Pytania zaliczeniowe
Finanse publiczne w Konstytucji RP
Finanse publiczne to zjawisko ekonomiczne związane z mechanizmem podziału dochodu
narodowego poprzez gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków przez podmioty
publiczne oraz prawo je regulujące.
Rozdział X FINANSE PUBLICZNEArt. 216.
Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie.
Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
Ustanowienie monopolu następuje w drodze ustawy.
Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa.
Art. 217. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.
2. Zasady poprawnej legislacji finansowej
Zasada prawidłowej legislacji obejmuje zasady szczegółowe:
1/ ochrony praw nabytych; (*1/ zakaz arbitralnego znoszenia lub ograniczania praw podmiotowych;
*2/ dotyczy praw podmiotowych już istniejących lub ekspektatyw tych praw;
*3/ nie ma charakteru absolutnego – prawodawca może zmienić przepisy prawa określające
sytuację prawną określonych grup adresatów;
*4/ chroni wyłącznie oczekiwania usprawiedliwione i racjonalne; )
2/ poszanowania interesów w toku; (interesy w toku to przedsięwzięcia gospodarcze i finansowe, które rozpoczęte zostały pod„rządami” dotychczas obowiązujących przepisów prawa i nie zostały zakończone w chwili zmiany tych przepisów;- ochrona interesów w toku ma charakter kategoryczny, gdy ustawodawca: 1/wyznaczył ramy czasowe, w których jednostka może zrealizować określone przedsięwzięcia; 2/ przedsięwzięcie jest rozłożone na określone czasowo etapy; 3/ przedsięwzięcie zostało już faktycznie rozpoczęte.)
3/ umieszczania przepisów przejściowych;( W przepisach przejściowych rozstrzyga się w szczególności: 1) sposób zakończenia postępowań będących w toku (wszczętych w czasie obowiązywania dotychczasowych przepisów i niezakończonych ostatecznie do dnia ich uchylenia), skuteczność dokonanych czynności procesowych oraz organy właściwe do zakończenia postępowania )
4/ niedziałania prawa wstecz;( polega na tym, iż nie należy stanowić norm prawnych,które nakazywałyby stosować nowo ustanowione normy prawne do zdarzeń (zrozumianych sensu largo), które miały miejsce przed wejściem w życie nowo ustanowionych norm prawnych i z którymi prawo nie wiązało dotąd skutków prawnych normami tymi przewidzianych)
5/ odpowiedniego vacatio legis;
6/ zakazu zmiany przepisów prawa podatkowego w trakcie trwania roku podatkowego;
7/ określoności przepisów prawa. (1/ poprawność, jasność, precyzyjność przepisów prawa – przewidywalność skutków jegozastosowania; 2/ poprawność – warstwa językowa i struktura logiczna; 3/ jasność – klarowność i zrozumiałość dla adresatów; 4/ precyzyjność – obowiązki adresatów mają być sformułowane na tyle konkretnie, by ich treść była oczywista;)
3. Procedura budżetowa
Procedura budżetowa w Polsce – proces prawnie określonych zasad postępowania z budżetem. Pierwszym elementem procedury jest przygotowanie projektu budżetu na następny rok. W przypadku niedotrzymania terminu rząd zmuszony jest do uchwalenia prowizorium budżetowego. Gdy ustawa budżetowa nie zostanie uchwalona w okresie czterech miesięcy od przedłożenia Sejmowi projektu, prezydentmoże skrócić jego kadencję. Budżet państwa to plan finansowy państwa w formie zestawienia prognoz na następny rok budżetowy o dochodach i wydatkach rządowych.
1. przedstawienie projektu budżetu Radzie Ministrów.
Główny ciężar opracowania budżetu spoczywa na Ministrze Finansów. Prace rozpoczynają się w połowie roku poprzedzającego rok budżetowy. Obejmują one następujące etapy:
a) opracowanie założeń budżetu państwa i przygotowanie wstępnego projektu budżetu przez ministerstwo finansów. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu, które obejmują prognozy dotyczące podstawowych wskaźników makroekonomicznych
b) zatwierdzenie wstępnego budżetu przez Radę Ministrów
c) opracowanie projektów części budżetowych
d) konsultacje międzyresortowe i przygotowanie ostatecznej wersji projektu ustawy budżetowej, który musi zawierać główne cele polityki gospodarczej i społecznej, założenie makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa następne lata, przewidywane wykonanie budżetu państw za rok poprzedzający rok, którego budżet dotyczy, omówienie projektowanych przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budżetowych, informacje o przewidywanym na koniec roku stanie długu publicznego
e) zatwierdzenie projektu przez Radę Ministrów – Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym i wraz z uzasadnieniem przedstawia go Sejmowi do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.
