Turystyka w rozwoju lokalnym

Gospodarka:

• Lokalna (gmina, powiat)

• Regionalna (województwo)

• Ponadregionalna i centralna (kilka województw lub nawet cały kraj)

Samorząd terytorialny

Związek publicznoprawny, tworzony z mocy prawa obejmujący społeczność danego terenu (gminy, miasta, powiatu, województwa). Społeczność ta wchodzi w skład tego związku z mocy prawa.

W obowiązujących w Polsce przepisach prawnych wyraźnie się podkreśla, że mieszkańcy gmin, powiatu i województwa tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową.

Samorząd terytorialny jest powołany do wykonywania spraw publicznych. Zakres zadań jest określony przez organy państwowe w ramach przepisów prawnych.

DZIAŁALNOŚĆ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

• Działalność związana z funkcjami władczymi

  • Działalność ta nie jest regulowana przez mechanizmu rynkowe.

  • Głównym celem samorządu terytorialnego jest w tym zakresie zaspokojenie potrzeb ludności a nie osiągnięcie zysku.

  • Tu mieszczą się zatem czynności administracyjne czego wyrazem może być ustanawianie przepisów prawa miejscowego, ustalanie zakazów, nakazów, wydawanie zezwoleń np. na prowadzenie działalności gospodarczej przez określone podmioty.

• Działalność gospodarcza

  • Działalność ze sfery użyteczności publicznej

(usługi oświatowe, kulturalne, ochrony zdrowia, komunikacja, zaopatrzenie w wodę itp.)

• Działalność zarobkowa

Jest regulowana mechanizmami rynkowymi. Organy samorządowe mogą tworzyć różnego rodzaju przedsiębiorstwa np. przemysłowe, handlowe, turystyczne z zamiarem osiągania zysku

Z uwagi na ryzyko pojawienia się tendencji monopolistycznych organy państwowe wprowadzają w przepisach prawnych różne ograniczenia dotyczące bezpośredniego prowadzenia tej działalności przez samorząd terytorialny.

Organy samorządowe (demokratyczne wybory!)

• Gmina (rada gminy, jednoosobowy organ wykonawczy wójt (gm. wiejskie), burmistrz lub prezydent (gm. miejskie)

• Powiaty (rada powiatu, zarząd powiatu – przewodzi mu starosta)

• Województwa (sejmik województwa, zarząd województwa – przewodzi mu marszałek województwa)

ZAKRES DZIAŁAŃ SAMORZĄDU GMINNEGO

Wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innym podmiotów.

Grupy zadań związane z zaspokojeniem potrzeb nie tylko mieszkańców lecz również potencjalnych podmiotów turystycznych dotyczą m.in. spraw:

• Ładu przestrzennego, gospodarki terenami i ochrony środowiska

• Z zakresu infrastruktury technicznej (gminne drogi, ulice, mosty, place, wodociągi, kanalizacja, oczyszczalnie ścieków, utrzymanie czystości oraz urządzeń sanitarnych, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, lokalny transport itp.)

• Z zakresu infrastruktury społecznej (ochrona zdrowia, urządzenia kulturalne, urządzenia związane z rozwojem kultury fizycznej, w tym tereny rekreacyjne, urządzenia sportowe itp.)

• Zieleni komunalnej i zadrzewień

• Porządku publicznego i ochrony przeciwpożarowej

ZADANIA SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA

Do zakresu jego zainteresowań należy przede wszystkim gospodarka i jej podmioty, a nie bezpośrednie zaspokojenie potrzeb społeczności danego regionu.

Podstawowym zadaniem samorządu województwa jest wpływanie za pomocą rozmaitych instrumentów na rozwój gospodarczy i społeczny województwa.

Z punktu widzenia rozwoju turystyki na podkreślenie zasługuje to, że samorząd województwa określa strategię rozwoju województwa.

Strategii tej przyświecają nie tylko cele związane z rozwojem gospodarczym, lecz także pielęgnowanie polskości, ochrona środowiska oraz kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego. Cele te są ściśle związane z kreowaniem produktu turystycznego.

Samorząd województwa zajmuje się, oprócz wskazanych ogólnych zadań, także sprawami bezpośrednio dotyczącymi turystyki. Do spraw tych należą m.in.:

• Prowadzenie rejestru przedsiębiorców uprawnionych do organizowania imprez turystycznych

• Kontrolowanie działalności przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz możliwość zwierzenia ich uprawnień

• Zaszeregowanie obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów, nadawanie kategorii tym obiektom i prowadzenie ich ewidencji

• Kontrolowanie działalności gospodarczej przedsiębiorców

ŁAD PRZESTRZENNY

Jest wyrazem harmonii, uporządkowania, proporcjonalności i równowagi w środowisku człowieka. Wyraża zarówno wysokie walory estetyczne i funkcjonalne, czytelność i jasność struktur przestrzennych jak i zharmonizowanie z przyrodą.

