bogowie mezopotamii

Abzu (sumeryjskie) ,apsu (babilońskie) – ocean wody słodkiej rozciągający się pod skorupą ziemską, siedziba boga Enki/ Ea
Adad- babilońsko-asyryjski bóg zjawisk atmosferycznych: burzy i deszczu; miejsca kultu –Aszur i Aleppo; utożsamiony z sumeryjskim bogiem Iszkurem
Adapa- bohater mitu babilońskiego, jeden z siedmiu mędrców, pomocny w zaklęciach przeciw Lamasztu –demonowi chorób i niemowląt
Agga- ostatni król z I sumeryjskiej dynastii popotopowej w Kisz, współczesny Gilgameszowi, władcy Uruk
Amauszumgalana- sumeryjski bóg wegetacji, utożsamiony z czasem z bogiem Dumuzi
An (sumeryjskie) Anu (babilońskie)- pan nieba, król bogów, zamieszkujący niebiosa, główne miejsce kultu –Uruk, później Aszur
Anszar- imię boga Anu ,przeniesione na boga Nannę, w micie babilońskim enuma elisz ojciec Anu; w Asyrii imię stosowane dla boga Aszura
Annunaki, Anunnaki- wspólne określenie wszystkich bogów , zrodzonych za sprawą boga Ana w pierwszym etapie tworzenia świata; również sędziowie w świecie podziemnym
Anzu, Zu- ptak- burza, przedstawiany jako orzeł z zębami rekina lub z głową lwa; bohater sumeryjskiego eposu o Lugalbandzie i babilońskiego mitu o Anzu i Ninurcie
Aruru- jedno z imion sumeryjskiej bogini Nintu, używane w późniejszych okresach, stworzycielka Enkidu w babilońskim eposie o Gilgameszu ;także stworzycielka ludzi
Asag- sumeryjski potwór zamieszkujący krainę podziemną kur, poskromiony przez boga Ninurtę
Aszimbabbar- zob. Nanna
Asznan- sumeryjska bogini opiekunka zbóż ;jako dziewczę z wiązką kłosów stanowi symbol późniejszego znaku Panny w zodiaku
Aszur- asyryjski bóg narodowy; czcony w mieście Aszur (świątynia Ehursag(gal)kurkurra, zwana też Eszarra)
Aszuritu- przydomek bogini Isztar z miasta Aszur
Atrachasis- bohater legendy o potopie; także przydomek Adapy, Etany i Utanapisztima
Azag (sumeryjskie) Asakku( babilońskie) –zły demon
Beletili- „pani bogów” babilońskie imię bogini matki , zwanej też Mami, Nintu (sumeryjskie) i In.
Damgalnuna- jedno z imion sumeryjskiej bogini, małżonki boga Enki w kraju Dilmun, babilońskie imię –Damkina- małżonka boga Ea, matka boga Marduka
Dimpimckug- piszarz świata podziemnego w mitach sumeryjskich
Dumuzi- sumeryjski bóg-pasterz, małżonek bogini Inany ,skazany przez nią na pobyt w świecie podziemnym, później bóg wegetacji, otoczony powszechnym kultem, biblijny Tamuz; pierwotne główne miejsce kultu- Uruk i Badtibira
Ea- babiloński władca oceanu wód słodkich apsu; bóg mądrości i magii, ojciec Marduka, sumeryjskie imię- Enki
Emesz- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze przyrody w okresie lata,
Emeszar- sumeryjskie bóstwo świata podziemnego
Enbilulu- sumeryjski bóg opiekun rzek i kanałów
Enki- jeden z sumeryjskich czterech głównych bogów stworzycieli, władca oceanu wód słodkich abzu, główny twórca i organizator cywilizacji, bóg mądrości i magii, opiekun rzemiosła, główne miejsce kultu- Eridu (świątynia Eengura, zwana też Eabzu); babilońskie imię Ea
Enkidu- przyjaciel i towarzysz Gilgamesza
Enkimdu- sumeryjski bóg-rolnik, opiekun systemu nawadniania, grobli i rowów; rywal boga Dumuzi w staraniach o małżeństwo z boginią Inaną
