PERFORACJA KORZENIA ZĘBA

Błędem, który stanowi częste powikłanie leczenia kanałowego, jest perforacja, czyli przypadkowo wykonane przez stomatologa połączenie między jamą zęba a ozębną (warstwą tkanki utrzymującej ząb w zębodole). Do powikłania dochodzi najczęściej w przypadku niedrożnych lub mocno zakrzywionych kanałów, które lekarz stara się mechanicznie opracować bez użycia narzędzi powiększających (lupy lub mikroskopu). Także zbyt agresywna, prowadzona „na siłę” próba udrożnienia wąskiego kanału może doprowadzić do niezamierzonego przebicia jego ściany i wytworzenia kanału patologicznego (via falsa). Identyczna sytuacja może się zdarzyć w trakcie opracowywania korzenia pod wkład koronowo-korzeniowy lub podczas usuwania złamanego narzędzia z kanału.

Sygnałem perforacji do ozębnej lub kości jest natychmiastowe obfite krwawienie połączone z ostrym, palącym bólem. O tym, iż doszło do perforacji, mogą też świadczyć mniej jednoznaczne objawy, np.:
- narzędzie nagle klinuje się w kanale,
- podczas płukania kanałów pacjent czuje w ustach smak środków odkażających,
- na zdjęciu RTG można zauważyć wadliwe (pod kątem do kanału głównego) ustawienie narzędzia endodontycznego,

Jeżeli do wytworzenia fałszywego kanału doszło przed opracowaniem kanału głównego (w którym nadal znajduje się zainfekowana miazga), perforacja może spowodować silny stan zapalny, uniemożliwiający skuteczne wyleczenie zęba. Natomiast jeżeli perforacja powstała w ostatniej fazie zabiegu, stomatolog może podjąć próbę wypełnienia obu kanałów - tego prawdziwego i tego patologicznego.

Warto jednak podkreślić, iż rokowanie w dużej mierze zależy od następujących czynników:
- rozmiaru i położenia perforacji (czyli tego, czy via falsa przebiega powyżej lub poniżej połowy długości kanału),
- czasu, który upłynął od momentu jej powstania,
- położenia leczonego zęba.

Im wcześniej perforacja zostanie zamknięta, tym szanse na uratowanie zęba są większe. Zwłoka w usunięciu perforacji prawie zawsze skutkuje rozwojem stanu zapalnego – oraz w konsekwencji - zanikiem kości. Niestety, rozległe perforacje w miejscach niedostępnych najczęściej stanowią wskazanie do usunięcia zęba.

Rola mikroskopu w leczeniu perforacji
Jednak w przypadku niewielkich perforacji (do 2 mm) można podjąć próbę ratowania zęba. Po zatamowaniu krwawienia, odkażeniu i osuszeniu kanału lekarz szczelnie wypełnia jego wnętrze za pomocą stomatologicznego cementu (MTA). Ze względu na precyzję zabieg ten musi być przeprowadzony w odpowiednim powiększeniu przy użyciu mikroskopu stomatologicznego.

Ważne! Zamykanie perforacji zdecydowanie warto powierzyć dentyście specjalizującemu się w leczeniu trudnych przypadków endodontycznych i wyposażonemu w odpowiednie urządzenia. Jednak nawet wówczas trzeba mieć świadomość, iż jego wysiłki mogą się okazać nieskuteczne. W przypadku niektórych perforacji nawet najbardziej zaawansowane sposoby leczenia nie są w stanie uratować zęba przed ekstrakcją.