• Właściwe rozmieszczenie przestrzenne funkcji

• Właściwe sąsiedztwo funkcji

• Utrzymanie właściwej struktury pionowej i poziomej rozwiązań przestrzennych

Rozwój zrównoważony – w gospodarce przestrzennej polega przede wszystkim na powiązaniu szybkiego rozwoju gospodarczego i poprawy jakości życia ludności z poprawą stanu środowiska przyrodniczego i dążeniem do zachowania go w dobrym stanie dla przyszłych pokoleń.

Polityka przestrzenna – ustala cele i środki kształtowania zagospodarowania przestrzennego.

AUDYT TURYSTYCZNY

Audyt turystyczny ma za zadanie odpowiedzieć na pytanie, czy analizowany obszar jest wystarczająco atrakcyjny pod względem występujących na nim walorów naturalnych, kulturowych, atrakcji i usług, by w przyszłości stać się „strefą rekreacyjną”.

Może dotyczyć miasta, gmin, uzdrowiska itp.

Cel audytu – dogłębne poznanie danego regionu, określenie jego potencjału oraz wskazanie ograniczeń rozwoju w dziedzinie turystyki.

Diagnoza ta może spełniać funkcje tj.

• Stanowi kompedium wiedzy na temat potencjału turystycznego regionu

• Jest punktem wyjście do opracowania strategii rozwoju turystyki np. woj, precyzując misję, wizje, cele i zadania

• Służy określeniu atutów oraz słabości danego obszaru

• Stanowi podstawę do rozpoczęcia dalszych prac nad rozwojem produktu turystycznego

Wnioski przedstawione w opracowaniu oparte są na:

1. Analizie walorów naturalnych obszaru

   1. Walory ukształtowane bez ingerencji człowieka (osobliwości fauny i flory, skałki i grupy skalne, wąwozy, doliny, przełomy rzeczne, jaskinie i groty, głazy narzutowe i głazowiska, inne obiekty geologiczne)

   2. Walory utworzone przez człowieka (parki zabytkowe, muzea i zbiory przyrodnicze, ogrody botaniczne, zoologiczne)

   3. Walory, w których ingerencja człowieka miała miejsce, jednak nie wpłynęła na zasadniczy charakter i znaczenie samego waloru (punkty widokowe, PN, PK)

2. Analizie walorów antropogenicznych (kulturowych) – muzea, imprezy, zawody itp.

3. Stanie dostępności komunikacyjnej, z uwzględnieniem napływu turystów z różnych obszarów zbytu

4. Stanie zagospodarowania turystycznego obszaru objętego projektem, obejmującego informacje na temat: infrastruktury turystycznej, oferty kulturalnej oraz usług towarzyszących

5. Analizie funkcjonujących form turystyki na badanym obszarze

6. Analizie aktywności marketingowej obszaru

Elementy procesu badawczego:

• Wizja lokalna

• Wywiady z gestorami branży turystycznej

• Analizy eksperckie

• Badania ankietowe i telemarketing

• Konsultacje społeczne, analiza dokumentów i opracowań

• Analiza SWOT

PRODUKT PRZEDSIĘBIORSTWA TURYSTYCZNEGO

Produkt turystyczny – wszystko to, co przedsiębiorstwo turystyczne oferuje w ramach transakcji sprzedaży turystom. Stanowi przedmiot wymiany na rynku tur.

Z punktu widzenia turysty produkt tur obejmuje całość przeżytego doświadczenia od chwili opuszczenia domu do chwili powrotu.

Podejścia wyjaśniające istotę produktu turystycznego:

1. tzw. WĄSKIE

Traktuje produkt turystyczny jako samodzielny twór danej organizacji zdolny zaspokoić określone potrzeby odbiorcy, oferowany na rynku jako:

• pojedyncza usługa np. nocleg w hotelu, przelot samolotem, oprowadzenie przez przewodnika

• pakiet usług tj. kombinacja co najmniej 2 świadczeń objętych jedną ceną np. konferencja, wycieczka autokarowa, pobyt w uzdrowisku

1. tzw. SZEROKIE

przyjmuje, że produkt przedsiębiorstwa turystycznego stanowi komponent większej całości tj. produktu turystycznego miejscowości (regionu), w którym dany podmiot działa np. Stara Chata Walońska

ETAPY TWORZENIA PRODUKTU TURYSTYCZNEGO

1. Zastanowić się czym dysponujemy i co możemy wykorzystać, aby nas pomysł mógł zostać zrealizowany.

   • Analiza potencjału turystycznego

Potencjał turystyczny – wszelkie zasoby strukturalne i funkcjonalne warunkujące rozwój turystyki na określonym terenie.

