Rachunkowość jest systemem całościowym, na który składa się:

• Gromadzenie danych

• Przetwarzanie danych

• Prezentacja informacji ekonomiczno-finansowych

Rachunkowość jako system elastyczny i uniwersalny znajduje zastosowanie w różnych jednostkach, niezależnie od zakresu i rozmiaru ich działalności (jednostki małe i duże, handlowe, przemysłowe, usługowe).

Podstawowe funkcje rachunkowości:

• Funkcja kontrolna- polega na ochronie mienia i jest realizowana za pomocą różnych środków i metod postępowania, np. obowiązek dokumentowania każdego zdarzenia gospodarczego

• Funkcja informacyjna- polega na tworzeniu określonych zbiorów informacji, które są przekazywane kierownictwu jednostki gospodarczej

• Funkcja sprawozdawczo-analityczna- polega na sporządzaniu zestawień liczbowych (sprawozdań) i przekazaniu ich do Urzędu Skarbowego, jednostkom prowadzącym analizy statystyczne, itp.

• Funkcja dowodowa- polega na możliwości przedstawienia przez jednostkę na żądanie sądu, Urzędu Skarbowego, itp. Wiarygodnych dowodów w postępowaniu sądowym, podatkowym. Dowodami tymi są:

• Dokumenty księgowe

• Księgi rachunkowe

• Sprawozdania finansowe

Rachunkowość finansowa- tworzy informacje o działalności jednostki gospodarczej w okresach przeszłych dla potrzeb przede wszystkim odbiorców zewnętrznych.

Księgowość- jest to system zapisu zdarzeń gospodarczych oparty o określone metody, reguły, zasady, urządzenia, czyli każde zdarzenie gospodarcze powinno być udokumentowane i każdy dokument powinien być zaksięgowany na kontach.

Sprawozdawczość finansowa-polega na sporządzaniu i udostępnianiu informacji na potrzeby użytkowników zewnętrznych, w formie i zakresie określonym przez obowiązujące prawo.

Analiza sprawozdań- to ich czytanie z wyciąganiem wniosków z nich wypływających

Rachunkowość zarządcza- ma na celu wspomaganie podejmowania decyzji. Dotyczy ona systemy gromadzenia, klasyfikacji i agregacji analiz wspomagających kierowników w podejmowaniu decyzji oraz w procesie sterowania (planowanie i kontrola).

Cele rachunkowości zarządczej:

• Sterowanie kosztami

• Kalkulacje

• Polityka produkcji

• Utrzymanie płynności finansowej

• Osiąganie wzrostu wydajności

• Skuteczność planowania i kontroli

Celem rachunkowości jest tworzenie i dostarczanie finansowych informacji dotyczących jednostki ekonomicznej i jej przedsięwzięć.

Zasady rachunkowości:

• Zasada memoriału- polega na obowiązku ujęcia w księgach rachunkowych oraz wyniku finansowym jednostki, która jest reprezentowana w sprawozdaniu finansowym, wszystkich dotyczących roku obrotowego osiągniętych przychodów i związane z nimi koszty, niezależnie od terminu zapłaty.

• Zasada współmierności- obowiązek ujęcia aktywów lub pasywów danego miesiąca, kosztów lub przychodów dotyczących przyszłych okresów.

• Zasada domniemania kontynuacji działania- przy wycenie aktywów i pasywów oraz ustaleniu wyniku finansowego przyjmuje się, że jednostka będzie kontynuowała w przyszłości działalność gospodarczą w niezmienionym jej zakresie zgodnie z zasadą rachunkowości.

• Zasada ostrożnej wyceny- poszczególne aktywa i pasywa wycenia się stosując rzeczywiste poniesione na ich nabycie, wytworzenie ceny, koszty z uwzględnieniem realnej wartości możliwej do uzyskania na dzień wyceny

• Zasada istotności- udzielenie pozwolenia na przyjęcie uproszczeń, jeżeli zastosowanie nie spowoduje ujemnego wpływu na rzetelne ceny.

• Zasada ciągłości- obowiązek dokonywania w kolejnych latach wszystkich operacji gospodarczych, jednakowej wyceny aktywów i pasywów, jednakowych odpisów amortyzacyjnych.

• Zasada indywidualnej wyceny- polega na oddzielnym dokonywaniu wyceny każdego składnika aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimi kosztami oraz strat i zysków nadzwyczajnych.

Konto- jest to specyficzne dla rachunkowości urządzenie ewidencyjne, które służy do bieżącego ujmowania operacji gospodarczych.

Każde konto księgowe zawiera:

• Nazwę konta

• Symbol cyfrowy (ułatwiający jego identyfikację)

• Dane identyfikacyjne operacji

• Kwotę operacji

Konto księgowe dwustronne (teowe), wykazuje dwie strony:

• Strona lewa- nosząca nazwę Debet lub Winien (Wn)

• Strona prawa- nosząca nazwę Credit lub Ma (Ma)

Z funkcjonowaniem kont księgowych wiążą się następujące czynności:

• Założenie konta

• Otwarcie konta

• Ewidencja operacji gospodarczych

• Zamknięcie konta

Konta księgowe dzieli się na:

• Konta bilansowe- ewidencjonuje się na nich składniki aktywów i pasywów finansowych:

• Konta aktywne- odpowiadają składnikom aktywów

• Konta pasywne- odpowiadają składnikom pasywów

• Konta aktywno-pasywne- mogą występować jednocześnie po stronie aktywów i pasywów bilansu

• Konta wynikowe- służące do ewidencji kosztów (strat) i przychodów (zysków)

• Konta analityczne- prowadzone są do kont syntetycznych w celu prowadzenia szczegółowej ewidencji