Enlil- sumeryjski i babiloński pan powietrza, władca przestrzeni między niebem a ziemią; władca świata i panteonu, w Babilonii także bóg gór; syn boga Ana i ziemi rodzicielki Ki; głównie miejsce kultu- Nibru (babilońskie Nippur), świątynia Ekur
Enmerkar- drugi sumeryjski władca I dynastii w Uruk, sławny bohater kilku sumeryjskich eposów, w sumeryjskiej „Liście Królów” okreslany jest jako główny budowniczy Uruk
Enten- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze przyrody w okresie zimy
Era- zob. Ira
Ereszkigal- sumeryjska i babilońska bogini władczyni świata podziemnego, siostra bogini Inany/Isztar ,małżonka boga Nergala
Etana- według sumeryjskiej „Listy Królów” trzynasty władca z I dynastii popotopowej w Kisz, bohater mitu babilońskiego
Galla- złe demony świata podziemnego na usługach bogini Ereszkigal
Gesztinana- sumeryjska bogini winorośli, siostra boga Dumuzi
Gibil- sumeryjski bóg ognia i światła, odpowiednik babilońskiego boga Girra- Syn boga Enki/Ea
Gilgamesz- piąty władca I dynastii w Uruk, po śmierci jeden z sędziów świata podziemnego ; bohater wielu mitów sumeryjskich oraz słynnego eposu babilońskiego, przedstawiany jako syn bogini Ninsun i Lugalbandy ,władcy Uruk
Hubiszag- jedno z sumeryjskich bóstw świata podziemnego
Huwawa, Hubaba- mityczny demon, potwór ,strażnik lasu cedrowego w Krainie Życia, pokonany przez Gilgamesza i Enkidu
Igigi- babilońskie określenie wszystkich bogów nieba
Inana, Inanna- sumeryjska bogini miłości i walki oraz planety Wenus, jedna z grupy siedmiu bogów „rozstrzygających losy” ; córka boga Ana i Nanny/Sina, liczne miejsca kultu- główne –Uruk, Badtibira, Zabalam, Agade, utożsamiana z babilońsko- asyryjską Boginia Isztar, czczoną między innymi w Babilonie ,Aszur, Kalchu i Niniwie
Irra, Era- przydomek boga Nergala, szczególnie jako boga zarazy, bohater babilońskiego mitu
Iszkur- sumeryjski bóg burzy, wiatrów i deszczu ; utożsamiony z semickim bogiem Adadem
Isztar- babilońsko- asyryjska bogini, utożsamiana z sumeryjską Inaną,
Izimud- poseł boga Enki
Kaka- posłaniec bogini Ereszkigal, jej łącznik ze światem naziemnym
Kalkalu- sumeryjski strażnik bramy domu Enlila w Nibru
ki- sumeryjska nazwa ziemi w mitach kosmogonicznych ; w formie antropomorficznej, Ki, występuje jako główna bogini rodzicielka, przyjmując z czasem imiona Nintu, Ninmah, Ninhursang, Aruru
Kingu- w babilońskim micie enuma elisz drugi małżonek Tiamat, z jego krwi zmieszanej z gliną powstał człowiek
Kuliana- „ukochany Ana” sumeryjski przydomek boga Dumuzi
Kulla- sumeryjskie bóstwo sprawując opiekę nad wyrobem cegieł
kur- sumeryjska nazwa podziemnego obszaru kosmicznego, w formie upersonifikowanej jako potwór Kur reprezentuje złe noce
Lahar- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze trzód, zwłaszcza owiec
lamassu- babilońskie demony opiekuńcze
Lamma- bóstwa , z których krwi miała powstac ludzkość, (według późno sumeryjskiego mitu o celach stworzeniach ludzkości)
Latarak- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze miasta badtibira
Lilit- sumeryjski demon niższego rzędu , rodzaju żeńskiego
Lugalbanda- czwarty sumeryjski władca I dynastii w Uruk, ojciec (?) Gilgamesza, bohater dwóch eposów sumeryjskich
Mami zob. Beletili
Marduk- narodowy bóg Babilończyków ;bóstwo słońca wiosennego, bóg zaklęć i wróżb; syn boga Ea, od okresu staro babilońskiego czczony jako opiekun Babilonu; główne miejsca kultu- świątynie Esagila i Etemenanki w Babilonie