W przypadku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o prowizorium budżetowym, Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania prowizorium.
2. praca w Sejmie nad uchwaleniem projektu ustawy budżetowej
Zgodnie z konstytucją prace nad budżetem w Parlamencie nie mogą trwać dłużej niż 4 miesiące. Harmonogram pracy w Sejmie rozpoczyna się od pierwszego czytania projektu budżetu, które może się odbyć nie wcześniej niż 7 dnia od doręczenia posłom projektu.
W trakcie pierwszego czytania premier v-ce premier lub Minister Finansów przedstawia ogólną koncepcję projektu oraz jej uzasadnienie, po czym następuje seria pytań posłów, odpowiedzi przedstawicieli rządu oraz wstępna debata nad przedłożonymi dokumentami.
Po pierwszym czytaniu projekt budżetu jest kierowany do Komisji Finansów Publicznych (komisji budżetowej) oraz do właściwych komisji sejmowych (komisje branżowe). Komisja budżetowa dokonuje ogólnej analizy budżetu i bada części budżetowe tych resortów dla których jest ona komisją branżową. Ostatecznie w tej fazie prac komisje przedstawiają Sejmowi wspólne sprawozdanie o projekcie budżetu, w którym wnioskują o przyjęcie projektu bez poprawek lub z poprawkami.
Komisja finansów publicznych przedstawia Sejmowi sprawozdanie o projekcie ustawy wraz z wnioskami. Jest to tzw. drugie czytanie. Ma tu miejsce debata z możliwością zgłoszenia dużej liczby poprawek Sejm kieruje je do rozpatrzenia do komisji budżetowej. Komisja ta z udziałem wnioskodawców zgłoszonych poprawek rozpatruje je i przedstawia Sejmowi dodatkowe sprawozdanie w którym wnioskuje o ich przyjęciu.
Trzecie czytanie może się odbyć niezwłocznie po drugim jeżeli projekt nie został skierowany do komisji budżetowej. Kończy się ono uchwaleniem ustawy budżetowej, która jest przesyłana marszałkowi Senatu i Prezydentowi.
3. prace w Senacie
senat w ciągu 20 dni od daty otrzymania ustawy budżetowej powinien podjąć uchwałę o jej przyjęciu lub zaproponować poprawki. Marszałek Senatu kieruje ustawę do komisji Senackich, z których każda rozpatruje odpowiednią część. Ustawa budżetowa wraca ponownie do Sejmu, gdy Senat uchwali do niej poprawki. Sejm może przyjąć poprawki lub je odrzucić większością 2/3 głosów w obecności co najmniej polowy ogólnej liczby osób.
4. udział prezydenta
Na podstawie ustawy budżetowej prezydent ma 7 dni od jej otrzymania. Może odmówić jej podpisania i wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności budżetu z konstytucją.
4. Budżet zadaniowy Budżet Zadaniowy to plan finansowy gminy lub innej jednostki samorządu terytorialnego, przygotowany w następujący sposób: zanim przewidywane wydatki zostaną ujęte zgodnie z obowiązującą klasyfikacją budżetową, administracja przygotowuje w postaci zadań budżetowych szczegółowe rzeczowo-finansowe plany zamierzeń, jakie mają zrealizować dysponenci. Celem przygotowania budżetu gminy w układzie zadań jest lepsze związanie wydatków z efektami, jakim mają one służyć .Istotą budżetu zadaniowego jest zarządzanie działalnością jednostki samorządu terytorialnego (JST) poprzez ujęcie tej działalności w zadania. Dotyczy to zarówno kompetencji ustawowych, obowiązków zleconych przez administrację rządową, jak i innych wynikających z woli samorządu, określanych na podstawie priorytetów zawartych w programie gospodarczym czy strategii rozwoju oraz potrzeb mieszkańców. Budżetowanie zadaniowe stanowi alternatywny, w stosunku do układu tradycyjnego podziałek klasyfikacji budżetowej (dział - rozdział - paragraf), sposób opracowywania i wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Pozwala na lepszą alokację zasobów finansowych i rzeczowych, w rezultacie właściwsze zaspokojenie potrzeb mieszkańców.
