Procesy stosowane w technologiach przygotowania surowców do przerobu metalurgicznego.
Proces metalurgiczny – całokształt przemian chemicznych i fizycznych, które przebiegają w ściśle określonej kolejności, pozwalają na uzyskanie metalu i zapewnienie mu oczekiwanych własności.
Dzieli się na:
1.procesy wstępne – wydzielenie metalu ze związku chemicznego, oddzieleniu go od składników skały płonnej
2.procesy rafinacji – dalsza przeróbka metalu surowego, usuwanie domieszek do uzyskania metalu lub stopu o odpowiednich własnościach i wymaganych stopniu czystości.
Procesy wstępne:
Procesy pirometalurgiczne ( ogniowe) – przebiegają w piecach hutniczych w wyższych lub wysokich temperaturach. Ciepło potrzebne do ich przebiegu uzyskuje się ze spalania paliw lub z innych reakcji egzotermicznych.
Paliwa stosowane w hutnictwie:
- stałe – węgiel kamienny, koks (koksik), brykiety, koks pakowy, węgiel brunatny, koks naftowy, odpady drewna
- ciekłe – olej opałowy, oleje ciężkie, mazut (produkt węgla)
- gazowe – gaz ziemny ( najczystszy, największa wartość opałowa), koksowniczy ( produkt suchej destylacji węgla) , wielkopiecowy (najgorszy)
Procesy elektrometalurgiczne – udział energii elektrycznej ( piece łukowe, zjawisko indukcji elektromagnetycznej, wykorzystanie rezystancji). Rozróżniamy:
- procesy elektrotermiczne
- procesy elektrochemiczne
Procesy hydrometalurgiczne – obejmują operacje selektywnego rozpuszczania jednego lub więcej składników rud i przeprowadzenie go do roztworu. W procesie tym uzyskujemy oddzielenie metalu od skały płonnej. Rozróżniamy trzy etapy:
- rozpuszczanie (ługowanie) składników wodnymi roztworami związków chemicznych, proces prowadzony jest w specjalnych zbiornikach – autoklawami
- przygotowanie roztworu do wydzielenia metalu ( oczyszczanie, filtrowanie, klarowanie, zagęszczanie)
- wydzielenie z roztworu składnika podstawowego, na drodze cementacji, hydrolizy, krystalizacji, rozkładu termicznego
Pomocnicze operacje metalurgiczne:
Rozdrabnianie – przed operacjami wzbogacania, kruszenie i mielenie. Celem operacji jest uzyskanie oczekiwanej krystalizacji i uwolnienie minerałów rozproszonych w bryłach rudy. Procesy prowadzi się w:
-kruszarkach bębnowych
-kruszarkach stożkowych
-kruszarkach walcowych
-kruszarkach młotkowych
Klasyfikacja – operacja rozdzielenia ziaren wg ich wielkości
Wzbogacanie – zwiększenie zawartości minerału użytecznego poprzez oddzielenie części skały płonnej. Zysk tej operacji wyraża się poprzez:
-zwiększenie wydajności urządzeń metalurgicznych
-zmniejszenie jednostkowego zużycia energii
-zmniejszenie zużycia topników na jednostkę produktu
-zmniejszenie masy żużla i tym samym strat pierwiastka podstawowego
Rozróżnia się:
1.wzbogacanie grawitacyjne
Wzbogacanie minerałów przy wykorzystaniu różnic ich gęstości, szczególnie minerałów tlenkowych. Dzieli się na :
a)wzbogacanie w ciężkich cieczach zawiesinowych
b)wzbogacanie w osadzarkach
c)wzbogacanie na stołach koncentracyjnych
2.flotacja
Proces fizyko- chemiczny, wykorzystuje się różnice w zwilżalności występujących w rudzie minerałów.
Mieszanie rozdrobnionych minerałów z roztworem wodnym( specjalne dodatki w roztworze wodnym: środki pianotwórcze, kolektory, aktywatory)
Formowanie większych brył z materiałów drobnoziarnistych:
Spiekanie – na taśmach spiekalniczych, źródłem ciepła jest ciepło spalania paliwa (koksik), taśma porusza się ruchem jednostajnym. Mieszanka złożona z koncentratów, koksiku i topników rozsypywana jest na taśmie i przesuwana wraz z nią w sferę palników gazowych. Gotowy spiek wsypywany przez bęben zwrotny na przenośnik metalowy
Grudkowanie – samodzielny proces lub obróbka wstępna przed spiekaniem. Materiał miesza się z wodą. Proces odbywa się na taśmach grudkujących. Mechanizm powstawania grudek opiera się na oddziaływaniu kapilarnych pomiędzy zwilżanymi cząsteczkami materiału.
Brykietowanie – na prasach lub w brykieciarkach bębnowych. W trakcie procesu wprowadza się lepiszcze: cement, szkło wodne, łuki posulfitowe, sole metalu, substancje organiczne. Brykietowanie daje możliwość komponowania dowolnego kształtu i dowolnego układu materiału.