Ekologia i ochrona przyrody_laboratorium 5

Temat: Produkcja i rozkład w przyrodzie. Łańcuchy i sieci troficzne

Zadanie 1. Pomiar produkcji pierwotnej hodowli glonowych za pomocą komory

Fuchsa-Rosenthala

Zbadać produkcję w dwóch różnych hodowlach zielenic Chlorella sp.

a. Wymieszać badaną hodowlę

b. Wprowadzić pipetą kroplę hodowli do komory i przykryć szkiełkiem nakrywkowym

c. Nastawić ostrość mikroskopu tak, aby widoczne były kwadratowe poletka komory

d. Policzyć komórki w 8 losowo wybranych dużych kwadratach

e. Wyniki podstawić do wzoru:

gdzie:

X – liczba komórek w 1cm³

a - suma komórek glonów w 8 kwadratach

R – rozcieńczenie badanej próbki

f. wykonać pomiar dla drugiej hodowli glonowej i porównać uzyskane wyniki

Zadanie 2. Pomiar produkcji pierwotnej metodą żniwną

Do badań wykorzystujemy nasiona owsa (Avena sativa)

a. Zważyć 20 nasion owsa

b. Wysiać po 20 nasion do doniczek z glebą ogrodowa i piaszczystą

c. Po tygodniu zważyć wyrosłe rośliny i obliczyć wielkość produkcji pierwotnej uwzględniając wagę nasion

Zadanie 3. Wpływ zagęszczenia populacji na rozwój osobników

Do badań wykorzystujemy nasiona sałaty (Lactuca sativa) i rzodkiewki (Raphanus sativus)

a. Do 6 doniczek posiać nasiona tak, aby uzyskać znaczne zagęszczenie.

b. Do innych 6 doniczek posiać nasiona tak, aby odstępy miedzy nasionami wynosiły ok.

c. Doniczki umieścić w miejscu dobrze oświetlonym

d. Po 2 tygodniach porównać wielkość roślin hodowanych przy różnym zagęszczeniu

Zadanie 4. Badanie rozkładu różnych materiałów przez destruentów glebowych

Do doniczki wsypać świeżą glebę i umieścić w niej fragmenty materiałów odpadowych o różnej budowie i składzie chemicznym (wybrane materiały uprzednio zważyć).

Założyć próbę kontrolną, z tymi samymi materiałami umieszczonymi w piasku wysterylizowanym w wysokiej temperaturze.

Na kolejnych laboratoriach ocenić stopień rozkładu badanych materiałów - wizualnie i przez zważenie, po uprzednim wymyciu i wysuszeniu. Wyciągnąć wnioski.

Zadanie 5. Układanie łańcuchów troficznych

Korzystając z fiszek i zdjęć przedstawicieli różnych poziomów troficznych, ułożyć:

- po 5 lądowych łańcuchów spasania i łańcuchów detrytusowych i

- po 5 wodnych łańcuchów obu rodzajów.

Zadanie 6. Analiza sieci troficznej

Przeanalizować sieć powiązań troficznych na przykładzie wybranego ekosystemu, np. w akwarium. Wykonać rysunek sieci zaznaczając podstawowe poziomy troficzne (producentów, konsumentów n rzędów, destruentów), wszystkie możliwe powiązania (interakcje) pokarmowe, kierunek przepływu energii.

Dla analizowanych sieci troficznych określić:

- gatunki troficzne (grupy organizmów, które mają ten sam zestaw drapieżników i ofiar)

- możliwe interakcje (pomiędzy s gatunkami w sieci pokarmowej może być: s(s-1)/2

możliwych interakcji)

- wskaźnik powiązań (liczba rzeczywistych interakcji w sieci pokarmowej podzielona przez

liczbę możliwych interakcji)

- gęstość powiązań (przeciętna liczba interakcji przypadająca na gatunek w sieci)

- gatunki wszystkożerne (gatunki, które wykorzystują pokarm z więcej niż jednego poziomu

troficznego)

- kategorie (grupy gatunków o silnych powiązaniach między sobą, a słabych powiązaniach z

innymi grupami gatunków)

Literatura do Tematu 6 (następnego):

Mackenzie A i in. Krótkie wykłady. Ekologia.

• Rozdz. Sukcesja ekologiczna