Podstawowe sposoby badania potencjału turystycznego:

• Inwentaryzacja

• Badania ankietowe/wywiad kwestionariuszowy

• Kwerenda – zbieranie informacji w instytucjach pośrednio i bezpośrednio związanych z turystyką określonego obszaru

• Opis

• Raport ekspertów

Praktyczne sposoby oceny i prezentacji potencjału turystycznego

• Mapa atrakcji turystycznych

• Bonitacja punktowa

• Determinanty rozwoju

• Analiza SWOT

1. Określić istotę produktu

Rodzaj produktu turystycznego	Przykłady
P.T. proste	Usługa
	Rzecz
	Obiekt
	Wydarzenie
P.T. złożone	Impreza
	Szlak
	Miejsce

Produkt turystyczny nie jest produktem powszednim!

Cechy charakterystyczne produktu turystycznego

Produkt turystyczny jest: Złożony – jest konglomeratem mniejszej lub większej liczby usług Różnorodny – części składowe p.t. są bardzo urozmaicone, niestandardowe, mogą występować w różnych zestawieniach Elastyczny – oprócz postaci gotowej może może przybierać różne formy stosownie do zapotrzebowania turysty Sezonowy	Produkt turystyczny powinien być: Użyteczny, powinien być komuś potrzebny Oryginalny – wyróżniający się spośród oferowanych na rynku Spójny – wszystkie elementy powinny być podporządkowane jednej idei nadrzędnej; wszystkie muszą do siebie pasować

Typ produktu – określony model, marka, wielkość produktu jaki firma sprzedaje np. wycieczka piesza, pielgrzymka.

Linia produktu – grupa produktów, które są ze sobą ściśle powiązane podobnym sposobem działania, przeznaczeniem sprzedażą dla tych samych segmentów rynku. Wśród imprez turystycznych linię produktów mogą stanowić wszelkiego rodzaju wycieczki (piesze, rowerowe, autokarowe) albo wszystkie imprezy adresowane do np. młodzieży (wycieczki szkolne, obozy, rajdy, zloty).

Długość linii produktu – liczba produktów w danej linii.

Asortyment produktów – zestaw wszystkich linii produktów, które oferuje określony producent lub sprzedawca (wszystkie wycieczki, obozy, rajdy organizowane przez daną firmę).

Szerokość asortymentu – liczba różnych linii produktów w przedsiębiorstwie.

Pakiet turystyczny – kombinacja dwóch lub więcej elementów sprzedawanych jako jeden produkt po zryczałtowanej cenie, w której koszty poszczególnych pozycji nie są wyodrębnione. W podróżach i turystyce termin ten używany jest jako synonim podróży zryczałtowanej.

Klasyfikacja pakietów:

• Pakiet podstawowy

• Pakiet standardowy

• Pakiet poszerzony

• Pakiet fakultatywny

• Pakiet specjalny

1. Segmentacja rynku

4. Cykl rozwojowy produktu turystycznego

5. Cena produktu

Cenę możemy definiować w dwojaki sposób:

1. Jest określeniem wartości wymiennej towaru lub usługi za pomocą pieniądza

2. To odpowiednia ilość pieniędzy, za którą można kupić towar (usługę) lub pewną jego część składową

Górną granicę ceny wyznacza bariera popytu, a dolną – koszty wytworzenia

6. Promocja produktu turystycznego

• Reklama (ma skłonić do podjęcia decyzji o kupnie)

  • Prasowa, radiowa, telewizyjna, filmy reklam, wysyłkowa, wydawnictwa, reklamowe, zewnętrzna, internetowa, „szeptana”

• Public relations (budowanie dobrej opinii, adresatem jest całe społeczeństwo)

  • Konferencje prasowe, relacje prasowe, wycieczki studialne, filmy w TV, pokazy filmowe, seminaria

• Sprzedaż

  • Bezpośrednia, telefoniczna, wysyłkowa, internetowa, agencyjna, akwizycja

• Promocja uzupełniająca

  • Upominki firmowe, konkursy, upusty cenowe, premiowanie stałych klientów, aranżacja miejsca sprzedaży

7. Dystrybucja

Kanały dystrybucji

• Kanały bezpośrednie

• Kanały pośrednie – składają się z dwu lub więcej ogniw. Są bardzo popularne w turystyce

8. Strategia produktu turystycznego

ETAPY TWORZENIA PRODUKTU TURYSTYCZNEGO – PODSUMOWANIE

1. Zasoby (Co mam? Czym dysponuję? – analiza SWOT)

2. Istota produktu (Jakiego rodzaju produkt turystyczny chcę oferować?)

3. Segmentacja rynku (Znaleźć grupę odbiorców)

4. Cykl rozwoju produktu turystycznego (Co uczynić aby produkt turystyczny utrzymać jak najdłużej w stadium dojrzałości?)

5. Cena produktu

6. Promocja produktu turystycznego

   1. Jakiego rodzaju działania promocyjne będą podjęte?

   2. Stworzyć hasła reklamowe oraz zaprojektować logo produktu