANU NADZORUJĄCEGO

Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą, w tym w tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości (z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzanie inwentaryzacji w formie spisu z natury) zostaną powierzone innej osobie za jej zgodą. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazała osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu (art. 4 ust. 5).

Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w ustawie (art. 4a ust. 1).

Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie obowiązku wynikającego z ust. 1 (art. 4a ust. 2).

TERMINY-OKRESY

ROK OBROTOWY – rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok podatkowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.

OKRES SPRAWOZDAWCZY – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdania sporządzane na podstawie ksiąg rachunkowych.

DZIEŃ BILANSOWY – dzień, na który jednostka sporządza sprawozdanie finansowe.

MOMENT ZAMKNIĘCIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

(nie później niż w ciągu 3 miesięcy od tych zdarzeń)

1. Dzień kończący rok obrotowy.

2. Dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło jego umorzenie.

3. Dzień poprzedzający zmianę formy prawnej.

4. W jednostce przejmowanej dzień połączenia związanego z przejęciem jednostki przez inną jednostkę (dzień wpisu do rejestru).

5. Dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka (dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru).

6. Dzień poprzedzający dzień powstania jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.

7. Inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami.

MOMENT OTWARCIA KSIĄG RACHUNKOWYCH

(w ciągu 15 dni od tych zdarzeń)

1. Dzień rozpoczęcia działalności.

2. Początek każdego następnego roku obrotowego.

3. Dzień zmiany formy prawnej.

4. Dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostki, powodujących powstanie nowej jednostki (jednostek).

5. Dzień rozpoczęcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości.

UPROSCZENE SPRAWOZDANIA FINANSOWE

Jednostki mniejsze, które w danym i poprzednim roku obrotowym spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

1. Średnioroczne zatrudnienie (pełne etaty) nie przekracza 50 osób.

2. Suma bilansowa na koniec roku nie jest wyższa od równowartości w walucie polskiej 2 mln euro.

3. Roczne przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych nie są wyższe od równowartości w walucie polskiej 4 mln euro.

Kierownik jednostki składa do sądy rejestrowego informację o rodzaju opinii biegłego rewidenta (nie opinię) wraz ze wskazaniem czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia.

BADANIE I OGŁASZANIE – stan do końca 2012 r.

Roczne SSF grup kapitałowych oraz roczne SF kontynuujących działalność:

1. Banków oraz zakładów ubezpieczeń.

2. Jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych.

3. Jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

4. Spółek akcyjnych (z wyjątkiem będących na dzień bilansowy w organizacji).

5. Pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

1. Średnioroczne zatrudnienie (pełne etaty) co najmniej 50 osób.

2. Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro.

3. Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro.

ZMIANY OD 1 STYCZNIA 2013 R.

Jednostki wpisane do KRS wzmiankują o złożeniu sprawozdania finansowego i innych dokumentów w ogólnokrajowym dzienniku urzędowym „monitor sądowy i gospodarczy”.

Jednostki nie wpisane do KRS – kierownik jednostki w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego składa do publikacji w „monitorze sądowym i gospodarczym”, a w odniesieniu do spółdzielni w „monitorze spółdzielczym” następujące dokumenty:

• Wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji dodatkowej.

• Bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy.

• Opinię biegłego rewidenta.

• Odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokrycia straty.