5. Reguły fiskalne Przez regułę fiskalną rozumie się pewne ograniczenie, występujące w różnej postaci: ilościowej, wskaźnika, wzorca czy procedury, które narzucane jest w sposób stały na daną wielkość ekonomiczną. Stałość oznacza niezmienność danej reguły niezależnie od sytuacji politycznej (zmieniającej się władzy) czy prawnej, na poziomie narodowym lub międzynarodowym, danego państwa . Reguła fiskalna jest narzędziem, które wpisuje się w charakterystykę przejrzystej polityki fiskalnej. Istotne znaczenie ma tu zwiększenie przewidywalności działań prowadzonych w obrębie sektora publicznego, ograniczające możliwość nieodpowiedzialnych zachowań polityków. Pośrednio stosowanie reguł może również wymusić przeprowadzenie niezbędnych reform systemowych. Ustalanie celów funkcjonowania reguł musi być spójne z ich konstrukcją, a zatem skalą oddziaływania. Reguły często tworzą podstawy polityki fiskalnej, jednocześnie wymagając wysokich standardów informacyjnych, aby skutecznie funkcjonować.
Rodzaje reguł fiskalnych:
ilościowe - ograniczają wielkość wskaźników fiskalnych
jakościowe - wskazują sposób rozdysponowania wydatków publicznych oraz normujące kształt procedury budżetowej.
Ilościowe reguły fiskalne ograniczające deficyt bezpośrednio ograniczające deficyt pośrednio
ograniczające wydatki ograniczające dług
6. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne W przypadku, kiedy relacja łącznej kwoty państwowego długu publicznego w stosunku do PKB zaczyna kształtować się na poziomie niższym niż 3/5 wartości PKB w ujęciu rocznym, lecz mimo to na poziomie uznanym przez ustawodawcę za niepokojący, niekorzystny wówczas przewidziane jest zastosowanie określonej procedury ostrożnościowej a w skrajnych przypadkach takżeprocedury sanacyjnej.
Procedury ostrożnościowe uruchamiane są w sytuacji, w której państwowy dług publicznyprzekroczy poziom 50% wartości PKB w skali roku. Jeżeli kwota państwowego długu publicznego jest wyższa od, 50 % PKB, lecz nie wyższa niż 55% PKB wówczas Rada Ministrów może uchwalić jedynie taki projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa aniżeli analogiczna relacja z roku bieżącego. Natomiast, gdy kwota państwowego długu publicznego jest wyższa od 50 % PKB lecz nie wyższa niż 60 % PKB wówczas Rada Ministrów może uchwalić jedynie taki projekt ustawy budżetowej, w którym przyjmie jako górne maksymalne ograniczenie deficytu, taki poziom który zapewni iż relacja długu Skarbu Państwa do PKB będzie niższa od relacji kwoty długu Skarbu Państwa do PKB obliczonej za rok ubiegły oraz za pierwsze półrocze roku budżetowego.
Gdy kwota państwowego długu publicznego jest równa bądź większa niż 60 % PKB wówczas należy podjąć dalsze działania, łącznie z zastosowaniem procedury sanacyjnej.
1. Rada Ministrów musi w takim przypadku przedstawić Sejmowi program sanacyjny mający na celu obniżenie w/w relacji długu publicznego do PKB,
2. Podmioty sektora finansów publicznych nie mogą udzielać żadnych nowych poręczeń lub gwarancji, w kolejnym roku budżetowym zakaz ten również obowiązuje,
3. W projekcie ustawy budżetowej na kolejny rok budżetowy nie może występować deficyt budżetowy.
Program sanacyjne obejmuje sformułowanie wniosków, co do przyczyn kształtowania się tak niekorzystnych relacji długu publicznego do PKB. Program sanacyjny musi zawierać program przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do poprawy ww relacji pomiędzy państwowym długiem publicznym a PKB. Należy też opracować trzyletnią prognozę relacji państwowego długu publicznego do PKB.
7. Źródła dochodów gmin Dochody gminy – dochodami jednostek samorządu terytorialnego są dochody własne, subwencja ogólna i dotacje celowe z budżetu państwa.
Dochodami mogą być również środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, środki z budżetu Unii Europejskiej oraz inne środki określone w odrębnych przepisach.
Zgodnie z Konstytucją, dochody własne gminy obejmują wszelkie dochody jednostek samorządu terytorialnego z wyjątkiem subwencji ogólnych i dotacji celowych.
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Dz. U. z 2003 r. Nr 203, poz. 1966 dzieli dochody gminy na grupy.
Pierwszą z nich są wpływy z ustalonych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków. Zaliczamy do niej następujące podatki:
Drugą grupą dochodów własnych gminy stanowią wpływy z opłat. Ustawa o dochodach j.s.t. szereguje wpływy z opłat jako:
a) wpływy z opłaty skarbowej,
b) wpływy z opłaty targowej,
c) wpływy z opłaty miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów
d) wpływy z opłaty eksploatacyjnej – w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze Dz. U. z 1994 r. Nr 27, poz. 96
e) i z innych opłat stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów.
