15. Środki dydaktyczne w edukacji wczesnoszkolnej dziecka.

DEFINICJA ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH:
- wg Flaminga – przedmioty materialne i znaki symboliczne, ułatwiające poznawanie obiektywnej rzeczywistości i nabywania umiejętności jej przekształcania
- wg Kupisiewicza – przedmioty które dostarczając uczniom określonych bodźców sensorycznych oddziałujących na wzrok, słuch, dotyk itd., ułatwiają im bezpośrednie pośrednie poznawanie rzeczywistości
- poziom rozwoju psychofizycznego dziecka w klasach I-III wymaga stosowania szerokiego asortymentu środków dydaktycznych w celu umożliwienia mu wieloaspektowego poznawania rzeczywistości. Spełnią one swoją funkcje wtedy, gdy staną się źródłem wrażeń, spostrzeżeń, przeżyć. Środki te z kolei muszą być dostosowane do możliwości intelektualnych ucznia

PODZIAŁ ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH:
- wg Okonia:
1) śr. konwencjonalne – prezentowane bez pośrednictwa urządzeń technicznych:
a) śr. słowne: podręczniki, teksty drukowane
b) proste środki wzrokowe (wizualne): modele, pomoce graficzne – mapy, wykresy, tablice
2) śr. techniczne – eksponowanie ich wymaga użycia określonych urządzeń technicznych:
a) techniczne śr. wzrokowe (wizualne) – umożliwiają rejestrowanie, przechowywanie i przekazywanie obrazów za pomocą urządzeń technicznych, np. aparat fotograficzny, mikroskop, teleskop, niemy film, programy komputerowe
b)techniczne śr. słuchowe (audytywne) – pozwalają przekazywać dźwięk i szmery np. audycje radiowe, nagrania magnetofonowe
c) techniczne śr. wzrokowo-słuchowe (audiowizualne) – łączą obraz z dźwiękiem np. film dźwiękowy, audycje telewizyjne, nagrania magnetowidowe
d) śr. automatyzujące proces dydaktyczny – laboratoria językowe, klasy zautomatyzowane
- wg Kupisiewicza:
1) wzrokowe – przedmioty naturalne, wykresy, diagnozy, symbole
2) słuchowe – płyty, taśmy, instrumenty muzyczne, radia
3) wzrokowo-słuchowe – projekty filmowe, TV
4) częściowo automatyzujące proces uczenia i nauczania – komputer, maszyny dydaktyczne
- ze względu na złożoność śr. dydaktycznych:
1) naturalne (proste) – okazy z otoczenia przyrodniczego, kulturowego, społecznego, które bezpośrednio przedstawiają rzeczywistość
2) techniczne (złożone) – różnorakie urządzenia mechaniczne, elektryczne i elektroniczne, np.komputer

FUNKCJE ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH
1) ilustratywna – przybliżanie do rzeczywistości, ułatwianie obserwacji i spostrzegania rzeczywistości, sprzyjanie zrozumieniu i poznaniu faktów, skupianie uwag na ilustrowanym przedmiocie
2)kształcąca – orientowanie, organizowanie, ukierunkowanie, kształtowanie oraz rozwijanie umiejętności samodzielnego myślenia
3) wychowawcza – kształtowani zasady dobrej pracy, rozwijanie umiejętności działania w zespole, uwrażliwienie na piękno i estetykę
4) kontrolująca – weryfikowanie i integrowanie wiedzy oraz ocenianie stopnia opanowania wiedzy
5) sterująca – wytyczanie cząstkowych celów nauczania, rozszerzanie poprzez kontrolę opanowania wiedzy, adaptowanie Treści i nauczania do możliwości ucznia

Wg Okonia śr. dydaktyczne decydują o końcowych wynikach pracy dydaktyczno-wychowawczej; wzbogacając stosowne metody nauczania, przyczyniają się do wzrostu ich intensywności; usprawniają one nie tylko bezpośrednie poznawanie rzeczywistości przez uczniów, lecz dostarczają także tworzywa w postaci wrażeń i spostrzeżeń, na którym opiera się poznanie pośrednie, czynności umysłowe, a ponadto różnego rodzaju czynności praktyczne.

Wymienione funkcje środków dydaktycznych łączą się ze sobą i wzajemnie się uzupełniają.