Arteterapia (arte z łac. ars sztuka i terapia) - leczenie przez sztukę. Termin „arteterapia” składa się z dwóch części (bardziej widoczne jest to w języku angielskim: „art therapy”), co sugeruje, że jest to działanie bazujące na dwóch równoważnych elementach: sztuce (twórczości) i terapii. Uważa się, że osobą, która po raz pierwszy użyła terminu ‘arteterapia’ w celu określenia działania polegającego na zastosowaniu twórczości w terapii był pracujący w Wielkiej Brytanii artysta Adrian Hill (Edwards, 2004). W podobnym czasie, Margaret Naumburg - psycholog o orientacji psychoanalitycznej, stosowała termin arteterapia do opisu swojej pracy z pacjentami w Stanach Zjednoczonych (tamże).
Stosowana jest w pomocy dzieciom, osobom dorastającym, dorosłym i osobom w okresie późnej dorosłości, grupom społecznym i rodzinom, w leczeniu: lęków, depresji, innych zaburzeń afektywnych, uzależnień, problemów w relacjach rodzinnych, w przypadkach nadużycia seksualnego i przemocy domowej, w trudnościach społecznych i emocjonalnych związanych z niepełnosprawnością i chorobą , w traumach i przeżyciach straty, przy problemach fizycznych, poznawczych i neurologicznych, oraz trudnościach psychospołecznych związanych z chorobami somatycznymi (np. chorobami nowotworowymi).
Dla W.J. Steina „twórczość to proces przynoszący nowy wytwór, oceniany w określonym czasie przez grupę jako trafny i użyteczny” [2]. Podobne zdanie ma C.R. Rogers.
A.Maslow wyróżnia dwa typy twórczości. Pierwszy, to twórczość pojmowana jako unikalny talent, właściwy tylko niektórym ludziom, drugi to proces aktualizacji rozwoju swojego „ja” w kontakcie z rzeczywistością. Zdaniem jego, drugi typ twórczości jest warunkiem koniecznym „ujawnienia się” pierwszego. Dla pedagogiki twórczości szczególne znaczenie mają dwa podejścia do twórczości :
• wypracowane na gruncie psychologii humanistycznej,
• rozwijane w ramach psychologii poznawczej.
Pierwsze pojęcie, akcentujące najszerzej rozumianą aktywność twórczą, wyznacza perspektywę aksjologiczno-wychowawczą naszego przedmiotu (do czego zmierzamy, co chcemy osiągnąć ?), drugie-dostarcza nam użytecznych pojęć i sposób stymulowania twórczych możliwości ucznia (co rozwijać i w jaki sposób?).
Formami twórczości mogą być wypowiedzi ustne, literackie, dramatyczne, wytwory plastyczne, prace konstruktorskie, utwory muzyczne, a także prace naukowe.