Martu- bóg koczowniczego ludu zachodniosemickiego ,też zwanego Martu, zamieszkującego północno- zachodnią Mezopotamię
Meslamtaea- jedno z sumeryjskich bóstw świata podziemnego
Mullil- imię boga Enlila w dialekcie sumeryjskim eme-sal
Mummu- w babilońskim micie enuma elisz wezyr bóstw Tiamat i Apsu, później określenie Marduka i Isztar jako bóstw stwórców
Muszdama- sumeryjski bóg opiekun budownictwa
Nabu- babiloński bóg sztuki pisarskiej, opiekun pisarzy, syn Marduka i Sarpanitu ,małżonek bogini Taszmetum, szczególnie czczony w okresie nowobabliońskim; miejsce kultu – świątynia Ezida w Borsippie koło Babilonu
Nammu- sumeryjska bogini, prarodzicielka wielu bogów; personifikuje pierwotny bezmiar wód, z których wyłonił się cały wszechświat
Namtar- sumeryjskie bóstwo świata podziemnego ,poseł bogini Ereszkigal, również demon plag
Nanna- sumeryjski bóg księżyca, jeden z grupy siedmiu bogów „rozstrzygających losy”; syn Enlila i Ninil, ojciec boga słońca Utu i Inany, pani planety Wenus; główne miejsce kultu- świątynia Ekisznugal w Ur, znany też pod imionami Aszimbabbar, Zuen, utożsamiony z babilońskim Sinem
Nansze- sumeryjska bogini opiekunka rybołówstwa morskiego, główne miejsce klutu – Siraran w mieście- państwie Lagasz
Naramsin- czwarty król z I dynastii akadyjskiej (2270- 2233 p.n.e.)
Nedu- odźwierny w świecie podziemnym ;sumeryjskie imię –Neti
Nergal- syn boga Enlila i bogini Ninlil; pierwotnie bóg zamieszkujący niebiosa, po małżeństwie z Ereszkigal władca świata podziemnego; dla Babilończyków także bóg światła; główne miejsce kultu –Kuta
Neti- zob. Nedu
Nidaba- sumeryjska bogini mądrości, patronka pisarzy, także bogini ziarna i trzciny, babilońskie imię- Nisaba
Ninazu- sumeryjskie bóstwo świata podziemnego; syn Enlila i Ninil; ojciec boga wegetacji Ningiszzidy
Ningal- jedno z imion bogini rodzicielki Nintu
Ningiszzida- sumeryjski bóg wegetacji, przedstawiony często pod postacią węża, czasem występuje jako ojciec boga Dumuzi ;także bóstwo świata podziemnego ; kult powszechny ,głównie w Girsu w mieście-państwie Lagasz
Ninhursang- jedno z imion bogini Nintu
Ninigiku- przydomek boga Ea
Ninlil- sumeryjska bogini, małżonka boga Enlila
Ninmah- jedno z imion bogini rodzicielki Nintu
Ninsikila- sumeryjska bogini opiekunka kraju Dilmun, córka lub małżonka boga Enki
Ninsun, Ninsuna- sumeryjska bogini czczona w Kulab, matka Gilgamesza
Ninszubur- posłanka bogini Isztar

Nintu- główna bogini matka panteonu sumeryjskiego, rodzicielka wielu bogów, personifikująca pierwotną ziemię matkę ki, znana też pod imionami Ningal, Ninhursang, Ninmah, Aruru, jedna z czterech sumeryjskich bogów stworzycieli
Ninurta- sumeryjski bóg huraganu, wojny i polowania, syn Enlila i Ninmah, w Lagasz utożsamiony z miejscowym bogiem Ningrisu, główne miejsce kultu- Nibru/ Nippur w Sumerze oraz Kalchu w Asyrii
Nidimmud- przydomek boga Enki/Ea
Numuszda- sumeryjski bóg opiekun miasta Kazallu
Nunamnir- przydomek boga Enlila
Nunbarszegunu- matka bogini Ninlil
Nusku- babiloński bóg ognia
Pabilsang- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze miasta Larak
Sargon I Wielki (Szarrukin) –założyciel I dynastii akadyjskiej (2350-2295 p.n.e.)