8. Dochody powiatów Do dochodów stałych powiatu zalicza się:
1) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa,
2) subwencje z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiat.
3) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiatowe służby, inspekcje i straże,
4) dochody powiatowych jednostek budżetowych oraz wpłaty innych powiatowych jednostek organizacyjnych,
5) dochody z majątku powiatu,
6) odsetki za nieterminowe przekazywanie udziałów, dotacji i subwencji.
Natomiast do dochodów sporadycznych powiatu można zaliczyć, np:
1) subwencję wyrównawczą z budżetu państwa,
2) dotacje z państwowych funduszów celowych.
3) spadki, zapisy i darowizny,
Gospodarka finansowa powiatu jest jawna; jawność dotyczy zarówno dochodów, jak i wydatków samo- rządu powiatowego. Kontrolę gospodarki finansowej powiatu sprawuje regionalna izba obrachunkowa.
9. Dochody województwa
Dochody województwa - To m.in.:
1. udziały w dochodach stanowiących dochód budżetu państwa
2. subwencja ogólna
3. dochody wojewódzkich jednostek budżetowych oraz zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych,
4. dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez województwo na podstawie odrębnych przepisów,
5. dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych województwa, zwłaszcza z zakresu pomocy społecznej,
6. odsetki od środków finansowych województwa gromadzonych na rachunkach bankowych,
7. dochody z majątku województwa
10. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny Kontrola zarządcza – specyficzne rozwiązanie organizacyjne, tj. koncepcja teoretyczna, którą urzeczywistnia się w praktyce organizacyjnej, aby przezwyciężyć określone problemy w organizacji i osiągać zakładane rezultaty. W ujęciu Józefa Płoskonki, kontrola zarządcza to system procedur, instrukcji, zasad i mechanizmów, które wspomagajązarządzanie zmierzając do uzyskania – przez kierownictwo – pewności, że cele jednostki zostaną osiągnięte[1].
Kontrola zarządcza to zarazem szczególny reżim prawny, tj. zespół norm prawnych, obowiązujących rozmaite grupy adresatów w różnych sytuacjach, które łączy wspólny mianownik: dana jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych[2].
Audyt wewnętrzny – według definicji podanej przez The Institute of Internal Auditors (IIA) - jest niezależną działalnością doradczą i weryfikującą (ang. assurance activity), której celem jest usprawnienie operacyjne organizacji i wniesienie do niej wartości dodanej. Audyt wewnętrzny pomaga organizacji w osiąganiu jej celów poprzez systematyczne i metodyczne podejście do oceny i doskonalenia skuteczności procesów zarządzania ryzykiem, kontroli i zarządzania organizacją
11. Czyny naruszające dyscyplinę finansów publicznych i odpowiedzialność za ich dokonanie Dyscyplina finansów publicznych to określony, pożądany stan, którego zapewnienie wiąże się z przestrzeganiem zespołu, ustalonych przez ustawodawcę norm prawnych, dotyczących szeroko rozumianej gospodarki finansowej, których naruszenie skutkować może pociągnięciem do odpowiedzialności. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest odpowiedzialnością o szczególnym charakterze. Katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest zamknięty - został określony w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Podstawowe zasady odpowiedzialności to:
1. zasada odpowiedzialności za czyn określony w ustawie;
2. zasada odpowiedzialności za czyn zawiniony;
3. zasada prymatu stosowania ustawy nowej.
Zakresem podmiotowym odpowiedzialności objęte są następujące osoby:
1. osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych
2. kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;
3. pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby,
4. osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne,
Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:
1. nieustalenie należności Skarbu Państwa,
2. niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych
3. niezgodne z przepisami umorzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych,
4. nieprzekazanie w terminie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego;
5. niedokonanie w terminie wpłaty do budżetu w należnej wysokości dochodów przez jednostkę budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez samorządowy zakład budżetowy albo nadwyżki środków finansowych przez agencję wykonawczą;
6. przeznaczenie dochodów uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce;
7. przekazanie lub udzielenie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu przekazywania lub udzielania dotacji;
8. niezatwierdzenie w terminie przedstawionego rozliczenia dotacji;
Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:
1. upomnienie,
2. nagana,
3. kara pieniężna,
4. zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi..
12. Dochody budżetu UE
cła pobierane z importu od państw trzecich artykułów przemysłowych, w ramach Wspólnej Polityki Handlowej;
cła na artykuły rolne pobierane w związku z importem produktów rolnych z krajów trzecich;
wpływy z podatku VAT;
składka uiszczana przez państwa członkowskie w wysokości zależnej od PKB danego państwa.