Sarapanitum- babilońska bogini , małżonka boga Madruka, matka boga Nadu
Sin- staro akadyjski Suen; babiloński bóg księżyca, ojciec boga słońca Szamana i bogini planety Wenus –Isztar, miejsca kultu- Ur, Aszur, Charran, utożsamiony z sumeryjskim bogiem Nanną/Zuenem
Sud- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze miasta Szurpurak
Suen- zob. Sin
Sumugan- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze przyrody w kraju wyżynnym między innymi dzikich zwierząt, babilońskie imię Szakan
Szakan- zob. Sumugan
Szamasz- babiloński bóg słońca, opiekun sprawiedliwości i wróżbiarstwa, obok Inany i Marduka najczęściej czczony modlitwami, syn boga księżyca Sina, miejsca kultu Sipper (sumeryjskie Zimbir) Larsa i Aszur, utożsamiony z sumeryjskim bogiem Utu
Szara- sumeryjskie bóstwo opiekuńcze miasta-państwa Ummy; jeden z bohaterów babilońskiego mitu o ptaku Anzu
szedu zob. lamassu
Szukalletuda- ogrodnik sumeryjski, bohater jednego z mitów, podstępnie uwiódł boginię Inanę stając się przyczyną jej gniewu i klęsk Sumeru
Sullat- babilońskie bóstwo niższego rzędu, podporządkowane bogu Szamanowi
Szulape- sumeryjskie bóstwo świata podziemnego
Tammuz, Tamuz, zob. Dumuzi
Tiamat- babilońska bogini przedstawia pod postacią smoka, władczyni słonego oceanu, prabóstwo, według enuma elisz, pokonana przed boga Madruka, z jej ciała Madruk stworzył niebo i ziemię
Uszumgalana- przydomek boga Dumuzi
Utanapisztim- babiloński bohater potopu, jedyny człowiek który otrzymał nieśmiertelność, utożsamiony z Atrachasisem
Utu- sumeryjski bóg słońca, syn boga Nanny i bogini Ningal, brat bogini Inany, jeden z grupy siedmiu bogów „rozstrzygających losy”, bóg sprawiedliwości i wróżbiarstwa, główne miejsca kultu- Larsa i świątynia Ebabbar w Zimbir/ Sippar, utożsamiony z babilońskim bogiem Szamanem
Uttu- sumeryjska bogini opiekunka wegetacji, potem tkactwa, córka boga Enki
Weili- babilońskie bóstwo z którego krwi zmieszanej z gliną stworzono człowieka (według mitu o Atrachasisie)
Ziusiudra-sumeryjski król bohater mitu o potopie ,obdarzony nieśmiertelnością, w micie babilońskim nosi imię Utanapisztim w opowieści biblijnej –Noe


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bogowie mezopotamscy, Archeo, Bliski Wschód i Egipt
BOGOWIE MEZOPOTAMII
02. Bogowie Mezopotamii, teologia(1)
Religia Mezopotamii prezentacja
Bogowie i boginie starożytnej Grecji
Bogowie prezentacja
Leksykon mitologii celtyckiej Bogowie
Bogowie
Bogowie Wikingów, MITOLOGIE ŚWIATA
Bogowie starożytnego Rzymu.
Hajmdal, Matura - Język Polski, Mitologia Nordycka (Ragnarok), Bogowie
Starożytność Mezopotamia, Egipt, Grecja, Rzym
02 MEZOPOTAMIA I PERSJA
04 Bogowie Hellenów
01.Bogowie Sumeru, teologia(1)
mitologia egipska bogowie, Egipt
[Bogowie Słowian]

więcej podobnych podstron