Do budżetu włącza się także niewykorzystane środki z roku ubiegłego[6]. Przy tworzeniu kalkulacji budżetowej uwzględniany jest również funkcjonujący od 1985 roku opust w składce brytyjskiej, związany z nikłym korzystaniem przez Wielką Brytanię ze środków wspólnej polityki rolnej[7].
13. Wydatki budżetu UE Wydatki budżetowe Unii Europejskiej klasyfikuje się według następujących działów[8]:
rolnictwo;
działania strukturalne;
polityki wewnętrzne;
działania zewnętrzne;
administracja;
rezerwy;
pomoc przedakcesyjna;
rekompensaty.
14. Sposoby walki z praniem brudnych pieniędzy w prawie polskim
.Istotną rolę w zwalczaniu procederu pełnią organizacje międzynarodowe, zwłaszcza Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (Financial Action Task Force – FATF), a także standardy wprowadzane przez Unię Europejską. Zwalczanie prania brudnych pieniędzy ma ogromne znaczenie ze względu na olbrzymi i jednoznacznie negatywny wpływ tego przestępstwa na ekonomię państw świata. Barierami rozwojowymi dla gospodarek państwowych są stale rosnące w siłę zorganizowane grupy przestępcze, dla których pranie brudnych pieniędzy jest integralnym elementem funkcjonowania. Walka z tym destrukcyjnym zjawiskiem oznacza ograniczenie dopływu zalegalizowanych środków finansowych do grup przestępczych i zminimalizowanie ich wpływu na życie gospodarcze i polityczne w poszczególnych państwach. Kluczowym elementem przeciwdziałania praniu pieniędzy jest rozpoznawanie i typowanie transakcji podejrzanych, a jednym z narzędzi służących temu celowi jest prowadzenie rejestru transakcji powyżej 15 000 EUR i identyfikowanie klientów banków oraz innych instytucji finansowych. Tego typu działania zmierzające do zapobiegania praniu pieniędzy wymagają dużego doświadczenia, kompetencji i zróżnicowanej wiedzy z zakresu różnorodnych nauk prawnych. Spełnienie powyższych wymagań może doprowadzić do stworzenia spełniającego międzynarodowe standardy systemu walki z praniem pieniędzy. W ostatnich czasach posiadanie takiego systemu stało się jednym z fundamentalnych wymogów bezpieczeństwa obrotu finansowego w każdym państwie. Stworzenie efektywnego systemu tego typu przysparza jednak wielu problemów i wymaga wzmożonej pracy zarówno ustawodawcy, organów ścigania, jak i podmiotów narażonych na ich wykorzystanie jako pralni pieniędzy.
15. Europejskie organy odpowiedzialne za walkę z praniem brudnych pieniędzy i finansowaniem terroryzmu
Wiodącą rolę w systemie zwalczania przestępstw finansowych i finansowania terroryzmu pełni Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF). Do jego zadań należy m.in. przeprowadzanie procedury wstrzymania transakcji lub blokady rachunku; udostępnianie i żądanie przekazania informacji o transakcjach; przekazywanie uprawnionym organom dokumentów uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa; sprawowanie kontroli przestrzegania przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; współpraca z zagranicznymi instytucjami i międzynarodowymi organizacjami. W październiku 2009 r. przy Generalnym Inspektorze Informacji Finansowej powołano Międzyresortowy Komitet Bezpieczeństwa Finansowego, pełniący funkcję opiniodawczą i doradczą w zakresie stosowania szczególnych środków ograniczających przeciwko osobom, grupom i podmiotom, tj. zamrożenia wartości majątkowych w celu zwalczania terroryzmu i przeciwdziałania jego finansowania.
Instytucją odpowiedzialną za gromadzenie informacji o podejrzanych transakcjach finansowych jest Polska Jednostka Analityki Finansowej(PJAF) – Departament Informacji Finansowej w Ministerstwie Finansów. PJAF weryfikuje zawarte w raportach podejrzenia prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, a następnie zbiera materiał dowodowy i zawiadamia prokuraturę, która we współpracy z organami ścigania podejmuje działania w celu postawienia aktu oskarżenia podejrzanym osobom. PJAF jest nadzorowany przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF). Na forach międzynarodowych PJAF uczestniczy w pracach m.in. MONEYVAL oraz Grupy Egmont.
Dla Polski kwestią priorytetową pozostaje wypełnienie zaleceń Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy - The Financial Action Task Force (FATF)